Chậm Lại Một Chút Reviews

Tôi từng nghe bài hát “Chậm lại một chút” của Da LAB. Đoạn điệp khúc của nó thực sự khiến chúng trầm tư:

Trong cuộc sống hối hả lo toan, bộn bề công việc, con người nhanh nhanh lao vào dòng người, đổ xô vào thế sự hỗn loạn. Có thể là vì mục đích mưu sinh, cũng có thể lợi dụng bận rộn mà xua tan đi trống vắng trong tim. Dù lí do của sự tấp nập hằng ngày là gì, mỗi chúng ta đều có khát khao vô cùng nhân bản – được chậm lại một chút. Giống như một hành trình dài, dù chân muốn tăng ga, muốn rệu rã trong chiều tà thì vẫn muốn dừng lại bên cỏ dại ven đường. Ngủ một chút, lặng yên một chút. Và cuộc đời, lãng phí gì đâu một chút thảnh thơi ấy nhỉ? Có thể bạn chưa biết, nghỉ ngơi cũng là một loại nghệ thuật mà chúng ta cần học. Người thông minh luôn biết cách cân bằng giữa việc nghỉ ngơi và làm việc để cuộc sống đạt hiệu suất cao nhất. Có thể bạn sẽ tìm được những cuốn kĩ năng sống về vấn đề này. Tuy nhiên, cuốn sách Chậm lại một chút của tác giả Claudia Hammond sẽ đem lại cho bạn nhiều điều thú vị hơn một cuốn kĩ năng sống. Không chỉ học cách nghỉ ngơi, mà đó còn là cả một nghệ thuật sống, phong cách sống.

Claudia Hammond ngoài vai trò là một tác giả, cô còn là phát thanh viên và giảng viên tâm lí, người dẫn chương trình. Cô từng nhận được Giải thưởng Sách khoa học được yêu thích nhất của Hiệp hội Tâm lý học Anh. Mở đầu cuốn sách, cô đã đưa ra “Lời kêu gọi nghỉ ngơi” với những vấn đề dẫn nhập vô cùng thiết thực.

Trong tư tưởng của chúng ta luôn tồn tại một mâu thuẫn rất lớn xoay quanh việc nghỉ ngơi. Chúng ta khao khát được nghỉ ngơi, nhưng sau đó sẽ lại cảm thấy lo lắng bồn chồn vì cho rằng bản thân đang trở nên lười biếng. Liệu có phải chúng ta đang không sống hết mình hay không?

Liệu có phải như vậy không? Đọc hết cuốn sách và tự cho mình đáp án nhé.

Nghỉ ngơi bằng cách nào?

Đây là một cuốn sách về “nghệ thuật nghỉ ngơi trong cuộc sống hiện đại” thì tất nhiên tác giả sẽ đưa ra cho người đọc những phương pháp nghỉ ngơi. Thực ra những cách để nghỉ ngơi không quá khó kiếm tìm như hái sao trên trời. Bạn có thể dễ dàng đọc nó trong một cuốn sách, đơn giản hơn là những quotes trên facebook, vài bài viết trên các trang báo. Tuy nhiên, 10 phương cách nghỉ ngơi cùng một công thức nghỉ ngơi hoàn hảo “tiêu tốn” 382 trang giấy thì chắc chắn bạn sẽ hiểu cuốn sách có nhiều hơn những gì bạn thấy trên mạng. Tôi tin là trên thế giới này có rất nhiều thứ chúng ta biết, nhưng chưa hiểu. Đối với việc nghỉ ngơi cũng vậy. Chính vì thế, Chậm lại một chút sẽ đem đến cho chúng ta nội hàm và chiều sâu bên trong của mỗi cách nghỉ ngơi.

10 điều có thể giúp bạn nghỉ ngơi được nhắc đến trong cuốn sách: Chánh niệm, Xem tivi, Mơ màng, Một bồn tắm nóng tuyệt vời, Đi bộ, Thực sự không làm gì cả, Nghe nhạc, Ở một mình, Dành thời gian với thiên nhiên và Đọc.

Tôi tin là bạn sẽ thấy những thứ quen thuộc như tivi hay nghe nhạc cùng những thứ khá lạ tai như chánh niệm hay không làm gì cả. Không phải bâng quơ mà tác giả cho 10 điều này lại thành một tập hợp. Những thứ quen thuộc rồi sẽ có những mặt khiến bạn ngạc nhiên và những thứ khiến bạn lạ lẫm cũng chỉ sẽ gần ngay trước mắt mà thôi.

