Seneca: Những bức thư đạo đức (Tập 1) Reviews

Những nhu cầu của tự nhiên thì ít ỏi; còn những đòi hỏi của ý kiến xã hội thì không có giới hạn. Giả sử rằng tài sản của nhiều triệu phú được chất đống trong tay bạn. Giả sử rằng Vận mệnh đưa bạn vượt xa giới hạn của thu nhập cá nhân, trang hoàng bạn bằng vàng, khoác lên bạn những bộ đồ lụa tơ tằm, và đem đến cho bạn một mức độ xa hoa và giàu có đến nỗi bạn có thể chôn vùi cả Trái Đất dưới những sàn đá cẩm thạch của bạn; bạn không chỉ sở hữu mà còn đi trên những sự giàu có đó. Thêm vào đó những bức tượng, tranh ảnh, và bất cứ thứ gì mà nghệ thuật đã tạo ra để thỏa mãn sự xa xỉ; bạn sẽ chỉ học được từ những thứ đó là khao khát thêm nhiều hơn nữa.” (Trang 88.) Điều này nói lên rất nhiều về cái nhìn của Seneca và càng thêm đáng chú ý vì ông đã là người dạy cho một hoàng đế, người giàu nhất trên Trái Đất vào thời đó.

"Seneca - Những bức thư đạo đức" chia sẻ đến bạn đọc 60 bức thư đạo đức về những chủ đề triết học trong đời sống. Mỗi một bức thư đều được viết bằng cả tâm huyết của nhà triết học Khắc Kỷ Seneca, không những giúp bạn đọc tiếp cận dễ dàng hơn với việc thực hành chủ nghĩa Khắc Kỷ trong đời sống mà còn là những lời khuyên chân thành về một cuộc sống bình thản, hạnh phúc một cách đúng nghĩa nhất.

Tiền bạc, của cải và sự công nhận của mọi người luôn dễ dàng dẫn dắt lý trí đi đến những con đường lầm lạc. Để có một tâm thế vững vàng hơn trước những sóng gió, cám dỗ của cuộc đời thì việc tôi luyện lý trí sắt đá sẽ là nền tảng để bạn tồn tại quật cường, sống thanh thản hơn rất nhiều. 60 bức thư đạo đức của Senece một trong bốn triết gia Khắc Kỷ nổi tiếng sẽ giúp bạn buông bỏ những thứ không quan trọng và mở đường để chúng ta tìm kiếm triết lý sống từ chính bản thân mình.

Bạn đọc không cần phải đọc cuốn sách từ đầu, theo một trình tự nhất định. Hãy lật bất kỳ một bức thư trong sách và suy ngẫm những lời khuyên, triết lý nhân văn, sâu sắc từ triết gia thông thái Seneca.

Chủ nghĩa Khắc kỷ là một trong những trào lưu triết học có sức ảnh hưởng nhất trên thế giới. Bắt đầu từ những tác phẩm và lời dạy của ba nhà triết học đầu tiên thuộc trường phái Khắc Kỷ là Zeno xứ Citium (335 - 263 TCN), Cleanthes (331 - 232 TCN) và Chrysippus (khoảng 280 - 207 TCN), Khắc Kỷ đã trở thành trào lưu triết học quan trọng của thế giới Hy Lạp - La Mã, định hình sự phát triển tư tưởng trong Kỷ nguyên Kitô. Sau đó, các triết gia Khắc Kỷ Hy Lạp là Panaetitus (khoảng 185 - 109 TCN) và Posidonius (khoảng 135 - 51 TCN) sửa đổi một số nét đặc trưng của Chủ nghĩa Khắc Kỷ. Các nhà tư tưởng La Mã đã nối tiếp sự nghiệp, và Chủ nghĩa Khắc Kỷ đã trở thành tín ngưỡng bánh chính thức của giới chính trị và văn học La Mã. Cicero (106 - 43TCN) không đồng tình với những nhà Khắc Kỷ khác về các vấn đề diêu hình học và nhận thức luận, nhưng các quan điểm đạo đức và chính trị của ông rất gần gũi với quan điểm của họ, và kể cả khi không đồng tình, ông vẫn nỗ lực thể hiện sự ủng hộ đối với quan điểm của họ. Các nhà Khắc Kỷ La Mã như Seneca, Epictetus (giữa thế kỷ thứ nhất đến đầu thế kỷ thứ hai), Musonius Rufus (khoảng 30 - khoảng 102 TCN) và hoàng đế Marcus Aurelius (121 - 180, trị vì từ 161 - 180) đã sáng tác các tác phẩm Khắc Kỷ của riêng mình. Và đây là cuốn sách đầu tiên mình đọc về Chủ nghĩa Khắc kỷ của Seneca. Nó rất hay và truyền tải nhiều những thông điệp ý nghĩa đặc sắc. 

