Ngồi Khóc Trên Cây - Nguyễn Nhật Ánh Reviews

Có lẽ sẽ là hơi muộn khi một chàng trai 26 tuổi đọc tập truyện được viết cho những bạn trẻ độ tuổi mới lớn. Nhưng có sao đâu nhỉ, văn chương và câu tứ là của tất cả mọi người, chúng ta sẽ có những cảm nhận cũng như góc nhìn khác nhau về tác phẩm. Ở cái độ tuổi chấp chới chạm tới lằn ranh giới trưởng thành và tuổi trẻ này tôi mới đọc một tác phẩm của Nguyễn Nhật Ánh, điều tôi nhận thấy rằng từ ngữ của ông thật trong sáng và mộc mạc, bình dị nhưng cũng rất đẹp mà không kém phần sâu lắng.

“Chiều rớt nắng trên ngọn sầu đông, nắng rơi xuống, rất dày, nhưng bị các nhánh lá cản lại trên cao. Vô số nắng nằm trên ngọn cây. Ở những khoảng trống nắng tiếp tục rơi. Tôi ngồi duỗi chân trên cỏ, nghe nắng xuyên qua lớp vải. Trước mặt tôi, trong dòng sông Kiếp Bạc, nắng đang đùa giỡn với cát”

Đây là đoạn mở đầu tác phẩm, một buổi chiều được miêu tả với ánh nắng chói chang của vùng đất Quảng Nam, không nhắc nhiều tới con người, chỉ có một “tôi” xuất hiện trong khung cảnh, lồng ghép vào đó là không gian đã tràn ngập cảm nhận của nhân vật này với những ánh nắng đang xuyên qua lớp vải, những ánh nắng đang đùa giỡn bên bờ sông như có linh hồn, có cảm nhận. Đây là cách mở đầu quen thuộc của các tác phẩm tiểu thuyết, chúng ta biết mình sắp được nghe một câu chuyện của ngôi kể thứ nhất.

Với những người có tuổi thơ gắn liền với thành phố ngập tràn cửa hiệu sáng rực đèn như tôi khi đọc tác phẩm nó dường như có một lực hút mạnh mẽ khiến những khi cầm quyển sách trong tay thì đó là cuộc du ngoạn về với tuổi thơ đã cách xa tôi hơn 10 năm . Tôi tự hỏi tuổi thơ của Nguyễn Nhật Ánh chắc hẳn phải rất thú vị, ông có thể lấy ra ở đó những mùa giấy kính, mùa nắp keng, mùa cọng dừa, mùa bao thuốc lá,… cách mà ông tạo sự phấn khích cho độc giả bằng bức màn thác nước để bước vào sau đó là một thế giới mới, tuổi thơ của chúng ta đã bao lần ước muốn có một cõi của riêng mình và để bước vào không gian đó sẽ phải có một mật mã kiểu “vừng ơi mở cửa ra” trong truyện cổ tích Aladin và 40 tên cướp thường nghe mẹ kể vào mỗi buổi tối trước khi đi ngủ. Sau khi đọc xong “Ngồi khóc trên cây” tôi ước mình một lần được dùng tay vén bức màn nước đó để bước vào nơi có con Khập Khiễng đang đợi nghe câu chuyện của cuộc đời mình.

Nhưng câu chuyện không chỉ được vẽ nên bởi màu sắc và trò chơi của những kỉ niệm tuổi thơ vì nếu như vậy thì “Ngồi khóc trên cây” nên được đưa vào những tủ sách dành cho lứa tuổi thiếu nhi, tác phẩm còn được xoay vần xung quanh câu chuyện tình cảm của nhân vật Đông – một chàng trai đang ở độ tuổi 18, với con Rùa – một cô bé 14 tuổi với hoàn cảnh hết sức đăc biệt mà sau này chính sự đặc biệt trong xuất thân của con Rùa làm nên những chi tiết thắt nút và gỡ nút cho tác phẩm.

