“Sapiens – Lược sử loài người” của “Yuhal Noal Harari” thâu tóm lược sử phát triển của loài người trong vòng 70000 năm với vỏn vẹn hơn 500 trang giấy. Harari trình bày những quan điểm của mình nhằm lý giải cho sự thành công của Homo Sapiens, một loài người bình thường có thể vươn lên thống trị thế giới. Quyển sách đưa bạn đến những góc nhìn đa chiều của lịch sử và kể cho bạn một câu chuyện lịch sử khác xa những câu chuyện mà bạn đã từng nghe.

Phần 1: Cách mạng nhận thức:

Vào lúc bấy giờ, Homo Sapiens được xem là một sinh vật rất bình thường, thậm chí là tầm thường. Sapiens là giống loài nhỏ bé và yếu thế, chỉ đứng ở đoạn giữa của chuỗi thức ăn.

Nếu bạn vẫn luôn tin rằng loài người chúng ta là sản phẩm duy nhất tiến hóa từ Vượn người thì hãy dẹp bỏ niềm tin ấy ngay lập tức. Vào 70 000 năm trước, chúng ta không phải là loài người duy nhất. Những người anh em ruột thịt của Sapiens được biết đến hiện nay bao gồm: Homo rudolfensis (Đông Phi); Homo erectus (Đông Á) và Homo neanderthalensis (Châu Âu và Tây Á). Không hề có việc Sapiens tiến hóa tuyến tính từ các Homo này, tất cả họ đều là giống người khác nhau, tất cả họ đều là con người.

Vậy điều gì đã khiến họ bị quên lãng bởi lịch sử, họ đã đi đâu? Câu trả lời nằm ở chính Sapiens. Một sự thay đổi nhỏ trong cấu trúc gen của Sapiens cho phép chúng ta suy nghĩ đột phá và giao tiếp, tạo nên một cuộc Cách mạng Nhận thức.

Sapiens có một loại ngôn ngữ đặc biệt. Ngôn ngữ này có tính linh hoạt, từ một vài âm thanh chúng ta có thể kết hợp tạo thành nhiều câu với nhiều ngữ nghĩa khác nhau. Sapiens không chỉ báo động về sư tử mà có thể miêu tả hình dạng và vị trí của chúng. Sapiens dùng ngôn ngữ để tán gẫu. Nói xấu một kẻ khác đôi khi có tác dụng to lớn, nó giúp bạn biết rõ những con người trong xã hội bạn đang sống. Nhưng Sapiens không chỉ nói những thứ họ thấy, họ nói cả những thứ chưa bao giờ thấy, chạm hoặc ngửi được.

Chúng ta là loài vật duy nhất sáng tạo nên những huyền thoại, tôn giáo và các vị thần. Nhưng tại sao điều đặc biệt này lại quan trọng như thế?

Những hư cấu không chỉ giúp chúng ta tưởng tượng mà còn tưởng tượng cùng nhau.

Sapiens yếu thế về sức mạnh, không có móng vuốt hay răng nanh sắc nhọn. Tuy nhiên, nhiều cá thể Sapiens hợp tác lại sẽ trở thành sức mạnh to lớn. Để làm bá chủ thế giới, Sapiens cần số lượng nhiều hơn ngưỡng một bộ lạc. Chính niềm tin chung về những huyền thoại đã đưa những cá thể xa lạ trở nên thân quen và cùng nhau làm việc.

Bất kỳ sự hợp tác nào của con người ở quy mô lớn – dù là một quốc gia hiện đại, một nhà thờ trung cổ, một thành phố cổ đại hay một bộ lạc cổ xưa – đều bắt nguồn từ những huyền thoại phổ biến vốn chỉ tồn tại trong trí tưởng tượng tập thể của nhân dân.

