Before you speak, listen”. Trong giao tiếp chúng ta không chỉ nói không mà không chịu lắng nghe. Lắng nghe điều người khác nói cũng là cách để phát triển bản thân chúng ta. Nhưng chẳng mấy ai hiểu đúng về lắng nghe. Đôi khi chúng ta không lắng nghe những điều chúng ta không thích, không lắng nghe những điều không phải với quan điểm của mình. Để đời xanh mát, hãy đắp vun chiếc bát ngôn từ sẽ giúp bạn có những phát hiện thú vị về lắng nghe.

 Những phát hiện mới về lắng nghe

Có lẽ thời điểm khó khăn nhất để lắng nghe là khi phải liên tục đối thoại với người có nhiều bất mãn. Nói đến chuyện này, chuyện kia đều thấy có vấn đề, than phiền bản thân không làm gì được. Nếu nghe một, hai lần thì chúng ta vẫn có thể chịu đựng được nhưng hiện tượng này lặp đi lặp lại chắc chắn sẽ không tránh khỏi bực bội.

“Anh à, thế này không phải là quá đáng lắm sao? Chúng tôi không phải là máy móc mà suốt ngày làm thêm giờ, tuần trước cũng làm đến sáng rồi. Việc công ty gấp gáp thì phải chịu nhưng vấn đề là họ bắt nhân viên làm thêm giờ như một điều hiển nhiên. Họ coi thường nhân viên nên mới yêu cầu vô lý như vậy.”

Khi cấp dưới ở công ty tuôn một tràng bất bình như trên, phản ứng của người cấp trên có thể tổng hợp thành ba loại như sau:

Nhóm thứ nhất, “Tôi cũng vậy”. Cấp trên sẽ đáp lại bằng cách trả lời “Đúng rồi đấy, tôi cũng sắp không chịu nổi rồi. Nhưng đói thì đầu gối phải bò, biết làm sao được”. Tuy nhiên, nếu phản ứng như vậy thì người cấp dưới sẽ không thể chia sẻ thêm.

Nhóm thứ hai, “Tôi xin lỗi”. Cấp trên đánh đồng lời than thở của cấp dưới về công ty là dành cho mình và trả lời “Xin lỗi. Đáng lẽ tôi phải ngăn chặn việc này.” Người cấp dưới sẽ nói “Không, ý tôi không phải như thế” và không thể nói thêm điều gì.

Nhóm cuối cùng sẽ đưa ra “phương án giải quyết”. Người cấp trên thuộc nhóm này có thể tùy cơ ứng biến “Thế sao? Vậy tuần này cậu nghỉ phép đi” hoặc “Tôi sẽ cử thêm một người làm cùng cậu. Như vậy là tốt hơn rồi chứ?” để thúc đẩy cấp dưới.

Khi ai đó trình bày vấn đề, băn khoăn của họ mà chúng ta tự nhận vấn đề đó về mình hoặc cố gắng giải quyết thay họ thì sẽ khó có thể tiếp tục lắng nghe. Nếu chúng ta tự ôm gánh nặng vào mình, việc tiếp nhận vấn đề của người khác sẽ trở nên rất mệt mỏi. Để có thể cộng hưởng với người khác, chúng ta cần giữ khoảng cách nhất định. Không phải “bạn và tôi là một” mà là “tôi ở bên cạnh bạn”. Tiếp cận bằng cách giải quyết vấn đề thay cho người khác chứng tỏ sự xa cách hoặc gần gũi thái quá trong mối quan hệ. Cả hai trường hợp đều có thể khiến chúng ta mệt mỏi.

Trong cuốn sách Đối thoại phi bạo lực có một đoạn như sau:

“Khi lắng nghe với sự đồng cảm, trước khi thể hiện sự quan tâm bằng việc đưa ra phương án giải quyết hoặc chấp nhận đề nghị giúp đỡ đối phương, điều quan trọng là chúng ta nên cho đối phương cơ hội thể hiện đầy đủ cảm xúc của bản thân. Vội vàng đưa ra cách giải quyết sẽ không thể truyền đạt đúng suy nghĩ rằng chúng ta thực sự quan tâm tới cảm giác, mong muốn của họ. Mặt khác, lời nói trong phần mở đầu của cuộc đối thoại chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Những lời chưa được nói ra mới thật sự ẩn chứa tâm trạng, suy nghĩ của đối phương. Thể hiện sự quan tâm tới những vấn đề trong lòng đối phương chính là tạo cơ hội để đối phương có thể quan sát sâu sắc hơn và thể hiện đúng những suy nghĩ chất chứa trong lòng.”

Điều quan trọng nhất là duy trì sự đồng cảm, sau đó mới đến giai đoạn xem xét vấn đề có cần chúng ta tìm cách giải quyết hay không. Đôi khi đối phương cần sự giúp đỡ của chúng ta để giải quyết vấn đề nhưng đôi khi chỉ cần sự thấu hiểu, đồng cảm của chúng ta là đủ. Đôi khi bản thân người nói biết trước rằng chỉ họ mới có thể giải quyết vấn đề. Hãy nhớ rằng, khi đóng vai trò “người giải quyết”, chưa biết bản thân chúng ta có cảm thấy dễ chịu hơn không nhưng nếu vội vã tập trung vào việc giải quyết vấn đề, điều đó chắc chắn sẽ cản trở hai bên trao đổi những tâm tư sâu sắc hơn. Không nên vội vàng rời khỏi căn phòng tâm hồn bí ẩn, hãy kiên nhẫn ở lại cùng đối phương để khám phá nhiều hơn.

