Chết giữa mùa hè Reviews

Không có sự tiếc thương nồng nhiệt, không có những kỷ niệm đẫm nước mắt, cái chết trong truyện diễn ra như một sự kiện nhạt nhòa. Mishima dường như cố tình làm vậy để phản ánh mức độ vô cảm của đời sống hiện đại. Người đọc không thấy đau đớn rõ ràng, mà chỉ thấy một nỗi trống trải kéo dài sau mỗi trang sách. Đây là một kiểu đau âm ỉ, khó diễn tả, và khó chịu đến mức buộc ta phải nghĩ lại cách ta đang sống.

Dù là một gia đình, các nhân vật trong truyện lại như những người lạ sống chung một nhà. Họ không chia sẻ cảm xúc, không an ủi nhau, thậm chí không có một cái ôm. Sự kiện mất con không kết nối họ lại, mà chỉ khiến họ chìm sâu hơn vào khoảng cách. Mishima vẽ ra một bức tranh về sự tan rã của liên kết con người dưới lớp vỏ bọc trật tự và lễ nghĩa. Truyện không lên án, chỉ lặng lẽ phản chiếu lại một điều đáng buồn đang thật sự tồn tại.

Mỗi nhân vật trong truyện đều như đang mang một chiếc mặt nạ. Họ cư xử đúng mực, nói lời phù hợp, không vượt quá giới hạn. Nhưng chính sự hoàn hảo ấy lại cho thấy rằng họ đang giấu điều gì đó. Có thể là sự đau khổ, có thể là sự trống rỗng, hoặc có thể chỉ là sự sợ hãi bị đánh giá. Mishima phơi bày cách xã hội hiện đại ép buộc con người phải giấu cảm xúc thật để giữ lấy danh dự, hình thức, và trật tự.

Có một cảm giác rất lạ khi đọc xong truyện này: cảm giác rằng ngay cả sự sống của một đứa trẻ cũng có thể không để lại dấu vết rõ ràng. Cái chết diễn ra nhanh, gọn, tang lễ đơn giản, và rồi mọi người quên đi. Mishima không khẳng định điều gì, nhưng khiến ta tự hỏi về giá trị thật sự của sự tồn tại trong một thế giới quá bận rộn để quan tâm sâu sắc. Truyện khiến người đọc đặt lại câu hỏi về những điều tưởng như đương nhiên

Truyện mang đến cảm giác một mùa hè không trọn vẹn. Cái chết của đứa trẻ là một đoạn đứt giữa chuỗi ngày nắng gắt, khiến mọi hoạt động tưởng chừng quen thuộc bị chệch khỏi quỹ đạo. Tuy nhiên, các nhân vật không cho phép mình dừng lại lâu. Họ điều chỉnh, tiếp tục, rồi lại quay về với nhịp sống cũ. Mishima không viết để khiến người ta dừng bước, mà để khiến người ta nhận ra rằng đôi khi chúng ta đã quá quen với việc chối bỏ nỗi đau.

"Chết giữa mùa hè" không làm người đọc khóc, nhưng để lại một nỗi buồn khó gọi tên. Nỗi buồn ấy không nằm ở hành động, mà nằm trong khoảng lặng giữa các chi tiết. Khi người mẹ chọn đồ tang, khi cha tiếp tục nghỉ mát, khi cuộc sống tiếp diễn — đó là lúc nỗi buồn len vào từng dòng chữ. Mishima không chỉ viết về cái chết, ông viết về sự tiếp tục, và trong sự tiếp tục ấy là cảm giác mất mát vô hình không thể đo đếm.

Truyện khiến người đọc lạnh sống lưng không phải vì cái chết, mà vì cảm xúc của các nhân vật như bị đóng băng. Không ai gào khóc, không ai phẫn nộ. Họ chỉ quan sát, sắp xếp và đi tiếp. Mishima không dùng nhiều từ để miêu tả tâm lý, nhưng chính sự tiết chế đó lại tạo ra hiệu ứng mạnh mẽ hơn rất nhiều. Truyện như một bài học cho những ai đang dần đánh mất khả năng biểu lộ cảm xúc trước biến cố cuộc đời.

Xuyên suốt truyện là hình ảnh những con người cố gắng duy trì trật tự trong mọi tình huống. Ngay cả khi đối mặt với cái chết, họ cũng không được phép nổi loạn cảm xúc. Từ người giúp việc đến người mẹ, ai cũng tuân thủ một khuôn phép nhất định. Cái chết trong truyện không tạo ra hỗn loạn, mà được sắp xếp như một phần của nghi thức xã hội. Mishima đã dựng nên một thế giới nơi sự trật tự có giá trị hơn nỗi đau chân thật.

Nhân vật người cha xuất hiện không nhiều, nhưng mỗi lần xuất hiện đều toát lên sự tách biệt với thực tại. Ông không đau buồn rõ ràng, cũng không tỏ ra quan tâm sâu sắc đến cái chết của con. Sau đám tang, ông lại tiếp tục kỳ nghỉ. Điều đó làm người đọc rơi vào trạng thái khó hiểu và phẫn nộ nhẹ. Nhưng phải chăng chính Mishima muốn người đọc chất vấn sự vô tâm đang len lỏi trong những mối quan hệ ruột thịt tưởng chừng thiêng liêng?

Việc tổ chức đám tang cho đứa trẻ được miêu tả như một chuỗi các công việc cần hoàn thành. Chọn áo, chọn nhạc, tiếp khách, trò chuyện. Không khí tang lễ trong truyện mang tính xã hội hơn là gia đình. Cái chết trở thành một sự kiện có trình tự, được xử lý giống như bất kỳ cuộc tụ họp nào khác. Mishima dường như muốn nói rằng người hiện đại ngày càng xa rời bản năng cảm xúc, thay vào đó là những chuẩn mực hình thức lạnh lẽo.

Trong truyện, hình ảnh người mẹ hiện lên rất khác so với hình mẫu người mẹ trong văn học thường thấy. Bà không khóc than, không sụp đổ, mà tập trung lo hậu sự thật chu đáo. Có thể bà chọn cách chịu đựng trong im lặng, nhưng cách Mishima miêu tả khiến người đọc cảm thấy hoang mang. Là bà quá mạnh mẽ hay đã không còn cảm xúc? Câu hỏi này lởn vởn mãi khiến tôi không thể dứt khỏi truyện sau khi đã gấp sách lại.