Không ít người nhận xét rằng Ngồi khóc trên cây có diễn biến khá giống như một bộ phim Hàn với bệnh tật với tai nạn và chia ly tử biệt, nhưng rồi tất cả những điều đó qua đi một cách “kì diệu” đến mức khó tin, có phần dễ dàng. Bản thân tôi thì không thấy vậy, cuộc sống vốn muôn hình muôn vẻ và không có một cái khuôn mẫu nhất định cho bất kì điều gì, điều bất hạnh có thể tới nhưng sẽ được “hóa giải” bằng một may mắn mà chẳng ai ngờ tới hoặc nó đơn giản chỉ là số mệnh đang trêu đùa với con người mà thôi. Nguyễn Nhật Ánh cho những độc giả trẻ tuổi của ông những hy vọng, những kết thúc có hậu cho những điều tưởng chừng như đi vào ngõ cụt, ông nuôi dưỡng tâm hồn của người đọc bằng niềm vui sướng tột cùng và không quên đem đến cho họ những nỗi đau chạm tới tầng đáy của cảm xúc.

Cái kết mở dệt nên bức màn đóng lại một tác phẩm hay, bản thân tôi thấy thật là không phù hợp khi để cho một tác phẩm như Ngồi khóc trên cây có một kết thúc đóng kiểu “ Hạnh phúc mãi mãi về sau”. Lối kết thúc mở này giúp khơi gợi trí tưởng tượng của người đọc cũng là để cho mọi người tự thấy được tâm hồn của mình sau mỗi biến cố trong câu chuyện. Với tôi thì kết thúc tác phẩm này tôi luôn mong muốn những con người trẻ tuổi với niềm tin mãnh liệt, sự thủy chung và đầy lòng tốt này sẽ tìm được HẠNH PHÚC của họ. Còn các bạn thì sao, Ngồi khóc trên cây theo các bạn nên kết thúc như thế nào?

Một lần nữa Nguyễn Nhật Ánh đã làm bạn đọc xúc động. Lại là những xúc cảm, những yêu thương, những rung động của tuổi mới lớn. Đọc truyện, ta thấy đâu đó xuất hiện chính bản thân ta, rụt rè, ngại ngùng cùng với những thứ tình cảm trong sáng, không vụ lợi. Nguyễn Nhật Ánh đã dẫn người đọc từ tò mò, vui thích, hạnh phúc đến thất vọng, thương tiếc rồi lại vỡ òa trong hạnh phúc. Hình ảnh "ngồi khóc trên cây" đã xuất hiện hai lần trong tác phẩm, cả hai lần đều xuất phát từ tình yêu, từ nỗi mong ngóng người còn lại của hai nhân vật nam, nữ chính. Truyện với một kết thúc có hậu nhưng đã lấy đi không ít nước mắt, cũng không ít tiếng cười bạn đọc. Mỗi lần cầm cuốn sách của tác giả lên là rất khó có thể bỏ xuống được, bởi nội dung lôi cuốn, người đọc chỉ muốn mạch cảm xúc được nối liền, và số phận các nhân vật sớm được sáng tỏ...Mãi yêu...

Một tác phẩm tuyệt vời khác của bác Nguyễn Nhật Ánh. Mỗi lần đọc một tác phẩm mới của bác, vẫn thấy những khung cảnh thân thuộc đó, làng đo đo, giếng nước, vườn cây... Nhưng mỗi tác phẩm lại là một câu chuyện riêng của những trái tim đang thổn thức vì những tình cảm đầu đời. Để rồi có lúc nhói đau trước nghịch cảnh nhưng cũng có lúc vỡ òa trong niềm vui sướng... Cách truyền tải tinh tế giúp người đọc như cảm nhận được cái hẫng khi nghe tin cái rùa là em mình. Hay cái vui to lớn giúp tâm hồn trở nên nhẹ bâng khi được bà của rùa cho biết sự thật. Hay cái đau đến thắt lòng khi nghe tin rùa đã chết.... Và nhiều nhiều lần khác, khi cảm xúc của bản thân cuốn theo mạch câu chuyện để rồi chợt nhận ra trái tim mình không khô cứng như mình tưởng...Cám ơn bác đã viết ra một tác phẩm như vậy!