Phần 2: Cách mạng nông nghiệp

Trong 2,5 triệu năm, con người sống đời sống hái lượm và du mục. Cho đến một ngày, Sapiens quyết định thu phục những loài động vật và thực vật, họ đổi lấy một cuộc sống định cư và gắn bó lâu dài. Đó là cuộc Cách mạng Nông nghiệp.

Hàng ngàn sử gia ca tụng về sự kiện này, họ coi đây là bước nhảy vọt trong sự phát triển của con người. Sapiens trở nên thông minh hơn để thuần hóa cây lương thực và gia súc tạo tiền đề cho một cuộc sống an cư, phồn thịnh và hạnh phúc.

Liệu trở thành nông dân có làm con người hạnh phúc? Harari đã nói cho bạn nghe một sự thật khủng khiếp: chúng ta đã bị lừa, tất cả là một cái bẫy.

Thay vì báo hiệu cho một kỷ nguyên mới dễ sống, Cách mạng Nông nghiệp lại đem tới cho nông dân cuộc sống nhìn chung có vẻ khó khăn hơn và ít thỏa mãn hơn so với người hái lượm. Người săn bắt hái lượm sử dụng thời gian của mình thú vị và phong phú hơn, ít bị cơn đói và bệnh tật đe dọa hơn.

Chúng ta không thuần hóa lúa mì. Nó đã thuần hóa chúng ta. Từ “thuần hóa” bắt nguồn từ tiếng Latinh domus, nghĩa là “ngôi nhà”. Ai là người đang sống trong một ngôi nhà? Không phải lúa mì, mà đó chính là Sapiens.

Lúa mì xứng đáng được tôn vinh là loài cây thành công nhất trong công cuộc tiến hóa, chỉ một vài thiên niên kỷ ngắn ngủi, nó đã phát triển ra khắp thế giới. Con người phải cày bừa, rẫy cỏ, tưới nước, bảo vệ khỏi sâu bệnh cho lúa mì phát triển. Việc chăm sóc này làm ảnh hưởng rất nhiều đến cơ thể Sapiens vốn được tiến hóa để leo trèo hoặc đuổi theo linh dương.

Lúa mì cho con người được gì? Một chế độ dinh dưỡng tốt hơn? Một sự an toàn hơn khi sống thành làng xã? Không. Lúa mì không thể đem lại lợi ích với tư cách cá nhân. Nhưng nó lại một món hời cho Homo Sapiens với tư cách một loài. Trồng lúa mì giúp số lượng Homo Sapiens tăng theo cấp số nhân. Và theo qui luật tiến hóa, loài nào càng có nhiều bản sao gen thì càng giảm nguy cơ tuyệt chủng.


Nhưng khi con người nhận ra thì đã quá trễ, Sapiens đã quen với cuộc sống an cư nông nghiệp hiện tại, họ không thể nào quay lại cuộc sống hái lượm trước kia, cái bẫy đã sập xuống.

Phần 3: Sự thống nhất của loài người.

Xã hội lời người phát triển phức tạp hơn, tạo thành những quốc gia, dân tộc và một hệ thống hành vi cùng niềm tin giữa một nhóm các cá thể. Tất cả chúng chính là Văn hóa.

Sau hàng thiên niên kỷ, những nền văn hóa nhỏ bé và đơn giản dần dần hợp nhất thành một nền văn minh lớn hơn và phức tạp hơn, vì vậy thế giới ngày càng có ít hơn những nền văn hóa khổng lồ, mỗi cái trong số đó lại lớn hơn và phức tạp hơn.

Có vẻ như lịch sử đang phát triển theo chiều hướng thống nhất tất cả. Tất cả Homo Sapiens không còn xem nhau là “chúng nó” nữa. Sự thống nhất này được thiết lập dựa trên ba trật tự chính: kinh tế, chính trị và tôn giáo.

Bạn có biết tất cả Homo Sapiens đều thích gì không? Đó chính là tiền.