Điều khiến tôi suy tư sâu xa hơn về cuốn sách không phải vì những cách thức mà Claudia Hammond đưa ra khiến chúng ta thư giãn mà còn là một nghệ thuật sống vô cùng đẹp đẽ và an tịch. Nó làm thay đổi trong chiều sâu tư duy của mỗi người, và đó mới chính là điều quan trọng.

Nếu bạn nói rằng bạn bận rộn, điều đó có nghĩa bạn là một người đáng ngưỡng mộ. Một người được săn đón. Như cách mà nhà nghiên cứu về sử dụng thời gian Jonathan Gershuny miêu tả, thì sự bận rộn đã trở thành “một tấm huy chương danh dự”. Nếu ở thế kỷ mười chín, thú tiêu khiển là thước đo về địa vị xã hội, thì ở thế kỷ hai mươi mốt, địa vị xã hội của một người được khẳng định bởi công việc của người đó. Sự bận rộn sẽ phản ánh tầm quan trọng của mỗi người, nhưng cũng khiến chúng ta mệt nhoài.

Nghe tưởng không thật mà thật không tưởng!

Tại sao lại là “Chánh niệm”?

Tôi không chắc có phải tác giả cố ý sắp xếp Chánh niệm ở vị trí đầu tiên hay không, nhưng theo suy nghĩ của tôi thì điều đó hoàn toàn hợp lí. Theo những gì tôi biết thì từ này xuất hiện trong Phật giáo và cũng là một cách để tu tập, nhất là trong hành thiền. Định nghĩa của chánh niệm được hiểu là biết mình, biết mình đang làm gì, đang nghĩ gì, quán sát thân tâm trong thực tại. Tác giả cũng lấy một ví dụ về việc ăn nho khô để mở đầu cho chương này. Khi ăn nho mà cảm nhận được bề mặt không bằng phẳng của quả, thấu được vị ngọt, vị chua trong từng hơi thở thì chính là chánh niệm.

Bạn có biết vì sao bản thân mệt mỏi? Một trong những lí do đó là bạn đã để tâm trí xáo trộn quá nhiều, suy nghĩ nhảy nhót liên tục như một chiếc tivi không ngừng chuyển kênh. Khi tâm hỗn loạn thì chắc chắn không thể có được an nhiên. Chánh niệm sẽ giúp bạn giải quyết điều đó.

Như chúng ta đều đã biết, khi tâm trí bị bỏ mặc, chúng thường có xu hướng lang thang. Đôi khi chúng ta sẽ tìm thấy niềm vui trong việc để cho suy nghĩ được thả trôi, nhưng có lúc, những suy nghĩ mông lung đó có thể gây ra rất nhiều vấn đề: chúng khiến chúng ta nghi ngờ bản thân mình, bới móc quá khứ hoặc lo lắng về tương lai. Đó là lúc chánh niệm phát huy tác dụng tốt nhất: giữ tâm trí của chúng ta ở hiện tại. Càng luyện tập chánh niệm nhiều, việc điều khiển tâm trí càng trở nên dễ dàng hơn, ngay cả trong những lúc chúng ta cảm thấy căng thẳng hay xúc động nhất.

Điều rất đáng khen của cuốn sách là bên cạnh việc đưa ra những lợi ích của nghỉ ngơi cũng như những phương pháp nghỉ ngơi, tác giả đã thêm vào một tầng trầm tích của phân tích, đặt vấn đề và những lí lẽ, dẫn chứng. Đó là điều khiến tôi cảm thấy cuốn hút ở cuốn sách và sự thông thái của người viết. Không hoàn toàn ca tụng chánh niệm như một phương thuốc thần kỳ, cô đứng ở lập trường trung gian mà đưa ra những nhận định, phân tích khách quan nhất. Chánh niệm có thể được cho là sống cho bản thân mà không quan tâm người khác, một số bất tiện nhưng nhìn trên phương diện nghỉ ngơi thì nó thực sự tốt cho tâm trí. Sự nghỉ ngơi không nằm trong việc bạn ngừng hoạt động. Nó xuất phát từ ngay bên trong con người bạn. Tâm có dừng thì thế sự mới yên.

