Tình yêu được tái tạo đẹp lung linh khi trong bóng tối, họ nằm trên giường, nói với nhau về giấc mơ tuổi trẻ không thành.
Nếu vào năm 70 tuổi, bạn cô đơn và một hôm bất ngờ có thần tình ái ghé thăm, bạn sẽ đón nhận người tình mà vị thần ấy mang đến như thế nào? Tình yêu lúc đó, nếu có, sẽ ra sao? Bạn có còn hỏi "Tình yêu là gì" như từng tự hỏi trong thời thanh xuân?
Hai tâm hồn trong đêm của nhà văn Kent Haruf (tên tiếng Anh: Our Souls at Night ấn hành 2014, được đạo diễn Ritesh Batra chuyển thể thành phim cùng tên và gây tiếng vang năm 2017) là một cuốn tiểu thuyết đem lại một cách trả lời cho câu hỏi trên.
Yêu, là vượt qua cô đơn
Holt, một thị trấn già nua và cổ kính, nơi những cuộc đời trôi qua nhẹ nhàng dường như chẳng để lại dấu vết gì. Nhưng đây là điều đặc biệt: Một buổi chiều tháng Năm, Addie Moore - một bà già góa chồng tuổi ngoài bảy mươi - gọi điện đến nhà ông Louis Waters - một người đàn ông góa vợ ở cách hai dãy phố - đưa ra một đề nghị nghiêm túc: "Tôi đang băn khoăn không rõ ông có cân nhắc đến chuyện thỉnh thoảng sang nhà tôi để ngủ với tôi không?".
Và cuộc tình già bắt đầu như thế.
Họ đều đã trải qua đời sống hôn nhân như đa số các cuộc hôn nhân "trách nhiệm" khác trong một xã hội hiện đại: có hạnh phúc, có buồn đau, có lạnh lẽo khô khan và cả những hối tiếc.
Cuốn tiểu thuyết cuối đời của nhà văn Kent Haruf xoay quanh cuộc tình của hai người già cô đơn với một tiết tấu chậm mà tinh tế như một khúc nhạc chiều tà. Một tình yêu có bề dị thường của hai tâm hồn đã đối diện với thời xế bóng trong cuộc đời, là những bước chậm rãi cảm nhận sự hồi sinh trong từng nhịp tim, là những khoảnh khắc hồi tưởng và giải thoát cho những ký ức hôn nhân u uẩn và cũng làm xanh lại những chuỗi ngày cô độc, hẩm hiu.
Chống lại định kiến, chống lại sự tàn tạ của thể lý, và trên tất cả, chống lại sự cằn cỗi bên trong, tình yêu được tái tạo đẹp lung linh khi họ cùng nằm trên một chiếc giường, nói với nhau về những giấc mơ tuổi trẻ không thành trong bóng tối bao trùm, khi chứng kiến sự qua đời của những người cùng thời, khi bên nhau ngắm hoàng hôn.
Trong một cuộc tình chóng vánh và đầy ngăn trở, đôi tình nhân của Kent Haruf đã có những nỗ lực xác thịt bất thành, nhưng những giao cảm trong tình yêu đã đưa họ đến một cảnh giới thăng hoa và tinh tế vượt trên cảm giác thỏa mãn ham muốn mà tình dục mang lại.
Và những giao cảm ấy cũng giúp họ chiến thắng cả sự ngăn cách về không gian để thuộc về nhau, trong một cuộc sống mà nhờ có tình yêu, con người đã thực sự tìm thấy sự tồn tại sống động của mình.
Tái tạo tình yêu từ... không sex?
Cuốn tiểu thuyết giản dị, tinh tế và đẹp lung linh của Kent Haruf cũng chạm đến tinh thần cốt yếu trong tư tưởng của triết gia Pháp Alain Badiou trong cuộc trò chuyện "Sân khấu ý tưởng" với Nicolas Truong vào năm 2008 tại Festival Avignon, về sau được thuật lại trong cuốn Tụng ca tình yêu (Éloge de L’amour).
Alain Badiou cho rằng: "Trong sex, xét cho cùng ta ở trong quan hệ với chính ta, ở trung gian của người khác. Người khác được ta sử dụng nhằm khám phá cái thực của khoái lạc. Trong tình yêu, ngược lại, trung gian người khác đáng giá vì chính nó. Chính cái đó là sự gặp gỡ của tình yêu: Ta khởi sự tấn công vào người khác, để làm cho người đó tồn tại cùng ta, đúng như thế".
Và Tụng ca tình yêu, chính là tụng ca hành trình tìm kiếm sự tồn tại sống động của con người, và chỉ có con người mới có thể tìm thấy được. Alain Badiou cho rằng: "Yêu, đó là vượt qua toàn bộ nỗi cô đơn để lao vào mọi thứ gì trên đời có thể làm cho tồn tại trở nên sống động. Thế giới này, tôi thấy ở đó, theo đường lối trực tiếp, nguồn hạnh phúc mà nhờ ở cùng người khác tôi được hưởng. ‘Anh yêu em’ trở thành: Trong thế giới có nguồn suối cho tồn tại của anh, đó chính là em’".
Hai cuốn sách Tụng ca tình yêu cùng Hai tâm hồn trong đêm thuần khiết và lung linh này có thể là món quà tinh thần ý nghĩa cho những người yêu nhau trong mùa Valentine 2019.
Nguyễn An Nam
Một cuốn sách thực sự đẹp, một viên ngọc nhỏ lấp lánh: văn xuôi đơn giản, sang trọng, một câu chuyện nhẹ nhàng và cảm động. Thật khó để viết một bài phê bình mà không rơi nước mắt. (Đừng lo. Có rất nhiều điều sẽ khiến bạn cười hoặc cười thành tiếng.) Và nhiều cuốn khác đã cung cấp câu chuyện cơ bản ở đây. Tôi không cần phải nhắc lại. Chỉ cần đọc nó. Với 179 trang, thật dễ dàng để đọc một mach. Và bạn sẽ không muốn đặt nó xuống, vì vậy hãy dành thời gian. Đây là lý do tại sao tôi đọc — hiếm hoi mới có một cuốn sách như thế này. Nhiều độc giả ở đây đã than thở rằng sẽ không còn cuốn sách nào của Haruf (người đã mất vào tháng 11 năm 2014, còn quá trẻ). Một người nhận xét rằng việc hoàn thành sách giống như mở món quà cuối cùng dưới gốc cây. Vì tôi chưa từng đọc Haruf trước đây, nên giờ tôi rất mong được đọc tất cả các tác phẩm của anh ấy.