Lucius Annaeus Seneca (4 TCN - 65) là một triết gia người La Mã thuộc trường phái Triết học Khắc kỷ và là chính khách, nhà biên kịch, nghệ sĩ hài đương thời, ngoài ra ông còn là một tên tuổi lớn của văn học La Mã. Seneca quan tâm đến việc áp dụng các nguyên tắc đạo đức Khắc kỷ vào cuộc sống của mình để chữa lành những tổn thương tâm lý. Câu hỏi chi phối các tác phẩm triết học của ông là làm thế nào một cá nhân có thể đạt được cuộc sống tốt đẹp. Tác phẩm này của ông chứ đầy những ví dụ sống động, những ẩn dụ ấn tượng, những câu nói hay và những hiệu ứng âm thanh dứt khoát. Ông biết cách thay đổi giọng điệu, từ cuộc trò chuyện bình thường đến lời cổ vũ mạnh mã và sự lên án quyết liệt.

Triết lý Stoic xuất phát từ triết học Hy Lạp và Seneca thường nhắc đến Plato và Aristotle, hai trong số những nhà tư tưởng sâu sắc và phi thường nhất từng sống. Một trong những nhà khoa học và triết gia vĩ đại của thế kỷ 20, Whitehead, đã nói rằng toàn bộ triết học phương Tây là những ghi chú phụ của Plato. Một người khác có thể đã nói điều tương tự liên quan đến khoa học và Aristotle. Và tất nhiên, Plato đã rút nhiều từ Socrates, nhồi nhét gần như toàn bộ tài liệu của mình với các mô tả về các cuộc đối thoại và trò chuyện của Socrates. Triết lý Stoic “có một tầm nhìn cao cả và phẩm hạnh đạo đức mà lâu dài để lại dấu ấn trên tinh thần phương Tây.” Đó là Richard Tarnas trong cuốn The Passion of the Western Mind. Nó được sáng lập vào thế kỷ thứ ba trước Công Nguyên bởi Zeno ở Citium (không phải Zeno của các nghịch lý nổi tiếng). Ông nổi tiếng với một phép ẩn dụ đặc biệt. Khi căng lòng bàn tay và các ngón tay ra, ông nói rằng điều này giống như sự cảm nhận. Khi đóng tay lại một chút, ông gọi đó là sự đồng ý. Khi nắm chặt tay lại, đó là kiến thức. Nhưng khi nắm tay bị bao bọc bởi tay còn lại, đó là sự hiểu biết.

Dù sao đi nữa, hiền nhân Stoic được đánh dấu bởi sự bình yên nội tâm, khả năng tự kỷ luật, và sự cẩn trọng trong việc đối phó với những khó khăn và sự không chắc chắn của cuộc sống. Họ tin rằng tất cả con người đều chia sẻ trong Logos thần thánh (một trong những lý do khiến điều này rất phổ biến đối với các tín đồ Kitô giáo — hãy nghĩ đến những câu đầu tiên trong Phúc âm của John). Họ tin rằng con người phải vượt qua sự mê tín và niềm tin vào những vị thần thay đổi và nhân cách hóa của truyền thống phổ biến. Họ nuôi dưỡng hạnh phúc bằng cách duy trì một cuộc sống đơn giản và yên tĩnh cùng bạn bè. Họ hoài nghi về những chân lý cuối cùng và giáo điều. Một người đã nói, “Không có gì là chắc chắn, ngay cả điều đó.”

