Vấn đề áp bức
phụ nữ luôn luôn là đề tài được các nhà văn, thơ khai thác qua nhiều thể loại.
Với mục đích tôn vinh tầm quan trọng của phụ nữ song hành với việc tuyên truyền
loại bỏ bất bình đẳng giới, phân hóa xã hội, lạm dụng tình dục… Nhưng với Chuyện Người Tùy Nữ của tác giả Margaret
Atwood, vấn đề này được thể hiện dưới một cái nhìn kinh dị, táo tợn, cô đơn và
đầy sự nhục nhã với nữ giới.
Một thể chế thần quyền mọc lên trên cái nền nước Mỹ dân chủ vừa trải qua
chính biến: Gilead – ngọn đèn trên quả đồi. Quyết tâm đem ánh sáng của tem phiếu,
của chuyên chế xã hội và của đạo đức Thanh giáo thế kỷ mười bảy cứu vãn thế giới
đang chìm vào sa đọa, ô nhiễm môi trường và nạn vô sinh.
Và tương lai của Gilead nằm trong tay các Tùy nữ như Offred: những cô gái
mắn con được nuôi trong nhà các quân trưởng, được chăm bẵm và o bế, chỉ cần mỗi
tháng một lần nằm xuống làm bổn phận với quốc gia.
Margaret Atwood
- Sinh năm 1939 ở Ontario, Canada, tốt nghiệp cao học văn
chương ở Harvard, Mỹ.
- Bắt đầu xuất bản từ năm 1964 và giờ là một tên tuổi lớn trên
văn đàn thế giới.
- Cho đến 2018, bà đã cho ra đời 17 tiểu thuyết, 9 tập truyện
ngắn, 16 tập thơ, ngoài ra còn tiểu luận, nghiên cứu văn học, sách thiếu nhi và
các thể loại khác.
Chuyện người tùy nữ
- Tác giả: Margaret Atwood; Dịch giả: Nguyễn An Lý.
- Gồm 405 trang, xuất bản lần đầu 1985, xuất bản mới nhất 2018, là tác phẩm được biết đến rộng rãi nhất của tác giả.
- Đã được chuyển thể thành phim điện ảnh, kịch sân khấu, ba lê, opera, kịch truyền thanh.
- Gần đây nhất, bộ phim truyền hình dài tập (Chuyện người hầu gái) của Hulu khởi chiếu năm 2017 đã trở thành một hiện tượng văn hóa thế giới.
Sơ lược nội
dung
Một thể chế mới được dựng lên với trí tưởng tượng phong phú
và đầy tuyệt vọng, tác giả đã cấu thành một đất nước man rợ. Ở cái đất nước này,
phụ nữ không phải là phụ nữ, thay vào đó được gọi là Tùy nữ, dị hợm hơn có thể
coi là những “cổ tử cung có chân”.
Tôi từng coi thân thể mình đem lại khoái lạc, là cỗ xe đưa mình về miền
khác, hay là phương tiện đạt tới ý nguyện mình. Tôi có thể đáp lên nó, bấm nút
này nút khác, làm nên nhiều chuyện. Có giới hạn đấy nhưng vẫn là cơ thể tôi
linh hoạt, thống nhất, rắn đặt, nó với tôi là một.
Vậy, Cộng hòa Gilead tồn tại như thế nào?
Offred – nhân vật chính của chuyện, một người phụ nữ đang có
cuộc sống bình thường, cô có mẹ, có chồng, có con, có mèo, có công việc làm ổn
định và một cái tên của riêng mình. Bỗng
nhiên mọi thứ biến mất và toàn bộ tài sản cô sở hữu là một chức danh quan trọng
nhưng chưa bao giờ được coi trọng – Tùy nữ của Quân trưởng, hay nói đúng hơn cô
là “máy đẻ thuê” cho một gia đình chức cao nhưng Phu nhân mất khả năng sinh sản.
Những cảnh vật xa lạ, mê mị và nỗi cô đơn ngày qua ngày bủa
vây lấy Offred. Cô sống trong cái ngơ, cái đần thối của bản thân vì không biết
mình còn ý nghĩa gì trong cuộc đời.
Nhịp sống dần trở nên đen tối và mù mịt. Offred đã mất tất cả
những thứ đáng lẽ thuộc về mình, nhưng cô vẫn có cái đầu, cái miệng và một ước
vọng thoát khỏi thế giới u ám này. Cô bắt đầu kết bạn, cởi mở lòng, biết cười
biết nói biết yêu và dần nhu nhược hơn.
Tại sao Offred được chọn để trở thành Tùy nữ?
Cô đã trải qua những nỗi cay đắng nào trong thế giới ấy?
