Một trong những nguyên nhân khiến người giàu ngày càng giàu, người nghèo ngày càng nghèo, còn giới trung lưu thì thường mắc nợ… chính là vì chủ đề tiền bạc thường được dạy ở nhà chứ không phải ở trường. Hầu hết chúng ta học cách xử lý tiền bạc từ cha mẹ mình và thường thì người nghèo không dạy con về tiền bạc mà chỉ nói đơn giản là: “Hãy đến trường và học cho chăm chỉ.” Và rồi đứa trẻ có thể tốt nghiệp với một số điểm xuất sắc nhưng với một đầu óc nghèo nàn về cách quản lí tiền bạc, vì trường học không dạy về chuyện tiền nong mà chỉ tập trung vào việc giáo dục sách vở mà không nói gì về kỹ năng tài chính.

                                                                                                                                    Nhà xuất bản trẻ

Robert Kiyosaki được biết đến với tư cách là một doanh nhân, nhà đầu tư, nhà đào tạo đồng thời là một tác giả. Kiyosaki nổi tiếng bởi cuốn sách Rich Dad, Poor Dad (Cha Giàu, Cha Nghèo). Ông đã viết 18 cuốn sách, bán tổng cộng 26 triệu bản. Ba trong số các cuốn sách của ông là Rich Dad Poor Dad, Rich Dad’s CASHFLOW Quadrant Rich Dad’s Guide to Investing đã từng được xếp vào top 10 cuốn sách bán chạy nhất cùng một thời điểm trên The Wall Street Journal, USA Today và New York Times.

Cuốn sách Dạy con làm giàu – Tập 1 là cuốn đầu tiên trong loạt sách Cha giàu, cha nghèo của Nhà xuất bản trẻ. Cuốn sách là một câu chuyện, chủ yếu nói về sự giáo dục mà Kiyosaki đã nhận được tại Hawaii.

Người cha nghèo trong câu chuyện là cha thật của Kiyosaki, có bằng PhD, tốt nghiệp từ StanfordChicago và đại học Northwestern. Với tất cả sự uyên thâm đó, ông trở thành người đứng đầu ngành giáo dục bang Hawaii. Theo cuốn sách, ông được mọi người rất tôn trọng cho tới khi, giai đoạn cuối sự nghiệp, ông quyết định chống lại thống đốc bang Hawaii. Điều đó trực tiếp khiến người cha nghèo mất việc, và không bao giờ còn khả năng tìm lại được công việc có vị trí như vậy nữa. Bởi vì ông ta chưa bao giờ được học về cách tự do về tài chính, ông ta chìm trong nợ nần chồng chất.

Đối lập với nhân vật đó là người cha giàu, bố của Mike, người bạn thân nhất của Kiyosaki. Người cha giàu bỏ học từ lớp 8, nhưng lại trở thành một triệu phú. Ông ta dạy Kiyosako và Mike rất nhiều bài học về tài chính, và luôn nói rằng các cậu phải học để tiền làm việc cho chính các cậu chứ đừng tiêu hết tiền kiếm được cho cuộc sống hàng ngày, giống như những nhân công của người cha giàu, cũng như người cha nghèo, và hầu hết mọi người trên thế giới.

Cuốn sách đã nêu bật vị trí khác nhau của đồng tiền, sự nghiệp và cuộc đời hai người đàn ông, và họ đã làm thế nào để thay đổi các quyết định trong cuộc đời của Kiyosaki.

Cuốn sách gồm có 9 chương nói về 6 bài học quan trọng về tiền bạc.

Bài học số 1: Người giàu không làm việc vì tiền

Người nghèo và tầng lớp trung lưu làm việc vì tiền bạc. Người giàu buộc tiền bạc làm việc vì mình.

