Hoàng Tử Bé Reviews

Với một tiếng nổ vang đến mức khó có gì vượt qua,
Mật độ các triết lý, ẩn ý và hàm nghĩa trong tác phẩm này lớn đến mức không thể chỉ có một cách hiểu duy nhất, mà là hàng loạt cách hiểu khác nhau. Việc diễn giải còn phụ thuộc vào tư tưởng cá nhân của mỗi người, để tưởng tượng xem các nhân vật và hành động khác nhau có thể mang ý nghĩa gì. Bởi ngoài việc

phê phán rõ ràng về sự phá hủy trí tưởng tượng và sáng tạo tuổi thơ bởi sự áp đặt và đồng nhất hóa tư tưởng,
người đọc còn có thể đội lên “chiếc mũ” chính trị, xã hội học, kinh tế, đạo đức, tâm lý học… và bắt đầu suy đoán xem rắn, hoàng tử, phi công, ký ức phi công nhí, các con người khác nhau, tiểu hành tinh… có ý nghĩa gì. Không chỉ Saint-Exupéry đưa ra nhiều phương án khi nói về tác phẩm của mình, mà còn rất nhiều người thông thái khác khi đọc và đánh giá tác phẩm cũng đưa ra những cách nhìn khác nhau.

Nhiều tác phẩm kinh điển khác có thể được định nghĩa rộng rãi bằng một cách hiểu duy nhất,
nhưng chắc chắn không phải ở đây. Người đọc được trao một vũ trụ các cách để mở rộng tư tưởng của mình, cũng là lý do tại sao ý tưởng này đã được sao chép nhiều lần trong sách và truyện tranh. Những tác phẩm có vẻ đơn giản, ngắn gọn và nông cạn ấy lại còn nhiều hơn những gì chúng có vẻ; chúng thực hiện cùng một nhiệm vụ như các tác phẩm châm biếm xuất sắc. Chúng

giúp trẻ em giác ngộ hơn và cố gắng mở ra trí óc cứng nhắc của người lớn.
Bởi vì phải thừa nhận rằng, sau khi đọc, thêm một lần nữa, những truyện ngắn, tiểu thuyết ngắn, và đôi khi cả tiểu thuyết đầy đủ, người ta lại rơi vào trạng thái lập các quyết tâm năm mới kiểu: “Tôi sẽ thay đổi tư duy, kiểm tra thiên kiến nhận thức của mình, trở nên khách quan hơn với niềm tin cá nhân, bla bla bla.” Nhưng phần lớn sau vài ngày, vài tuần, người đọc vẫn là người lớn cứng đầu, bảo thủ, bị vết sẹo của bản năng và, nhờ tác phẩm này, hoàn toàn bị chiếm lĩnh và chế nhạo bởi giáo dục và nuôi dưỡng.

Bài review này thực sự là một thử thách với tôi. Tôi không chắc nên đánh giá từ góc nhìn nào để có thể giúp được các độc giả khác, bởi đây là một cuốn sách thiếu nhi (khác với YA – Young Adult – vốn được đánh giá dựa trên giá trị riêng của nó). Sau một lúc “nên làm gì đây,” tôi can đảm quyết định cứ thử thôi, nghĩ rằng đã có quá nhiều review xuất sắc về cuốn sách này rồi, và tôi không muốn làm “tắc nghẽn các mạch mạng” thêm nữa. Vì vậy, tôi quyết định chỉ chia sẻ trải nghiệm đọc/nghe sách cùng con gái, kèm một vài suy nghĩ về các ý tưởng trong câu chuyện, và hy vọng bạn sẽ tìm thấy điều gì đó hữu ích từ đó.

Trong thói quen hàng tối của chúng tôi, con gái út của tôi, Sydney, và tôi có thời gian “cha và công chúa” để đọc sách. Một buổi tối nọ, chúng tôi nghe phiên bản audio của The Little Prince trong khi đọc cùng một bản sách giấy. Như mọi khi, trải nghiệm này thật TUYỆT VỜI. Tôi tin rằng tôi học được nhiều hơn về câu chuyện từ phản ứng và suy nghĩ của con gái mình so với những gì con học được từ tôi… và tôi yêu điều đó.

