[Bookademy] Review Sách "Cỏ Dại Thênh Thang" - Buồn Ru Lòng Người Reviews

“Cỏ dại thênh thang” là tập truyện ngắn gồm 11 câu chuyện nhỏ giản dị về cuộc đời, thủ thỉ về phận người với những u buồn mất mát, những cuộc chia ly, những quẩn quanh mù mịt, những niềm tin le lói… ẩn sau giọng văn thủ thỉ dịu dàng của tác giả Bùi Tiểu Quyên. . . . Những kiếp độc hành cô đơn . Nhân vật chính của tập truyện, đa phần là những người trẻ. Ở độ tuổi đôi mươi, họ có những tiếc nuối đau đớn của quá khứ, có những biến động của hiện tại, và chông chênh niềm tin vào tương lai. Trong truyện ngắn cùng tên “Cỏ dại thênh thang”, đó là một chàng trai mang niềm đau bị mẹ ruột ruồng bỏ, quê cha vô định, đến mẹ nuôi cũng đột ngột rời xa anh không một lời từ biệt. Ở “Bơi qua sông” lại là một cô gái trẻ tràn đầy nhiệt huyết với nghề giáo nhưng rồi thực tế tàn nhẫn khiến cô cay đắng vỡ mộng. Trong “Khúc mộng à ơi” lại là khúc hát ru về tình mẫu tử thiêng liêng, khi người mẹ trẻ kể về những đổ vỡ hôn nhân, niềm an yên bên cô công chúa nhỏ, và những tiếc nuối ngày không còn mẹ. . Có cùng một chủ đề “Cỏ” nhưng khác hẳn cách kể đầy ma mị, ám ảnh của 2 tiểu thuyết đã xuất bản là “Cỏ đồi Phương Đông” và “Cỏ lau vạn dặm”, những trang viết của Bùi Tiểu Quyên trong “Cỏ dại thênh thang” gợi đến người đọc nhiều trăn trở, suy nghĩ về kiếp người qua lối kể dịu dàng và nhẹ nhàng hơn. Ngay cả oan hồn trong “Mộng biệt”, câu chuyện duy nhất có tính liêu trai trong tập truyện cũng không khiến cho người ta kinh sợ lắm. Đọng lại là chút dư âm buồn thương về một số phận không may trong vô vàn những khiếp độc hành cô đơn trên đường về xa ngái. . . . Quê nhà ngóng đợi . “Làng Hạ”, “thôn Đàn”… các địa danh gợi niềm xưa cũ, nơi có mảnh đất bao dung che chở cho mấy mẹ con qua những tháng năm nghèo khổ (“Chùa xưa”), chốn chôn nhau cắt rốn mà nhân vật tôi vô thức tìm về (“Mộng biệt”), hay quê hương Nam trung bộ đau đáu trong nỗi nhớ của kẻ tha hương ngày Tết (“Vút lên một tiếng đàn”). Từ miền Nam, đến miền Trung rồi ngược ra phương Bắc, những chốn quê nghèo được Bùi Tiểu Quyên khắc họa đầy chân thực và xúc động. Ở đó không chỉ là những mảnh đất in đậm dấu tích thời thơ trẻ, những trận đòn roi, những lần chết hụt. Ở đó, khắc sâu trong tim người trẻ, là người mẹ tảo tần hôm sớm (“Chùa xưa”, “Khúc mộng à ơi”, “Bơi qua sông”), người cha lặng lẽ trầm ngâm (“Hoa thanh long”, “Mộng biệt”), người ông giỏi giang khiêm nhường (“Cây”). Những người thân ấy luôn yêu thương và dang rộng vòng tay đón những đứa con xa lầm lạc trở về. . Chỉ có điều, họ về quá trễ hoặc không thể trở về được nữa, chỉ còn lại niềm day dứt khôn nguôi vì chốn xưa vẫn còn mà người đã khuất trong từng nấm đất. . . . Niềm tin như nắng lên . Thế nhưng vượt khỏi những u uẩn buồn thương, vẫn thấy các nhân vật của Bùi Tiểu Quyên mạnh mẽ với một niềm tin ươm màu nắng. “Bàn chân con sẽ đi rất xa…”, người cha trong “Cỏ dại thênh thang” đã viết cho đứa con trai mới sinh của mình như thế khi anh đã đủ dũng cảm đối mặt với quá khứ, thấu hiểu về nguồn cội, về sự tái sinh. Cũng thế, không đầu hàng trước những va vấp tàn nhẫn của cuộc đời, cô giáo trẻ trong “Bơi qua sông” đã tự mình bơi qua dòng đời với niềm tin mang màu đỏ rực rỡ của cánh phượng vỹ. Là bà cụ đã hơi lãng đãng ngồi tỉ mẩn khâu số điện thoại lên áo cho chồng, để ông đi lạc người ta còn biết mà tìm (“Bên kia dốc”), hay cô con gái sau những thành công và hào quang, trở về với cha già trong khu vườn xanh mát, thư thả ngắm hoa thanh long nở, mơ về ngày xuất khẩu trái thanh long đi khắp thế giới (“Hoa thanh long”) . “Viết là để trao đi niềm tin và mộng ước lớn, rằng chúng ta sẽ luôn tìm thấy hạnh phúc lấp lánh từng ngày – giữa mong manh vĩnh hằng…” – Tác giả đã từng nói như thế.

