Để Yên Cho Bác Sĩ Hiền - Ngô Đức Hùng Reviews

Gần đây mình có chọn đọc cuốn "Để yên cho bác sĩ hiền" của bác sĩ Ngô Đức Hùng. Ban đầu mình tìm thấy cuốn sách này ở hội chợ sách thì mình lấy luôn vì đề tài về ngành y, mà đọc xong thấy không tiếc, có rất nhiều điều để nghĩ và ngẫm. Cuốn sách kể về tự truyện của bác sĩ Ngô Đức Hùng, kể từ thời đi học đại học cho đến khi chính thức ra trường trở thành một bác sĩ, và cuộc sống của anh xung quanh nghề nghiệp nặng nhọc và đầy vất vả của anh. Không nặng nề về tư tưởng hay tình tiết, đúng như một cuốn tự truyện, lời kể dân dã, thân thuộc của tác giả khiến độc giả như đang trôi trên dòng sông, một cách rất nhẹ nhàng. Cách kể châm biếm nhẹ cùng với tâm tư mộc mạc đơn giản của anh Hùng là thứ lôi cuốn mình đọc tới tận trang cuối cùng. Độc giả giống như đang theo chân anh Hùng đi từ những ngày mới vào đại học, theo anh lên giảng đường lầm lũi như một sinh viên y khoa, chứng kiến những câu chuyện về thời sinh viên giản dị mà đầy hài hước, cho đến khi anh ra trường, những bệnh nhân đặc biệt, bước ngoặt trong cuộc sống là những thứ tô điểm cho cuộc đời bác sĩ của anh. Bác sĩ Ngô Đức Hùng rõ ràng là một người hài hước và lạc quan, khi xuyên suốt cuốn tự truyện đều đầy ắp những câu chuyện hài hước nhẹ nhàng, nhưng cũng có những trang sách sâu sắc, tinh tế, mà chúng ta phải dừng lại, nhấp môi, đọc lại một chút, để nghĩ, để ngẫm. Những tư tưởng nhân văn cũng được tác giả lồng vào những câu chuyện đời thường, và những mặt trái của xã hội cũng được bày ra một cách hoàn toàn không phô trương, nhưng đủ để người ta dành thời gian nghĩ về nó. Cuốn truyện không hoàn toàn về ngành y - phần cuối của truyện hầu như là về cuộc đời của tác giả. Nhẹ nhàng, giản dị, sâu lắng. Tinh tế, đầy xúc cảm. Tựa như một nốt nhạc trầm bổng vang lên chỉ trong một khoảnh khắc, nhưng đủ cho ta suy nghĩ về nó cả một đời người.

Nếu bạn muốn tìm một cuốn sách viết về những điều chân thực với ngành y, và một chút lạc quan nhẹ nhàng trong cuộc sống, hãy thử đọc cuốn sách này với một tách trà vào một ngày gió lặng. Tuy nhiên, đừng tìm kiếm quá nhiều sự thật - sự thật vốn luôn tàn khốc, nhưng tác giả đã lược bỏ đi một chút tàn khốc để có một cuốn sách nhẹ nhàng thư giãn. Hãy cố gắng đọc trong tâm thế thoải mái, thả trôi bản thân theo những câu từ. Và cũng thả trôi tâm hồn mình, để gió cuốn theo đi.

Mình thích Trịnh Công Sơn, xong một góc trang giấy nhỏ tập nhạc của ông mà mình mua từ lâu có đoạn: "Cứ yêu đi, dù cuộc tình ra sao thì nó đã là một phần máu thịt của bạn rồi". Sống trong đời sống cần có một tấm lòng để làm gì em biết không? Để gió cuốn đi." - Trích "Để yên cho bác sĩ hiền", Bs. Ngô Đức Hùng.

Không đơn thuần là cuốn sách tự sự hay tản văn, bởi có thể coi cuốn sách là sự tổng hòa giữa bút ký, tự sự và tản văn với cấu trúc được phân theo bốn chương như một tiểu thuyết xoay quanh những góc nhìn về cuộc sống của chính tác giả-bác sĩ Ngô Đức Hùng, bao gồm: Chuyện nghề, chuyện bệnh viện, chuyện đời và chuyện tôi.