Bây giờ chúng ta sẽ cùng tìm hiểu một số kỹ thuật lắng nghe để khiến đối phương thể hiện bản thân nhiều hơn. Làm thế nào để chúng ta không cảm thấy chán nản với câu chuyện của đối phương, không nói lời xin lỗi và thoát lui hoặc không vội vã xung phong giải quyết vấn đề của họ?

Dưới đây là ba điểm chúng ta cần ghi nhớ:

Fact (lắng nghe sự thật): tóm tắt nội dung chính.

Feeling (lắng nghe cảm xúc): khám phá cảm xúc thật sự của đối phương.

Focus (lắng nghe trọng tâm): tìm hiểu thông điệp chính mà đối phương mong mình thấu hiểu (dù họ không trực tiếp nói ra).

Đây là quy tắc 3F. Bạn có thể sử dụng riêng rẽ từng phương pháp nêu trên nhưng sử dụng đồng thời cả ba phương pháp chắc chắn sẽ mang lại hiệu quả tối ưu.

Lắng nghe sự thật

Lắng nghe sự thật nghĩa là sắp xếp ý của người nói và tiếp thu. Khi đối thoại, thông thường mọi người sẽ không chú ý sắp xếp và truyền đạt nội dung sao cho hợp lý. Người nói thường tự do nhảy từ chuyện này sang chuyện khác, nói nhiều ý thừa thãi hoặc thổi phồng thái quá. Trong tình huống như vậy, người nghe cần đến kỹ thuật tóm tắt nội dung, còn gọi là lắng nghe sự thật. Nói cách khác, người nghe gói gọn nội dung đối phương truyền đạt trong một hai câu và xác nhận lại với người nói...

Lắng nghe cảm xúc

Lắng nghe cảm xúc nghĩa là nhận biết và biểu hiện cảm xúc thành lời. Mỗi sự kiện và tình huống đều có cảm xúc ẩn giấu trong đó. Dù tích cực hay tiêu cực, mỗi cảm xúc đều đóng vai trò, ý nghĩa riêng. Nhưng phần lớn mọi người đều không sẵn sàng đối diện với cảm xúc nguyên khởi, nghĩa là cảm xúc trực quan, chân thật nảy sinh ở thời điểm ban đầu. Mọi người thường khó cảm nhận và thể hiện cảm xúc ban đầu. Vì vậy, dù buồn bã, hoang mang hay bối rối, họ đều biểu hiện ra ngoài bằng hành vi mang tính kích động như to tiếng hoặc gào thét.

....

Phải chăng, chính vì không thể nói ra đúng cảm xúc thật mà chúng ta thường bao biện bằng những câu thừa thãi. Vì không thể bộc bạch “Tôi cảm thấy cô đơn và mệt mỏi. Tôi muốn được ai đó vỗ về, an ủi” nên mới chỉ trích và lên án cả thế giới. Phải chăng, do không thể tự nói ra “Tôi cảm thấy rất hổ thẹn. Tôi xin lỗi. Tôi đang cực kỳ hối hận” nên mới quay sang trách mắng đối phương.

------------

 Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link:

https://www.facebook.com/bookademy.vn

Đăng ký để trở thành CTV Bookademy tại link: http://bit.ly/2Hxkazt

 

Xem thêm

Lắng nghe là một quá trình chủ động, tập trung và mong muốn thấu hiểu nội dung của người nói. Phân tích những gì họ nói rồi đưa ra lời đối đáp ý nghĩa hoặc chia sẻ, cho lời khuyên với người đối diện. Thấu cảm sự hiểu biết thấu đáo, trọn vẹn một ai đó, khiến ta hiểu được những suy nghĩ của họ, cảm được những cảm xúc của họ, và tất cả xảy ra mà không có sự phán xét…. Câu nói trên có nghĩa là chỉ cần ta chịu lắng nghe, tiếp thu ý kiến của người khác và hiểu được, cảm nhận được suy nghĩ của người khác thì chúng ta sẽ tiến đến thành công. Câu nói này hoàn toàn chính xác bởi chỉ khi chúng ta biết tiếp thu, đồng cảm thì chúng ta mới nắm bắt được người khác như thế con đường thành công của chúng ta sẽ đến dễ dàng hơn. Khi chúng ta biết lắng nghe người khác chúng ta sẽ rút ra được những bài học quý giá cho bản thân từ câu chuyện của họ. Đồng thời khi ta lắng nghe người khác chúng ta cũng sẽ hiểu họ hơn nhận ra được tính cách của họ để nhận định ta có thể học hỏi, giao lưu với người đó không. Lắng nghe với lòng thấu cảm sẽ mang đến hiệu quả bất ngờ trong giao tiếp vì con người có nhu cầu được khẳng định, được công nhận, được đánh giá đúng mức,... Để có thói quen này, mỗi người cần rèn kĩ năng nghe hiểu, biết cảm thông, chia sẻ, quan tâm đến người khác,... Trái ngược với lắng nghe với lòng thấu cảm là những kiểu nghe qua loa, chiếu lệ: nghe để đối đáp, để khống chế, để toan tính – những kiểu nghe hạn chế Sự tương tác giữa người và người. Như vậy chúng ta thấy biết lắng nghe và thấu hiểu sẽ là chìa khóa gần nhất giúp chúng ta đạt tới thành công.