Bài học bắt đầu với thỏa thuận của người cha giàu: “Ta sẽ trả cho các con 10 xu một giờ.” 10 xu ư, ngay cả vào những năm 1956, 10 xu vẫn là quá thấp, trong khi đó hai cậu bé phải làm việc 3 giờ vào mỗi thứ Bảy. Suốt ba tuần, Kiyosaki đã phải làm việc vất vả. Cuối cùng cậu đã đến gặp cha của Mike và phàn nàn về công việc của mình. Cậu nghĩ rằng người cha giàu không giữ lời hứa, cha đã không dạy cho cậu bất cứ thứ gì ngoài việc bóc lột sức lao động của mình. Nhưng bạn có biết kết quả của cuộc thỏa thuận này là gì không? Cậu không những không được tăng lương mà còn phải làm việc cật lực hơn mà không được trả bất cứ một đồng tiền nào. Nhưng cũng chính vì làm việc không lương mà cậu đã hiểu ra bài học mà cha của Mike muốn dạy cho cậu. Nếu như cậu đi làm với mục đích là 10 xu thì cậu sẽ bắt đầu trở nên tham lam và mong muốn có nhiều tiền hơn thế, cậu sẽ tiếp tục cái vòng luẩn quẩn gọi là Rat Race, cái khuôn mẫu của việc thức dậy, đi làm, trả hóa đơn, thức dậy, đi làm, trả hóa đơn... Không được trả lương cho công việc ở cửa hàng, hai cậu bé đã bị buộc phải suy nghĩ để tìm ra cơ hội để kiếm tiền mới. Khi bắt đầu kinh doanh, mở cửa hàng truyện tranh, hai cậu đã tự quản lí vấn đề tài chính của mình, không còn phụ thuộc vào một ông chủ nào khác nữa. Họ đã học được cách buộc tiền bạc phải làm việc cho mình.

Bài học số 2: Tại sao phải dạy con về tài chính

Vấn đề không phải bạn kiếm được bao nhiêu tiền mà là bạn giữ được bao nhiêu tiền.

Trong bài học này tác giả đưa ra 2 khái niệm: tài sản và tiêu sản.

Người giàu kiếm được tài sản còn người nghèo và trung lưu chỉ kiếm được tiêu sản.

Ví dụ cho tiêu sản là: giấy nợ, công trái tiêu thụ, thẻ tín dụng… Ví dụ cho tài sản: cổ phần, ngân phiếu, giấy ghi nợ, bất động sản, bản quyền sở hữu trí tuệ… Nghe có vẻ đơn giản nhưng không phải ai cũng có thể phân biệt hai khái niệm này và đó là lí do khiến họ không thể giàu lên được. Người nghèo coi ngôi nhà là một tài sản còn người giàu coi nó là tiêu sản bởi nó làm cho tiền ra khỏi túi nhiều hơn. Vì thế điều quan trọng nhất đó là phân biệt được hai khái niệm tiêu sản và tài sản. Nếu ngay từ khi còn nhỏ, chúng ta đã được dạy về việc quản lí tài chính chúng ta  sẽ có thể giảm tối thiểu việc rơi vào cảnh bị đồng tiền kiểm soát cuộc sống của mình.

Bài học số 3: Hãy nghĩ đến việc kinh doanh của mình

Người giàu tập trung vào cột tài sản trong lúc những người khác thường chỉ tập trung vào báo cáo thu nhập.

Theo tác giả hãy nghĩ đến việc kinh doanh của mình có nghĩa là hãy xây dựng và giữ cho cột tài sản của mình thật vững chắc. Đối với người giàu, những tài sản thực sự bao gồm một số loại khác nhau:

  1. Những việc kinh doanh không cần sự có mặt của chúng ta
  2. Cổ phần
  3. Ngân phiếu
  4. Công trái chung
  5. Bất động sản phát sinh thu nhập
  6. Giấy nợ (Giấy cho vay, cầm cố)
  7. Tiền bản quyền sở hữu chất xám như âm nhạc, kịch bản, bằng sáng chế….
  8.  Và bất cứ thứ gì có giá trị, tạo ra thu nhập hay có khả năng tăng giá và có sẵn trên thị trường.

Một điều quan trọng cần nhớ là: người giàu mua những thứ xa xỉ sau cùng trong lúc người nghèo và người trung lưu mua chúng trước hết.

Bài học số 4: Liên đoàn – bí mật lớn nhất của người giàu

Người cha giàu chỉ chơi trò chơi một cách khôn khéo hơn, và ông làm điều đó thông qua các liên đoàn - bí mật lớn nhất của người giàu.