Tác giả cuốn sách cũng không hề bao biện cho những góc tối của nghề bởi nghề nào cũng có những hạn chế, có những con sâu làm rầu nồi canh. Nhưng trước những cơn bão dư luận đang dắt mũi đại chúng, khiến số đông người dân nhìn nghề y với ánh mắt ác cảm, thì những bộc bạch của “Để yên cho bác sĩ “hiền”” phần nào minh bạch hóa những hiểu lầm đang bị truyền thông thổi phồng, bóp méo có chủ ý. Bác sỹ Hùng Ngô nói “làm bác sĩ cái đầu phải lạnh nhưng trái tim phải nóng”, cảm xúc không được phép xen vào cuộc chiến với tử thần, có vậy mới đủ độ tỉnh táo.

Tác phẩm không chỉ là kể chuyện đời chuyện nghề của bác sĩ, mà còn phản ánh lại một xã hội đang dần đánh mất khả năng lắng nghe – khi mà ai cũng có quyền được nói và nhao nhao lên nói nhờ sức mạnh của mạng xã hội, được tiếp tay bởi báo chí câu view. Cái xã hội mà nhiều bệnh nhân coi bác sĩ như osin, không vừa ý là dọa kiện. Cái xã hội mà có những nhà báo mỗi khi có dịp chữa bệnh hoặc đưa người thân vào viện là coi bác sĩ như lính quèn, đòi được ưu tiên chứ không sẽ đi viết bài bêu xấu. Sức mạnh của báo lá cải cho họ những cái lý hết sức vô duyên để đe dọa và làm nhục nhân viên y tế.

Cuốn sách cho người đọc những giờ phút được sống chậm lại một chút và lắng nghe nhiều hơn một chút, một cách cẩn trọng và trân trọng, để thấu hiểu được những nỗ lực của các y – bác sĩ, đặc biệt là bác sĩ hồi sức cấp cứu, những con người đang từng giây từng phút chiến đấu với Thần Chết để giành giật sự sống cho bệnh nhân.

Đặc sắc trong tác phẩm được truyền tải qua giọng văn của tác giả. Không phải là cây bút chuyên nghiệp, nhưng tay bác sĩ có cách viết không kém phần thi sĩ. Lối kể chuyện mộc mạc bằng cách liên tưởng từ những điều bình dị nhất trong cái cách anh miêu tả chính bản thân mình, hay những đồng nghiệp, những bệnh nhân hay bất cứ ai xuất hiện trong cuốn sách, bất cứ ai cũng có thể chợt hiện ra một cách diễn tả thật hài hước mà không ai có thể tưởng tượng được làm sao một bác sĩ lại có những liên tưởng kỳ lạ ấy. Thông qua cách miêu tả dí dỏm, và cách kể chuyện hài hước sinh động không kém phần sâu cay như của một Vũ Trọng Phụng thế kỷ XXI, cái thế giới của bác sĩ Hùng hiện lên như một miền cổ tích nơi bất kỳ điều gì cũng trở nên hài hước nhưng ẩn sau đó cũng là những bài học thú vị mà có lẽ nhiều khi phải đánh đổi bằng mạng sống người ta mới chịu thấu hiểu. Đây chính là liều giả dược bằng văn học cho những người yêu văn chương muốn tìm thấy những bài học cho bản thân nhưng ghét sự giáo điều khô khan.

Tác giả có lối kể chuyện hài hước và thú vị nhưng có những câu chuyện gây xúc động cho người đọc. “Một người làm quan cả họ được nhờ” - người ta thường nghĩ đến những người làm nghề này thì gia đình sẽ ít bệnh tật hay được chữa trị, chăm sóc tốt. Nhưng việc của các bác sĩ luôn nhiều vô kể, lượng bệnh nhân tiếp xúc rất nhiều nên đôi khi không còn nhiều thời gian để thăm hỏi người thân. Đôi khi đến cả bệnh của chính họ mà họ cũng không chú ý đến. Tác giả cũng trải qua hoàn cảnh như vậy khi bố bị đau ruột thừa mà lại không kịp nghe điện thoại, lúc biết chỉ có thể ghé ngang thăm một lát rồi đi ngay. Hoặc khi Tết đến, họ phải ở lại trực mà không thể về nhà dùng bữa cơm hay nói lời chúc trực tiếp với bố mẹ, những giây phút này dù lòng có cứng cỏi đến đâu cũng thấy chạnh lòng. 

