Một cuốn nhật kí nhặt được bên xác của một nữ Việt Cộng đã suýt bị người lính Mỹ ném vào lửa, nhưng người phiên dịch đã khuyên anh ta nên giữ lại vì "trong đó có lửa". Nhật kí Đặng Thùy Trâm là những ghi chép hàng ngày của một người nữ bác sĩ về cuộc sống của chị nơi chiến tuyến. Cuốn nhật kí là thế giới riêng của người trí thức nhạy cảm mà không yếu đuối, tha thiết với cuộc sống mà không hề sợ hãi trước những gian nan. Ở đó ta vẫn gặp những băn khoăn trăn trở trước tình yêu, trước cuộc sống phức tạp hàng ngày, những nỗi buồn, nỗi nhớ nhung, sự cô đơn của một người con gái, nhưng đồng thời chúng ta cũng thấy được một ý chí mãnh liệt, những lời nói tự động viên cảnh tỉnh, một lòng can đảm phi thường - những điều đã làm nên một thế hệ anh hùng.
Xem thêm

Đôi khi cuốn sách này có thể là một điều gì đó khó khăn. Một số vấn đề tương tự về giao tiếp mà tôi gặp phải khi sống ở Việt Nam cũng như xuất hiện một cách khó hiểu giữa các trang bìa mềm. Đặc biệt, việc chuyển đổi qua lại, khi không có hệ thống rõ ràng, giữa việc tự xưng mình ở ngôi thứ ba và việc tự xưng mình với người khác theo vị trí trong một số gia đình được tưởng tượng (do đó thường xuyên có sự xuất hiện của "em gái", "anh năm", và vân vân). Đây là nguyên nhân cho câu hỏi "Bây giờ chúng ta đang nói về ai?" thường xuyên được nói ra, vì "chị gái" không thể chỉ đề cập đến một trong những người được xuất hiện trong câu chuyện, mà còn cả bản thân người viết. Dịch theo cách này là một lựa chọn của Andrew X. Phạm (cũng là tác giả của Catfish and Mandala). Bạn có thể chỉ trích anh ấy vì đã hy sinh sự rõ ràng để đổi lấy sự chính xác, nhưng hãy yên tâm rằng sự chính xác ở đó. Đây là cách mà họ nói. Nhóm đại từ thay thế khó hiểu đến phát điên này đôi khi dẫn đến sự lú lẫn trong cuộc sống của tôi, như khi tôi tự hỏi tại sao những cô bồi bàn trẻ Việt Nam lại sửng sốt trước câu trả lời của tôi khi tôi nghĩ cô ấy hỏi (bằng tiếng Việt) "Cha của bạn bao nhiêu tuổi?". Khoảng 20 phút sau, tôi nhận ra cô ấy thực sự đã hỏi "Cha bao nhiêu tuổi?" Nhưng đến lúc đó thì đã quá muộn. Nhưng tôi lạc đề.

Sau khi đọc cuốn nhật ký của tác giả, tôi đã nhìn ra và hiểu được tại sao người Việt Nam lại có thể kiên trì chịu đựng những tổn thất nhân mạng lớn đến như thế so với tổn thất bên Mỹ, và nếu như những gì mà tôi đã đọc được về những trải nghiệm của người lính Mỹ trong chiến tranh Việt Nam là đúng thì mọi thứ đều rất trái ngược nhau: khi một người lính đã bỏ thời gian, công sức và mạng sống của mình cho một mục đích mà họ còn không hiểu và cuối cùng là nghi ngờ chính họ. 

Tôi có đọc một cuốn sách khác mang câu chuyện của một nhà tâm lý học được điều tới làm việc trong một trại tị nạn. Ban đầu thì cô ấy từ chối và phản kháng, nghĩ rằng bản thân cô ấy không thể mang lại sự giúp đỡ như yêu cầu, cô ấy không biết và không hiểu gì về những sang chấn, những bạo lực, vv... mà những con người ở trại tị nạn đã phải trải qua. Nhưng cuối cùng khi cô ấy đến đó và bắt đầu giúp đỡ những con người đó, cô ấy nhận ra rằng những người tị nạn qua quá trình trị liệu hoặc tư vấn chỉ muốn nói về các mối quan hệ của họ, những mối lo về tình yêu, sự lạnh nhạt, sự cô độc,... Những chủ đề như thế này chiếm đa số trong cuốn nhật ký của nhà tâm lý học đó, và tôi thấy điều tương tự ở cuốn nhật ký của tác giả Đặng Thị Thùy Trâm: giữa chiến tranh, đau đớn, khổ cực thì phần lớn những khao khát của cô đều dành cho một người đàn ông, dành cho những người trong gia đình của cô, cho bạn bè, cho đồng đội. 

