Forrest Gump - Winston Groom Reviews

Cuộc sống luôn đầy những bất ngờ, bạn không biết được rằng lúc nào cuộc đời mình sẽ bước sang chương mới. Nhưng dù thế nào thì thà hối hận vì những điều mình đã làm, còn hơn là hối hận vì những điều mình không làm.

Bộ Phim Forrest Gump từng gây được tiếng vang lớn ở Mỹ nói riêng và thế giới nói chung vào những năm thập niên 1990 của thế kỷ 20, được chuyển thể từ bộ tiểu thuyết cùng tên của tác giả Winston Groom với sự góp mặt của ngôi sao Tom Hanks. Dù chi phí chỉ 55 triệu đô la nhưng đã thu về 677 triệu đô la tiền vé trên toàn cầu, và xếp thứ tư trong các bộ phim có doanh thu lớn nhất mọi thời đại cho đến thời điểm đó, qua mặt nhiều bộ phim xuất sắc cùng năm để giành giải thưởng danh giá của Viện Hàn lâm điện ảnh Mỹ. Điều đó chứng tỏ sức ảnh hưởng mạnh mẽ của bộ phim này.

Do đó, cũng dễ hiểu khi từ một cuốn sách không phải là ăn khách - Forrest Gump đã bán được 1,7 triệu bản trên khắp thế giới sau khi bộ phim chuyển thể cùng tên ra đời năm 1994.

Winston Groom từng đi quân dịch ở Việt Nam, sau khi trở về, ông làm phóng viên cho tờ Washington Star, một tờ báo chuyên viết về chính trị và tòa án. Ông viết khá nhiều chiến tranh Việt Nam như cuốn Better Times Than These (1978) [Những thời tươi đẹp hơn], As Summers Die (1980) [Những mùa hạ chết], cuốn tiểu thuyết Conversations with the Enemy (1982) [Trò chuyện với kẻ thù] với chủ đề cựu chiến binh Chiến tranh Việt Nam đã lọt vào chung kết giải Pulitzer năm 1983. Năm 1985, ông trở về Mobile và bắt đầu viết Forrest Gump – cuốn sách “có ý nghĩa về mặt văn hóa, lịch sử và mỹ học.”

Tên cuốn sách được đặt theo tên nhân vật chính của tác phẩm – Forrest Gump. Hồi mới sinh ra, Forrest Gump được đặt tên theo tên của vị Tướng Nathan Bedford Forrest đánh trong Nội Chiến, là một con người vĩ đại, khởi xướng hội Ku Klux Klan - một tổ chức rộng lớn trải khắp Liên bang. Ngược lại với cái tên được kỳ vọng, Forrest là một đứa trẻ kém thông minh, không được học trường công như các bạn, bị mọi người bắt nạt, chọc ghẹo và phải chuyển đến trường dành cho những đứa trẻ “kì kì”.

“Để tớ nói cho mà nghe: làm một thằng dần chả phải chuyện chơi. Người ta cười vào mặt, mất kiên nhẫn, đối xử với mình như cứt. Giờ thì họ nói là bà con nên tử tế với người có khiếm khuyết, nhưng để tớ nói cho mà nghe-không phải lúc nào cũng vậy đâu. Mà dẫu vậy, tớ cũng chả hơi đâu phàn nàn gì, vì tớ nghĩ tớ cũng sống một đời kha khá thú vị, đó là nói vậy.

Tớ là một thằng đần từ hồi mới đẻ kia. IQ đâu cỡ 70, mà vậy hợp với tớ đó, họ nói vậy. Nhưng mà á, chắc là á, tớ giống với một thằng khờ hay thậm chí là một thằng mất dạy hơn, nhưng để tự tớ á, thì tớ thích nghĩ tớ là một thằng hâm dở, đại loại vậy-mà không phải là một thằng ngu-vì khi người ta nghĩ về một thằng ngu, thường họ sẽ nghĩ về mấy thằng chảy dãi tong tong mà tự sờ soạng mình á.”