Cuốn sách chứa đựng nhiều câu chuyện đặc biệt mà những người không làm trong ngành y như mình cũng thấy rất hay và hài hước. Lời văn ngông và có chút hơi “điên” của một vị bác sĩ lâu năm nhưng lại có thể làm cho người đọc dễ dàng tưởng tượng ra khung cảnh và cảm xúc của của nhân vật trong câu chuyện được kể ra. Tôi nhận xét tác giả có chất văn hơi “điên” vì câu từ của ông rất khác với các giọng văn tôi từng đọc qua. Ví dụ như ông ví von nghề bác sĩ có những nét giống với nghề “cave” điều này nghe rất kỳ quái và khập khiễng nhưng lại được ông nói thành rất có lý và hài hước. Còn nhiều câu chuyện hấp dẫn và mang nhiều cảm xúc không chỉ là hài hước, vui nhộn mà còn xúc động và lắng đọng. Hãy cứ thử đi, có thể không tuyệt vời nhất nhưng cuốn sách không khiến bạn thất vọng đâu.

Mình mua cuốn sách này là bởi anh Ngô Đức Hùng vốn rất ngoa. Ai đọc những chia sẻ của anh trên mạng xã hội sẽ biết vị bác sĩ này "đanh đá" thế nào. Bởi vậy, vừa đọc tên sách là mình bật cười vì "không lẫn đi đâu được. Ngoài chuyện nghề thì trong sách có cả chuyện đời, đời "mình" và đời những người "mình" quan sát được. Cá nhân mình có nhiều đồng cảm với anh trong cách nghĩ về cuộc sống, về đồng tiền, về con người, về quá khứ và việc làm chủ vận mệnh. Anh cũng từng rời khỏi cuộc sống bon chen để về quê, sống cuộc sống đơn giản mà anh mong muốn, để rồi vận mệnh đã đưa anh "trôi" lại về Hà Nội. Suy nghĩ của anh về trách nhiệm với xã hội khiến mình phải đặt một dấu hỏi với bản thân, vì mình cũng đã rút khỏi những bon chen để sống cuộc đời vị kỷ. Bác sĩ Hùng viết văn rất duyên, vừa làm người ta cười xong thì ngay đoạn sau cảm xúc đã lắng xuống mà không bị hụt hẫng.

Đọc cuốn này mình thấy có đôi nét giống với "Chạy trời không khỏi đau". Lý do nằm ở chỗ cả 2 tác giả đều là bác sĩ, đều viết về quá trình học tập, công tác của mình tại bệnh viện nên khi đọc sẽ thấy na ná nhau là hiển nhiên. Nhưng cá nhân mình thích cuốn của Ngô Đức Hùng hơn chút xíu bởi ngoài chuyện nghề, tác giả còn chia sẻ thêm những câu chuyện đời đậm chất Việt Nam. Thậm chí những chuyện nghề mà vị bác sĩ này chia sẻ cũng rất Việt Nam. Khi đọc vào mình thấy gần gũi, thấy quen thuộc và ít bỡ ngỡ. 

Cuốn sách với 4 phần gồm: Nghiệp - Nghề - Đời - Tôi được phân chia rạch ròi. Mỗi phần là những suy nghĩ, trải nghiệm khác nhau. Một bác sĩ có chút ngông nghênh, chút hài hước, chút bất cần nhưng cũng rất có chính kiến. Đọc để thấy rằng hành trình để trở thành bác sĩ chưa bao giờ là đơn giản. Và để giữ cái tâm, cái đạo đức nghề nghiệp lại càng khó khăn hơn. Giữa vô vàn áp lực từ đời sống, áp lực từ công việc, từ bệnh nhân, từ gia đình bệnh nhân ...thì phải bản lĩnh lắm mới không "phát rồ". Đọc mới thấy chặng đường hành nghề của một bác sĩ đầy chông gai. Cứu chữa ngàn người không ai biết, sơ sẩy một phút là đi tong sự nghiệp. 

Công bằng mà nói, sách chỉ hấp dẫn ở 3 phần là chuyện nghiệp, chuyện nghề và chuyện tôi. Nó có đôi phần độc đáo, khác lạ và lôi cuốn được mình. Riêng phần chuyện đời thì hơi yếu. Những mẩu chuyện tản mạn kèm chút trào phúng hoặc mang tính thời sự rất dễ gặp ở các tác phẩm tản văn khác. Chúng khá nhạt nhòa, trôi tuột sau mỗi cái lật trang. Cuối cùng thì không đọng lại được bao nhiêu cảm xúc.

Có một bạn không biết bức xúc chuyện gì đó nên đem mấy cuốn sách ở nhà ra xé rồi chụp hình đăng lên facebook. Trong đó có một quyển tựa đề là “Để yên cho bác sĩ hiền” của tác giả Ngô Đức Hùng. Mình đâm ra tò mò không biết bác sĩ Hùng viết gì trong sách mà bạn ấy ghét đến mức chọn sách của bác mà hành hạ. Vậy là mình mua sách của bác để đọc thử...