Những nhà tư bản thực sự tìm đến sự bảo vệ của liên đoàn. Một liên đoàn bảo vệ người giàu. Nhưng có một điều mà những người chưa thiết lập liên đoàn không thể biết được, đó là một liên đoàn không thực sự là một cái gì đó. Một liên đoàn chỉ đơn thuần là một cặp giấy tờ với tài liệu hợp pháp nằm trong vài văn phòng luật sư và được đăng kí với cơ quan nhà nước nhưng nó mang lại những lợi ích cực kì lớn.

Bài học số 5: Người giàu tạo ra tiền

Thông thường trong cuộc sống thực không phải thông minh mà chính sự táo bạo sẽ giúp bạn vượt lên.

Theo tác giả, trong mỗi chúng ta đều ẩn chứa những tiềm năng lớn, những tài năng bẩm sinh nhưng thứ kìm nén chúng ta chính là sự thiếu tự tin. Hầu hết khi nói đến tiền bạc mọi người đều muốn được an toàn và họ không muốn hiểu về trí thông minh tài chính.

  • Tóm lại, trí thông minh tài chính được tạo ra nhờ 4 kỹ năng sau:
  •         Sự hiều biết tài chính. Khả năng đọc hiểu được các con số.
  •       Những chiến lược đầu tư. Ngành khoa học tiền kiếm tiền.
  • .     Thị trường. Cung và cầu. Alexander Graham Bell đã cung cấp cho thị trường những cái mà nó đòi hỏi. Bill Gates cũng vậy.
  •       Luật pháp. Sự hiểu biết về những điều lệ, phép tắc về kế toán, liên đoàn, chính quyền, quốc gia. Tôi khuyên các bạn hãy luôn chơi đúng luật. 

      Trong bài học này, tác giả đã đưa ra ví dụ về bản thân mình để độc giả hiểu một cách cụ thể và rõ ràng về trí thông minh tài chính.

Bài học số 6: Hãy làm việc để học. Đừng làm việc vì tiền.

Công việc ổn định là tất cả đối với người cha học thức cao của tôi. Còn đối với người cha giàu, học hỏi là tất cả.

Tác giả đã kể chuyện về một nữ phóng viên tài năng nhưng cô không thể trở thành tác giả của những cuốn sách bán chạy nhất. Lời khuyên mà tác giả dành cho cô ấy đó là hãy học cách bán sách. Cô gái giận giữ bỏ đi vì cô không thể chấp nhận được việc một người có bằng cử nhân Văn chương Anh phải tham dự một lớp học để bán những tác phẩm mà bản thân cô, và thậm chí nhiều người đánh giá rất cao.

Điểm mấu chốt ở đây là có một tài năng vĩ đại thôi là chưa đủ. Như đã trình bày ở bài học trước, trí thông minh tài chính là sự phối hợp của kế toán, đầu tư, thị trường và pháp luật nhưng khi nhắc đến tiền bạc, kỹ năng duy nhất mà mọi người nghĩ đến là làm việc chăm chỉ. Xét lại trường hợp của cô phóng viên, nếu cô ấy cần mẫn học thêm kỹ năng buôn bán và tiếp thị, thu nhập của cô ấy sẽ tăng vọt ngay.

Trên đây là 6 bài học quan trọng của kỹ năng quản lí tài chính. Nói chính xác hơn, nó chính là luật lệ mà bạn cần nắm vững để bắt đầu trò chơi tài chính của mình. Trong ba chương còn lại của cuốn sách, tác giả sẽ giúp bạn biết chính xác những khó khăn khi áp dụng 6 bài học này vào việc quản lí tài chính cá nhân của bạn và đưa ra cho bạn những giải pháp từ kinh nghiệm của tác giả.

Chương 7: Vượt chướng ngại vật

Chương 8: Sự khởi đầu

Chương 9: Vẫn còn muốn nhiều hơn? Đây là một số việc phải làm.

Tuy nhiên, cuốn sách đã vấp phải một số chỉ trích rằng không có lời khuyên nào cụ thể. Khi đọc hết cuốn sách nhiều người có lòng khao khát mãnh liệt và bắt đầu "thoát ra khỏi Rat Race" nhưng cuối cùng họ lại thấy bản thân chẳng thu được ý tưởng nào để thực hiện điều đó. Một vài lời khuyên trong cuốn sách dành cho người nghèo thì lại thậm chí nguy hiểm với các nhà đầu tư khác. Ví dụ Kiyosaki tập trung "đầu tư tốt" hơn là đa dạng hóa. Mặc dù vậy, dưới góc nhìn đa chiều, cuốn sách vẫn là một cuốn sách hay, đáng có trong tủ sách của mỗi người.