Forrest Gump được vào trường đại học một cách bất ngờ, không phải vì cậu thi đậu mà vì cậu được tuyển vào đội bóng bầu dục của trường đại học Alabama. Không phải vì cậu có kỹ năng ném bóng mà vì cậu chạy rất nhanh, “chạy một trăm thước trong đúng 9,5 giây”. Đội bóng hầu như bất bại gần suốt cả mùa giải nhưng ở trận đấu chung kết Orange Bowl thì không giành được chức vô địch vì những tính toán sai lầm của huấn luyện viên và đồng đội. Nhưng dù sao thì cậu cũng trở thành một ngôi sao trong đội tuyển bóng bầu dục, đôi khi dựa vào những thứ mình có và mình giỏi thì đã làm nên chuyện rồi.

“Curtis ngừng chửi rủa một giây và nhìn lên tớ và nói, “Đúng lí ra mày là một thằng đần mà, sao mày nghĩ ra được cái đấy?” Và tớ nói, “Có thể tớ là một thằng đần, nhưng ít nhất tớ không ngu,” và nghe điều này, Curtis nhảy dựng lên và bắt đầu rượt tớ với cái cờ lê bánh xe, gọi tớ những cái tên rất gớm mà hắn nghĩ ra, và mối quan hệ cũng chúng tớ tiêu ma.”

Dù chỉ số IQ chỉ khoảng 70, nhưng Forrest Gump không hoàn toàn là một “thằng đần”, vì cậu luôn có cách nhìn vào vấn đề và giải quyết nó theo cách của cậu, dù không ít lần nó mang lại những rắc rối, sai lầm. Nhưng ẩn sâu bên trong là một tấm lòng nhân hậu, chân thành và cũng đầy sáng tạo.

“Tớ cảm thấy, Forrest ạ, rằng cậu đang mấp mé ở một thứ gì đó trong cuộc đời cậu, một thay đổi, hay một sự kiện nào đó sẽ dẫn cậu sang một hướng khác, và cậu phải nắm lấy khoảnh khắc đó, đừng để nó tuột qua. Bây giờ khi nghĩ lại, có một cái gì đó trong mắt cậu, một tia lửa nhỏ thỉnh thoảng lóe lên, chủ yếu là khi cậu cười, và, trong vài trường hợp thi thoảng, tớ tin rằng điều tớ thấy gần như một Khởi nguyên của khả năng suy nghĩ, sáng tạo và tồn tại của con người chúng ta.”

Sau trận đấu Orange Bowl, cậu bị đuổi khỏi trường đại học vì thành tích học tập quá kém trừ môn Quang học Trung cấp được điểm A, khiến thầy giáo phải bất ngờ. Điểm A đó không phải là may mắn nên cậu đạt được mà bởi vì cậu hiểu một cách sáng sủa môn học ấy. Nhưng có vẻ một một học thì không thể nào cứu vãn tất cả được, cậu sẽ không còn được chơi bóng bầu dục ở trường đại học nữa.

Forrest Gump bị bắt đi lính ngay sau đó vài hôm, cậu phải chiến đấu cho cuộc chiến tranh phi nghĩa tại Việt Nam. Họ đến Việt Nam vào tháng hai, được chất lên xe bò từ Qui Nhơn bên bờ Biển Đông lên Pleiku trên cao nguyên.

Cậu gặp lại được Bubba-người bạn thân đã dạy cậu cách chơi kèn harmonica thời đại học, và là người đã tạo động lực để Forrest trở thành nhà triệu phú trong lĩnh vực nuôi tôm sau này. Cả hai đã hứa với nhau rằng, khi được xuất ngũ, họ sẽ trở về nhà, kiếm cho mình mọt chiếc thuyền tôm và dấn thân vào nghề bắt tôm. Nhưng chiến tranh đâu ai biết trước được điều gì, sống đó chết đó. Một lần nọ trong lúc băng qua cánh đồng lúa, họ bị quân Việt Nam tập kích, quân Mỹ bị thương khá nhiều, Forrest nghe tim Bubba bị thương và đang ở ruộng liền đi tìm, nhưng hết lần này đến lần khác lại có ai đó cầu cứu thì cậu lại không thể nào làm ngơ. Để rồi khi cậu tìm thấy bạn mình thì “Bubba kia, bị bắn hai phát vào ngực, va tớ nói “Bubba, sẽ ổn thôi, cậu nghe chưa, vì chúng ta sẽ có được cái thuyền tôm đó, mọi thứ,” và tớ vác cậu ấy về chỗ chúng tớ đóng và đặt hắn xuống đất. Khi tớ thở được ra hơi, tớ nhìn xuống và áo tớ ướt đẫm máu và những thứ bầy hầy vàng vàng xanh xanh từ chỗ Bubba”. Thế rồi, Bubba cũng ra đi sau khi nghe Forrest chơi bài “Way Down Upon the Swanee River” bằng kèn harmonica.