Quyển sách như quyển hồi ký của một bác sĩ. Tác giả kể những câu chuyện trong đời mình từ lúc bắt đầu thi đại học vào trường Y, đến khi học nội trú, rồi ra làm ở bệnh viện, rồi đi giảng dạy... Tác giả chia các câu chuyện ra làm 4 phần: Nghề, Nghiệp, Đời, Tôi.

Mình là một đứa đọc sách khá nhanh, nhưng để đọc hết quyển sách chưa đến 250 trang này phải mất đến cả tuần vì nó khiến mình... stress quá! Cứ mỗi lần cầm sách lên đọc tầm một chục trang là thấy stress, phải bỏ xuống đi làm việc khác.

Những năm học ở trường Y được tác giả kể không khác gì cơn ác mộng! Sinh viên trường Y học ngày học đêm, học đến mức người phờ phạc, mặt hốc hác, mất ăn, mất ngủ, đi ra đường cứ ngơ ngơ ngẩn ngẩn... Năm nào cũng có đứa phát bệnh tâm thần, phải bỏ học về quê để chữa bệnh... Mình có thời từng trọ học cùng bọn sinh viên trường Y rồi nên rất thấm những gì bác Hùng kể. Mình không học Y nhưng nhìn chúng nó học và thi thôi mà cũng đã ám ảnh! Và đó là lý do mình thấy stress.

Điều thứ hai khiến mình stress là tác giả kể chuyện đi làm ở bệnh viện. Bác sĩ thì ít, bệnh nhân quá tải, bác sĩ phải bận tối mặt tối mũi, bỏ bê gia đình, không có thời gian chăm sóc cho sức khỏe bản thân, phải thức đêm thức hôm, uống cà phê để cầm cự với công việc... Còn bệnh nhân thì ai cũng muốn mình được ưu tiên, chẳng may gặp phải thể loại bệnh nhân hoặc người nhà của bệnh nhân “cà chớn” thì... quát tháo bệnh nhân như bác Hùng cũng chẳng có gì là quá đáng cả! Ai cũng đòi hỏi lương y phải như từ mẫu, nhưng xin nhớ cho: “từ mẫu” cũng là con người chứ chưa là thánh, là phật. Trong khi bọn lều báo cứ chầu chực ngoài kia như lũ kền kền, chưa biết rõ nội tình đúng sai thế nào, về khía cạnh y học nó phức tạp ra sao, hễ có hơi phốt tí là xúm vào viết bài tán hươu tán vượn loạn xạ, chỉ trích y đức, chuyên môn... Cuối cùng thì xã hội này nhào nặn ra một khái niệm mới về “bác sĩ giỏi”. “Bác sĩ giỏi” không phải là bác sĩ nắm vững chuyên môn nghề nghiệp, cũng không phải là bác sĩ hết lòng vì lợi ích của bệnh nhân, mà “bác sĩ giỏi” là bác sĩ luôn đưa ra những quyết định an toàn cho bản thân bác sĩ nhất!

Bác sĩ Hùng cũng kể những trường hợp khó xử trong y đức và những ca gây ám ảnh đau lòng (như vụ cháu bé bị tấm tôn ngoài đường cứa vào cổ). Mình đọc mà cứ tự hỏi: làm thế nào bác sĩ vẫn sống mà không phát điên sau khi trải qua bao nhiêu chuyện khủng khiếp liên quan đến tính mạng con người như thế? Giống y chang câu hỏi đã nảy ra khi mình từng đọc quyển “Đèn không hắt bóng” của Watanabe Dzunichi vậy.

Giọng văn của tác giả hài hước, không hề trau chuốt. Đọc văn của bác ấy mình cảm giác như đang ngồi bên bàn cà phê được nghe chính tác giả kể chuyện bằng thứ ngôn ngữ đời thường vậy. Mình đoán tác giả ngoài đời là người hay đùa, mà lại đùa nhây, đùa kiểu lầy lội. Mình xem đó như một nét tính cách giúp cân bằng lại phần nào tâm lý sau những chuyện mà bác sĩ đã trải qua.

Mình đọc phần nửa cuối của quyển sách cảm thấy dễ chịu hơn, nhất là những trang cuối, giọng văn ấm áp, bâng khuâng và cảm động quá...

