Tình yêu được tái tạo đẹp lung linh khi trong bóng tối, họ nằm trên giường, nói với nhau về giấc mơ tuổi trẻ không thành.

Nếu vào năm 70 tuổi, bạn cô đơn và một hôm bất ngờ có thần tình ái ghé thăm, bạn sẽ đón nhận người tình mà vị thần ấy mang đến như thế nào? Tình yêu lúc đó, nếu có, sẽ ra sao? Bạn có còn hỏi "Tình yêu là gì" như từng tự hỏi trong thời thanh xuân? 

Hai tâm hồn trong đêm của nhà văn Kent Haruf (tên tiếng Anh: Our Souls at Night ấn hành 2014, được đạo diễn Ritesh Batra chuyển thể thành phim cùng tên và gây tiếng vang năm 2017) là một cuốn tiểu thuyết đem lại một cách trả lời cho câu hỏi trên.


Yêu, là vượt qua cô đơn

Holt, một thị trấn già nua và cổ kính, nơi những cuộc đời trôi qua nhẹ nhàng dường như chẳng để lại dấu vết gì. Nhưng đây là điều đặc biệt: Một buổi chiều tháng Năm, Addie Moore - một bà già góa chồng tuổi ngoài bảy mươi - gọi điện đến nhà ông Louis Waters - một người đàn ông góa vợ ở cách hai dãy phố - đưa ra một đề nghị nghiêm túc: "Tôi đang băn khoăn không rõ ông có cân nhắc đến chuyện thỉnh thoảng sang nhà tôi để ngủ với tôi không?".

Và cuộc tình già bắt đầu như thế.

Họ đều đã trải qua đời sống hôn nhân như đa số các cuộc hôn nhân "trách nhiệm" khác trong một xã hội hiện đại: có hạnh phúc, có buồn đau, có lạnh lẽo khô khan và cả những hối tiếc.

Cuốn tiểu thuyết cuối đời của nhà văn Kent Haruf xoay quanh cuộc tình của hai người già cô đơn với một tiết tấu chậm mà tinh tế như một khúc nhạc chiều tà. Một tình yêu có bề dị thường của hai tâm hồn đã đối diện với thời xế bóng trong cuộc đời, là những bước chậm rãi cảm nhận sự hồi sinh trong từng nhịp tim, là những khoảnh khắc hồi tưởng và giải thoát cho những ký ức hôn nhân u uẩn và cũng làm xanh lại những chuỗi ngày cô độc, hẩm hiu.

Chống lại định kiến, chống lại sự tàn tạ của thể lý, và trên tất cả, chống lại sự cằn cỗi bên trong, tình yêu được tái tạo đẹp lung linh khi họ cùng nằm trên một chiếc giường, nói với nhau về những giấc mơ tuổi trẻ không thành trong bóng tối bao trùm, khi chứng kiến sự qua đời của những người cùng thời, khi bên nhau ngắm hoàng hôn. 

Trong một cuộc tình chóng vánh và đầy ngăn trở, đôi tình nhân của Kent Haruf đã có những nỗ lực xác thịt bất thành, nhưng những giao cảm trong tình yêu đã đưa họ đến một cảnh giới thăng hoa và tinh tế vượt trên cảm giác thỏa mãn ham muốn mà tình dục mang lại. 

Và những giao cảm ấy cũng giúp họ chiến thắng cả sự ngăn cách về không gian để thuộc về nhau, trong một cuộc sống mà nhờ có tình yêu, con người đã thực sự tìm thấy sự tồn tại sống động của mình.

Tái tạo tình yêu từ... không sex?

Cuốn tiểu thuyết giản dị, tinh tế và đẹp lung linh của Kent Haruf cũng chạm đến tinh thần cốt yếu trong tư tưởng của triết gia Pháp Alain Badiou trong cuộc trò chuyện "Sân khấu ý tưởng" với Nicolas Truong vào năm 2008 tại Festival Avignon, về sau được thuật lại trong cuốn Tụng ca tình yêu (Éloge de L’amour).


Alain Badiou cho rằng: "Trong sex, xét cho cùng ta ở trong quan hệ với chính ta, ở trung gian của người khác. Người khác được ta sử dụng nhằm khám phá cái thực của khoái lạc. Trong tình yêu, ngược lại, trung gian người khác đáng giá vì chính nó. Chính cái đó là sự gặp gỡ của tình yêu: Ta khởi sự tấn công vào người khác, để làm cho người đó tồn tại cùng ta, đúng như thế"

Và Tụng ca tình yêu, chính là tụng ca hành trình tìm kiếm sự tồn tại sống động của con người, và chỉ có con người mới có thể tìm thấy được. Alain Badiou cho rằng: "Yêu, đó là vượt qua toàn bộ nỗi cô đơn để lao vào mọi thứ gì trên đời có thể làm cho tồn tại trở nên sống động. Thế giới này, tôi thấy ở đó, theo đường lối trực tiếp, nguồn hạnh phúc mà nhờ ở cùng người khác tôi được hưởng. ‘Anh yêu em’ trở thành: Trong thế giới có nguồn suối cho tồn tại của anh, đó chính là em’".