Trong cuộc sống muôn màu muôn điệu, đan xen hòa lẫn trong nhưng điều tốt đẹp còn không thiếu những điều còn đáng phải băn khoăn suy nghĩ nếu không muốn nói là xấu xa và tiêu cực. Vậy để tránh được những điều xấu xa, tiêu cực và làm cho những điều tốt đẹp ngày càng được nhân lên trong cuộc sống thì mỗi chúng ta phải biết lắng nghe. Lắng nghe là hiểu, đồng cảm, cảm nhận, sẻ chia với người khác trong cuộc sống. Biết lắng nghe là biết chia sẻ, đồng cảm.. Khi lắng nghe con người có thể hiểu biết hơn về người khác, có sự đồng cảm, đồng điệu, bao dung, giúp đỡ.. Biết lắng nghe con người có thể thấy được những nhận xét, đánh giá của người khác về bản thân, có cái nhìn khách quan, toàn diện về bản thân từ đó phát huy mặt mạnh, hạn chế, khắc phục mặt yếu. Không chỉ lắng nghe người khác mỗi người còn cần phải lắng nghe chính mình xem mình đang ở đâu, muốn gì, ra sao, thế nào.. để từ đó có những định hướng tốt đẹp hơn trong suy nghĩ và trong hành động. Chúng ta phải biết phê phán những người không biết lắng nghe: Tự cao tự đại, bảo thủ.. dẫn đến bị cô lập và không có kết quả tốt trong các hành động của mình. Mỗi học sinh cần biết lắng nghe những lời hay lẽ phải từ thầy cô, bạn bè, từ người thân trong gia đình và những người đã thành đạt trong xã hội để từ đó trở thành những tấm gương học sinh tiêu biểu ở mỗi trường, mỗi lớp và mang lại niềm tự hào cho bản thân, gí đình, nhà trường và xã hội.

Thấu cảm là khả năng hiểu biết thấu đáo, trọn vẹn cảm xúc, suy nghĩ của một ai đó. Thấu cảm là một sự thông cảm sâu sắc với tha nhân, có một ý nghĩa lớn lao đối với con người và cuộc sống. Khi có sự thấu cảm, người ta dễ dàng nhận biết được một cách thấu đáo hoàn cảnh, suy nghĩ của người khác. Trên cơ sở đó, người ta hiểu được niềm vui, nỗi buồn của người khác trong hoàn cảnh cụ thể. Sự hiểu biết ấy sẽ khơi nguồn cho sự cảm thông, sẻ chia nỗi buồn…. của người khác. Điều này sẽ góp phần nói lên bản chất tốt đẹp của con người và giúp cho cuộc sống xã hội có một diện mạo nhân ái, lành mạnh. Vì trong xã hội đó, người với người có quan hệ tương thân tương ái như Tố Hữu đã từng hình dung: Có gì đẹp trên đời hơn thế - Người yêu người, sống để yêu nhau. Khi người ta không có sự thấu cảm, con người dễ trở nên lạnh lùng, dửng dưng, vô cảm. Nếu thiếu sự thấu cảm đôi khi chúng ta có những sự giận dữ vô lý. Sự giận dữ không đúng là một hình thức tự hành hạ mình bằng những cảm giác khó chịu. Người ta dễ rơi vào sự ích kỉ và không biết quan tâm đến niềm vui cũng như nỗi buồn của người chung quanh. Khi đó, con người dễ trở nên xấu xa và cuộc sống xã hội cũng vì thế dễ trở nên tồi tệ, người với người dễ trở thành dã thú và đầy thù hằn với nhau… Có sự thấu cảm, người ta sẽ tránh được suy nghĩ và thái độ cực đoan đối với người khác. Thế giới vẫn còn đầy những cuộc chiến tranh man rợ chính vì thiếu sự thấu cảm đó. Vì vậy, sống trên đời cần có một tấm lòng, cần có sự thấu cảm. Mỗi người đừng để cái tôi của mình lấn át những tình cảm tốt đẹp. Nếu mỗi người đều biết tự đặt mình vào hoàn cảnh của người khác để suy nghĩ và cảm thông chắc chắn sẽ mang lại nhiều điều hữu ích cho xã hội và thế giới loài người sẽ trở nên tốt đẹp hơn.