Bác sĩ Hùng là một người khéo tay, mê chụp ảnh, vẽ đẹp, có biệt tài xếp giấy origami (biệt danh của bác là “Hùng chim giấy”), từng xuất bản sách về origami ở nước ngoài. Tranh bìa và toàn bộ tranh minh họa của quyển sách đều do tác giả tự vẽ. Sau khi đọc xong quyển sách, mình mới hiểu được thâm ý của cái tranh bìa.

Nói tóm lại, đây là một quyển sách rất đáng đọc. Nó giúp ta hiểu được những cái khổ, bao nhiêu nỗi trăn trở của những người làm ngành y để từ đó giúp ta có cái nhìn thông cảm, bao dung hơn... và nhất là biết cách làm sao để bác sĩ “hiền” với ta khi ta đụng chuyện phải vào bệnh viện.

Mình biết đến cuốn sách “Để yên cho bác sĩ “hiền”” vào buổi hội sách của Nhã Nam. Lúc ấy mình đang học lớp 12 và mang trong mình một khao khát đậu y dược, bước chân vào nghiệp bác sĩ như bao bạn trẻ đồng trang lứa. Ấn tượng từ cái nhìn đầu tiên, bởi thời điểm ấy ai ai cũng cho rằng “Nhà có đứa con học bác sĩ cứ như một bước lên tiên”, “Ôi cháu nó học bác sĩ à, thế là đổi đời rồi”… Một cái tựa đi ngược lại, phản ánh đúng và sâu sắc của tác giả đã để lại một ấn tượng khó phai trong lòng mình.

Ở quầy sách, cứ nghĩ rằng đây phải là một cuốn sách bàn luận xã hội gì đấy thật ghê gớm hay phải là một cuốn sách sặc mùi khó nhằn bởi những câu chữ chuyên ngành. Nhưng câu mở đầu của tác giả đã khiến mình bật cười “Ngày biết tin mình đỗ đại học Y là lúc mình đang ngồi dạng chân giã cua cho mẹ nấu canh… Thế quái nào mình đỗ, rồi lơ ngơ thế nào bây giờ làm hẳn bác sĩ hồi sức cấp cứu suốt ngày tiếp xúc với người chết, hoảng hốt phết!” .Cách tác giả bắt đầu câu chuyện, bằng một ánh mắt nhìn tích cực và hài hước như thế, đã khiến cho phần sau được đón nhận bằng một ánh mắt khác hoàn toàn.

Một cuốn sách kể trọn vẹn cuộc đời bác sĩ từ ngày là chàng sinh viên nghèo chập chững mơ về viễn cảnh đại học. Những thăng trầm biến chuyển trong cuộc sống, những ngã rẽ của sự lựa chọn, sau cùng vẫn là chính bản thân mình phải vươn lên. Cái “điên” của nghề Y dưới bao nhiêu con mắt khiếp sợ thì là một bác sĩ cười cười rồi phải vượt qua. Lối văn phong rất lạ, câu chữ giản đơn lại rất sâu sắc. Mở ra một cái nhìn mới hoàn toàn với đông đảo những bệnh nhân. Đặc biệt hơn, cuốn sách này sẽ vô cùng bổ ích với những phụ huynh và học sinh có niềm đam mê y khoa mãnh liệt. Nó sẽ cho các bạn một lời khuyên đáng kể, và cũng chính là chuẩn bị tâm lý sẵn sàng để bước vào ngành nghề cao cả này!

Một cuốn sách đầy cái tâm, cái yêu nghề, có nhiệt huyết tuổi trẻ, có những đắn đo trưởng thành, nhưng trên tất cả sự hi sinh được khắc họa rõ nét. Một cuốn sách đánh dấu cuộc đời mình, để lại cho mình ấn tượng sâu sắc nhất năm 2018!

Ban đầu mình mua cuốn này chỉ do tình cờ. Khi đó thấy cái tên hay hay nên quyết định đọc thử và mình không thất vọng chút nào. Lối viết hài hước, chính vì vậy tuy tác giả đang bóc trần những sự thật, mặt trái của nghề Y cũng không hề gây cảm giác nặng nề cho người đọc. Tất cả những vấn đề nhức nhối hiện nay đều được tác giả đưa vào sách với giọng điệu châm biếm, từ sinh viên trường Y đến khi làm bác sĩ, hay những chuyện khôi hài dở khóc dở cười từ phía bệnh nhân. Cuốn sách được chắp bút bởi một bác sĩ, góc nhìn từ bên trong ngành Y giúp người đọc hiểu hơn cũng như có một suy nghĩ khác về những bác sĩ - những người anh hùng thầm lặng mà hàng ngày vẫn dành hết tâm huyết cho nghề.