THUỐC - LỖ TẤN Reviews

Dù được viết từ đầu thế kỷ 20, nhưng "Thuốc" vẫn mang tính thời sự trong xã hội hiện đại.

Niềm tin vào những điều phi lý: Ngày nay, vẫn còn nhiều người tin vào "thần dược", "thuốc tiên", mà không quan tâm đến khoa học. Thờ ơ trước sự hi sinh: Những người dám lên tiếng vì sự thật, vì công lý đôi khi vẫn bị cô lập, bị hiểu lầm. Xã hội vẫn bị chia rẽ bởi tư tưởng cũ và mới, giữa những người muốn thay đổi và những người sợ hãi trước sự đổi thay.

Nhìn lại câu chuyện của Hạ Du và Hoa Thuyên, ta thấy bài học của "Thuốc" không chỉ thuộc về quá khứ, mà vẫn còn ý nghĩa với hiện tại.

Thông qua "Thuốc", Lỗ Tấn không chỉ phê phán xã hội phong kiến mà còn cảnh tỉnh chính nhân dân Trung Quốc.

Người dân cam chịu cảnh bị áp bức, không phản kháng, thậm chí bịt mắt trước những người dám đứng lên đấu tranh. Họ tin vào những điều hoang đường thay vì tìm kiếm sự thay đổi thực sự. Sự thờ ơ, vô cảm khiến những người như Hạ Du bị bỏ rơi, bị coi là tội phạm thay vì anh hùng.

Tác phẩm là một tiếng chuông thức tỉnh, rằng muốn thay đổi xã hội, trước tiên chính nhân dân phải thay đổi tư duy.

Hai người mẹ trong truyện thể hiện hai số phận khác nhau, nhưng đều là nạn nhân của xã hội phong kiến.

Mẹ Hoa Thuyên đặt niềm tin tuyệt đối vào bánh bao tẩm máu người, thể hiện sự mê tín, tuyệt vọng và bế tắc của tầng lớp bình dân. Bà không có lỗi, mà chính xã hội lạc hậu đã khiến bà tin vào điều phi lý. Mẹ Hạ Du là người có con trai dám đấu tranh cho đất nước, nhưng chính bà cũng không hiểu và không chấp nhận tư tưởng của con mình. Bà cảm thấy xấu hổ, sợ hãi, đau khổ, vì Hạ Du bị cả xã hội coi là "phản loạn".

Cả hai người mẹ đều mất con, nhưng cái chết của họ có ý nghĩa hoàn toàn khác nhau. Một người chết vì bệnh tật và sự mê tín, một người chết vì dám đi trước thời đại.

Truyện kết thúc với hình ảnh vòng hoa đỏ trên mộ Hạ Du, được đặt bởi một người không rõ danh tính. Nếu cả xã hội còn mê muội, thì ai là người đã đặt vòng hoa ấy?

Hình ảnh này mang ý nghĩa tượng trưng cho niềm hy vọng. Dù Hạ Du đã chết trong cô độc, nhưng vẫn có người ghi nhận sự hi sinh của anh. Điều này gợi lên niềm tin rằng tư tưởng tiến bộ sẽ không bị dập tắt, mà sẽ có người kế thừa và tiếp tục con đường ấy.

Dưới ngòi bút Lỗ Tấn, sự u mê của xã hội Trung Quốc lúc bấy giờ thật đáng sợ, nhưng vẫn le lói niềm tin vào tương lai, rằng một ngày nào đó dân tộc này sẽ thức tỉnh.

Hình ảnh chiếc bánh bao tẩm máu tử tù là biểu tượng trung tâm của truyện. Nó tượng trưng cho tư duy phong kiến lỗi thời, khi người ta tin vào những phương thuốc hoang đường thay vì khoa học.

Điều đáng sợ hơn là, máu ấy không phải của một ai xa lạ mà chính là máu của một người cách mạng. Điều này cho thấy sự tàn nhẫn của xã hội, nơi cái chết của người cách mạng không được nhìn nhận như một sự hi sinh, mà chỉ là công cụ phục vụ cho sự mê tín.

Chi tiết này thể hiện một cách chua xót hiện thực Trung Quốc đương thời, nơi cái cũ kìm hãm cái mới, nơi những con người có tư tưởng tiến bộ bị giết hại một cách oan uổng.