Dù audio chỉ dài hai tiếng (86 trang), nhưng hai cha con đã dành gần 4 giờ để nghe và bàn luận về từng chương (cộng thêm 15 phút nghỉ để mẹ tắm cho Sydney, trong khi bố giúp chị lớn Kenzie làm bài toán). Sydney có đủ loại câu hỏi (một số cực kỳ hài hước vì quá hợp lý theo góc nhìn trẻ con). Chúng tôi dừng câu chuyện sau mỗi hành tinh hoặc nhân vật để nói về những gì con nghĩ câu chuyện muốn truyền tải và thông điệp nó mang. Những phụ huynh nào đã trải qua điều này hẳn biết nó tuyệt vời đến mức nào – tôi như đang bay trên mây thứ chín khi nhìn con gái nhỏ nghiền ngẫm cuốn sách.

Từ góc nhìn này, câu chuyện hoàn hảo và xứng đáng 5 sao. Tuy nhiên, vì việc đánh giá sách dựa trên trải nghiệm không thể chuyển giao này không thực sự hữu ích cho mọi người, tôi không muốn dựa hoàn toàn vào đó cho điểm cuối cùng.

Sau khi giải thích cho Sydney hệ thống đánh giá sao trên Goodreads, con cho 4 sao vì rất thích giọng Anh của người đọc và những cuộc phiêu lưu điên rồ mà Hoàng Tử trải qua trên các hành tinh. Nhân tiện, với Sydney, 4 sao là mức tối đa cho bất cứ cuốn sách nào liên quan đến “bọn con trai đáng ghét,” và cuốn này lẽ ra sẽ được 5 sao nếu tên truyện là Công Chúa Bé Nhỏ. Hoàng Tử vẫn là “công dân hạng hai” trong giai đoạn này của con… và bố thì hoàn toàn ổn với điều đó.

Còn với tôi, nếu không tính Sydney, tôi thích sách nhưng không yêu đến mức cho hơn 3 sao. Câu chuyện được viết tốt và có điều muốn nói về con người: mọi người dành quá nhiều thời gian để tập trung vào những điều sai lầm và quá ít để tận hưởng nơi mình đang sống. Một thông điệp đẹp, và tôi vui khi có thể chia sẻ với Sydney, nhưng tôi không phải lúc nào cũng say mê với cách tác giả dẫn dắt để tới thông điệp đó.

Tóm lại, đây là một cuốn sách đáng đọc và có thể là trải nghiệm tuyệt vời nếu bạn chia sẻ cùng con… như hầu hết mọi điều trong cuộc sống vậy.

Khi tôi bắt đầu đọc Hoàng tử bé, tôi tự hỏi liệu con người tuổi thơ – người đã từng đọc cuốn sách này từ nhiều năm trước – có còn nhận ra tôi không. Liệu họ có còn thích tôi không? Liệu họ có bực bội vì, mặc dù đã yêu câu chuyện này, tôi vẫn lớn lên như bao người khác? Hay họ sẽ hiểu rằng những hang động đầy kỳ diệu và những khát vọng tuổi thơ từng chồng chất như những ngọn núi giờ đã tan biến trong sự khô khan của logic, lao động, toán học và tiền bạc của thế giới người lớn? “Thật là một nơi bí ẩn, xứ sở của những giọt nước mắt,” Saint-Exupéry viết, và còn tên nào thích hợp hơn cho cảnh quan của tuổi trưởng thành, nơi trách nhiệm và nỗi buồn chồng chất. Như người kể chuyện nói: “Có lẽ tôi hơi giống những người lớn. Tôi đã phải già đi.”

Thử thách đặt ra là, với tư cách là người đọc trưởng thành, nếu chúng ta mở lòng để nhìn thế giới, liệu chúng ta còn thấy được đứa trẻ bên trong mình? Thực lòng mà nói, lời độc thoại mở đầu của người kể chuyện – chê trách thời gian của mình với người lớn – vang vọng chân thực trong tim tôi, và tôi cũng tiếc nuối sự mất mát của trí tưởng tượng, vốn rời đi cùng với sự mất đi ngây thơ:

“Trong cuộc sống này, tôi đã gặp rất nhiều người quan tâm đến những vấn đề hệ trọng. Tôi đã sống nhiều giữa những người lớn. Tôi đã nhìn thấy họ một cách thân mật, cận kề. Và điều đó chẳng làm tôi cải thiện chút nào ý kiến về họ.”