“Cậu ấy đang cố nói gì đó, và thế là tớ cúi xuống thật sát để xem là cái gì. Nhưng tớ chẳng bao giờ nghe được. “Thế là tớ hỏi gã cứu thương, “Cậu nghe cậu ấy nói gì không?” Và gã cứu thương nói, “Về nhà. Hắn nói, về nhà.” Bubbla, cậu ấy chết, và tớ chỉ nói được có thế.”

Mất đi người đồng đội, người bạn thân, người mà mình đã xem như ruột thịt là Bubba đã làm cho Forrest đau, để rồi cậu tự hỏi mục đích của cuộc chiến tranh tại Việt Nam này là gì? Sao phải hy sinh như thế? “Sao chuyện này lại xảy ra?”. Không chỉ có mình Bubbla mà cả những người con của Huê Kì phải lần lượt ngã xuống vì lòng tham và sự ích kỷ của chính quyền tổng thống thời bấy giờ. Nào có ai muốn rời xa quê hương, gia đình, bạn bè và người yêu chỉ vì cuộc chiến tranh phi nghĩa cơ chứ. Dù mang danh là kẻ thù địch của Việt Nam nhưng họ không phải là người xấu, họ cũng có hoài bão tương lai và những người thân đang đợi họ bình an trở về. Vì đơn giản, họ cũng là con người.

“Suốt cả đời tớ, tớ chẳng hiểu cái cứt gì về những chuyện đã xảy ra. Một chuyện cứ thế xảy ra, rồi một chuyện khác xảy ra, rồi lại chuyện khác nữa, và cứ thế, và phân nửa thời gian chẳng có chuyện gì sất. Nhưng Dan nói tất cả là một phần của kế hoạch nào đó, và cách tốt nhất chúng ta có thể hòa hợp là tìm cách khớp vào kế hoạch, và rồi cố giữ cho chắc chỗ của mình. Chả hiểu sao khi biết được chuyện này, mọi thứ trở nên sáng sủa hơn nhiều với tớ.”

 “Cuộc chiến này không dành cho cậu, bạn già ạ-cũng như không dành cho tớ-và tớ đã ra khỏi đó rồi cũng như tớ tin rằng rồi đến lúc cậu thoát ra khỏi nó. Câu hỏi mấu chốt là, cậu sẽ làm gì? Tớ không hề nghĩ cậu là một gã đần. Có lẽ bằng những đo đếm của các bài kiểm tra và phán xét của những kẻ ngốc, cậu có thể rơi vào bảng nọ bảng kia, nhưng trong thâm tâm, Forrest ạ, tớ đã biết ánh lửa lấp lánh của trí tò mò cháy sâu trong tâm trí cậu. Hãy nương theo con sóng thủy triều, bạn của tớ ạ, và khi cậu được mang đi, hãy khiến nó hoạt động vì lợi ích của cậu, hãy chiến đấu với những nông cạn và thác ghềnh và đừng bao giờ bỏ cuộc. Cậu là một người tốt, Forrest ạ, cậu có một trái tim lớn.”

Khi trở về Mỹ, cuộc đời Forrest trải qua rất nhiều sự kiện, thăng trầm và biến cố. Cậu có cơ hội so vết thương chiến tranh với tổng thống Johnson, trở thành tuyển thủ bóng bàn đẳng cấp quốc tế được đại diện cử đi thi đấu tại Trung Quốc, khám phá sự thật về tổng thống Nixon, chuyến du hành dài ba thập niên đầy biến động với cô nàng Thiếu  úy và con đười ươi tên Sue, một đô vật biễu diễn quái dị và một đại gia kinh doanh đình đám.