Hai cuốn sách Tụng ca tình yêu cùng Hai tâm hồn trong đêm thuần khiết và lung linh này có thể là món quà tinh thần ý nghĩa cho những người yêu nhau trong mùa Valentine 2019.

Nguyễn An Nam

Xem thêm

Một cuộc thảo luận về một tổ chim sẻ con nhỏ nói đến tính không thể dự đoán. Robert Redford và Jane Fonda trong vai Louis và Addie trong bộ phim Netflix - Hình ảnh từ Variety Trong cuộc phỏng vấn mà Haruf đã có với John Moore cho The Denver Center, ông nói về việc sử dụng các tham chiếu đến công việc của chính ông trong tiểu thuyết: Kent Haruf: ... Tôi sẽ nói với bạn rằng có một tham chiếu đến vở kịch Benediction trong cuốn sách mới này. Đó là điều hai người già này có một chút bình luận về. John Moore: Đó là phần của niềm vui khi đọc câu chuyện của bạn. Ngay cả trong Benediction, với tất cả những nhân vật mới, vẫn có những tham chiếu nhỏ đó thưởng cho những người đã theo dõi bạn từ đầu. Kent Haruf: Đúng vậy. Và đó là cơ hội để tôi có một chút vui vẻ. Chính xác như bạn nói, những người biết những câu chuyện khác sẽ ngay lập tức nhận ra những gì tôi đang nói. Ông đặt câu chuyện của mình tại Holt, Colorado, một nơi quen thuộc với những người đọc các tác phẩm trước đó của ông. Trong một khoảnh khắc meta khác, nhân vật của ông đề cập đến địa điểm này liên quan đến việc xem một vở kịch của một câu chuyện của Kent Haruf! (không phải là Benediction) như một cách để cho người đọc biết về địa điểm thông thường của ông. Ông đã lấy các chi tiết vật lý từ Holt, tên đường và cái nhìn tổng thể về quê hương và vị trí của các địa điểm, nhưng đó không phải là thị trấn này. Và đó không phải là bất kỳ ai trong thị trấn này. Tất cả đều được tạo ra. Tất nhiên Holt là tưởng tượng nhưng Haruf đang đảm bảo rằng người đọc không gán toàn bộ địa điểm vào một địa điểm thực sự duy nhất. Tôi đoán ông muốn làm rõ điều đó trước khi ông ra đi. Là một nhà văn, tôi muốn được coi là ai đó đã có một tài năng rất nhỏ nhưng đã làm việc tốt nhất có thể để sử dụng tài năng đó. Tôi muốn nghĩ rằng tôi đã viết gần như đến xương sống nhất có thể. Bởi điều đó có nghĩa là tôi đang cố gắng để đạt được cấu trúc căn bản, không thể giảm thiểu của cuộc sống và của chúng ta với nhau. - từ cuộc phỏng vấn Denver Center Tôi không đồng ý về kích thước của tài năng của mình, nhưng không thể phủ nhận rằng Kent Haruf đã mang đến cho người đọc một khía cạnh nhìn về thế giới có thể trần trụi trong hình thức của nó, nhưng rực rỡ trong sự thực hiện của nó. Hai Tâm Hồn Trong Đêm & Tụng Ca Tình Yêu, cuốn tiểu thuyết thứ sáu của ông, là cuốn sách cuối cùng mà chúng ta sẽ có từ Kent Haruf. Nó đầy hy vọng mà không quá ngọt ngào. Chia sẻ tình yêu khi bóng tối đến có thể là một trong những hình thức tình yêu cao nhất, không đưa ra giao dịch ngắn hạn để đổi lại lời hứa dài hạn có thể không thực tế.

Đây là một cuốn sách nhẹ nhàng đến mức tôi ngạc nhiên là nó đã lôi kéo tôi nhanh đến thế và giữ tôi cho đến những dòng chữ cuối cùng. Nó rất trắng, thuộc tầng lớp trung lưu và được che chở nhưng cũng rất khôn ngoan, và nó nhắc nhở tôi rất nhiều về cuộc sống của chính tôi và những người trong đó. Một người phụ nữ 70 tuổi bước sang nhà một người đàn ông hàng xóm ở một thị trấn nhỏ phía đông Colorado - cả hai đều là góa phụ - và hỏi liệu ông có thể qua đêm với bà không, không phải để quan hệ tình dục mà là để trò chuyện. Bà cô đơn. Không có nhiều chuyện xảy ra, và xung đột gần kề. Phần kết khiến tôi cảm thấy khó xử, nhưng tôi thực sự trân trọng từng câu chữ và rất vui khi Haruf có nhiều tiểu thuyết khác lấy bối cảnh ở cùng một thị trấn — đây là cuốn sách đầu tiên của tôi về anh ấy. Tôi tìm kiếm nó trên mạng để tìm hiểu thêm và thấy nó đã được dựng thành phim với Jane Fonda và Robert Redford. Tôi sẽ không xem nó. Đó không phải là con người của các nhân vật trong tâm trí tôi và tôi muốn giữ họ nguyên vẹn. Một câu nói mà tôi thích: "Tôi chỉ muốn sống đơn giản và chú ý đến những gì xảy ra mỗi ngày. Và đến ngủ với bạn vào ban đêm."