Kết

Có thể sau khi đọc xong cuốn sách này, trong suy nghĩ của độc giả sẽ hình thành hai luồng ý kiến. Một là cuốn sách này thật tuyệt, chắc chắn trong tương lai tôi sẽ trở thành người giàu có nhờ những kiến thức bổ ích này. Hai là: Tôi không muốn trở thành người giàu có nữa. Và mình nghĩ mình là người thứ hai. Ngay trong lời nói đầu, nhà xuất bản đã nhận định rằng do khác biệt về văn hóa, tập quán, chỉnh thể, có một số phần nào đó của cuốn sách sẽ khiến bạn thấy lạ lẫm, thậm chí chưa đồng tình. Và mình cũng có những bất đồng quan điểm với những ý tưởng mà tác giả nêu ra trong cuốn sách này.

Tuy nhiên điều này không đồng nghĩa với việc cuốn sách không có một chút giá trị nào đối với mình cả. Cuốn sách này là cuốn sách mà ai cũng cần phải đọc nếu không muốn gặp phải những rắc rối về tiền bạc. Chẳng phải vấn đề tiền bạc là vấn đề hàng đầu mà chúng ta quan tâm hay sao. Bài học lớn nhất mà mình học được từ cuốn sách này đó chính là: Mặc dù trong tương lai có lẽ tôi sẽ không trở thành người “giàu sụ”, tôi vẫn cần phải học cách để quản lí tài chính cá nhân, nếu tôi không học tôi sẽ bị đồng tiền kiểm soát cuộc sống của mình.

Còn việc bạn và mình học như thế nào và áp dụng những điều gì trong cuốn sách này, đó là lựa chọn của mỗi người.

 

Review chi tiết bởi: Thuy Duong - Bookademy

------------

Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link: https://www.facebook.com/bookademy.vn

Đăng ký để trở thành CTV Bookademy tại link: http://bit.ly/2Hxkazt

 

Xem thêm

Đa phần chúng ta đều không được học cách quản lý tài chính ở trường học mà tác giả cho rằng sự học hỏi đó phải chính từ gia đình. Robert Kiyosaki đã được học điều đó ngay từ nhỏ bởi chính hai người cha của mình.
Người cha nghèo trong Cha giàu cha nghèo là cha ruột của Kiyosaki, là người cha đã có bằng thạc sĩ nhưng vì quyết định chống lại thống đốc bang Hawaii. Điều đó đã khiến người cha nghèo mất việc và không bao giờ còn khả năng tìm lại được công việc có vị trí như vậy nữa. Dần dần ông ta chìm trong những khoản nợ chồng chất vì phụ thuộc hoàn toàn vào trợ cấp chính phủ.
Robert còn có một người cha- ông gọi đó là người cha giàu, bố của người bạn thân nhất, Michael. Người cha giàu bỏ học từ lớp 8, nhưng lại trở thành một triệu phú đã trở thành người giàu có nhất tiểu bang với khối tài sản chục triệu đô.
Trong Cha giàu cha nghèo, Người cha ruột nói vs Kiyosaki rằng “Ham mê tiền bạc là nguồn gốc của mọi điều xấu”. Nhưng người cha nuôi lại khẳng định: “Thiếu thốn tiền bạc là nguồn gốc của mọi điều xấu”. Người cha nghèo cho rằng “Có những thứ ông không thể mua nổi”. Nhưng với người cha giàu thì hoàn toàn ngược lại, ông luôn cho rằng “Làm thế nào để ta có thể mua đủ những thứ đó “.
Những sự khác nhau trong quan điểm của họ, nhất là khi đề cập đến tiền bạc, khiến Robert trở nên tò mò, bắt đầu suy nghĩ và tổng kết trong cuốn sách Cha giàu, cha nghèo. Cả hai người cha đều đã thành công trong sự nghiệp nhưng lại có quan điểm khác nhau dẫn đến số phận khác nhau.
Chính vì sự khác biệt đó nhất là quan điểm về tiền bạc đã làm Kiyosaki quyết định nghe theo và học hỏi từ người cha giàu của mình về cách quản lý tiền bạc. Các chương tiếp theo trong “Cha giàu, cha nghèo” chính là lời tổng kết, tích hợp các lời dạy của người cha giàu và những quan điểm sống của ông đã làm nên Kiyosaki ngày hôm nay.