Những bài luận, nhiều bài có thể đọc trong 10 phút nhưng cần suy nghĩ trong 10 năm, được xây dựng trong một loại ngôn ngữ đơn giản nhưng được chế tác cẩn thận, và nếu bản dịch đã qua một thế kỷ, nó mang đến cho người đọc hiện đại một chút hương vị của một cuộc sống gần như chính xác theo lịch chính thống của Chúa Giêsu. Theo nghĩa đó, nó cũng thú vị khi thấy môi trường thượng lưu La Mã của thời kỳ đó — không phải luôn thú vị khi có một cái nhìn vào nền văn hóa của một dân tộc khác trong một thời đại khác và trong quá trình đó chiếu sáng văn hóa và suy nghĩ của chính mình?

Nó được đặc trưng bởi những suy nghĩ và ngôn ngữ vừa rực rỡ vừa thân thiện. Điều này là nhờ vào tác giả, trường phái triết học mà ông thuộc về, và bối cảnh viết của ông. Bạn sẽ tìm thấy các bức thư về thời gian, đám đông, chia sẻ kiến thức, tình bạn, tuổi già, những nỗi sợ hãi không căn cứ, sức mạnh và trí tuệ, việc chinh phục kẻ chinh phục (bản thân mình), các phương thuốc cho sự không hài lòng và bản chất của sự tiến bộ hay đức hạnh, cuộc trò chuyện yên tĩnh, niềm vui và hạnh phúc, và sau đó là một số nghiên cứu sâu sắc và đặc biệt như “nguyên nhân đầu tiên”, “nhiệm vụ của các triết gia”, và đặc biệt là, về Thượng Đế bên trong chúng ta, một văn bản và khái niệm đạo đức có ảnh hưởng lớn.
Seneca là một người La Mã sinh ra trong gia đình quý tộc, trở thành gia sư của Nero khi còn là một thiếu niên — và sau này là một kẻ điên loạn và nguy hiểm. Ông được đào tạo trong một nghệ thuật gọi là hùng biện và dạy nó cho Nero và những người khác. Hùng biện như nó được hiểu trong thế giới cổ điển và trung cổ vượt xa cách hiểu hiện nay. Nó bao gồm nghệ thuật thuyết phục và giao tiếp, nhưng sâu xa hơn, nó liên quan đến bản chất mà quá trình ngôn ngữ điều tiết sự hiểu biết của chúng ta về thế giới và cách mà khi biểu đạt sự hiểu biết của chúng ta về thế giới, chúng ta đưa nó vào ngôn ngữ. Theo cách này, nhiều nhà tư tưởng hiện đại nói về việc tạo ra thế giới qua ngôn ngữ. Seneca áp dụng kỹ năng của mình vào quá trình truyền đạt những phản ánh sâu sắc của ông về thế giới và những điều này, lần lượt, được căn cứ vào triết lý Stoic mà ông theo đuổi. Đây là triết lý đã có ảnh hưởng sâu sắc qua các thế kỷ và thường vẫn còn ảnh hưởng một cách vô thức. Đây là một triết lý mà theo nhiều cách cũng hấp dẫn trí óc hiện đại, vì nó quan tâm sâu sắc đến những câu hỏi thông thường về cách sống cũng như cách mà sự sống đó liên quan đến những câu hỏi lớn hơn của thế giới.

Thực sự thích cuốn sách kinh điển này mà tôi đã đọc nhiều năm trước và khi thấy phiên bản mới này, tôi đã phải thêm nó vào bộ sưu tập các phiên bản mới trong loạt sách 'Capstone Classics' - chúng được sản xuất rất tốt và trông thật tuyệt khi đứng cùng nhau với các bìa đen nổi và dải màu hiện đại và tinh tế. Chúng tôi hiện có khoảng hai mươi phiên bản mới của Capstone và rất hài lòng với từng cuốn vì chất lượng và giá trị tuyệt vời, vì vậy tôi hoàn toàn khuyến khích.