Tôi đoán rằng kết thúc của câu chuyện trở thành một phép thử, liệu chúng ta sẽ diễn giải nó như logic lạnh lùng, ảm đạm của tuổi trưởng thành – một cách nói giảm nói tránh che giấu mất mát – hay, theo tinh thần vui sướng tuổi thơ, chấp nhận câu trả lời kỳ diệu? Nếu không, liệu chúng ta có thắc mắc tại sao mình sẵn lòng chấp nhận Hoàng tử bé chăm sóc vì sao của mình và bông hoa biết nói chuyện, nhưng lại vạch ra ranh giới khi đối diện với khả năng cái chết?

Sự dễ tiếp cận đầy tinh tế biến Hoàng tử bé trở thành một tác phẩm kinh điển thiếu nhi tuyệt vời, nhưng những bài học trong đó cũng chín muồi cho độc giả trưởng thành. Tôi dám nói rằng, đối với người lớn hy vọng tìm thấy phép màu của Yeats trong cuộc sống hàng ngày, cuốn sách này còn có giá trị hơn nữa, bởi, như chúng ta được nhắc nhở, “chỉ có trẻ em mới biết mình đang tìm kiếm điều gì,” và cuộc phiêu lưu kỳ ảo của Saint-Exupéry thắp lên ngọn đèn tuổi thơ bên trong chúng ta, nhắc nhở ta nuôi dưỡng và giữ cho ngọn lửa ấy luôn cháy.

Và thế là, câu chuyện về hai nhà phiêu lưu lạc xa nhà trong sa mạc Sahara vượt lên trên những chủ đề về cô đơn, vượt qua nghịch cảnh và tìm kiếm ý nghĩa, để trở thành, như chính Hoàng tử trong tựa đề, một người bạn văn học dẫn dắt chúng ta khám phá phép màu của cuộc sống – những điều chỉ hiện ra với những ai biết nhìn bằng trái tim. Nhưng, độc giả thân mến, liệu tinh thần tuổi thơ vẫn còn sống trong bạn chăng?

“Thế giới đầy rẫy những điều kỳ diệu, kiên nhẫn chờ đợi giác quan của chúng ta trở nên tinh nhạy hơn,” nhà thơ Ireland W.B. Yeats từng viết, dù có lẽ lời này nên được nói thay bởi một chú cáo thông thái và cô đơn, tiết lộ bí mật rằng “chỉ bằng trái tim người ta mới có thể nhìn thấu; điều thiết yếu thì mắt thường không thấy được.” Ngay cả một sa mạc cũng có thể trở nên đẹp đẽ nếu “nó giấu một giếng nước nào đó,” và ngay cả sự im lặng hay cô đơn cũng có thể mở ra những điều kỳ diệu khi “qua sự im lặng, có điều gì đó rung lên, tỏa sáng.”

Đọc tác phẩm kinh điển Hoàng tử bé của nhà văn kiêm phi công Pháp Antoine de Saint-Exupéry là trải nghiệm làm mới trái tim và tâm hồn, chẳng khác gì niềm vui mà các nhân vật chính trong truyện cảm nhận khi giải khát bằng dòng nước mát từ giếng sa mạc ấy. Cuốn sách nhắc nhở ta nhìn thế giới bằng trái tim, chứ không chỉ bằng đôi mắt; trân trọng sự chóng qua để hiểu được vẻ đẹp mãnh liệt tồn tại trong sự vô thường; đo cuộc sống bằng những gì thật sự quan trọng với bản thân để tạo nên ý nghĩa; và quan trọng nhất, giữ gìn cảm giác ngây thơ, sự ngạc nhiên của tuổi thơ, ngay cả khi con đường trưởng thành dường như đang xói mòn chúng.

Có một vẻ giản dị đánh lừa, nhưng đồng thời chứa đựng vô vàn tầng lớp chủ đề và bài học. Dù Hoàng tử bé là cuốn sách ngắn, nhưng sức mạnh của nó có thể đồng hành suốt cả đời—và tôi tin rằng mỗi người trong chúng ta, sau khi từng gặp gỡ cuốn sách này, đều có một Hoàng tử bé nhỏ bé, ấm áp, đang yên vị trong trái tim mình.