Moira – cô bạn thân thời Đại học. Là một thành viên cấp cao
trong Hội đồng đồng tính nữ. Một người phản bội giới nhưng lại bị bắt để phục vụ
cho các Quân trưởng, số phận của Moira chỉ có thể dựa vào ý chí của cô để sinh
tồn hay sức mạnh vùng lên thoát khỏi địa ngục u ám?
Janine – cô nàng cá tính dám chửi tục trong buổi đầu gặp mặt. Cảm thấy tự hào và thỏa mãn khi kể về lần bị hiếp dâm tập thể năm mười bốn tuổi. Cái giá mà cô phải trả là cái cúi đầu nhục nhã trước một tập thể nhạo báng và trở thành một “con mắt” đáng tin cậy của bề trên.
Có thể thấy, thế giới đầy uy lực
đó có thể giết chết một con người; không chỉ dùng tiền, sức lực và tàn bạo, mà
cả cái tình cảm chân thành nhưng hoàn toàn dối trá của chúng cũng trở nên kinh
dị và rẻ mạt.
Sau khi đẻ con cho các Quân trưởng, số phận của những Tùy nữ sẽ ra sao?
Quân trưởng, Phu nhân Serena Joy, Nick, Cora, Rita, dì Lydia.
Các nhân vật là một chuỗi liên kết bị bao trùm bởi sự thống trị tàn bạo và hãi
hùng của thể chế. Chức cao như Quân trưởng thì lại chưa bao giờ được nhận thấy
một tình yêu thực sự. Là phụ nữ xinh đẹp, quý phái như Phu nhân nhưng lại phải
chứng kiến cảnh giường chiếu của chồng mình với một Tùy nữ chỉ vì mong ước có một
đứa con.
Tất cả những ai, dù ở địa vị cao hay thấp đều luôn có một nỗi
khổ riêng cho bản thân. Đó là cái đẹp, cái đáng quý mà Margaret muốn nói lên từ
những câu chữ của mình. Dưới cái thể chế thiếu tự do đó, con người không thể ngửi
được “mùi hạnh phúc”, cho dù họ sử dụng tới quyền quy.
Tình yêu của
con người trở nên máu lạnh
Rồi một ngày người ta sẽ nhìn người ấy mà nghĩ, Tôi từng
yêu anh, và cái chữ “từng” làm người ta tột
cùng sửng sốt, bởi một chuyện như vậy mà lại “đã từng” thì thật là kì diệu,
mong manh và ngu ngốc.
Nếu không thích, thì đổi đi. Và thế là chúng tôi đổi người đàn ông, lấy một người khác. Thay đổi, chúng tôi tin chắc, luôn luôn đem lại kết quả tốt hơn.
Những hình phạt được thực hiện đáng sợ như thế nào?
Cái kết cho một Tùy nữ có ý định trốn thoát?
Những người bạn của Offred có thật sự tốt với cô?
Câu chuyện đã được chuyển thể thành phim
Không chỉ một phần mà cả 2 phần phim chuyển thể có tên Chuyện
Người Hầu Gái của nhà sản xuất Hulu đã gây điên đảo dân chúng trong năm 2017.
Với các tình tiết được mô phỏng rõ ràng và có phần sáng tạo
hơn, series phim đã thu hút rất nhiều lượt xem. Kịch tính, hoang dại, tàn bạo
và đầy nhẫn tâm, nhà sản xuất đã cho ra các cảnh quay và khung hình cực kì đẹp
mắt, để lại cho khán giả một cái nhìn sâu chiều về tác phẩm đình đám của mọi thời
đại.
Thay lời kết
Phong văn sắc bén, trí tưởng tượng phong phú. Margaret Atwood
đã rất kì công khi tự mình dựng lên một đế chế có thể khá vô lý nhưng mang lại
một hiện thực đáng sợ. Cho đến bây giờ, không ai có thể phủ nhận tương lai của
thế giới sẽ có nguy cơ trở nên u ám đến thế.
Với chủ đề lấy phụ nữ làm trung tâm của sự đầy đọa. Tác giả
đã dựng lên một mê cung không lối thoát cho phận nữ giới. Dồn họ đến mức đường
cùng và nâng cao vị thế của đàn ông. Bà đã làm thức tỉnh đàn bà ở thế giới hiện
thực. Khi còn đang sung sướng và hưởng lợi từ vị trí của mình, hãy biết tôn trọng
nó.
Theo ý kiến riêng bản thân, người đàn ông trong chuyện của
Margaret Atwood cũng không kém phần đau khổ. Họ được nhận hết quyền sung túc về
tài chính, kinh tế, uy lực hay thậm chí thỏa mãn về tình dục, nhưng thứ họ nhận
lại là cái giá của sự giả tạo, cô đơn và cơn khát một tình yêu đích thực.