Việc chúng ta có giàu có hay không phụ thuộc rất nhiều vào cách quản lý tài chính. Đó cũng chính là quy tắc đầu tiên Robert muốn chia sẻ đến người đọc. Bạn có giàu có và kiếm được nhiều tiền thế nào nhưng nếu không biết cách quản lý cũng sẽ chỉ là “hạt cát giữa đại dương”. Vì vậy, kiến thức tài chính không bao giờ thừa.
Người giàu có tài sản còn người nghèo chỉ có tiêu sản nhưng họ nghĩ đó là tài sản. Một ví dụ sau đây là sẽ giải thích rõ hơn định nghĩa tài sản và tiêu sản. Khi hỏi bạn có tài sản gì, người nghèo thường kể ra những thứ họ có như nhà, xe hơi, quần áo, nhưng thật chất đó có phải thật sự là tài sản của họ. Những người cố gắng mua được ngôi nhà mơ ước nhưng lại dành cả đời vất vả để trả tiền và chi phí cho ngôi nhà đó.
Đối với một người ngôi nhà sẽ là tiêu sản nếu mỗi tháng bạn phải trả tiền nhà, tiền điện nước, nhưng cũng với ngôi nhà đó nếu bạn cho người khác thuê hoặc đầu tư kinh doanh sẽ trở thành tiêu sản. Đó là sự nhầm lẫn trong quan điểm quản lý tài chính giữa người giàu và người nghèo.
Vậy tài sản là gì? Đó là thứ giúp chúng ta bỏ thêm tiền vào túi mình tạo thu nhập như cổ phiếu, đầu tư. Còn tiêu sản là thứ lôi đồng tiền từ túi họ ra. Điều quan trọng trong chương này nhắc chúng ta nhớ rằng không phải chúng ta kiếm được bao nhiêu tiền mà giữ được bao nhiêu tiền và từ số tiền đó kiếm thêm được bao nhiêu nữa.

Xuyên suốt chương 2 Cha giàu cha nghèo là lời giải thích của tác giả cho câu nói “Người nghèo và tầng lớp trung lưu làm việc vì tiền bạc. Người giàu buộc tiền bạc làm việc vì mình”.
Hầu hết người nghèo đang ra sức làm việc, kiếm tiền để được trả lương nhiều hơn, đó là lý do khi cầm những đồng lương đó họ không bao giờ cảm thấy thật sự hài lòng bởi họ đang loay hoay mắc kẹt trong sự sợ hãi và tham lam. Họ chìm trong lo lắng để làm sao kiếm được thật nhiều tiền hơn để phục vụ những khao khát của bản thân.
Chúng ta đang dành tuổi trẻ, thời gian để làm việc vì tiền và nhận ra chúng ta đang làm việc vì gì, phải chăng là vì những ham muốn của bản thân như ăn ngon hơn, mặc đẹp hơn và mua được nhiều thứ hơn? Đó chính là quan điểm của người nghèo khiến cuộc sống của họ suốt đời chỉ xoay quanh một vòng luẩn quẩn: kiếm tiền – làm việc – kiếm tiền.
Đối lập đó chính là người giàu – Làm việc để kiếm tiền chắc chắn dễ hơn nhưng chỉ khi bạn đầu tư thời gian để tạo ra tiền tài chính của bạn mới được đảm bảo. Cha giàu nói rằng đồng tiền chính là sức mạnh nhưng nó sẽ được nhân lên nếu ta biết vận dụng đúng mức. Muốn làm giàu ta phải học cách kiếm tiền bằng đầu óc. Người cha giàu bắt Robert đi làm không công, làm việc cật lực mà không được trả một đồng nào.
Từ sự chán nản, nhàm chán với công việc và mức lương tồi tàn đã dấy lên khao khát buộc phải suy nghĩ để tìm ra cơ hội để kiếm tiền mới, Khi bắt đầu kinh doanh, mở cửa hàng truyện tranh, hai cậu đã tự quản lí vấn đề tài chính của mình, không còn phụ thuộc vào một ông chủ nào khác nữa. Họ đã học được cách buộc tiền bạc phải làm việc cho mình.