Bạn có biết chìa khóa để mở cánh cửa tâm hồn mỗi người, để mở cánh cửa hạnh phúc trong gia đình, để mở cánh cửa thành công trong xã hội là gì không? Đó là lắng nghe. Khi bàn về mục đích của lắng nghe, không phải ai cũng giải đáp được: “Mục đích cuối cùng của lắng nghe là để thấu hiểu hay cảm thông?”. Theo tôi, để mỗi người sẵn sàng lắng nghe người khác đã khó, để lắng nghe với thái độ chân thành càng khó và muốn lắng nghe để thấu hiểu tâm tư của người khác càng khó hơn. Vì để hiểu được một người không phải chuyện dễ dàng, càng khó khăn hơn nếu chúng ta thiếu trải nghiệm để có thể có thể ngồi lại lắng nghe, chia sẻ làm thỏa mãn người khác. Vậy nên, chúng ta đừng tự làm khó mình, hay chê trách mình không đủ khả năng thấu hiểu họ. Mà khi lắng nghe ai đó chia sẻ việc cần hơn là ta bình tâm lắng nghe với thái độ chân thành. Có thể ta không đủ khả năng để thấu hiểu hết được những điều mà họ chia sẻ. Ai cũng thế thôi, họ hiểu điều đó chứ. Nếu không thể hiểu điều này hãy tự đặt mình vào tình huống để hiểu những gì tôi đang chia sẻ. Vậy nên, chỉ cần lắng nghe, san sẻ với thái độ thật chân thành là đủ. Khi ấy người được lắng nghe sẽ tìm thấy được sự đồng điệu, đồng cảm về tâm hồn rồi. Vậy là chúng ta đã có câu trả lời: Mục đích cuối cùng của lắng nghe là thấu hiểu và cảm thông, nếu không thể thấu hiểu ta có thể cảm thông, san sẻ với họ. Nhưng cũng cần tránh kiểu lắng nghe hình thức – lắng nghe cho có lắng nghe. Như vậy, không những người chia sẻ bị tổn thương, lạc lõng mà chúng ta còn lãng phí thời gian hay thậm chí có thể mất họ. Vậy đó, cho nên mỗi người cần lắng nghe với thái độ chân thành. Đó là chìa khóa để mở cửa tâm hồn người khác, để mở cửa hạnh phúc gia đình và mở cánh cửa thành công trong cuộc sống.” Bước thứ nhất để đạt tới sự thông thái là im lặng, thứ hai là biết lắng nghe người khác nói

Cuộc sống của con người luôn diễn ra với những điều chúng ta không thể lường trước được. Sẽ có những lúc khiến ta gục ngã, buồn bã, tổn thương,… nhưng hơn tất cả, nếu chúng ta biết lắng nghe, chia sẻ với người khác thì cuộc sống của chúng ta sẽ tốt đẹp hơn rất nhiều. Chính vì vậy ý kiến: “Lắng nghe với lòng thấu cảm là chìa khóa của thành công” là hoàn toàn chính xác. Trước hết chúng ta cần hiểu rõ thế nào là “Lắng nghe với lòng thấu cảm”? Lòng thấu cảm chính là sự thấu hiểu, cảm thông trước những nỗi buồn, sự bất hạnh của người khác. Khi chúng ta chịu lắng nghe người khác, chúng ta sẽ nhận ra và hiểu ra được nhiều điều hơn, từ đó có thể an ủi người khác khiến họ vơi đi nỗi buồn cũng như rút kinh nghiệm cho bản thân mình và có nhiều bài học quý giá. Chính vì thế, lắng nghe vô cùng quan trọng trong cuộc sống, bên cạnh lắng nghe nỗi buồn, chúng ta cũng nên lắng nghe những bài học của người khác để hoàn thiện bản thân mình, có như vậy con đường đi đến thành công của chúng ta mới gần hơn. Mỗi người ai cũng có nhu cầu chia sẻ niềm vui nỗi buồn, nếu chúng ta lắng nghe những tâm sự của người khác tức là chúng ta có thể san sẻ với họ và khi chúng ta có nhu cầu chia sẻ, người khác sẽ lắng nghe ta. Hơn nữa, con người không ai chỉ nói mà không lắng nghe, lắng nghe để thấu hiểu nhau hơn, khi mọi người thấu hiểu sẽ bao dung cho nhau, như vậy những đức tính tốt đẹp sẽ được nhân lên, xã hội sẽ phát triển theo hướng tích cực hơn. Một điều quan trọng nữa đó là có những điều bổ ích, thú vị mà chỉ khi ta lắng nghe ta mới có thể biết được, hiểu được nó và áp dụng được nó vào trong cuộc sống của mình. Tuy nhiên, trong cuộc sống vẫn còn có rất nhiều người chưa biết lắng nghe người khác, chỉ cho rằng lí lẽ của mình là đúng. Những người này thường chỉ giữ quan điểm của mình mà không chịu tiếp thu những bài học từ bên ngoài, lâu dần sẽ dẫn đến tình trạng độc đoán, bảo thủ. Lại có những người chỉ muốn chia sẻ những khó khăn, đau khổ của mình cho người khác mà không chịu lắng nghe tiếng lòng của họ,… những người này đáng bị xã hội thẳng thắn chỉ trích, phê phán. Lắng nghe vô cùng quan trọng trong cuộc sống, nó không chỉ giúp cho bản thân hòa hợp với những tâm hồn khác cũng như rút ra được những bài học cho bản thân mình mà nó còn giúp cho những người chia sẻ với mình họ cảm thấy thoải mái hơn, dễ chịu hơn. Mỗi người hãy bớt đi cái tôi của mình một chút, cố gắng lắng nghe người khác để khiến cho cuộc sống này tốt đẹp hơn.