Tiền thực chất là gì? Cũng chỉ là những tờ giấy hay vài mảnh kim loại vô dụng, chúng ta không thể ăn, càng không thể biến nó thành công cụ lao động. Nhưng tại sao chúng ta sẵn sàng đổi những quả táo mình vừa hái để lấy đống giấy vụn hay vài đồng kim loại đó?

Tiền là một phương tiện trao đổi phổ quát, giúp con người có thể quy đổi hầu như mọi thứ này sang mọi thứ khác.

Tất cả chúng ta đều tin vào tiền, đều tin rằng ai ai cũng thích tiền và bạn có thể dùng nó để đổi lấy bất cứ thứ gì bạn muốn. Nếu nhà bạn có táo nhưng bạn muốn có gạo để ăn, vậy thì bao nhiêu kí gạo sẽ tương đương với một kí táo? Tiền là phương án giải quyết cho bài toán này. Tất cả Homo Sapiens đều tin vào giá trị quy đổi của đồng tiền, đều tin rằng nếu có tiền người khác sẽ sẵn sàng đổi một sản phẩm có giá trị tương đương.


Những đế quốc lớn mạnh được hình thành dựa trên kinh tế và chính trị . Thế giới đang tiến tới sự thống trị của đế quốc Toàn cầu. Giờ đây con người đang dần cùng chia sẻ cho nhau một niềm tin và tư tưởng chung. Lan ranh biên giới quốc gia và chủ nghĩa dân tộc dần bị xóa mờ. “Chúng nó” đã hợp nhất thành “chúng ta”.

Phần 4: Cách mạng khoa học

Khoảng năm 1500, lịch sử đã có sự lựa chọn quan trọng nhất, con người chấp nhận sự ngu dốt của mình, hàng loạt những học thuyết và phát minh ra đời. Đó là cuộc Cách mạng Khoa học.

Con người đã tìm ra một nguồn sức mạnh to lớn và vô tận – Tri thức. Khoa học trở thành một thứ vũ khí đáng sợ. 

Ngày nay nhiều người Mỹ tin rằng giải pháp cho nạn khủng bố là công nghệ chứ không phải chính trị.

Việc nghiên cứu khoa học là một công việc tốn kém. Cả thế giới biết ơn những thiên tài như Newton, Christopher Columbus và Charles Darwin, nhưng nếu không có họ thì ý tưởng vẫn sẽ nảy nở trong đầu những kẻ khác, nhưng nếu không có nguồn tài chính thỏa đáng thì không có trí tuệ xuất chúng nào có thể bù đắp cho điều đó.

Hầu hết các nghiên cứu khoa học đều được tài trợ bởi ai đó tin rằng chúng có thể giúp họ đạt được một số mục tiêu chính trị, kinh tế, hay tôn giáo.

Khoa học không được phát triển một cách thuần túy riêng nó, nó chịu sự chi phối của chính trị và kinh tế. Hãy hình dung trong một thế giới coi trọng giá trị kinh tế thì một dự án nghiên cứu tăng sản lượng sữa ở bò sẽ được ưu ái, tuy nhiên nếu là một thế giới tôn thờ bò thì việc nghiên cứu về cảm xúc của loài bò chắc chắn sẽ được đầu tư.

Năm 1700, động cơ hơi nước ra đời và tạo nên những âm thanh chói tai đầu tiên của Cách mạng Công nghiệp. Hàng loạt những nhiên liệu mới như : than đá và điện được phát hiện. Máy móc ra đời và làm thay đổi toàn bộ hình thức sản xuất của con người. Thế giới bước vào một kỷ nguyên mới - kỹ nguyên cơ giới hóa và kỹ thuật số.

Khoa học và Cách mạng Công nghiệp đã đem đến cho nhân loại sự giàu sang và tiện nghi nhất, thứ mà tổ tiên Sapiens trước đây không bao giờ hình dung được.