Có vài truyện nhạt nhẽo, nhưng cũng có những truyện rất hay, rất đời. Nhưng túm lại cả tập truyện thì nó quá ư là bình thường.

Cuốn sách dài 144 trang với 11 câu chuyện ngắn, mỗi câu chuyện không quá dài nhưng đọng lại nhiều điều. Giọng văn của tác giả có nét gì đó rất miền Tây sông nước, chân chất, buồn buồn, hiền hiền mà thấy sao thương thương, mến mến. 11 câu chuyện ngắn là 11 con người khác nhau với những trăn trở rất riêng, nhưng tựu lại vẫn là sự giản dị trong từng câu chữ, từng suy nghĩ. . Một buổi chiều lộng gió, pha tách trà, ngồi ngoài hiên với cuốn sách. Đọc chậm, để thấy cái buồn man mác trong từng câu chữ lan dần vào từng ngóc ngách tâm hồn. Không phải buồn khắc khoải, nó là cái buồn rất nhẹ, rất êm. Làm ta cứ suy tư mãi, lưu luyến mãi cái gì đó đã qua, đã cũ chẳng thể trở lại. . Trong 11 câu chuyện thì câu chuyện làm mình ấn tượng hơn hết thảy có lẽ là truyện ngắn Bên kia dốc. Có lẽ đây là truyện ngắn duy nhất có nét vui chăng? Mình không biết. Sáng, ông thường đi tập thể dục còn bà ở nhà ngóng ông. Thường ngày 7 giờ sáng ông sẽ về đến nhà. Hôm nay hơn 8 giờ rồi ông vẫn chưa về. Ông đuổi bắt cướp rồi bị ngã phải đi viện. Ông nghĩ mà tức, phải mấy năm trước thể nào ông cũng hạ nó đo ván. Ông bà tưởng bình yên mà đến với nhau cũng lắm chông gai. Ông đã có một đời vợ, lại có hai con nên bị gia đình bà ngăn cấm. Rồi con trai ông không đồng ý bà đến với ông vì định kiến dì ghẻ con chồng. "Ông nói với bà, cho ông thời gian để các con vượt qua được tuổi trưởng thành. Cho ông thời gian để chứng minh với gia đình bà, rằng ông đến với bà là nghiêm túc, là yêu thương cuối cùng trong cuộc đời. Rất nhiều lần ông nói với bà, cả nửa đời sau chỉ muốn ở bên cạnh chăm sóc, trò chuyện với bà". Đến giờ, bà quên nhiều thứ nhưng không quên được cách chăm sóc ông. Ừm, nghe thì có vẻ bình thường, nhưng mình thấy mến và ngưỡng mộ những tình cảm như vậy. Cuộc sống năng động làm chúng ta sống nhanh quá. Có khi nào dừng lại đôi chút để ngẫm, để biết ơn những gì mình đang có không?

Đây không phải là một tác phẩm có cung một nội dung xuyên suốt mà "Cỏ dại thênh thang" là tập truyện ngắn gồm 11 mẩu chuyện nhỏ, ở đó là những câu chuyện về một ký ức, một ký ức đau đớn đã theo nhân vật từ thuở thơ ấu đến khi trưởng thành. Mỗi câu chuyện lại mang tới cho người đọc những cung bậc cảm xúc khác nhau: đau đớn, mạnh mẽ, lạc quan và đầy ý chí. Đống thời cũng gợi cho người đọc những nhiều trăn trở, suy nghĩ về kiếp người qua lối kể dịu dàng và nhẹ nhàng của Bùi Tiểu Quyên. Đi qua những câu truyện: Chùa xưa, Vút lên một tiếng đàn, Đường về nhà,... ta như lạc vào từng dòng chữ. Những mẩu truyện đơn giản mà cứ xuất hiện mãi trong lòng ta, khiến ta không thể không nghĩ về nó. Giữa dòng cuộc sống hối hả vội vã, nó như một lời nhắc ta sống chậm hơn, yêu thương nhiều hơn.