Lời Nói Tạo Nên Giá Trị Con Người Bạn! Con người ai cũng mong được người khác công nhận và đồng cảm. Dẫu mải miết trên con đường tìm kiếm thành công và danh vọng, đến cuối cùng tất cả chúng ta đều mong mỏi được nghỉ ngơi trong vòng tay bình yên. Nếu không có được cảm tình của người khác, chúng ta vẫn mong họ hiểu cho những nỗ lực của mình thay vì buông lời chỉ trích. Khi mắc lỗi, chúng ta cũng mong họ kiên nhẫn chờ đợi mình có đủ dũng khí đứng dậy khắc phục, hoặc khi đối mặt với thử thách, khó khăn, chúng ta đều mong được người khác tin tưởng và khích lệ thay vì nghi ngờ khả năng của chúng ta.Người nào hiểu được nhu cầu này tức là người có chiếc bát sâu rộng, họ sẽ tự nhiên được mọi người xung quanh yêu quý. Đúng là con người ta ăn nhau ở lời nói, ở cách phát ngôn. Ngôn từ phát ra sẽ thể hiện giá trị con người họ. Để đời xanh mát, hãy đắp vun chiếc bát ngôn từ sẽ giúp bạn hiểu thêm giá trị của lời nói, của ngôn ngữ và cách các bạn hoạt ngôn trong khả năng giao tiếp của mình. Mỗi người đều có cho mình một “chiếc bát” ngôn từ Giống như ai cũng có một chiếc ví chứa đựng tiền thì ai cũng sẽ có một “chiếc bát” chứa đựng lời nói của chính mình. Chiếc bát đó nông hay sâu, lớn hay bé thì ở mỗi người là khác nhau. Những người sở hữu chiếc bát lớn là những người sâu sắc trong lời nói và sử dụng ngôn ngữ. Còn những người sở hữu chiếc bát bé thì ngôn từ và ý nghĩa của lời nói thường hời hợt, nông cạn. Và chắc chắn một điều là những người sở hữu chiếc bát ngôn từ lớn sẽ thu hút mọi người. Ví dụ đơn giản là những nhà diễn giả. Tại sao họ thu hút rất nhiều người nghe. Vì họ biết cách sử dụng ngôn từ, dùng lời nói để cuốn hút người nghe. Họ có ngôn từ đa dạng nhưng biết cách tiết chế, biết cách sử dụng đúng chỗ, đúng lúc. Điều đó làm họ trở nên thu hút với mọi người.Và độ lớn bé của chiếc bát sẽ do bạn trau dồi tạo nên. Mỗi người đều có riêng cho mình một “chiếc bát” chứa đựng lời nói của bản thân. Tuy nhiên, tùy theo độ lớn của chiếc bát này mà mức độ sử dụng ngôn từ và độ sâu sắc trong lời nói từng người lại khác nhau. Một người sở hữu chiếc bát lớn có thể dùng lời nói để thu hút mọi người nhưng cũng có thể tiết chế lời nói những lúc cần thiết. Trên hết, người đó có thể sử dụng lời nói để thống nhất quan điểm, hóa giải bất đồng, và thấu hiểu người khác. Họ sẽ tìm cách để tiếp nhận sự khác biệt vốn có ở mỗi người, đồng thời duy trì được đối thoại trong mọi hoàn cảnh dù có bất đồng xảy ra. Lời nói phản ánh con người bạn Không chỉ hành động đánh giá con người bạn là ai thì lời nói cũng sẽ là một phần để đánh giá con người của bạn. Khi bạn thường xuyên có thói quen chỉ trích vào khuyết điểm và hạn chế của người khác thì bạn sẽ ngày càng xoáy sâu vào nó và làm cho tình hình của vấn đề ngày càng đi xa hơn, nghiêm trọng hơn. Sự thật một điều là với người thân, chúng ta ít khi còn để ý về lời nói của mình như nói chuyện với người lạ. Chúng ta sẽ nghĩ gì nói đấy và đôi khi nói ra những lời vô tâm. Những lời nói vô tâm dù vô tình nhưng sẽ làm người khác tổn thương rất nhiều. Người nói ra những lời như vậy không để tâm và nhanh chóng quên đi, nhưng người tiếp nhận sẽ chẳng thể nào quên dù thời gian có trôi qua bao lâu. Những lời nói ấy hằn sâu vào tâm trí họ và để lại vết sẹo dai dẳng. Vì vậy, càng những người khi còn nhỏ phải chịu đựng