Jenny Curran - cô bạn thân đã đi cùng Forrest từ bé cho đến lớn, là người mà cậu luôn nhớ đến trong tất cả những sự kiện của cuộc đời mình, là người anh luôn tìm kiếm sau những lần đi xa trở về. Forrest yêu Jenny, tình yêu ấy được thể hiện bằng từ “chờ đợi”, họ luôn chờ nhau nhưng đến cuối cùng vẫn không được sống cùng nhau. Mặc cho những lần cô có người yêu, anh vẫn chờ. Đó có lẽ là tình yêu đầu đời và là tình yêu của cả cuộc đời Forrest Gump. Thật khó để kiếm tìm một tình yêu mãnh liệt và chung thủy như thế. Nhưng đến lúc hạnh phúc sắp viên mãn thì anh lại đánh mất nó vì danh lợi. Hoa quả của tình yêu đó là một bé trai dễ thương và thông minh – Forrest con mà sau này cậu mới biết.

““Đấy là con trai em đấy à?” tớ hỏi

“Vâng,” cô ấy nói, “nó dễ thương nhỉ.”

“Chắc chán rồi-em đặt tên nó là gì?”

“Forrest.”

“Forrest?” tớ nói. “Em đặt nó theo tên anh à?”

“Cũng phải thôi,” cô ấy nói vẻ khá nhỏ nhẹ. “Dù gì thì nó cũng thuộc về anh một nửa mà.”

“Nửa gì!”

“Nó là con trai anh đấy, Forrest ạ.”

“Con gì!”

“Con trai anh. Forrest con.””

Nhà văn Winston thật biết dẫn dắn những cung bậc cảm xúc, hài hước rồi lại lắng đọng, đau buồn rồi lại đến vỡ òa cảm xúc. Cảnh Forrest gặp lại Jenny và đứa con của mình ắt hẳn mà một cảnh đắt giá cho câu chuyện và cả cuộc đời của Forrest nữa. Đến cuối cùng, con người ta vẫn mong những người mình yêu thương được hạnh phúc và mạnh khỏe.

“Nhưng để tớ bảo các cậu cái này: nhiều lúc vào ban đêm, khi tớ ngước lên nhìn những vì sao, và thấy cả bầu trời trải ra ngước mắt, đừng nghĩ tớ không nhớ lại tất cả. Tớ vẫn có những giấc mơ như mọi người, và cứ thỉnh thoảng, tớ vẫn nghĩ về những điều có thể đã khác đi. Và rồi, đột nhiên, tớ đã bốn mươi, năm  mươi, sáu mươi tuổi rồi, các cậu biết chứ?

Ờ, mà thế thì sao? Tớ có thể chỉ là một gã khờ, nhưng dẫu sao thì phần lớn thời gian, tớ đã cố làm điều đúng-và mơ ước chỉ là ước mơ thôi, phải không nhỉ? Thế nên dù cho có chuyện gì xảy ra, tớ vẫn nghĩ như thế này: tớ luôn luôn có thể nhìn lại và nói rằng, ít nhất tớ đã không sống một đời nhàm chán.

Các cậu hiểu ý tớ không?”

Bằng giọng văn châm biến, hài hước và hóm hỉnh, có một chút ngốc ngếch như suy nghĩ của Forrest Gump, nhưng cũng đầy bi ai, chua xót. Dường như nhà văn chủ ý xây dựng một nhân vật phản anh hùng, trong khi các nhà làm phim Hollywood thực hiện theo hướng ngược lại, người hùng kiểu mới có kết cục thành công có màu sắc Giấc mơ Mỹ. "Anh ta biết cách cho người khác mà không mong được đáp đền. Đó là giá trị nhân văn nổi bật của tác phẩm". Vì thế, tác phẩm Forrest Gump đã trở thành một biểu tượng văn hóa mới của thập niên 1990.

Tác giả: Linh Tuyền - Bookademy

------

Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về các cuốn sách hay tại link: https://www.facebook.com/bookademy.vn/

Trở thành CTV viết reviews sách để có cơ hội đọc và nhận những cuốn sách thú vị cùng Bookademy, gửi CV (tiếng Anh hoặc Việt) về:  [email protected]