Nhưng Homo Sapiens có hạnh phúc hơn? Và suy cho cùng, thế nào là hạnh phúc? Không có một khái niệm cụ thể cho hạnh phúc, hạnh phúc đến từ sự thấu hiểu chính mình


Sự phát triển của công nghệ sinh học đang đưa Homo Sapiens vào con đường mới với nhân bản vô tính, tế bào gốc và liệu pháp gen. Liệu rằng các dự án khoa học này có đang nâng cấp Homo Sapiens thành một dạng sống khác? Liệu gì đang chờ đón Homo Sapiens trong tương lai?

Kết

“Sapiens – Lược sử loài người” của Yuval Noah Harari là một quyển sách tuyệt vời. Nó như một cơn lốc xoáy cuốn đi toàn bộ thế giới quan của chúng ta trước đây.

Hãy đọc và giữ vững tinh thần để sẵn sàng đón nhận “cú sốc” nhận thức này nhé!

Tác giả: Ng Ngọc Trâm - Bookademy

-----

Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link: https://www.facebook.come/bookademy.vn

Tham gia Bookademy Team để có cơ hội đọc và nhận những quyển sách thú vị, đăng ký CTV tại link: https://goo.gl/forms/7pGl3eYeudJ3jXIE3

Xem thêm

Ở cuốn sách này tôi thấy có một vấn đề về khái niệm với toàn bộ tác phẩm. Trong khi tác giả liên tục nhấn mạnh quan điểm rằng xã hội loài người hoạt động vì những niềm tin chung (như tiền bạc hoặc tôn giáo) mà không có bằng chứng nào chứng minh, thì ông lại không nhận ra rằng khoa học cũng là một tôn giáo. Nó dựa trên một niềm tin chung mà không có bằng chứng nào chứng minh, sự tồn tại của "quy luật tự nhiên", những khái niệm mà Plato và Aristotle sẽ công nhận. Đối với những ai chưa hiểu rõ rằng những chân lý được nhận thức của khoa học ngày nay có thể bị vô hiệu hóa sau mười năm nữa, thì nó cũng có thể kích hoạt những hành vi gần như cuồng tín. Điều này đặc biệt kỳ lạ vì ông ấy thừa nhận rằng có một "khoa học giả" đằng sau phong trào Quốc xã. Tuy nhiên, một mô hình toán học không phải là sự thật, như tôi đã nói với nhiều nhà khoa học trong suốt 30 năm lịch sử thất bại của động lực học chất lỏng tính toán trong việc tính toán lực cản của tàu. Bằng chứng vẫn nằm trong thử nghiệm mô hình, giống như trong toàn bộ sự nghiệp của tôi với tư cách là một nhà thủy động lực học tàu thủy. Khoa học cũng là một huyền thoại.

"Sapiens - Lược sử loài người" của Yuval Noah Harari là một trong những cuốn sách giải trí và nhiều thông tin nhất mà tôi từng đọc trong một thời gian dài. Tôi thường mất nhiều thời gian hơn để đọc sách phi hư cấu so với sách hư cấu, nhưng tôi đã đọc hết cuốn sách này mặc dù nó khá dày. Thực tế là tôi thậm chí còn không để ý đến độ dài của nó cho đến khi tôi thấy phiên bản giấy sau đó. Nó dễ hiểu và rất thú vị khi đọc.


Tôi đã học được rất nhiều về lịch sử, văn hóa xã hội và loài người từ cuốn sách này. Ví dụ, ý tưởng sau đây đã khiến tôi kinh ngạc: tin đồn, không phải sức mạnh thể chất hay sự xảo quyệt trong quân sự, mới là thứ tạo nên các nhà lãnh đạo và gắn kết các cộng đồng và quốc gia. Có vẻ như chúng ta phát triển ngôn ngữ chỉ để nói về nhau, không phải để buôn bán hay quyền lực hay gì khác.