Đôi khi tôi rơi vào một tâm trạng mà chỉ muốn buông bỏ cuộc sống. Chỉ muốn chui vào dưới chăn, cầm một tách trà, ôm chặt một cuốn sách và không bao giờ buông ra. The Little Prince chính là cuốn sách đó với tôi. Nó thật sự đặc biệt, quý giá. Nó là bông hồng của tôi.

Chúng ta đều là những đứa trẻ trong cơ thể người lớn. Vâng, đúng vậy, đừng nghĩ rằng chúng ta không phải trong khoảnh khắc nào đó. Thực tế là chúng ta từng, đúng vậy, từng là trẻ con, chiếm một phần rất lớn trong mỗi con người chúng ta. Bạn hoàn toàn có thể rơi vài giọt nước mắt trân trọng trên mỗi trang sách này, nếu bạn tự nhủ rằng phi công chính là Hoàng tử bé. Có thể bạn sẽ không nghĩ vậy—có thể bạn sẽ có cách nhìn riêng về cuốn sách—đó chính là phép màu của nó.

Cuốn sách này được dịch sang tiếng Anh từ tiếng Pháp. Nếu bạn hiểu và/hoặc trân trọng tiếng Pháp, sự tuyệt vời ấy còn tác động đến bạn ngoài câu chuyện ngọt ngào vốn có. Cuốn sách thậm chí sẽ không mất cả một ngày để đọc xong. Hãy tưởng tượng và tôn vinh “Bản Thân Thời Thơ Ấu” vẫn còn tồn tại bên trong bạn, và hãy đọc cuốn sách như một lời tri ân tuổi thơ, sự ngây thơ và chính bạn. Chỉ cần một chút trí tưởng tượng “bé nhỏ” và dũng cảm là đủ.

Hành tinh tiếp theo mà Hoàng tử bé đến là nơi cư trú của một “Người nghiện đố vui”. Anh ta ngồi khom lưng trước chiếc laptop của mình, hầu như không ngẩng lên khi Hoàng tử bé chào. Không còn chỗ nào để ngồi khác, vì cả hành tinh nhỏ bé ấy đều chất đầy sách.

“Chào buổi sáng!” Hoàng tử bé nói.

“Xin lỗi, tôi không có thời gian nói chuyện với cậu,” Người nghiện đố vui trả lời. “Tôi rất bận. Khoan đã. Trong Twilight, xe của Edward màu gì?”

“Tôi không biết,” Hoàng tử bé đáp. “Tôi chưa bao giờ đọc cuốn Twilight.”

“Tôi nghĩ là màu xanh,” người đàn ông nói. “Chết tiệt! Tôi đoán sai. Màu bạc. Trong Twilight, ai là người gia nhập gia đình Cullen trước tiên?”

“Tôi đã nói với ông rồi mà,” Hoàng tử bé nói, “rằng tôi chưa đọc cuốn sách này. Nhưng chắc chắn nó phải là một cuốn sách thú vị nếu ông dành cả ngày để trả lời các câu hỏi về nó. Tôi rất muốn đọc thử.”

“Đó là cuốn sách ngu ngốc nhất từng được viết!” người đàn ông đáp.

“Vậy tại sao ông vẫn trả lời các câu hỏi cả ngày?” Hoàng tử bé hỏi.

“Bởi vì nếu tôi không trả lời,” người đàn ông thở dài, “thì bạn tôi trên hành tinh B451 sẽ vượt tôi. Cậu ấy đã đọc hết cả loạt truyện. May mà cậu ấy chưa đọc Harry Potter và Bảo bối Tử thần.”

“Khi ông hoàn tất bài trắc nghiệm,” Hoàng tử bé hỏi, “tôi hy vọng ông sẽ đọc một vài cuốn sách xung quanh mình chứ? Tôi nhận thấy Atonement đã nằm trong danh sách muốn đọc của ông suốt sáu tháng qua.”

“Đây là một trò trắc nghiệm không hồi kết,” người đàn ông trả lời. “Trong Twilight, xe của Edward màu gì?”