Một cuốn sách, 1 câu chuyện làm tôi phải suy nghĩ thật nhiều, từ sự ngạc nhiên, trong sáng, tinh khôi của tình yêu đến những bi kịch làm lòng đau nhói, cho đến sung sướng, bất ngờ khi đã thoát khỏi bi kịch, rồi lại bật khóc khi biết rằng câu chuyện đau lòng vẫn chưa kết thúc, đóng trang sách cuối cùng, tôi vẫn chưa thật sự thoát ra khỏi cảm xúc, vẫn chìm đắm vào câu chuyện có cái kết thật đẹp cứ như là 1 giấc mơ. Giọt sương trong vắt rơi từ trên cây, 2 hàng nước mắt rơi xuống đầu như những giọt mưa lạnh - mưa rơi 2 lần, 1 lần là đau khổ, 1 lần hạnh phúc vì mọi chuyện đã kết thúc, 1 cái kết thật có hậu và bất ngờ - Cám ơn chú Nguyễn Nhật Ánh :) "Tôi vẫn thường xuyên gặp nó trong những giấc mơ. Tôi thấy tôi với nó ngồi dưới cây bướm bạc và trong khi tựa đầu vào vai tôi nó hay chỉ tay lên chòm sao Hiệp Sĩ trên đầu" "Tôi không biết tôi ngồi xuống chạc cây từ lúc nào. Tay vẫn bám chặt cây, hai chân buông thõng .... Chỉ có nước mắt trên gương mặt tôi, thi nhau rơi xuống "

Đã từ rất lâu nghe và thấy những cuốn truyện của bác Nguyễn Nhật Ánh nhưng chưa lần nào cầm lên và đọc... cho tới hôm nay. Cuốn sách đầu tiên tôi được đắm mình và tự thả hồn vào "Ngồi khóc trên cây"

Những câu văn rất đỗi giản dị và đời thường nhưng lại gợi ra trong tâm trí tôi những hình ảnh rất chân thực về một vùng quê Việt Nam, những bài học được tác giả nhẹ nhàng gắn vài câu chuyện khiến tôi suy nghĩ rất nhiều. Phải chăng những tình cảm, những thứ, những con người vốn hàng ngày ta coi là đương nhiên nhưng bất chợt vào khoảnh khắc nào đó ta lại vô tình nhận ra rằng ta đã trót yêu chúng, rồi tâm trạng thật hỗn loạn khi phải rời xa và cảm giác bị sụt xuống hố sâu khi đón nhận cái tin người mà mình thương, người mà cùng mình trải qua nhiều kỉ niệm, cùng nhau hứa hẹn bao điều lại là người bỏ mình ở lại một cách đột ngột đến nỗi cảm xúc không thể hòa cùng nhịp với tuyến lệ khiến nước mắt đáng lẽ phải rơi nhưng lại bị sự sững sờ ngăn lại.

Cuộc đời là một chặng đường dài mà vui buồn ta đều trải qua nhưng đôi khi có những vết thương, đau thương,  mất mát chẳng thể liền sẹo, làm ta mỗi lần nhìn lại một lần đau.

Thật tiếc vì đến giờ khi đã là học sinh lớp 10 tôi mới đọc sách của bác Ánh, có lẽ vì nó nhận được quá nhiều sự ca ngợi và tung hô nên tôi sợ nhỡ mình không thích chúng thì sao, nhưng phải đọc rồi mới thấy cái hay, giản dị của bác Ánh. Bác xứng đáng là nhà văn gắn liền với tuổi thơ của trẻ em Việt Nam.

Đọc "ngồi khóc trên cây" đã đưa tôi vào nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau, lúc đầu là cảnh vui tươi, vẫn là lối về tuổi thơ như cách mà bác Nguyễn Nhật Ánh vẫn thường lôi cuốn người đọc vào câu chuyện của mình. Nhưng càng đọc lại càng thấy nhiều bi kịch, dường như trò đùa của số phận đối với Đông và con Rùa thật quá sức chịu đựng, càng thấy thương cho tình yêu ban đầu mới chớm nở đã sớm lụi tàn. Tôi dường như bị cuốn vào từng tình tiết của truyện, và đặc biệt nhất là phần kết, rất bất ngờ và vui sướng, đó là 1 cái kết vô cùng hoàn hảo và đọng lại trong tôi 1 cảm xúc khó tả, tôi dường như cảm nhận được niềm vui của những giọt nước mắt của chàng trai ngồi khóc trên cây đó, vì tôi cũng rất yêu quý nhân vật Rùa, cô bé hoàn toàn có quyền được hưởng hạnh phúc sau tất cả những gì đã trải qua.

Truyện của bác Ánh chưa bao giờ làm tôi thất vọng.