Thật là may mắn khi cuốn nhật ký bí mật này đã được tìm lại từ trong đống đổ nát của chiến tranh Việt Nam. Qua những bức thư của tác giả Đặng Thị Thùy Trâm đã cho chúng ta thấy một hình ảnh cuộc sống tàn khốc trong thời chiến, những khoảnh khắc chiến thắng, những nỗi lo và những khoảnh khắc căng thẳng cực độ, cùng với sự chờ đợi buồn tẻ và hồi hộp. Ngày nay, tác giả đã được biết đến rộng rãi và được tôn kính như một người phụ nữ anh hùng ở nước Việt Nam. Tác giả Đặng Thị Thùy Trâm sở hữu những phẩm chất vượt qua được tất cả rào cản và niềm tin chính trị - sự trẻ trung, khiêm tốn và luôn luôn hết lòng vì lý tưởng của mình, bà đã chiến đấu quên mình để giải cứu đồng bào trong những hoàn cảnh nghiệt ngã và tuyệt vọng nhất. Câu chuyện trong cuốn sách này là một trong những cuốn sách không thể bỏ qua nếu như bạn đọc có đam mê tìm hiểu về chiến tranh Việt Nam và có thể sánh ngang với "Nỗi buồn chiến tranh" của tác giả Bảo Ninh về sự kinh điển của những tác phẩm kinh điển nhân văn thời chiến. Đôi khi những câu chuyện có thể trở nên lê thê vì có một số chi tiết liên quan đến đời sống cá nhân của tác giả không được miêu tả rõ ràng. Nhưng nhìn chung, cuốn sách này mang lại cho chúng ta một góc nhìn độc đáo và sâu sắc về trải nghiệm chiến tranh thông qua sự phản ánh của những giấc mơ sống động và hiện thực tàn khốc.

«Tối hôm qua tôi đã mơ thấy hòa bình » là nhật kí của một bác sĩ người Việt trẻ tuổi làm việc ở miền Nam Việt Nam trong suốt cuộc chiến chống lại đế quốc Mỹ (1955 - 1975). Cô ấy xuất thân từ một gia đình khá giả ở miền Bắc và sau đó hoàn thành những nghiên cứu y tế của mình, cô ấy quyết định chiến đấu cho nền độc lập của đất nước mình.

Cuốn nhật ký theo dõi cuộc sống của cô ấy trong suốt 2 năm và dừng lại khi cô ấy bị giết ở gần bệnh viện của cô năm 1970. Một người lính Mỹ tìm thấy nó và sau đó quyết định xuất bản nó và đưa nó cho những người còn lại trong gia đình cô còn sống ở Việt Nam. Cuốn sách mang lại thành công rất lớn ở Việt Nam khi nó được đưa ra năm 2005.

Tôi thấy rất cảm động khi bạn theo chân cô ấy vượt qua những thử thách không thể tưởng tượng được để giữ cho cô ấy làm việc ở bệnh viện (cô ấy phải liên tục làm việc ở những bệnh viện mới khi chúng bị phá hủy), cứu những người lính Việt Nam và cũng cứu chính mình.

Cái chết là một phần hằng ngày trong cuộc đời cô ấy, cũng như nỗi sợ và niềm hi vọng.

Cuốn sách đã so sánh với « Nhật ký của Anne Frank » khi bạn cũng theo dõi những cảm xúc hỗn loạn của Thùy và mối quan tâm với những người đàn ông và gia đình và bạn bè của cô ấy. Thật khó để đọc vì bạn biết kết thúc như thế nào và bạn ngưỡng mộ sự quyết tâm và lòng dũng cảm của cô ấy. Cô ấy cũng nói về việc khó khăn được đảng Cộng Sản chấp nhận vì cô ấy xuất thân từ một «gia đình tư sản».

Một cuốn sách tuyệt vời để hiểu về chiến tranh Việt nam qua con mắt của một người trẻ, giống như nhiều người Việt trẻ khác, đã hy sinh mạng sống của mình cho cuộc chiến tranh đó.

Tôi chỉ đánh giá 3 sao thôi - xét cho cùng, có lẽ bởi vì nó là những trang nhật ký có giá trị trong 2 năm, nhắc lại đây là một cuốn nhật ký...