“Tôi tin ông nói là màu bạc?” Hoàng tử bé lịch sự đáp.

“Cảm ơn,” người đàn ông lẩm bẩm. “Đúng! Cậu đúng. Lẽ ra tôi phải biết điều đó.”

“Xin lỗi, tôi phải đi thôi,” Hoàng tử bé nói. Và cậu tiếp tục hành trình, nghĩ rằng người lớn thật… rất, rất, rất kỳ quặc.

Hoàng tử bé là một câu chuyện ngắn về một người đàn ông rơi máy bay ở một vùng sa mạc hẻo lánh. Người đàn ông gặp một cậu bé nhỏ, Hoàng tử bé, người kể cho ông nghe những câu chuyện về những chuyến du hành của mình khắp vũ trụ.

Đây là một cuốn sách ngắn nhưng mang sức mạnh lớn. Mặc dù thường được xếp vào loại truyện thiếu nhi, nhưng nó chứa đựng rất nhiều biểu tượng đẹp và ý nghĩa sâu sắc. Hoàng tử bé xứng đáng được đọc ít nhất một lần mỗi năm.

Câu chuyện yêu thích của tôi trong các chuyến du hành của Hoàng tử bé là câu chuyện về người doanh nhân. Người doanh nhân bận rộn đếm các vì sao, cho rằng mình sở hữu chúng vì là người phát hiện ra đầu tiên. Hoàng tử bé hỏi ông ta làm gì với những vì sao ấy, và người doanh nhân đáp rằng chẳng làm gì cả.

“Chính tôi cũng sở hữu một bông hoa,” cậu (Hoàng tử bé) tiếp tục, “mà tôi tưới hàng ngày. Tôi có ba ngọn núi lửa, tôi dọn dẹp chúng mỗi tuần. Tôi thậm chí còn dọn ngọn đã tắt. Không ai biết trước được. Vì vậy, điều đó có ích cho núi lửa của tôi, và có ích cho bông hoa của tôi khi tôi sở hữu chúng. Nhưng cậu thì chẳng ích gì cho các vì sao.”

Có một câu trích dẫn khác mà tôi thật sự yêu thích: “Tôi cần chịu đựng hai, ba con sâu nếu muốn biết được bướm.”

“Và bây giờ đây là bí mật của tôi, một bí mật thật giản đơn: Chỉ bằng trái tim, ta mới có thể nhìn thấy đúng; điều thiết yếu thì mắt thường không nhìn thấy được.”

Tôi gần như không thể viết gì về cuốn sách này, chứ đừng nói là viết dài đủ để thành một bài review. Nó quá tuyệt vời và diệu kỳ, và thực sự giống như một trong những cuốn sách mà mỗi lần đọc lại lại hé lộ một khía cạnh mới.

(Lần đọc thứ hai và thứ ba vẫn tuyệt như lần đầu, và gần như tuyệt vời bằng cả bản tiếng Pháp lẫn tiếng Anh.)

Tôi chỉ… yêu nó.

Nhưng đây là cố gắng của tôi:
Có lẽ đây là một trong năm cuốn sách yêu thích nhất của tôi từ trước tới nay.

Chỉ thế thôi cũng đủ để thuyết phục bạn đọc nó. Nhưng nếu bạn cần thêm lý do, tôi sẽ cung cấp. (Không ai có thể nói tôi keo kiệt, đúng không?)

Trước hết, cuốn sách ngắn đến khó tin. Nếu bạn cần hơn một lần ngồi để đọc xong, có điều gì đó không ổn. Hoặc có lẽ bạn đang đọc to cho một đứa trẻ sơ sinh khóc liên tục, hoặc một người lớn quá nghịch ngợm, trong trường hợp đó thì có thể thông cảm.

Trẻ em thì không có lý do gì để trì hoãn cả. Chúng sẽ bị mê hoặc ngay từ đầu.

Ngôn ngữ trong sách cũng đẹp đến khó tin.