"Ngồi khóc trên cây" - trong đó có gì? Có hình ảnh người con trai ở độ tuổi đẹp nhất với những trạng thái tâm lí phức tạp và mâu thuẫn, đan xen giữa quá khứ và hiện tại, giữa những kí ức tuổi thơ ngọt ngào và tình cảm của một chàng thanh niên mới lớn. Có một cô gái 14 tuổi với cái tên lạ kì - Con Rùa, ngày ngày sống hồn nhiên trong những điều giản dị ấm cúng, mang trong mình tình yêu với các loài động vật mãnh liệt và cũng không thể không kể đến những rung động đầu đời đẹp đẽ và trong sáng của cô.

Chàng trai (Đông) từ thành phố trở về quê để nghỉ hè đã rung động trước sự trong sáng của con Rùa. Nụ hôn vụng dại trong khu rừng đã diển ra một cách tự nhiên, bất ngờ, nhẹ nhàng mà cũng thật đáng yêu. Khoảnh khắc môi kề môi ngọt ngào nhưng không tránh nổi sự ngại ngùng ấy đã được nhà văn miêu tả rất tỉ mỉ, chi tiết như để báo trước một tình yêu ngây thơ  hồn nhiên đang nảy nở.

Truyện không thiếu những tình huống, các tình huống đan xen vào nhau tạo ra sự li kì cho cốt truyện. Bạn sẽ không thể đoán trước diễn biến hay kết quả nó, không thể ngẫm ra nhân vật “tôi” hay Con Rùa sẽ nói gì hay nghĩ gì nếu bạn không lật sang trang  tiếp theo.  Rồi bỗng nhiên bạn sẽ nhận ra hình như mình cũng đang có cảm giác giống nhân vật, mong muốn điều gì và không mong muốn điều gì xảy ra. Sự nóng lòng chắc chắn sẽ làm cho bạn không thể bỏ quyển sách xuống để làm một việc khác.

Không chỉ xoay quanh mối tình giữa anh chàng Đông và Con Rùa, truyện còn đề cập đến các nhân vật và vấn đề khác. Đó là cô bé Bích Lan “thành phố” lúc nào cũng đòi “hôn” và nói là thích Đông nhưng khi gặp lại người yêu lại vô cùng chân thành; là thằng Thứ tưởng bảo thủ lạnh nhạt mà vẫn ra tay cứu Con Rùa khi nó bị bắt nạt; là những đứa trẻ vùng quê ham các trò chơi bình dị như đổi nắp chai, chơi bắn  bi, thả diều vv... Đề cập đến các vấn đề bảo vệ môi trường, bảo vệ động vật, về cách nhìn và tiếp nhận các sự việc trong cuộc sống,,, Tất cả đều được Nguyễn Nhật Ánh diễn tả bằng giọng văn cuốn hút, dịu nhẹ.

“Ngồi khóc trên cây” – tôi đã tự hỏi tại sao lại có cái tên như vậy cho đến khi đọc và hồi tưởng lại các con chữ. Nhà văn đã lấy hình ảnh một thiếu nữ 17 tuổi, hình ảnh cuối cùng đọng lại sâu đậm nhất về Con Rùa trong trí nhớ của nhân vật “tôi” khi đã 21 tuổi trước khi mọi sự việc được phơi bày, trước khi con Rùa bị nước cuốn đi vì cứu người...

Mặc dù chưa vượt lên khỏi cái bóng của “Mắt biếc” và “Còn chút gì để nhớ” nhưng “Ngồi khóc trên cây” vẫn mang một giọng điệu và một “chất” riêng trong văn phong Nguyễn Nhật Ánh......

Tôi đã sợ tác giả Nguyễn Nhật Ánh kể từ khi đọc xong tác phẩm Mắt Biếc, tôi sợ những câu chuyện buồn của chú, đã tự dặn lòng không mua sách của chú nữa.

Nhưng không!!! Tôi đã bị các mọt sách đánh trúng cái tính tò mò của mình khi đọc một bài review về các tác phẩm của chú, tôi mua thêm Hạ Đỏ, Còn chút gì để nhớ, Ngồi khóc trên cây và Đi qua hoa cúc, và tôi đã chọn Ngồi khóc trên cây để đọc trước.

Chú đã bóp nghẹn trái tim tôi (và hẳn là của hàng ngàn người đọc khác nữa) qua từng trang sách, niềm vui nhân đôi, nhưng rồi lại nhân năm nỗi buồn, niềm vui nhân mười tiếp, xong nỗi buồn lại tăng gấp trăm lần.