Truyện ngắn "Thuốc" được xây dựng trên hai tuyến nhân vật song song: Hoa Thuyên – người bệnh và Hạ Du – người cách mạng.

Hoa Thuyên bị bệnh lao, nhưng gia đình lại không tìm đến phương pháp y học khoa học mà mua chiếc bánh bao tẩm máu tử tù, tin rằng đó là phương thuốc thần kỳ. Điều này thể hiện sự mê tín, thiếu hiểu biết của nhân dân Trung Quốc thời bấy giờ. Hạ Du là người cách mạng, khao khát giải phóng đất nước, nhưng lại bị chính dân chúng xem như kẻ phản bội. Sự hi sinh của anh bị lãng quên, ngay cả mẹ anh cũng không hiểu được con mình chiến đấu vì điều gì.

Hai bi kịch này phản ánh sự thờ ơ, ngu muội của xã hội, nơi những người có tư tưởng tiến bộ bị đàn áp, trong khi nhân dân lại chìm trong sự mê tín và cam chịu.

"Thuốc" là một trong những tác phẩm tiêu biểu của Lỗ Tấn, phản ánh sâu sắc hiện thực xã hội Trung Quốc thời cuối Thanh. Câu chuyện xoay quanh chiếc bánh bao tẩm máu người – thứ "thuốc chữa bệnh lao" mà ông bà Hoa mua cho con trai mình.

Bi kịch của gia đình Hoa Thuyên chính là bi kịch chung của một xã hội chìm trong sự u mê, mê tín. Người dân tin vào những phương thuốc hoang đường, nhưng lại thờ ơ trước sự hi sinh của những người dám đứng lên đấu tranh như Hạ Du.

Kết thúc truyện, hình ảnh vòng hoa đỏ trên mộ Hạ Du mở ra một tia hy vọng. Dù những người cùng thời chưa hiểu được ý nghĩa của sự hi sinh ấy, nhưng thế hệ sau có thể sẽ nhận ra và tiếp bước con đường thay đổi.