những lời nói vô tâm, nặng nề từ bố mẹ, sau này họ càng có khuynh hướng lặp lại khuôn mẫu đó với con mình. Người có chiếc bát ngôn từ lớn Thế nào là người có chiếc bát ngôn từ lớn? Người có chiếc bát ngôn từ lớn là những người tôn trọng sự đa dạng và phản ứng một cách mềm dẻo là những người có “chiếc bát ngôn từ lớn”. Ở họ chứa đựng một thế giới ngôn từ phong phú, đa dạng, lơi nói được kiểm soát chặt chẽ trước khi phát ra và biết cách tiết chế để chọn lời nói phù hợp hơn với hoàn cảnh. Lời nói là nhân cách, cũng là phẩm chất của con người. Nghe người khác nói, chúng ta có thể phần nào biết được nguồn gốc hình thành, lịch sử và cả độ tuổi của lời nói đó. Lời nói thể hiện sự sâu sắc trong nội tâm con người, vì vậy để nuôi dưỡng chiếc bát ngôn từ, trước hết nội tâm của chúng ta phải trưởng thành. Người có chiếc bát ngôn từ lớn thường có sự rộng lượng, lắng nghe và tiếp nhận ý kiến của người khác. Họ không chỉ nghe một chiều, họ không dễ bị lung lay chỉ vì lời nói. Bởi lẽ, họ biết đâu là lời nói và bản chất. Hơn thế nữa, họ còn biết điều chỉnh cảm xúc và không để câu chuyện nghe một lần mà làm cho bị tác động. Nhưng ở họ cũng không có sự nhượng bộ trong tình huống đòi hỏi giao tiếp rõ ràng. Còn với những người có chiếc bát ngôn từ nhỏ thì sao ? Ở họ ngôn từ kém phong phú, lời nói kém sắc bén, nhiều khi nói những điều không cần thiết. trong họ luôn nóng vội và thiếu sự phóng khoáng, rộng lượng nên thường không bình tĩnh khi nghe người khác nói. Họ thường có xu hướng chỉ trích người khác, thường khó điều chỉnh cảm xúc của mình, luôn mong người khác theo mình chứ không vì người khác. Nói theo cách của chính mình Nhiều người nói tại sao phải chau chuốt cho lời nói của mình? Tại sao mình phải thay đổi lời nói? Bởi vì, lời nói không chỉ là ngôn ngữ, không chỉ là công cụ nữa mà nó thể hiện sự trưởng thành của một con người, nó còn là cách chúng ta đối xử với bạn thân. Tôi đã phát hiện lý do quan trọng nhất để chúng ta phải chăm chút cho chiếc bát ngôn từ của mình. Ai cũng đều hướng tới những điều lớn lao và sâu sắc hơn. Con người là phức hợp của một bên là chủ nghĩa cá nhân, thỏa mãn với việc ăn no, mặc ấm nhưng mặt khác cũng luôn trong tâm thế sẵn sàng nỗ lực hết mình vì một cuộc sống có giá trị cao hơn. Tiêu chuẩn giá trị có thể khác biệt ở mỗi người nhưng đó chính là động lực giúp chúng ta hành động vượt lên trên năng lực, nhu cầu của bản thân. Trong chúng ta ai chả muốn là người có ích, là người có ý nghĩa và rộng hơn là người có tầm ảnh hưởng. Và để có được điều đó thì tự bản thân chúng ta phải tự trau dồi chiếc bát ngôn từ của mình. Lời nói có giá trị, có sức nặng thì giá trị con người mới được nâng cao. Để có được một chiếc bát ngôn từ lớn là không hề dễ dàng, nhưng cách tốt nhất để có nó là tự bản thân cố gắng, nỗ lực hết mình. Các bạn sẽ thấy nhiều điều thay đổi khi chiếc bát ngôn từ của mình lớn dần lên. Mối quan hệ được mở rộng, bạn sẽ là người biết lắng nghe hơn, đồng cảm hơn. Và chắc chắn lúc đó bạn cũng sẽ là người tuyệt vời hơn. Khi không ngừng cố gắng chăm chút cho chiếc bát ngôn từ, đến một thời điểm nào đó, những nỗ lực ấy sẽ trở thành sự tự tôn vững chắc và đó cũng chính là quả ngọt dành cho mỗi chúng ta. Cảm xúc là một món quà vô giá Một điều đáng sợ nhất đối với mỗi người chính là không có cảm xúc. Khi