Tuy nhiên, câu chuyện lớn hơn là rất khiêu khích và bối cảnh trở thành tài liệu 5 sao. Một nữ bác sĩ trẻ từ miền Bắc vào miền Nam trở thành một phần của đội quân y trong chiến tranh khi hỗ trợ Việt Cộng - thuật ngữ của chúng tôi - đồng bào Việt nam, thuật ngữ của cô ấy. Cô ấy yêu đất nước của mình, cả miền Bắc và miền Nam, và sẵn sàng (tình nguyện) đặt cả nghĩa vụ được biết rõ này lên trên cả cuộc sống khá thoải mái của mình ở miền Bắc. Trong suốt hai năm, cô ấy làm việc tại một trong những "địa phận" khó khăn nhất của miền Nam - nơi phụ trách một trong những đơn vị cứng cáp hơn, sống ngoài vòng pháp luật của Mỹ. (Một điểm thú vị, nghiêm túc và mỉa mai là nơi xảy ra vụ thảm sát và "địa phận" này là nơi xảy ra vụ thảm sát Mỹ Lai, và là nơi Colin Powell, khi đó là một sĩ quan cấp trung có trách nhiệm, luôn đảm bảo rằng ông ta ngủ trong một trang trại khác nhau mỗi đêm dù nguy cơ bị những tán quân này chia cắt.) Thùy Trâm, tác giả của cuốn nhật kí, chứng kiến sự thương tậm và cái chết của nhiều đồng bào, nhưng phần lớn vẫn giữ được cái nhìn cuộc sống cởi mở, chân thật, nhân ái và sâu sắc với cuộc sống (tôi xin nhắc lại - đây là một cuốn nhật ký, một hành trình cá nhân, cô ấy không viết nó để gây ấn tượng với người khác, mà để đưa ra một tuyên bố,... - trái ngược với thời đại của các chính trị gia này viết các cuốn sách chính trị cho chính họ với hy vọng tạo ra một thương hiệu tích cực và được cử tri chấp thuận.)

Đặng Thùy Trâm là một bác sĩ sống và làm việc ở Việt Nam trong suốt chiến tranh. Cô ấy rời bỏ gia đình, trở thành một thành viên của đảng cộng sản và làm việc để cứu chữa những thành viên của quân đội Việt Cộng. Trong suốt chiến tranh Việt Nam Thùy đã lưu lại qua nhật ký và viết xuống những suy nghĩ, cảm xúc của mình và những khó khăn của cuộc sống và công việc trong suốt cuộc chiến tranh. Cô ấy kể lại một số lịch sử Việt Nam, cuộc xung đột với người dân Pháp và mong ước hòa bình và tự do của mình. Chỉ một cuốn nhật ký trong số ba người sống sót.

Bác sĩ Trâm bị bắn chết bởi những người Mỹ. Tất cả những đồ đạc của người đã khuất được lệnh tiêu hủy nhưng một người lính Mỹ nhận thấy cuốn nhật ký quan trọng và giữ lại nó. Anh ta đem nó về nhà sau cuộc chiến tranh và giữ nó an toàn trong 35 năm. Người lính trả lại cuốn nhật ký cho mẹ của bác sĩ Trâm ở Việt Nam và bà ấy đã xuất bản nó và ngay lập tức trở thành một cuốn sách bán chạy nhất.

Xuyên suốt cuốn hồi ký là cái chết và sự hủy diệt. Bác sĩ Trâm đối mặt với cái chết hằng ngày khi những người mà cô yêu bị bắt và bị bắt và những bệnh nhân của cô chết vì những vết thương không thể chữa khỏi. Hội chứng trầm cảm của cô ấy thể hiện rõ khi cô ấy nhớ gia đình và người yêu thời trung học của mình. Cuộc sống xảy ra trong chiến tranh và Thùy cho thấy cách cô ấy sống sót mỗi ngày khi bom rơi xung quanh cô ấy.

Hình như chúng ta càng hiểu kẻ thù, thì chúng ta càng thấy chúng sinh hoạt trong cuộc sống thường ngày, thì càng khó để giết chúng. Có lẽ đó là lý do chúng ta trừ khử nhân tính của chúng; thật buồn. Nhật ký của chị Trâm về cuộc sống dưới tán rừng giữa chiến trường là gần như mở rộng tầm mắt cho Chiến Tranh Việt Nam, như "Tất cả ở Mặt Trận Phía Tây," dành cho Thế Chiến thứ Nhất và "Nhật ký của Ann Franks" trong suốt Thế Chiến thứ Hai. Một quý cô trẻ tuổi, một bác sĩ tình nguyện vui vẻ phục vụ đất nước của mình để chăm sóc cho những người đồng hương bị thương đang bảo vệ quyền tự do của họ để chống lại chính phủ tham nhũng được hỗ trợ bởi quốc gia hùng mạnh nhất trên Trái Đất.