Cá nhân tôi là một người học tiếng trung và nghiên cứu tiếng trung, tôi có niềm đam mê mãnh liệt với các thiên thi thuộc thời kì cổ đại và trung đại, trái lại chưa từng đọc qua các văn phẩm thuộc thời kì hiện đại. Thế nhưng vào một cuộc gặp gỡ định mệnh, khi ấy tôi đang tham khảo các bài luận phân tích dòng chảy văn học trung quốc, bất chợt cái tên Lỗ Tấn xuất hiện và khiến tôi cảm thấy có hứng thú. Vào đêm ấy tôi đã đọc qua tác phẩm “gào thét” phiên bản điện tử với cái tên “tuyển tập truyện ngắn Lỗ Tấn”, tôi khá ấn tượng với cách suy nghĩ và hành văn đầy tinh tế của ông. Phải nói rằng Lỗ Tấn là nhà văn truyền cảm hứng cho tôi rất nhiều, khiến tôi ngày càng bị đắm chìm trong cái thế giới hắc huyền của ông ấy, vì thế tôi quyết định tìm hiểu tường tận bằng cách đặt mua bản gốc chính là phiên bản tiếng trung của “Gào thét”. Trong các tập truyện của Lỗ Tấn, truyện ngắn nổi tiếng và sâu sắc nhất theo bản thân tôi chính là “Dược”. Đầu tiên tôi muốn chia sẻ rằng, phong cách của Lỗ Tấn rất điên dại, cách viết của Lỗ Tấn mang lại một bầu không khí khó thở, không tồn tại chút bình yên, đối với tôi Lỗ Tấn không chỉ là một nhà văn mà ông như là một chuyên viên phẫu thuật, từng con chữ như một phiến đao, vừa phản chiếu tâm hồn và hoàn cảnh vừa khiến ta đau đớn khi nó mổ xẻ tâm hồn và thúc giục ta đương đầu với nỗi đau và sự thật trần trụi, vì vậy “dược” của Lỗ Tấn được mở đầu bằng một bầu không khí ám muội vô cùng, như một lời cảnh báo về số phận bi thương của những con người trong tác phẩm. “Dược” xoay quanh câu chuyện về căn bệnh lao phổi của tiểu xuyến, căn bệnh lao vào thời điểm ấy có thể coi là vô phương cứu chữa. Cha và mẹ của tiểu xuyến rất thương con, vì thế họ đã chạy chữa rất nhiều nơi. Cuối cùng thời điềm ấy xuất hiện một phương thuốc thần kì, với cái tên “bánh bao chấm máu người”, khi ăn vào có thể bổ sung huyết khí khiến căn bệnh lao tan biến, vì thế bố mẹ của tiểu xuyến đã dành rất nhiều công sức vào phương thuốc này. Thế nhưng  chẳng có phép màu nào xuất hiện, tiểu xuyến đã mất mộ của tiểu xuyến được đặt bên cạnh người tử tù(bánh bao được chấm trên máu của người tử tù), trên hai ngôi một xuất hiện một cách kì bí hai vòng hoa và có lẽ đó chính là lời oán hận mà hai sinh linh chết oan ca thán với đời về số phận bi thảm của mình, cũng có lẽ chính là lời an ủi cho hai người đàn bà mất con.  Các nhân vật trong “dược” nếu phân tích ta có thể thấy được họ không thật sự tin vào phương thuốc thần kì, nhưng lại phải bám vào như ngọn cỏ cứu mạng để cứu rỗi cuộc đời khốn khổ của mình. Điều này có lẽ cũng đã thể hiện cái nhìn của Lỗ Tấn về y học phương đông rằng “chỉ là trò lừa bịp”.  Hơn thế, xã hội trong các tác phẩm văn học Lỗ Tấn là một xã hội “ăn thịt người”, ở nơi này các quan lại chính là chúa, bất kì hành vi tư tưởng dân chủ nào xuất hiện sẽ lập tức bị bài trừ. Và vì vậy trong tác phẩm cũng cài cắm một tư tưởng khá thú vị về chủ nghĩa xã hội, nơi dân làm chủ, thế nhưng lại bị chế độ cũ đàn áp dữ dội, điều này có lẽ cũng thể hiện một cái nhìn tiến bộ của Lỗ Tấn. Tổng quan truyện ngắn “dược” lần này của Lỗ Tấn có lẽ là một câu chuyện hội tụ rất nhiều cá tính của ông, từ không khí ảm đạm, sự xuất hiện của trăng sáng, sự thật nghiệt ngã của chế độ phong kiến. Phải nói rằng một tác phẩm hiện thực vô cùng. Sau cùng “dược” của Lỗ Tấn là một tác phẩm rất đáng đọc, khi nó khai thác rất nhiều khía cạnh về con người, sự đấu tranh mạnh mẽ giành lấy quyền làm người, sự mê muội của người dân chế độ cũ. Vì vậy theo cá nhân tôi, đây có lẽ là tác phẩm mang lại nhiều cái nhìn nhất về trung quốc, về con người trung quốc, một tác phẩm đáng đọc nếu như bạn thích phân biệt thế nào mới là điên. Còn tôi có lẽ đã cũng là một kẻ điên, có lẽ tôi nên viết nhật kí, một nhật kí ai cũng là kẻ ăn thịt người!

Thật là một câu chuyện đẹp và đầy ám ảnh.  Nó nhắc nhở tôi về những gì tôi đã biết (và đã kể) trong suốt cuộc đời mình về một số người dân quê hương tôi. Tôi đã đọc 5 bản dịch khác nhau của truyện ngắn này.  Những bản dịch hay nhất là của Julia Lovell, là một phần của The Real Story of Ah-Q and Other Tales of China: The Complete Fiction of Lu Xun, và George Kennedy, được in trên China Forum. Yang có bản dịch ổn, còn Yao Ke/Edgar Snow thì tầm thường.  Tuy nhiên, bản dịch của Lyell quá tệ, nó làm hỏng câu chuyện.  Tệ nhất là người dịch đã lược bỏ một phần quan trọng của truyện.  Đừng lãng phí thời gian của bạn vào nó.

Đối với những người đọc đang bối rối, câu chuyện này được viết như một sự tương tự về việc chữa lành “người bệnh ở châu Á” thông qua cách mạng.  Trung Quốc nằm dưới sự kiểm soát của Trung Quốc, trong câu chuyện ông đổi màu cờ và gọi chúng là “mắt đỏ”, ông viết nhân dân cần phải cùng nhau đứng lên và cái chết của một nhà cách mạng nhưngchẳng mang lại kết quả gì.  Toàn bộ câu chuyện là sự ví dụ về cuộc cách mạng đang diễn ra vào thời điểm đó.