Nó còn vô cùng sâu sắc. Có vô số bài học, ẩn dụ và ý nghĩa trong cuốn sách này (xem điệp âm “alliteration” kìa). Tôi lại phát hiện điều mới mỗi lần đọc. Cuốn sách này tràn đầy sự trân trọng tưởng tượng, trân trọng sao và hoa – hai trong số những điều khiến cuộc sống đáng sống nhất. Và tất nhiên, còn cả sách. Và cuốn sách này là một cuốn sách thật sự! Ba cho ba! (Thiếu một lý do sống nữa là đồ ngọt, nhưng không thể nào có tất cả.)

Tác giả là Antoine de Saint-Exupéry, một cái tên thật “ngầu” theo cách tôi từng nghe. Khi de Saint-Exupéry viết cuốn sách này, ông là một người Pháp buồn bã và cô đơn ở New York, có một người vợ xinh đẹp và tự phụ mà ông yêu thương vô cùng. Cuốn sách chứa nhiều phân tích tinh tế về trải nghiệm con người, thậm chí có những nhận định sắc sảo về kiểu người thành phố Mỹ. (Nó còn hay hơn cách tôi vừa nói đấy.)

Điều quan trọng nhất, CUỐN SÁCH NÀY HOÀN TOÀN LÀ SỰ THẬT. 100% phi hư cấu.

Người kể chuyện là một phi công gặp nạn máy bay ở sa mạc, nơi ông gặp hoàng tử bé. Antoine de Saint-Exupéry được cho là đã mất tích trên biển sau khi máy bay (và chính ông) biến mất. Máy bay được tìm thấy, nhưng thi thể ông thì không. Kết luận hiển nhiên: ông đang ở cùng các vì sao với hoàng tử bé.

“Điều thiết yếu thì mắt thường không nhìn thấy được.”

Saint-Exupéry gặp tai nạn máy bay giữa sa mạc Sahara; với nguồn cung hạn chế và không hy vọng tìm được sự giúp đỡ, thời gian của ông để sửa lại khí cầu là rất ít. Một ngày sau khi tỉnh dậy, ông nhìn thấy một cậu bé đẹp trai đang chơi trên cát, và bắt đầu tự hỏi liệu mình có đang mất trí. Ông có bị mất nước và cậu bé chỉ là sản phẩm của trí tưởng tượng? Cậu bé ấy là ai và sao lại xuất hiện giữa sa mạc? Và tại sao cậu cứ liên tục nhờ vẽ một con cừu?

Đây là một trong những cuốn sách đầu tiên tôi cầm từ giá sách của cha mẹ, nếu không muốn nói là cuốn đầu tiên. Tôi đọc cuốn sách này khi còn tuổi teen và yêu thích sâu sắc, với một cái kết khiến tâm hồn tôi rung động đến mức mãi không quên. Đến hôm nay, tôi vẫn nghĩ đây là cuốn sách đầu tiên tôi đọc mà có cái kết đau lòng đến vậy.

Đây là cuốn sách mà mỗi người nên thử đọc ít nhất một lần trong đời, nhưng đừng bao giờ ép bản thân. Tôi tin rằng cuốn sách này cần xuất hiện vào thời điểm vô hình đúng đắn, và điều quan trọng là hãy giữ tâm trí cởi mở. Đừng phân tích quá kỹ, và bạn sẽ dễ dàng tận hưởng nó. Tôi tin bất kỳ đứa trẻ nào cũng có thể yêu thích, hoặc bất kỳ người lớn nào vẫn còn một trái tim trẻ thơ khỏe mạnh.

Một cuốn sách bắt buộc phải đọc trong đời. Rất đáng khuyên đọc.

Bộ phim The Little Prince (2015) là một tác phẩm hoạt hình đầy cảm xúc, vừa giống vừa khác với tác phẩm gốc. Bộ phim này là cách kể lại hiện đại của những gì The Little Prince 1 & 2 sẽ như thế nào, nếu có phần tiếp theo. Tuy nhiên, trong tất cả các phiên bản chuyển thể tôi từng xem (mà trong trường hợp này là duy nhất hehe), bộ phim này rất xứng đáng xem. Một tác phẩm hoạt hình đầy cảm xúc, với hình ảnh tuyệt đẹp và dàn lồng tiếng xuất sắc. Rất đáng xem. Chỉ cần lưu ý rằng phim chứa nhiều yếu tố hơn một bản chuyển thể đơn thuần.