Tôi thích cách ông Harari dùng từ “viễn tưởng” (hay còn gọi là huyền thoại phổ biến) để mô tả các khái niệm cho phép số lượng lớn người lạ hợp tác xuyên không gian và thời gian: “Không có thần thánh nào trong vũ trụ, không có quốc gia, không có tiền bạc, không có nhân quyền, không có luật lệ và không có công lý nào nằm ngoài trí tưởng tượng chung của con người”. Điều này có vẻ đáng sợ, nhưng cũng khá đúng nếu bạn dừng lại để suy nghĩ về nó.

"Sapiens - Lược Sử Loài Người" đã kể về lịch sử loài người qua một lăng kính rất khác so với những cuốn sách khác mà tôi đã đọc. Nó không tập trung vào lịch sử các sự kiện mà vào một số cấu trúc xã hội đã thay đổi phương tiện liên kết cơ bản của chúng ta. Tất nhiên không có những sự kiện rời rạc mà là một chuỗi liên tục dẫn đến lịch sử loài người của chúng ta nhưng tác giả đóng khung mọi thứ theo cách mà thứ tự của ông rất trực quan. Tác giả nhắc nhở người đọc trong suốt cuốn sách rằng các khái niệm đúng và sai chỉ mang tính tình huống tốt nhất và sẽ luôn chủ quan. Ông liên tục nhấn mạnh rằng cuộc sống của chúng ta được duy trì bởi niềm tin của chúng ta vào những huyền thoại tự duy trì. Đôi khi nhận ra điều đó thật đáng sợ nhưng những bài học được dạy là đúng vì có những lúc chúng ta không có cùng một huyền thoại và cấu trúc xã hội của chúng ta hoàn toàn khác. Tác giả kết thúc bằng những câu hỏi quan trọng về cách suy nghĩ về tương lai. Đây không phải là hướng dẫn để cung cấp cho người ta cảm giác về việc phải làm gì mà đúng hơn là hướng dẫn để chống lại việc tự mãn về tầm quan trọng của vị trí chúng ta đứng trong lịch sử. Đây là một cuốn sách giải trí và sâu sắc.

Xu hướng học thuật toàn cầu hiện nay là xuất bản kiến thức dưới dạng văn bản đơn giản và súc tích. Những lời văn phức tạp và tối nghĩa có tính cổ điển hay “sang trọng” đã dần trở nên lỗi thời!

Và, "Sapiens: Lược Sử Loài Người" của tác giả Yuval Noah Harari hoàn toàn đáp ứng nhu cầu này. Một trước tác hiện đại, xu hướng và dễ hiểu, cuốn sách mang lại một cái nhìn tổng quát nhưng sâu sắc về lịch sử loài người, từ những ngày đầu của Homo sapiens cho đến hiện tại. Bằng cách sử dụng ngôn ngữ dễ tiếp cận và cách diễn đạt rõ ràng, Harari đã giúp nhiều người đọc trên toàn thế giới tiếp cận được với lượng tri thức dễ dung nạp khổng lồ, cụ thể là những yếu tố then chốt định hình nên nền văn minh của nhân loại.

Con người - một loài động vật không có gì đặc biệt, tại sao lại trở thành loài chi phối cả hành tinh? Mà thay vào đó không phải là trâu, bò, ngựa, chó,... thậm chí khủng long?

Điều gì đã hình thành nên các xã hội hiện đại của chúng ta bây giờ, sự phát triển của nông nghiệp, sự hình thành của các tôn giáo, sự trỗi dậy của các đế chế (Roman, Hi Lạp - La Mã,...) và cách mạng khoa học?

Điều gì đã cố kết nhân loại lại với nhau? Trước khi đến với Sapiens, tôi chỉ đơn thuần nghĩ đó là tôn giáo!?

Làm thế nào để kết nối những hiểu biết từ quá khứ đó với các vấn đề ở ngay hiện tại và tương lai?