Cứ thế, nhịp đọc của tôi chậm dần lại khi tới những nỗi buồn, rồi lại đọc lấn lướt bỏ qua cả tá chữ cái khác khi tới những niềm vui. Tôi đã định bỏ dở cuốn truyện khi đọc hết mục thứ 50, nhưng tôi chợt nghĩ còn mấy chục trang thế kia, liệu có còn gì đáng để đọc hay không. Câu hỏi đó đã thôi thúc tôi kiểu “thôi đọc nốt, đằng nào cũng buồn lắm rồi”.

Nhưng rồi thì vẫn cái cách kết thúc câu truyện như Mắt Biếc, trong đầu tôi chỉ biết hậm hực “tại sao chú không viết thêm vài chương nữa để cái kết trở nên đẹp đẽ và làm hài lòng người đọc hơn, tại sao cứ phải bỏ lửng cảm xúc của người đọc như vậy??”

Chấp nhận thôi, đó là cách viết truyện của chú Ánh, tôi còn đang phân vân không biết có nên đọc tiếp truyện của chú nữa hay thôi.

Ai nói rằng tình yêu thơ bé thì nhanh nở chóng tàn, ai nói rằng tuổi trẻ thì không thể yêu sâu đậm? Những nhân vật trong câu chuyện này đều nặng lòng với tình yêu thơ bé của mình. Trong sáng và đẹp tinh khôi như mọi tình yêu học trò khác, nhưng cũng đau lòng da diết bởi những cung bậc khác nhau của chính tình yêu này. Ngồi Khóc Trên Cây kể về câu chuyện xoay quanh hai nhân vật Đông và Rùa. Đông là cậu sinh viên 18 tuổi từ Sài Gòn về thăm quê với những ký ức đẹp đẽ ở vùng quê này. Còn Rùa là một cô bé 14 tuổi nhưng mới chỉ học đến lớp 5 vì ba mất sớm và mẹ thì bỏ đi xa. Cái tên Rùa được mấy đứa trẻ trong làng đặt cho nhằm trêu chọc vì Rùa lớn rồi mà không biết đi xe đạp. Câu chuyện như mở ra một thế giới diệu kỳ, đặc biệt đi lại liên tục giữa bình yên và bão tố. Khi các nhân vật tưởng chừng như đã hạnh phúc, thì lập tức lại xuất hiện thử thách tình yêu giữa họ. Và lần nào, cũng là những thử thách lớn lao, liên quan đến tính mạng con người. Bị kịch giằng xé giữa Đông và Rùa, mối tình ngây thơ, nhưng đau đớn và tuyệt vọng. Đọc truyện người đọc sẽ được trải nghiệm hết bất ngờ này đến bất ngờ khác.

Bất ngờ tiếp nối những bất ngờ tạo nên mạch truyện lôi cuốn người xem. Thành thật mà nói, sau khi độc giả đọc hết cuốn sách có lẽ sẽ có nhiều suy ngẫm khác nhau về đoạn kết. Có bồi hồi, tiếc nuối cho đoạn thời gian cách xa, cũng có vui mừng toại nguyện cho kết thúc bất ngờ ấy. Cùng trải qua những giông bão ấy với Đông, một chàng trai vừa mới lớn nhưng phải chịu đựng những nỗi đau tinh thần nặng nề áp lực như thế bạn đọc mới thấm thía được sự đau khổ ngay khi đã tiến sát đến bờ vực của hạnh phúc. Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đã rất thành công khi tạo nên một câu chuyện có cả vui, cả buồn và những cảm giác hồi hộp, tiếc nuối chỉ trong một quyển sách vỏn vẹn 341 trang giấy. 

Xuyên suốt từng trang truyện của “Ngồi khóc trên cây” người đọc sẽ được cảm nhận lối hành văn không lẫn vào đâu được từ chính nhà văn Nguyễn Nhật Ánh, dí dỏm nhưng vẫn đậm chất từng trải, ngôn ngữ được chính bản thân ông viết ra như cuốn hút từng giác quan của người đọc, không chỉ dừng lại ở trải nghiệm đọc của độc giả mà câu chuyện và hình ảnh qua từng trang sách cũng hóa thành một cuốn phim quay tròn trong tâm trí mỗi người, chậm rãi và từ tốn kèm theo đó là chút cảm giác lâng lâng khó tả, để rồi khi có dịp nhớ về những sáng tác ấy của ông thì “cuốn phim” ấy sẽ lại bắt đầu với công việc của mình- tự động kích hoạt những tiềm thức xa xăm trong con người bạn.