Nhật ký của chị Trâm tiết lộ về một người phụ nữ trẻ đang học về nghĩa vụ đối với đất nước và với bản thân mình. Tình yêu của cô ấy với gia đình và bạn bè luôn tuôn trào với sự ngây thơ trong sáng trong một thế giới với rất nhiều sự tàn phá và nỗi đau. Khao khát hiểu được tình yêu và cuộc sống nên cô tìm kiếm trong sâu thẳm trái tim để tìm ra câu trả lời. Cuốn sách không phải lúc nào cũng dễ theo dõi và đôi khi hơi dư thừa, nhưng với tư cách là một công cụ trí tuệ với vẻ đẹp của chính nó, giúp người đọc có sự phong phú hơn về góc nhìn của thuật ngữ "kẻ thù".

Một điều kì diệu may mắn được tìm thấy khi nghiên cứu về nhiệm vụ thử thách khi đọc. Tôi đã tìm kiếm một cuốn sách phi hư cấu lấy bối cảnh ở Đông Nam Á (trừ Indonesia) được dịch sang tiếng Anh. Bạn có biết Anne Frank và cuốn nhật ký của cô ấy không? Chà, đây cũng là một cuốn nhật ký của một cô gái, một người thanh niên mới ngoài 20. Cô ấy có thể là một người cộng sản nhưng cũng là một con người, một con người có dòng máu đỏ với một trái tim dễ vỡ và những giấc mơ đẹp. Khi tôi đọc những suy nghĩ sâu sắc của cô ấy, trái tim tôi hết lần này đến lần khác tan nát vì cô ấy. Điều này chỉ là một phần của cuốn nhật ký mà cô ấy giữ lại vì những cuốn sách trước đó đã bị thất lạc. Ban đầu, bạn biết rằng trái tim cô ấy đã tan nát bởi một chàng trai mà cô ấy yêu và xuyên suốt cuốn sách, cô ấy vẫn tiếp tục yêu anh ấy, buồn bã suốt, nhưng vẫn tự khuyên mình phải cố gắng làm việc để quên anh ta và cố gắng cho giấc mơ hòa bình của mình. Cô ấy là một bác sĩ và cô ấy tin vào ý tưởng của chủ nghĩa Cộng sản; cô ấy đang chiến đấu vì tổ quốc của mình để được tự do và thịnh vương. Chủ nghĩa ý tưởng của cô ấy, mặc dù có sự minh bạch rõ ràng trong nhật ký, nhưng không thấm đẫm trong các bài viết. Cô ấy đã viết về trái tim và vì vậy cuốn sách này chứa đầy những mong muốn, khao khát và những ước mơ của cô ấy. Vì vậy, càng đau lòng hơn khi cô ấy đã chết khi còn rất trẻ.

Đặng Thùy Trâm đã làm nên một điều phi thường ở tuổi 24. Cô ấy đã tình nguyện phục vụ với tư cách là một bác sĩ ở Mặt Trận Giải Phóng Dân Tộc (Việt Cộng) tại tỉnh Quảng Ngãi. Hai năm sau cô ấy bị giết bởi quân Mỹ cách bệnh viện không xa (đây không phải là một tiết lộ - người đọc sẽ nhận thấy điều này từ khi bắt đầu). Cuốn sách này chia sẻ toàn bộ nhật ký của cô ấy, những nỗi kinh hoàng mà cô ấy đã chứng kiến, giấc mơ về hòa bình của cô ấy (do đó có tựa đề rõ ràng), nỗi nhớ bạn bè và gia đình, mong muốn trở thành một người yêu nước thực sự với chính phủ của chính mình. Chính một sĩ quan Mỹ đã tìm thấy nhật ký của cô - anh ta được lệnh tiêu hủy tất cả những tài liệu được tìm thấy. Rất may, anh ta đã không làm vậy, giữ lại cuốn nhật ký trong 35 năm. Cuối cùng, năm 2005 một bản sao của nhật ký được gửi đến mẹ của Trâm. Cuối cùng, kho báu đã được cứu khỏi ngọn lửa, đã được xuất bản tại Việt Nam. Tôi không biết phải cảm ơn người lính ấy sao cho đủ - người đã làm trái với quy định và giữ lại cuốn nhật ký kì diệu này. Những lời nói của Trâm cần được chia sẻ, và trong thế giới ngày nay, những lời nói đó là sự thật. Chi phí của chiến tranh, thực sự là gì? Có bao giờ nó có giá trị? Điều gì THỰC SỰ xảy ra sau những dòng này?