Yuval Noah Harari muốn viết một cuốn sách dễ hiểu, có thể tiếp cận được với nhiều người đọc, từ đó giúp mọi người có cái nhìn tổng quan và sâu sắc hơn về lịch sử loài người. Đây cũng chính là cảm nhận của tôi khi trải nghiệm cuốn sách này. Có cảm tưởng như không thể rứt ra khỏi từng dòng chữ, tựa như có một thứ ma lực thần bí kìm hãm tôi, và đưa vô vàn những người đọc khác vào một dòng thời gian tuyến tính từ quá khứ đến hiện tại.

Trong phần 1 - Cách mạng nhận thức, Harari đã giúp người đọc trả lời câu hỏi đầu tiên. Tổ tiên của con người đã hiện hữu trên Trái Đất cách đây vô cùng ‘xa xôi diệu vợi’. Nếu tính trong dòng dõi tiến hóa của loài linh trưởng và động vật có vú, thì tổ tiên xa xôi của chúng ta có thể đã tồn tại cách đây hàng triệu năm (cụ thể là gần 65 triệu năm). Nhưng bắt đầu với sự xuất hiện của Homo sapiens và cuộc cách mạng của con người nhận thức về chính mình thì chỉ cách đây khoảng 70.000 năm trước. Tức “thế hệ ông bà” của con người hiện đại chúng ta đã phải trải qua một khoảng thời gian rất lâu, rất lâu sống trong mông muội và tối tăm. Tác giả đã giải thích cách con người phát triển ngôn ngữ, tư duy trừu tượng, và khả năng hợp tác linh hoạt, giúp loài người vượt trội so với các loài khác. Câu trả lời cụ thể có thể khiến bạn đọc không ngờ tới cho nên hãy tận hưởng trước tác này!

Đối với câu trả lời cho thắc mắc thứ hai, nó nằm trong phần 2 - Cách mạng nông nghiệp. Tác giả giải thích sự chuyển đổi từ lối sống săn bắn hái lượm sang nông nghiệp cách đây khoảng 12.000 năm trước. Vậy khoảng thời gian trước đó nữa thì sao? Con người chỉ đơn thuần săn bắt hái lượm chăng? Mọi câu trả lời sẽ được giải đáp trong cuốn sách. Harari đã phân tích một cách rất sâu sắc và không kém phần hài hước những thay đổi to lớn mà cách mạng nông nghiệp mang lại cho con người, từ đó dẫn đến sự hình thành các xã hội phức tạp đến sự ra đời của giai cấp và sự bất bình đẳng.  

Sự hợp nhất của loài người phải chăng là tôn giáo? Ai ai cũng có đức tin của riêng mình. Thậm chí việc không có đức tin cũng đã là một dạng đức tin khác! Tuy nhiên, Yuval Noah Harari trong cuốn sách của ông đã làm sáng tỏ nguyên nhân sự kết nối toàn cầu của nhân loại không chỉ dựa vào tôn giáo mà còn là kết quả của sự tương tác phức tạp giữa nhiều yếu tố khác nhau.

Cuối cùng, Harari đi vào cuộc cách mạng khoa học - Phần 4, sự kiện mà con người chỉ vừa mới bắt đầu từ thế kỷ 16, đã thay đổi hoàn toàn cách con người hiểu biết về thế giới và vị trí của con người trong thế giới đó.

Văn hóa, lịch sử, triết học, giải trí, hàn lâm, khoa học, ... và vô vàn giá trị quý giá đều hội tụ đủ trong cuốn sách đầy tính ảnh hưởng này. Dù được chắp bút bởi một chuyên gia sử học nhưng "Sapiens" không chỉ thu hút những người yêu thích lịch sử mà còn mở rộng tầm hiểu biết của bất kỳ ai quan tâm đến sự phát triển của con người và thế giới mà chúng ta đang sống. 