Cá nhân tôi thấy chánh niệm thực sự có thể áp dụng được, bởi vì nó không hề tiêu tốn thời gian – một vấn đề các bạn hay đặt ra với việc nghỉ ngơi. Chúng ta có thể quan sát thân tâm ngay cả lúc làm việc, sinh hoạt. Như vậy sẽ làm việc với một tâm thế thư thái và bình tĩnh nhất có thể.

Xem tivi và những thứ ai cũng làm để nghỉ ngơi.

Tôi tập hợp những điều quen thuộc lại với nhau, bao gồm có xem tivi, tắm nước nóng, đi bộ, nghe nhạc, dành thời gian với thiên nhiên. Những điều còn lại không hẳn là lạ lẫm, nhưng sẽ không được ưu tiên như 5 điều kể trên.

Thứ nhất, về việc xem tivi để nghỉ ngơi, tác giả đưa ra rất nhiều lập luận và phản biện để cho người đọc cái nhìn toàn diện nhất. Nói về lợi ích, phải công nhận tivi là cách thức nghỉ ngơi phổ biến.

Tivi giúp chúng ta được trốn khỏi bản thân trong giây lát. Trong lúc xem tivi, chúng ta được tạm thời quên đi một ngày tồi tệ vừa qua, và không còn phải lo lắng về ngày mai nữa. Dù chỉ trong phút chốc thôi, nhưng việc xem tivi có thể đánh lạc hướng chúng ta đủ để tạm bỏ qua những suy nghĩ tiêu cực ra khỏi tâm trí.

Thậm chí, tivi còn có thể giúp thoát ly cảm xúc khỏi những điều tiêu cực. Nhờ đó mà có thể giảm các chứng trầm cảm, lo âu. Chúng ta được hoàn toàn thoát xác mà bước vào thế giới của những nhân vật. Nó cũng được coi là “khoảng thời gian trống rỗng” khi con người vừa có thể xem tivi, vừa có thể song hành làm những việc khác. Tuy nhiên, tác giả cũng đặt ra vấn đề “Việc xem tivi có làm chúng ta bất hạnh, không lành mạnh và xa lánh xã hội hay không?”. Bởi vì bất cứ thứ gì cũng có hai mặt của nó.

Tương tự với việc nghe nhạc hay dành thời gian cho thiên nhiên, nó đều khiến chúng ta trầm mê vào một điều gì đó khác, nhẹ nhàng hơn, mà quên đi thực tại và ưu phiền. Một điểm đặc biệt nữa, cuốn sách đem đến cho người đọc rất nhiều tri thức bổ ích, có thể do bản thân tác giả là giảng viên đại học với vốn kiến văn phong phú. 

Cụm từ “hiệu ứng Mozart” đã được đưa ra vào năm 1991 nhưng được biết đến nhiều hơn sau một nghiên cứu được công bố hai năm sau đó. Rõ ràng Mozart là một thiên tài, do đó nếu chúng ta nghe thứ âm nhạc tuyệt vời của Mozart thì sẽ được truyền một chút trí tuệ của ông là suy nghĩ nghe có vẻ hợp lý và cũng khá hấp dẫn.

Và vô vàn những kiến thức mới lạ khác.

Về việc đi bộ hay tắm nước nóng đều liên quan đến cơ thể, hay nói cách khác là thư giãn cho cơ bắp. Tác giả đưa ra những chủ đề rất thú vị như “Nghỉ ngơi sau khi kiệt sức?”. Thực sự đến lúc kiệt sức thì chứng tỏ bạn đã bỏ qua tiếng nói của cơ thể quá lâu rồi. Ngoài ra, việc tắm nước nóng không cần phải quá cầu kì. Sau một ngày làm việc mệt mỏi, một bồn nước tắm nóng, vài giai điệu yêu thích đã là đủ cho một tối thảnh thơi.

Mơ màng cũng là một cách nghỉ ngơi?

Những cách thức nghỉ ngơi còn lại nghe tưởng chừng khá xa lạ: mơ màng, thực sự không làm gì cả, ở một mình và đọc. Việc mơ màng nghe có vẻ khá ngớ ngẩn nhưng đó lại là cách thư giãn của rất nhiều người, thậm chí chính bản thân họ cũng không biết, trong đó có tôi. Có phải khi ngồi trong lớp học, bạn thường thả tâm hồn treo ngược cành cây cho đỡ buồn ngủ? Cho tới khi đọc cuốn sách, tôi mới phát hiện ra rằng việc mơ màng cũng có những nghiên cứu khoa học vô cùng thú vị.