không có cảm xúc tất cả mọi thứ trong họ đều trống rỗng. Chúng ta sẽ luôn có cảm hứng làm việc, cảm hứng đi chơi với những người đem lại cảm xúc cho chúng ta. Chúng ta cũng sẽ biết thể hiện cảm xúc trong mỗi hoàn cảnh khác nhau. Với mỗi người thì cảm xúc chính là một món quà vô giá. Cảm xúc là một món quà có sẵn giúp con người tồn tại và phát triển, nhưng chúng ta cũng cần chú ý để có thể sử dụng một món quà ấy một cách bền vững. Hãy xem cảm xúc như một người bạn bên mình suốt cả cuộc đời và trân trọng, kiên nhẫn tìm hiểu về người bạn ấy thay vì cư xử một cách đường đột. Hãy luôn trân trọng cảm xúc của mình và cũng đừng cố gắng trốn tránh cảm xúc của mình. Cái gì là của mình thì vẫn luôn là của mình. Hãy đón nhận cảm xúc tích cực nhưng cũng đừng cố gắng loại bỏ cảm xúc tiêu cực. Vì cuộc sống vốn đa chiều nên hãy tận hưởng những cảm xúc đa dạng của cuộc sống. Mở rộng cánh cửa cảm xúc ra thay vì đóng nó lại. Trải nghiệm cảm xúc sẽ là trải nghiệm thú vị làm cho cuộc sống bạn thêm nhiều màu sắc. Lắng nghe cảm xúc Lắng nghe cảm xúc chính là cảm nhận những cảm xúc của bản thân. Khi chúng ta thấy cảm xúc chúng ta buồn nhưng vẫn cố tỏ ra bên ngoài mình ổn, khi chúng ta thất vọng, chán trường và yếu đuối chúng ta vẫn luôn tỏ ra mình mạnh mẽ. Thường thì các bạn sẽ che giấu đi cảm xúc thực sự của mình bằng lý trí. Chúng ta quen với việc phân tích vấn đề chứ không quen cảm nhận vấn đề. Chúng ta quen với việc đưa ra giải pháp chứ không quen với việc thưởng thức nó. Phải chăng, chính vì không thể nói ra đúng cảm xúc thật mà chúng ta thường bao biện bằng những câu thừa thãi. Vì không thể bộc bạch “Tôi cảm thấy cô đơn và mệt mỏi. Tôi muốn được ai đó vỗ về, an ủi” nên mới chỉ trích và lên án cả thế giới. Phải chăng, do không thể tự nói ra “Tôi cảm thấy rất hổ thẹn. Tôi xin lỗi. Tôi đang cực kỳ hối hận” nên mới quay sang trách mắng đối phương. Câu hỏi là chìa khóa mở cánh cửa tâm hồn Nhiều người nghĩ rằng đặt câu hỏi là thể hiện sự thiếu hiểu biết về người khác, thể hiện sự tò mò về đối phương. Nhưng ngoài ra câu hỏi cần thiết được đặt ra thì họ sẽ vui vẻ hơn và tự tin hơn. Bạn đã gieo vào họ niềm hứng khởi để có thể chia sẻ với bạn. Đặt những câu hỏi về những việc họ làm tốt sẽ là cách khích lệ cảm xúc họ rất nhiều. Cánh cửa tâm hồn họ sẽ mở ra, cảm xúc họ sẽ đủ đầy. Khi đó họ sẽ truyền cho bạn những năng lượng tích cực. Thay lời kết: Lời nói trưởng thành cùng tâm hồn Các bạn thân mến, chúng ta vẫn được nghe câu “Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”. Lời nói sẽ phản chiếu con người bạn. Lời nói cũng như hạt giống. Được ươm mầm khi chúng ta tập nói đến khi chúng ta trưởng thành. Hạt giống đất có nảy chồi, phát triển được hay không là do chúng ta trau dồi, tích lũy và rèn luyện. Hãy cố gắng tạo cho mình một chiếc bát ngôn từ đủ lớn, để lời nói ngày càng trưởng thành và khi lời nói của bạn trưởng thành thì chính tâm hồn bạn cũng sẽ lớn lên. Chúng ta không sợ không có cách để trau dồi chỉ là biết cách rồi mà vẫn không trau dồi mà thôi. Để đời xanh mát, hãy vun đắp chiếc bát ngôn từ! Tôi tin tưởng rằng, lời nói của bạn có thể vực dậy, biến chuyển một ai đó. Lời nói là phương tiện để ta an ủi, yêu thương một ai đó. Hơn hết, tôi tin rằng lời nói của bạn có sức mạnh to lớn để bảo vệ những người bạn yêu thương, trân quý.