 

1 điểm

Bằng cách đi du lịch, chúng ta thường phá hủy các hiện vật lịch sử quan trọng, hủy hoại hệ thực vật và động vật địa phương, gây ô nhiễm hành tinh do máy bay và tàu du lịch, v.v. Tuy nhiên, chúng ta đang chi tiêu số tiền khổng lồ để tiếp nhiên liệu cho cộng đồng, thành phố và thậm chí cả nước. Thật buồn cười là tôi đã đọc chương này chính xác sau khi tôi gặp một cơn khủng hoảng nhỏ mà về cơ bản là tôi đã không đi đến đâu trong năm nay và tôi đã bỏ lỡ cả năm du lịch, tham quan và những trải nghiệm mới. (Cảm ơn, COVID...) Và tất cả những điều này không có nghĩa là đột nhiên tôi sẽ ngừng đi du lịch hoặc bắt đầu ghét việc đi du lịch - ngược lại, tôi chỉ đợi cho đến khi tôi không còn lo lắng về việc hủy vé và tôi sẽ thôi đi, nhưng... đó là sự thật. Mỗi lần đi đâu đó, tôi sẽ đưa một số tiền cho hãng hàng không hoặc nhà cung cấp dịch vụ vận tải khác, một số khác cho khách sạn, một ít tiền ăn uống, một ít tiền đi du lịch, một ít quà lưu niệm đây đó... Có thể tôi sẽ không như vậy. có thể thay đổi bản thân, hoặc thậm chí tôi có thể không muốn, nhưng điều đó không có nghĩa là tôi không nên hiểu cách thức hoạt động của toàn bộ hệ thống. Tôi đã có nhiều khoảnh khắc Aha!-khi đọc cuốn sách và tôi không thể nghĩ ra điều gì cách tốt hơn để tiếp nhận tất cả thông tin này. Tôi chắc chắn sẽ xem lại sách của Yuval Noah Harari trong tương lai.

Harari chỉ ra bằng chứng thuyết phục rằng Homo Sapiens phải chịu trách nhiệm cho sự tuyệt chủng tàn khốc của phần lớn những con người và động vật khác này." Đến năm 10.000 trước Công nguyên, con người đã sinh sống ở điểm cực nam của nước Mỹ...không có loài động vật nào khác từng di chuyển.. .thật nhanh chóng...khắp mọi nơi sử dụng các gen gần như giống nhau...khi những người Mỹ đầu tiên hành quân về phía nam...họ gặp phải voi ma mút và voi răng mấu, loài gặm nhấm có kích thước bằng gấu, đàn ngựa và lạc đà, sư tử quá khổ và hàng chục loài lớn ...trong số đó có những con mèo răng kiếm đáng sợ và những con lười đất khổng lồ nặng tới tám tấn...trong vòng 2.000 năm kể từ khi người Sapiens đến, hầu hết những loài độc đáo này đã biến mất." pp78-79Đáng tiếc là phần này của cuốn sách kết thúc quá nhanh. Các lĩnh vực khác không hoàn toàn phù hợp với phần đầu tiên đó, nhưng vẫn rất thú vị khi hiểu thêm về xã hội người đồng tính hiện tại của chúng ta đã phát triển như thế nào, chẳng hạn như làm thế nào các khái niệm trừu tượng về tiền bạc và tôn giáo lại thu thập được nhiều quyền lực như vậy, tại sao câu chuyện lại diễn ra như vậy? -việc kể chuyện rất quan trọng đối với sự tiến hóa của chúng ta và tại sao người châu Âu, chứ không phải cư dân của các lục địa khác, đã chinh phục châu Mỹ và tạo ra các đế chế toàn cầu trong thời kỳ đầu hiện đại. Phần cuối cùng là phần khó đọc nhất, vì một số lý do . Harari không ngần ngại giữ quan điểm của mình về khả năng bạo lực và hủy diệt của Sapien; sự vô hồn của chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa tiêu dùng, nỗi kinh hoàng của ngành công nghiệp thịt và cuộc khủng hoảng khí hậu và năng lượng hiện nay của chúng ta. Tương tự như vậy, cuốn sách kết thúc với một nốt nhạc u ám. Harari so sánh Homo Sapiens hiện đại với các vị thần - có sức tàn phá, mạnh mẽ và có khả năng thiết kế thông minh - vậy điều đó có ý nghĩa gì đối với tương lai của chúng ta?