Thay vì dùng từ “mơ màng”, các nhà khoa học thường sử dụng thuật ngữ “tâm trí lang thang”. Đi lang thang (và tự vấn) là trạng thái tự nhiên, chứ không phải là trạng thái nghỉ ngơi của não. Lúc nào nó cũng sẽ tìm kiếm, tò mò vô tận, tìm đến  hết ý nghĩ này, lại theo đuổi một ý tưởng thú vị khác. Nghe thì có vẻ mệt mỏi đúng không? Thực ra bạn sẽ chỉ mệt mỏi khi không ngừng theo đuổi nó, làm theo và cố gắng áp đặt các trật tự cho nó. Còn nếu không, bạn cứ thả để nó đi lang thang – như một đứa trẻ mới biết đi hoặc một con chó con chạy quanh vườn, khi đó bạn sẽ cảm thấy thư giãn như đang ngồi trên một chiếc ghế bành giữa vườn vậy.

Cũng như tất cả các phần khác, tác giả sẽ đưa những tranh luận về vấn đề này như “Khi tâm trí lang thang vào nơi tăm tối” hay việc lang thang khiến con người mất tập trung.

Nghe tiêu đề “Thực sự không làm gì cả” có vẻ kì quặc nhưng khá đúng đắn. Tôi từng nghe câu nói đại loại là: khi bạn không biết mình nên làm gì thì tốt nhất đừng làm gì cả. Cũng đúng thôi, nằm yên bất động cũng chính là cách nghỉ ngơi thuần túy nhất. Chúng ta đừng cố ép bản thân phải làm gì đó vì nỗi sợ lãng phí thời gian, bởi nếu cố quá sẽ chỉ khiến mọi thứ rối tung cả lên.

Về khía cạnh của việc đọc, thì chắc chắn đây là thánh địa của những con mọt sách. Nhưng kể cả với những người chẳng có nổi 10 cuốn sách trên kệ thì việc đọc vẫn mang lại hiệu quả không ngờ. Tôi từng biết nhiều người phản đối việc đọc là nghỉ ngơi, là thư giãn vì khi đọc não bộ cần hoạt động để xử lí thông tin. Chưa kể với việc đọc nghiêm túc một tác phẩm chẳng hạn, nó còn đòi hỏi với việc phân tích và lí giải. Đó là sự nghiêm túc với việc đọc. Tuy nhiên, nếu chúng ta nghĩ đọc để nghỉ ngơi thì không cần quá khắt khe như vậy. Đơn giản chỉ để chữ chạy qua mắt mà thôi, và thực sự việc đọc vài trang sách có thể khiến bạn dễ ngủ hơn. Như tôi đã nói ở phần mở đầu, nhiều người lao đầu vào công việc để cảm thấy bớt trống vắng và cô đơn. Giờ đây, họ có thể tìm đến sách, vừa có thể nghỉ ngơi lại không còn cô đơn nữa. Như một người đọc mà tác giả viện dẫn trong cuốn sách:

Tôi không cô đơn. Tôi đã có cả thế giới ngay tại đây với tôi.

Có rất nhiều cách đọc khác nhau, nhưng quan trọng gì đâu khi bản thân chúng ta đã là người thầy chỉ dẫn tới phương pháp đọc phù hợp nhất. Bạn không cần phải đọc để nghiên cứu như một vị giáo sư uyên bác khi bạn đơn giản là một cô gái bình thường muốn được nghỉ ngơi. Không ai có quyền trách bạn về điều này hết!

Lời kết.

Đây thực sự là một cuốn sách rất đáng để đọc. Nội dung hấp dẫn và bổ ích đi cùng với một văn phong nhẹ nhàng, logic đầy trí tuệ. Không chỉ học được một nghệ thuật mang tên nghỉ ngơi, bạn còn có cơ hội mở mang đầu óc của mình, nâng cao tư duy đa chiều và tìm được cho mình những góc an yên nhất trong cuộc sống thường nhật.

Chậm lại, không có nghĩa là bạn bị bỏ rơi hay tụt lại với cuộc đời, mà chính là biết lùi để có thể tiến được xa hơn. Hy vọng qua cuốn sách, bạn có thể tìm được đáp án cho những vấn đề của mình.

Chậm lại một chút, để thấu hiểu bản thân thật nhiều chút…

Review chi tiết bởi: Mai Trang – Bookademy

Đăng ký để trở thành CTV Bookademy tại link: http://bit.ly/bookademy_ctv