Một cuốn nhật kí nhặt được bên xác của một nữ Việt Cộng đã suýt bị người lính Mỹ ném vào lửa, nhưng người phiên dịch đã khuyên anh ta nên giữ lại vì "trong đó có lửa". Nhật kí Đặng Thùy Trâm là những ghi chép hàng ngày của một người nữ bác sĩ về cuộc sống của chị nơi chiến tuyến. Cuốn nhật kí là thế giới riêng của người trí thức nhạy cảm mà không yếu đuối, tha thiết với cuộc sống mà không hề sợ hãi trước những gian nan. Ở đó ta vẫn gặp những băn khoăn trăn trở trước tình yêu, trước cuộc sống phức tạp hàng ngày, những nỗi buồn, nỗi nhớ nhung, sự cô đơn của một người con gái, nhưng đồng thời chúng ta cũng thấy được một ý chí mãnh liệt, những lời nói tự động viên cảnh tỉnh, một lòng can đảm phi thường - những điều đã làm nên một thế hệ anh hùng.
Xem thêm
Sau khi đọc cuốn nhật ký của tác giả, tôi đã nhìn ra và hiểu được tại sao người Việt Nam lại có thể kiên trì chịu đựng những tổn thất nhân mạng lớn đến như thế so với tổn thất bên Mỹ, và nếu như những gì mà tôi đã đọc được về những trải nghiệm của người lính Mỹ trong chiến tranh Việt Nam là đúng thì mọi thứ đều rất trái ngược nhau: khi một người lính đã bỏ thời gian, công sức và mạng sống của mình cho một mục đích mà họ còn không hiểu và cuối cùng là nghi ngờ chính họ.
Tôi có đọc một cuốn sách khác mang câu chuyện của một nhà tâm lý học được điều tới làm việc trong một trại tị nạn. Ban đầu thì cô ấy từ chối và phản kháng, nghĩ rằng bản thân cô ấy không thể mang lại sự giúp đỡ như yêu cầu, cô ấy không biết và không hiểu gì về những sang chấn, những bạo lực, vv... mà những con người ở trại tị nạn đã phải trải qua. Nhưng cuối cùng khi cô ấy đến đó và bắt đầu giúp đỡ những con người đó, cô ấy nhận ra rằng những người tị nạn qua quá trình trị liệu hoặc tư vấn chỉ muốn nói về các mối quan hệ của họ, những mối lo về tình yêu, sự lạnh nhạt, sự cô độc,... Những chủ đề như thế này chiếm đa số trong cuốn nhật ký của nhà tâm lý học đó, và tôi thấy điều tương tự ở cuốn nhật ký của tác giả Đặng Thị Thùy Trâm: giữa chiến tranh, đau đớn, khổ cực thì phần lớn những khao khát của cô đều dành cho một người đàn ông, dành cho những người trong gia đình của cô, cho bạn bè, cho đồng đội.