Lời giới thiệu sách: Một trăm nghìn năm trước, ít nhất sáu loài người sinh sống trên Trái đất. Hôm nay chỉ có một. Chúng ta. Người thông minh. Làm thế nào loài người chúng ta thành công trong cuộc chiến giành quyền thống trị? Tại sao tổ tiên kiếm ăn của chúng ta lại cùng nhau tạo ra các thành phố và vương quốc? Làm thế nào chúng ta lại tin vào thần linh, quốc gia và nhân quyền; tin tưởng vào tiền bạc, sách vở và luật pháp; và trở thành nô lệ của bộ máy quan liêu, thời gian biểu và chủ nghĩa tiêu dùng? Hãy dừng lại một chút và suy nghĩ về phạm vi của cuốn sách này. Đúng, tác giả rõ ràng đã thực hiện những nghiên cứu sâu rộng, nhưng chính khả năng dệt tất cả những nghiên cứu đó thành một câu chuyện đọc giống như một bộ phim kinh dị nhịp độ nhanh đã gây ấn tượng với tôi. Đây là câu chuyện kể phi hư cấu hay nhất. Sách đan xen về nhân chủng học, sinh học, hóa học, xã hội học, lịch sử, triết học, chính trị, tôn giáo.... không, không phải vậy, tôi chỉ gõ chán quá thôi. Tôi được giáo dục, giải trí và bị choáng ngợp bởi một số điều thú vị trong hầu hết các chương. Người ta có thể nói điều đó bao nhiêu lần? Cuốn sách nói này được Derek Perkins thuật lại một cách tuyệt vời và tôi đã dành khoảng một tháng qua để đắm mình vào việc thay đổi bản đồ tinh thần của mình về thế giới như tôi biết. Tôi không phải là người đọc lại, nhưng tôi có chút nghi ngờ rằng mình

Lời giới thiệu sách: Một trăm nghìn năm trước, ít nhất sáu loài người sinh sống trên Trái đất. Hôm nay chỉ có một. Chúng ta. Người thông minh. Làm thế nào loài người chúng ta thành công trong cuộc chiến giành quyền thống trị? Tại sao tổ tiên kiếm ăn của chúng ta lại cùng nhau tạo ra các thành phố và vương quốc? Làm thế nào chúng ta lại tin vào thần linh, quốc gia và nhân quyền; tin tưởng vào tiền bạc, sách vở và luật pháp; và trở thành nô lệ của bộ máy quan liêu, thời gian biểu và chủ nghĩa tiêu dùng? Hãy dừng lại một chút và suy nghĩ về phạm vi của cuốn sách này. Đúng, tác giả rõ ràng đã thực hiện những nghiên cứu sâu rộng, nhưng chính khả năng dệt tất cả những nghiên cứu đó thành một câu chuyện đọc giống như một bộ phim kinh dị nhịp độ nhanh đã gây ấn tượng với tôi. Đây là câu chuyện kể phi hư cấu hay nhất. Sách đan xen về nhân chủng học, sinh học, hóa học, xã hội học, lịch sử, triết học, chính trị, tôn giáo.... không, không phải vậy, tôi chỉ gõ chán quá thôi. Tôi được giáo dục, giải trí và bị choáng ngợp bởi một số điều thú vị trong hầu hết các chương. Người ta có thể nói điều đó bao nhiêu lần? Cuốn sách nói này được Derek Perkins thuật lại một cách tuyệt vời và tôi đã dành khoảng một tháng qua để đắm mình vào việc thay đổi bản đồ tinh thần của mình về thế giới như tôi biết. Tôi không phải là người đọc lại, nhưng tôi có chút nghi ngờ rằng mình sẽ đọc cuốn sách tuyệt vời này một lần nữa. Rất khuyến khích.. Rất khuyến khích.