Đây là một cuốn sách tuyệt vời. Nó là một tập hợp các bức thư ngắn, thực chất là những bài luận nhỏ, được viết giả định là từ một người cha gửi cho con trai của mình nhưng luôn được dự định để xuất bản. Vậy tại sao bạn nên mua nó? Trước khi nói thêm về nội dung của văn bản, nếu bạn muốn đọc bản dịch kèm theo chú thích — nhưng không có phần giới thiệu — bạn có thể tìm thấy nó trực tuyến. Vì vậy, một trong những lý do là để sở hữu cuốn sách thực sự, một đối tượng vật lý. Về mặt này, tôi nghĩ nó là phong cách, chắc chắn và được in đẹp với kiểu chữ dễ đọc và hào phóng. Nó là một phần của một loạt sách tương tự, mỗi cuốn xuất bản một tác phẩm hết bản quyền (vì vậy giá rẻ) và đặt giá trị vào chính cuốn sách. Bản dịch không phải là hiện đại — có những bản dịch khác. Tuy nhiên, nó cũng đọc tốt và không ai mà tôi tìm thấy lại đặc biệt chê bai nó. Nó thường được trích dẫn. Người dịch, người mà tôi nghĩ nên được công nhận rõ ràng hơn, Richard Mott Gummere, đã chuyển thể phong cách Latinh không thể tránh khỏi thành một bản tương đương hiện đại rõ ràng. (Bạn sẽ phải đối mặt với giả định rằng từ “người” đại diện cho toàn bộ nhân loại). Vì vậy, nếu bạn thích có một cuốn sách vật lý để lật xem, được bổ sung bởi một phần giới thiệu tổng quát rất tốt về cuộc đời của Seneca và bối cảnh thời đại của ông, thì lý do để mua cuốn sách liên quan đến nội dung thực sự của nó.

Tôi yêu bộ sách kinh điển của Capstone này. Giá cả tuyệt vời cho một cuốn sách bìa cứng. Chữ in có kích thước dễ đọc, và có một bìa kỳ quặc, hoặc chính xác hơn là một loại nửa bìa, mà bạn thực sự cần phải giữ lại trên cuốn sách vì mặc dù các chi tiết được nổi trên mặt trước và gáy sách, nhưng chúng chỉ mờ nhạt và do đó, đối với tôi, không thể đọc được. Nhưng 7 cuốn sách Capstone mà tôi đã có trông thật rực rỡ trên kệ sách.

Một phần giới thiệu tuyệt vời của Donald Robertson và một sự lựa chọn tốt các bức thư nổi tiếng. Rất đáng được khuyến nghị.

Cuốn sách này rất dễ đọc. Trước hết, nó được in bằng phông chữ New Baskerville cỡ 12/16 pt - có nghĩa là chữ in lớn hơn so với hầu hết các cuốn sách khác và có khá nhiều khoảng trắng giữa các dòng để hỗ trợ việc đọc. Có rất nhiều phiên bản của văn bản này trên thị trường, nhưng phiên bản này trông đẹp, cảm giác tốt khi cầm và cực kỳ dễ đọc. Nếu tôi phải chấm điểm cực kỳ chi tiết, có một hoặc hai chỗ mà sự ngắt dòng không đúng như tôi mong đợi, nhưng điều này không làm giảm đi sự vui thích tổng thể của cuốn sách.

Nếu bạn quan tâm đến việc cuốn sách của bạn trông như thế nào bên ngoài cũng như nội dung bên trong, thì phiên bản Capstone của "Những bức thư đạo đức" của Seneca là cuốn sách dành cho bạn. Được bìa đen với chữ nổi đen trên đen ở mặt trước, đây là một phiên bản đẹp và được thiết kế tốt. Phần giới thiệu thú vị và cập nhật đầy đủ về các suy nghĩ hiện tại về Seneca và vị trí của ông trong xã hội La Mã. Nó đặt các tác phẩm của ông trong bối cảnh rất khác so với bối cảnh truyền thống và chiếu sáng những lời của ông theo một cách mới. Các tác phẩm của Seneca được dịch rất tốt. Tóm lại, đây là một cuốn sách tuyệt vời để sở hữu và là cách tuyệt vời để được giới thiệu về Seneca.