Tôi không biết nhiều về chiến tranh thậm chí tôi đã xem nhiều bộ phim về nó. Nhưng "Nhật ký Đặng Thùy Trâm" là cuốn sách đầu tiên về chiến tranh mà tôi đọc và thực sự đã khiến tôi cuốn vào. Bác sĩ Trâm là một kiểu người phụ nữ Việt Nam được sinh ra trong hòa bình để rồi cống hiến cuộc đời của mình để cứu đất nước khỏi chiến tranh. Cô ấy là một người lính cương quyết, kiên cường, người đã thề mang trong tim mình tinh thần của Người Cộng Sản nhưng đồng thời, là một người tình cảm, trái tim ấm áp, quan tâm đến đồng bào, đồng đội rất yêu thương và đồng cảm.

Bà tôi từng kể cho tôi những câu chuyện về chiến tranh khi tôi còn là một đứa trẻ, bà nói đó là một thảm kịch đối với đất nước chúng ta vào thời của bà. Bom đã phá hủy những ngôi nhà và làng mạc ngày qua ngày, những cánh đồng tan hoang, đẫm máu và xác chết, có rất nhiều người bị giết mà bà nói điều đó trở nên bình thường trong chiến tranh. Tôi không chú ý quá nhiều đến những câu chuyện của bà, tôi nghĩ bà ấy chỉ phóng đại mọi chuyện lên thôi. Nhưng bây giờ tôi mới có thể hình dung tất cả những chi tiết về những gì mà bà kể cho tôi. Tôi là một đứa trẻ được sinh ra trong hòa mình, nhờ máu xương của những người anh hùng đã chiến đấu vì đất nước. Tôi đã nghĩ về những người lính sống sót sau chiến tranh và bây giờ đang sống trong hòa bình khi đất nước đang thay đổi rất nhanh. Hôm trước tôi thấy một người đàn ông nghèo trên một chiếc xe đạp cũ kĩ đang thu thập những máy móc cũ đã lâu không sử dụng gần xóm tôi, màu áo lính cũ đã bị phai màu và lấm tấm mồ hôi, đầu của ông cúi xuống. Tôi nghĩ về "Nhật ký Đặng Thùy Trâm". Người đàn ông đó có thể là một người lính trong chiến tranh đã sống sót sau những bom đạn từng phút đe dọa tính mạng của ông, người đã dành cả tuổi thanh xuân của mình, đánh mất gia đình và có lẽ vì hy sinh tình yêu của mình cho đất nước, người đã may mắn còn sống nhưng sao lại "chết" trong thời bình?

Trong mắt tôi, sự thẳng thắn luôn mới mẻ, ngay cả khi đối tượng được dự định chỉ là chính bạn. Người phụ nữ 25 tuổi có học thức này - mặc dù là một bác sĩ có hoàn cảnh cực kì đơn sơ và bị bao vây, và thậm chí bị nhấn chìm bởi cái chết - lo lắng về những điều mà mọi người nghĩ về mình, kiềm chế bày tỏ ở nơi công cộng vì sợ đồng nghiệp sẽ bàn tán xì xào, cảm thấy tổ chức nơi cô ấy làm việc đôi khi không đánh giá cao cô ấy vì những lý lo không công bằng, đôi khi sợ hãi, coi việc nắm tay là một hoạt động say đắm, và muốn được người khác ngưỡng mộ, thậm chí cô ấy thực sự không chắc chắn chính xác một người đáng được ngưỡng mộ là gì. Ngày nay, thật bất thường gần như đến mức đáng sợ, khi tìm thấy quá nhiều cảm xúc thoáng qua vừa khó chịu vừa chân thật, khi mà sự vô tư hoài nghi dường như được đánh giá cao hơn tất cả.

Anne Frank trong bộ đồ ngủ màu đen. Đó là một cách lật lọng và tàn nhẫn để tóm tắt cuốn sách này, nhưng lật lọng và tàn nhẫn dường như là cách của thế giới, hoặc ít nhất là Internet ngày nay. Tôi đặc biệt đề cập đến những nhà phê bình, người đang hát vui vẻ trong cái lồng của sự mỉa mai thời điện đại, không để mắt đến niềm vui không thể che giấu của người viết nhật ký trước cái chết dữ dội của những binh linh kẻ thù nhưng không thể bỏ qua (với thái độ khinh bỉ) mà người viết nhật ký đó đã viết, trong những khoảnh khắc riêng tư, bị ám ảnh bởi những suy nghĩ lãng mạn. Nếu bạn không thích đọc về những người nhìn thế giới khác hơn với bạn, chà, thì tại sao phải đọc?