Cuốn Đi Qua Hoa Cúc là tập truyện dài của Nguyễn Nhật Ánh, mở đầu câu truyện tác giả kể lại tuổi ấu thơ hồn nhiên của nhân vật trong truyện, kết hợp với tả cảnh ở miền quê, những ngôi nhà nằm dọc hai bên đường đá sỏi dọc theo hai bên hàng dâm bụt và cả cây sứ cây bàng tỏa bóng mát, tỏa hương thơm trước sân nhà. Một nét vẽ nên thơ thật đầm ấm ở một vùng quê xa xôi tác giả dường như làm ấm lòng cho người đọc. Thật vậy mỗi cốt truyện của Nguyễn Nhật Ánh đã phác họa lên một nét quê hương ngọt ngào, một thời ấu thơ đẹp, một tình yêu của tuổi học trò cũng hòa lẫn tình yêu khát khao của bao lứa tuổi. Cuốn truyện dài Đi Qua Hoa Cúc là một trong những tác phẩm tuyệt tác hay của tác giả làm thôi thúc người đọc thêm nhiều ấn tượng và sự lôi cuốn tràn dâng trong lòng bạn đọc.
Xem thêm
Nguyễn Nhật Ánh dường như đã thổi hồn vào những câu chuyện đã cũ mèm, những điều mà tưởng chừng ta có thể bắt gặp ở bất cứ nơi đâu một chút tinh tế, một chút bồi hồi, một chút tiếc nuối, một chút day dứt để lại trong tôi một điều mà tôi gọi là “ám ảnh” qua tác phẩm “Đi qua hoa cúc”.
“Có một người đi qua hoa cúc
Có hai người đi qua hoa cúc
Bỏ lại sau lưng cả tuổi thơ mình…”
“Đi qua hoa cúc” kể về một tình yêu trong sáng đầu đời chớm nở. Tình yêu đó rực rỡ như màu vàng của bông cúc, nhưng tiếc thay đến cuối cùng lại bị xéo nát, dày vò…tác phẩm đã viết nên câu chuyện trưởng thành qua chuyện tình buồn của Trường. Bởi vì chưa trưởng thành nên những rung động chỉ nhẹ nhàng nhen nhóm, những tổn thương càng ám ảnh day dứt hơn, tình yêu ấy khiến Trường từ một cậu bé trở thành một chàng trai, đọc từng trang văn, tôi như đang chứng kiến sự khôn lớn ấy, chậm rãi nhưng dữ dội. Trường yêu chị Ngà, nhưng chị Ngà lại yêu kẻ phụ bạc, kết truyện mở, buồn nhưng không quỵ lụy, để người đọc tự vẽ ra những điều mà mỗi người tự cảm nhận.
Những trang sách đầu khiến tôi như đắm chìm trong tuổi thơ của mình, với giàn hoa giấy đỏ, bông cúc vàng rực chứng kiến cậu bé Trường đã trở thành một thanh niên, với những trò nghịch ngợm của Trường với Chửng Anh, Chửng Em, với những suy nghĩ ngây ngô, vô tư. Rồi tình yêu như liều thuốc tiên làm thay đổi cả con người Trường, cậu không còn thích câu cá, để có thể kề vai chị Ngà bên bờ suối. Cậu đem lòng yêu chị Ngà nên cũng đem lòng yêu loài hoa cúc chị thích. Cậu dường như trở thành một kẻ ngốc nghếch, khờ khạo trong tình yêu. Nhưng tôi thấu hiểu được điều ấy, bởi tình yêu tuổi 16 ai chẳng khờ dại như thế, chẳng cần thổ lộ, chẳng mơ mộng xa xôi, chỉ cần những chiều ngồi cạnh bên người mình thích, ngắm ánh dương trải trên tóc, trên vai người ấy. Những nỗi niềm yêu đương cậu gửi vào hoa cúc, cậu chăm hoa như đang chăm bón cho chính mối tình của mình, thầm lặng nhẹ nhàng và kín đáo. Cậu xem chị Ngà là viên ngọc, không thể chạm vào, chỉ cần ngắm nhìn từ xa.
Hoa cúc nở vàng rộ nhưng tình yêu của cậu lại không thế. Những ngày tháng êm đềm rồi cũng cũng qua. Anh Điền xuất hiện và cũng yêu chị Ngà. Khác với chàng trai mới lớn như Trường, anh táo bạo và lì lợm, anh thể hiện tình yêu mãnh liệt cho chị Ngà biết, cậu bé mới lớn kia đau lòng khi thấy người mình yêu đem lòng yêu người khác, chỉ biết bày trò nghịch ngợm cùng Chửng Anh, Chửng Em, Những trò phá phách ấy, tuy trẻ con nhưng lại là biểu hiện của sự ích kỷ trong tình yêu, chỉ muốn người mình yêu luôn bên mình.
Mở đầu nhẹ nhàng pha chút hài hước nhưng kết thúc lại đầy bất ngờ, đau đớn xen lẫn day dứt. Hoa cúc vẫn nở nhưng chẳng còn ai cùng Trường ngắm nữa, Trường rời bỏ tuổi thơ theo một cách đau đớn hơn nhiều bị tình yêu từ chối. Những rung động đầu đời như trở thành nỗi ám ảnh, bởi nó chẳng trọn vẹn, bởi Trường phải chứng kiến nỗi đau của người mình yêu, bởi cậu phải chia xa mà chẳng một lần hứa gặp lại.
Tôi đã đọc đi đọc lại “Đi qua hoa cúc” không biết bao nhiêu lầm, từ khi xấp xỉ tuổi của Trường đến khi trưởng thanh hơn nữa, mỗi lần đọc lại là một thứ cảm xúc khác nhau. Khi 16 tuổi, tôi cảm thấy chị Ngà thật đáng trách, tôi đồng cảm với Trường bởi tôi cũng có mối tình đầu khi ấy. Khi 20 tuổi, tôi thấy chị thật đáng thương, tôi đã biết đồng cảm với chị Ngà bởi tôi hiểu tình yêu làm sau có thể dựa vào lý trí, tình yêu của tuổi trẻ đâu toan tính gì. Và cho dù sao đi nữa, mỗi cảm nhận đều là thứ tôi trân trọng, cũng là điều mà tôi thấy biết ơn đối với tác giả khi đem lại cho tôi những cảm xúc ấy.
Truyện của Nguyễn Nhật Ánh nhẹ nhàng, sâu lắng và thường hay để lại cho ta những nỗi niềm tâm sự khó cất thành lời mỗi lần nghĩ tới. Tuổi 16, 17, 18 hay những tuổi đời sau thì mỗi lần đọc những câu chuyện ấy ta sẽ lại ngẫm được những nỗi xót xa vừa riêng lại vừa chung, vừa lạ mà vừa quen. Chuyện đáng buồn là gặp đúng người đúng lúc bản thân không có khả năng, đến lúc đủ khả năng lại chẳng thể tìm đúng người.