“Sao họ có thể nói những lời như vậy?” Khi gặp phải một cấp trên thường xuyên quát mắng vô cớ, một người bạn vô tâm hay buông lời thái quá, hoặc một người thân trong gia đình có thói quen chỉ trích cay nghiệt, chúng ta không tránh khỏi có những lúc muốn phản kháng lại. “Nhất định phải nói những lời như vậy mới vừa lòng sao?” Tất nhiên, có thể chính chúng ta cũng từng không ít lần làm tổn thương người khác vì nói ra những lời vô tâm. Có thể vừa tối hôm qua, chúng ta lỡ nói những lời không suy nghĩ và sau đó lại tự vấn bản thân, “Mình nói vậy có quá đáng lắm không nhỉ?” Qua thời gian, chúng ta lớn lên nhưng dường như vẫn còn quá non nớt trong cách “nói năng”. Lời nói dù vô ý nhưng một khi đã được thốt ra có thể gây hậu quả lớn. Cùng là câu nói của cấp trên nhưng nếu câu “Chỉ làm được như vậy thì nghỉ việc đi” khiến nhân viên trằn trọc cả đêm, còn câu “Tôi tin cậu sẽ làm được” lại như tiếp thêm động lực cho họ. Một lời nói tưởng đơn giản nhưng có thể vực dậy hoặc quật ngã tinh thần của người tiếp nhận nó. Hơn nữa, ảnh hưởng của lời nói lại vô cùng sâu đậm và bền lâu. Không khó để bắt gặp một người lớn tuổi rưng rưng nhớ lại lời động viên lúc còn nhỏ, hoặc một người cha có con cái trưởng thành gặm nhấm nỗi đau trong quá khứ và tự hỏi “Tại sao khi đó mấy đứa nó có thể nói với tôi những lời như vậy?”, những lúc ấy chúng ta hẳn cảm nhận được sức sống dai dẳng của lời nói. Tiếc thay, tuy nhận ra lời nói có thể khiến bản thân dằn vặt hoặc oán hận người khác nhưng chúng ta lại mặc cho thói quen nói những lời không hay đó tiếp diễn. “Mình xưa nay vẫn thế mà”, “Đến lúc nào đó họ sẽ hiểu tấm lòng của mình thôi”. Chúng ta nghĩ vậy và không để tâm đến những điều đã qua. Chỉ tới khi thói quen lỡ lời khiến những mối quan hệ chúng ta trân quý bị rạn vỡ, hoặc khi trở thành lãnh đạo, trở thành bố mẹ, phải làm gương cho nhân viên, con cái, chúng ta mới cuống cuồng tìm cách học nói sao cho hay, cho giỏi. Đó có thể là một bước khởi đầu tốt nhưng mọi kỹ năng có được trong trạng thái “chín ép” đều sẽ trở nên vô dụng vào những thời khắc quan trọng. Dẫu biết nên nói những lời khích lệ tinh thần cấp dưới, nhưng chỉ cần nhìn thấy bản báo cáo không vừa ý là cơn giận lại trào lên và những lời khó nghe tự động tuôn ra. Người làm bố, làm mẹ tuy đã học cách nói chuyện tôn trọng con cái nhưng hễ thấy con hờn dỗi, không nghe lời là không thể kiềm chế bực tức và quát mắng con. Những lời hay ý đẹp mới được tiếp thu không thể tức khắc lấn át thói quen ăn nói cố hữu, thế nên hầu như chẳng giúp ích gì trong những thời khắc mang tính quyết định. Vì vậy, quyết tâm dặn lòng “từ nay nhất định sẽ không nói như vậy nữa” khó khăn lắm mới có được lại nhanh chóng tan biến như bọt biển. Với hơn mười năm kinh nghiệm trong vai trò chuyên gia giao tiếp, tác giả Kim Yun Na nhận ra rằng rất khó để thay đổi cách nói của một người. Vì lời nói không chỉ là kỹ năng giao tiếp đơn thuần, mà đúng hơn là một thói quen được chúng ta trau dồi hằng ngày. Những điều chúng ta cảm nhận, mắt thấy, tai nghe, tất thảy được hòa trộn, lưu giữ, lên men thành một thứ nhất quán và độc đáo – đó là lời nói. Vì được hình thành từ quá trình như vậy, lời nói chính là tấm gương phản chiếu nội tâm của mỗi người. Thế nên, nếu chỉ học những kỹ thuật nói hay, nói giỏi bề nổi, chúng ta không thể nào trau dồi được thói quen giao tiếp mới cho riêng mình. Để thay đổi thói quen lâu năm, không phải chỉ cần tập trung vào lời nói, cách nói, mà chúng ta còn phải nhìn sâu vào nội tâm của bản thân. Thay vì đơn thuần học nói theo kiểu bắt chước, chúng ta cần nỗ lực tìm hiểu nội tâm – nơi khởi nguồn của những lời nói bề nổi ấy. Phải chăng có một số câu nói khiến chúng ta không thể chịu đựng nổi, hoặc có những câu nói luôn khiến chúng ta đau lòng? Chỉ khi biết được những cấu trúc tâm lý ảnh hưởng tới ngôn ngữ và cách nói, chúng ta mới hiểu được vì sao bản thân lại sử dụng cách nói như vậy, tại sao chúng ta luôn nhạy cảm với một số câu nói nhất định của người khác, từ đó bắt đầu kiểm soát lời nói của mình. Mỗi người đều có cho riêng mình một “chiếc bát” chứa đựng lời nói của bản thân. Tuy nhiên, tùy theo độ lớn của chiếc bát này mà mức độ sử dụng ngôn từ và độ sâu sắc trong lời nói của từng người lại khác nhau. Một người sở hữu chiếc bát lớn có thể dùng lời nói để thu hút mọi người nhưng cũng có thể tiết chế lời nói những lúc cần thiết. Trên hết, người đó có thể sử dụng lời nói để thống nhất quan điểm, hóa giải bất đồng, và thấu hiểu người khác. Họ sẽ tìm ra cách để tiếp nhận sự khác biệt vốn có ở mỗi người, đồng thời duy trì được đối thoại trong mọi hoàn cảnh dù có bất đồng xảy ra. Điều tác giả muốn gửi gắm trong cuốn sách “Để đời xanh mát hãy đắp vun chiếc bát ngôn từ” không đơn thuần là phương pháp cải thiện khả năng giao tiếp, mà tác giả còn muốn khơi gợi để bạn hiểu về ý nghĩa của lời nói, cách thức để chiếc bát ngôn từ của mình trở nên vững chắc và sâu sắc hơn. Đó cũng chính là quá trình chúng ta thấu hiểu bản thân và người khác, đồng thời nuôi dưỡng sức mạnh của sự thấu hiểu đó. Lời nói là tấm gương phản ánh con người bạn. Ai cũng mong muốn có thể nói những lời cần thiết đúng lúc đúng chỗ, và hạn chế những lời sẽ khiến chúng ta hối hận về sau. Đừng để lời nói làm chúng ta đánh mất những người thân yêu. Thật tốt biết bao nếu lời nói của chúng ta có thể vực dậy một ai đó. Lời nói của bạn có thể thường trực trong suy nghĩ của người khác ngay cả khi bạn không có mặt ở đó. Vì vậy, tác gải Kim Yun Na mong rằng bạn sẽ trở thành chủ nhân chín chắn của mỗi lời mình nói ra. Và quan trọng hơn cả, cô hy vọng sẽ không ai phải chịu cô độc trong cuộc sống này chỉ vì những lời nói thường ngày.