Tác phẩm này, suy cho cùng là một bài cảnh cáo đến với mọi
người. Sự tự do mà con người đang hưởng lấy, đó là cả một quá trình gìn giữ và
xây dựng kiên trì của các bậc lãnh đạo. Hãy tôn trọng nó và sống cho đúng cuộc
đời của một con người mà tạo hóa ban cho. Vì chẳng ai biết được:
Thế giới có thể trừng phạt cho những tội ác bạn gây ra hay không?
-----------------------------
Tác giả: Trịnh Cát Viên - Bookademy
Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link: Bookademy
Đăng ký để trở thành CTV Bookademy tại link: http://bit.ly/bookademy_ctv
Sau nhiều năm nghe về “Chuyện người tùy nữ” và giữ nó trong danh sách đọc của tôi, cuối cùng tôi cũng có cơ hội đọc nó vào đầu tuần này. Ngay từ đầu, rõ ràng câu chuyện này đã diễn ra ở một thế giới không giống thế giới của chúng ta. Ban đầu, nó dường như diễn ra vào thế kỷ 17 hoặc 18, nhưng khi câu chuyện mở ra, rõ ràng là nó mô tả một tương lai đen tối, và tiết lộ này thực sự làm tôi kinh ngạc.
Trong tương lai không xa này, Tổng thống đã bị ám sát, dẫn đến sự sụp đổ của xã hội hiện đại và sự trỗi dậy của một chế độ toàn trị. Trật tự mới này nhằm mục đích mang lại quyền kiểm soát cho thế giới hỗn loạn trước đây. Nhìn bề ngoài, nó có vẻ thành công trong việc thiết lập trật tự, bất chấp một cuộc chiến đang diễn ra ở phía sau. Tuy nhiên, bản chất của cuộc sống như chúng ta biết đã mất đi sự sống động và ý nghĩa.
Trong xã hội áp bức này, những cá nhân có địa vị xã hội thấp hơn bị tước bỏ nhân tính. Họ bị từ chối giáo dục, bị cấm bày tỏ suy nghĩ hoặc ý kiến của riêng mình và có rất ít quyền kiểm soát cuộc sống của chính mình. Về cơ bản, họ bị bắt làm nô lệ cho các Tư lệnh cầm quyền và các công dân thuộc tầng lớp thượng lưu của chế độ. Đặc biệt, các Người hầu gái có một vai trò cụ thể - họ được giao nhiệm vụ mua sắm cho gia đình của mình và làm mẹ thay thế cho các Chỉ huy của họ. Tuy nhiên, do mất cân bằng hóa học do thiên tai, ô nhiễm nên mức sinh đã giảm đáng kể. Những người hầu gái bị phát hiện là vô sinh sẽ bị loại bỏ hoặc có thể bị kết án tử hình, ngay cả khi Chỉ huy là người vô sinh. Ngoài ra, họ có thể bị trừng phạt nếu con họ sinh ra bị dị tật. Người hầu gái dự kiến sẽ tồn tại chỉ để mua sắm và chăn nuôi — một khái niệm hoàn toàn vô lý và kinh hoàng.
Sự phức tạp càng tăng lên khi Chỉ huy đột nhiên quan tâm đến nhân vật chính, Offred. Mối quan hệ của họ bị cấm đoán, nhưng anh nhất quyết theo đuổi một mối tình bí mật với cô. Offred thấy mình bị giằng xé giữa tình cảm của mình với Chỉ huy, ký ức về người tình trong quá khứ và mối liên hệ tiềm tàng với một cá nhân khác làm việc dưới quyền Chỉ huy.
Bất chấp sự dè dặt ban đầu của tôi, tôi thấy mình bị cuốn hút một cách bất ngờ bởi cuốn sách này. Thế giới do Margaret Atwood tạo ra được xây dựng một cách tỉ mỉ, và mặc dù các nhân vật đã bị tước bỏ cá tính riêng nhưng người ta không thể không cảm thông cho một số người trong số họ. Tôi buộc phải tiếp tục đọc, háo hức muốn chứng kiến xem liệu có ai trong số họ tìm thấy sự cứu chuộc hay một tia hy vọng nào đó giữa bóng tối hay không. Rõ ràng là một số cá nhân vẫn đang bám vào nhân tính của họ và đấu tranh để thích nghi với lối sống mới này, thay vì vô tâm đi theo người lãnh đạo giống như giáo phái của họ. The Handmaid's Tale là minh chứng cho sự kiên cường của họ.
Vẻ đẹp của cuốn sách này nằm ở tính mở của nó. Nó không đưa ra một kết luận trọn vẹn hay một kết thúc có hậu dứt khoát. Thay vào đó, nó dành chỗ cho sự giải thích cá nhân, cho phép người đọc suy ngẫm về chủ đề của câu chuyện và rút ra kết luận của riêng mình. Tất nhiên, điều này là trừ khi ai đó đã xem bản chuyển thể của Hulu, phần mở rộng câu chuyện ra ngoài phần kết của cuốn sách (mặc dù tôi vẫn chưa xem nó).