“Cỏ dại thênh thang” là một trong 20 tác phẩm lọt vào chung khảo cuộc thi Văn học tuổi 20 lần sáu. Tập sách gồm 11 truyện ngắn, được tác giả Bùi Tiểu Quyên nhìn khá đa chiều về đời sống xã hội. Ở thể loại truyện ngắn, chị viết khá mềm mại, nữ tính, song có những trang văn đầy tính lay trở về xã hội, tuổi trẻ và những ước vọng khi bước vào đời. . Mở đầu là truyện ngắn “Chùa xưa”, được viết bằng giọng khá trầm buồn, với một vệt ký ức xa thẳm nhưng đầy huyền bí về mảnh đất thân yêu. Mảnh đất ấy, nơi dưỡng nuôi tâm hồn, nâng giấc những ước vọng thời thơ ấu của nhân vật tôi - đã đổi thay. Sự đổi thay ấy là tất yếu, nhưng tình nghĩa, nền nếp văn hóa, những khoảng trời đẹp được neo giữ trong tâm hồn người thì còn mãi. Nơi ấy, người và đất dường như hòa làm một. Người nghe đất kể chuyện. Và trong dòng đời, dù năm tháng đổi thay, lòng người bôn ba, những bước chân của đời cứ đi mải miết về những chiều cuộc sống không định trước. Chỉ có đất là giữ lại hết mọi ký ức, đất cưu mang người sống và chở che cho người đã khuất. . Truyện ngắn “Cỏ dại thênh thang” cũng viết về một ký ức, ký ức đau đớn, nhưng đáng nhớ về quãng thời thơ ấu với người mẹ nuôi của nhân vật tôi. Bởi đó là cội nguồn, là những thứ không bao giờ bị tẩy trắng. Truyện “Bơi qua sông” viết về nỗi trở trăn của một giáo viên trẻ mới bước vào nghề, với nhiều áp lực, nỗi lo toan, cạm bẫy. Nhà giáo trẻ đã mang hết tất cả lý tưởng đẹp đẽ của nghề giáo và nhiệt huyết của tuổi trẻ vào ngôi trường tư thục này. Nhưng cô giáo trẻ luôn cảm thấy lạc lõng, dù đã tin rằng dù dạy cho học sinh cá biệt, bằng tình yêu thương có thể khiến các em suy nghĩ khác, sống khác, phấn đấu nhiều hơn. Điều này trên thực tế đã không xảy ra. . Tập truyện cũng xuất hiện những khoảng không gian rộng và đẹp như trong truyện “Mộng biệt”, “Cây”, “Bên kia dốc” và những truyện ngắn có ngôn ngữ đẹp như “Vút lên một tiếng đàn”, “Đường về nhà”… Các truyện ngắn đều có những cái kết mở để bạn đọc suy ngẫm. Bùi Tiểu Quyên đã rất giỏi phân tích tâm lý nhân vật, những người trẻ trong thế giới hiện đại với bề bộn lo toan. Tác giả được đánh giá là có sức viết dẻo dai, trong đội ngũ những người viết văn trẻ ở phía nam.

Mỗi mẩu chuyện trong cuốn sách đều do xúc cảm của tác giả viết nên. Mở đầu cuốn sách là những câu chuyện xuất phát từ kí ức - một thứ chứa đựng đầy nỗi buồn lúc từ quá khứ cho đến hiện tại. Xuyên suốt cuốn sách là 1 giọng văn nhẹ mang những nỗi buồn trong đó, là những dòng viết dung dị gửi gắm trong đó nỗi niềm muốn chia sẻ với độc giả. Đọc xong những câu chuyện ấy, có lẽ ai cũng mang trong mình những nỗi suy tư, những suy nghĩ vang vọng trong đầu sau khi đọc xong nửa đầu cuốn sách. Nhưng ở nửa sau ta cảm nhận được một không khí khác biệt so với nửa đầu - những tia nhiệt huyết, ánh sáng hi vọng thay thế sự buồn bã u ám của nửa đầu trong từng câu chuyện. Những câu chuyện trong cuốn sách đều chứa đựng một ý nghĩa sâu sắc riêng như "Chùa Xưa" mang cho ta ý nghĩa nơi lưu giữ lại những kí ức đẹp nhất về một vùng đất, một thân phận con người,... và đều có 1 cái kết mở cho người đọc tự ngẫm nghĩ. Tác giả đã khai thác thành công nhiều vấn đề từ nhiều khía cạnh của cuộc sống. Chỉ có sự tinh tế khi quan sát và cảm nhận một cách chân thành từ trong sâu thẳm trái tim mình mới khiến cho cuốn sách được tác giả viết một cách trọn vẹn đến thế.