.png)
“Chúng ta đã bảo vệ con từ khoảnh khắc con mổ vỡ lớp vỏ trứng ra đời. Chúng ta đã dành cho con sự chăm sóc mà không hề nghĩ tới việc biến con thành một con mèo. Chúng ta yêu con như yêu một con hải âu. Thật dễ dàng để chấp nhận và yêu thương một kẻ nào đó giống mình, nhưng để yêu thương ai đó khác mình thực sự rất khó khăn, và con đã giúp chúng ta làm được điều đó. Con là chim hải âu, và con phải sống cuộc đời của một con hải âu. Con phải bay”
Đó là cuốn sách mà tôi đã đọc đi đọc lại rất nhiều lần từ hồi tôi còn là một đứa trẻ, mỗi lần đọc lại những dòng này ở những giai đoạn khác nhau trong cuộc đời, tôi giờ đây đã trưởng thành hơn, đã học được những điều hay ho hơn, nhưng “câu chuyện thiếu nhi” ấy vẫn cho tôi cảm nhận những bài học quý giá về tình bạn, tình yêu, về chữ tín và cả cuộc sống này.
Luis Sepúlveda là nhà văn, nhà báo, đạo diễn, nhà cách mạng nổi tiếng của Chi Lê. Ông được biết tới nhiều nhất qua Lão già mê đọc truyện tình, Chuyện con ốc sên muốn biết vì sao nó chậm chạp… Chuyện con mèo dạy hải âu bay là cuốn sách dành cho thiếu nhi đều tiên của Luis, cho thấy một phong cách trong sáng, hài hước đầy tinh tế, trái tim khao khát tự do cũng như tấm lòng quý giá của một con người đối với tự nhiên và môi trường.
Cho con trai tôi Sebastián, Max và León
Những thủy thủ số một trong giấc mơ của tôi
Cho cảng biển Hamburg,
Bởi đó là nơi tôi từng sống
Và cho con mèo của tôi, Zorba, tất nhiên rồi
Mở đầu bằng bức tranh tuyệt đẹp với hình ảnh đàn hải âu đang bay trên cửa song Elber, nơi đổ về biển Bắc, trên chặng đường đã kéo dài hơn 6 tiếng đồng hồ, chúng nhìn thấy những con tàu lần lượt nối đuôi nhau với những lá cờ phấp phới, Kengah, cô hải âu có bộ long màu bạc thích thú quan sát mấy lá cờ ấy bởi cô biết mỗi lá cờ đại diện cho một ngôn ngữ khác nhau.
Đó hẳn là những ngày tươi đẹp khi Kengah nghĩ về chặng cuối của cuộc hành trình, nơi vùng trời vịnh Biscay Đại hội Hải Âu sẽ bắt đầu.
Nhưng rồi điều tồi tệ đã xảy ra, khi Kengah sục xuống nước để bắt cá trích thì cô nhận được tín hiệu báo phía trước là vùng biển nguy hiểm, mọi chuyện diễn ra quá nhanh khiến Kengah lạc mất đồng đội, cô hải âu sắp sinh ấy đã bị lớp váng dầu nặng trịch che phủ mắt”. Những con tàu với chất thải và dầu loang ra biển đã khiến cô hải âu tội nghiệp phải vật vã đấu tranh để bay đến Nhà thờ Thánh Michael và rồi đôi cánh cô không thể vỗ thêm một lần nào nữa,
Nơi tòa tháp ấy, Kengah gặp Zorba, con mèo mun mập ú ụ, vượt qua cảm giác ghê tởm, Zorba liếm lên đầu cô hải âu, thứ chất màu đen bám lên cô có vị khủng khiếp y như mùi chuột thối. Khi đầu lưỡi nó lướt trên cổ cô chim, con mèo có thể nhận thấy hơi thở cô đnag càng lúc càng yếu ớt. Zorba muốn giúp đỡ cô hải âu tội nghiệp nhưng không biết phải làm sao
Tôi sắp sinh một quả trứng, với tất cả sức lực còn lại, tôi sẽ sinh một quả trứng. Bạn mèo tốt của tôi, ai cũng có thể thấy anh là một con vật rất tử tế có tấm lòng nhân ái cao qúy. Bởi vậy, tôi muốn anh hứa với tôi ba điều. Anh hứa với tôi được không?
...
Hãy hứa với tôi anh sẽ không ăn quả trứng
Hứa với tôi anh sẽ chăm lo quả trứng đến khi con chim non ra đời
Và hãy hứa với tôi anh sẽ dạy nó bay
Tôi hứa là sẽ dạy nó bay
Kengah nhìn lên bầu trời, tạ ơn những làn gió tốt lành đã nâng cánh cô trong suốt cuộc đời, và cô trút hơi thở cuối cùng, một quả trứng trắng lốm đốm xanh lăn ra từ cơ thể đẫm dầu của cô.
Zorba bắt đầu thực hiện lời hứa của mình
Zorba đến gặp ngài Đại Tá, tuổi tác của ngài Đại Tá là một điều khá bí mật, nhưng tuổi tác không phải là vấn đề bởi lẽ tất cả mọi người đều nhớ rằng từ hồi còn trẻ,ngài đã lừng danh với tên gọi Đại Tá Bóng Đêm, và rằng ngài có biệt tài kỳ lạ trong việc đưa ra lời khuyên cho lũ mèo gặp rắc rối. Cho dù ngài chưa từng giải tòa được vụ ẩu đả nào nhưng chỉ riêng lời khuyên của ngài thôi đã làm dịu bớt tình hình rồi. Với tuổi tác và tài năng đó của mình, ngài Đại Tá là một trong những con mèo lãnh đạo có uy quyền nhất ở bến cảng.
Cùng với Secretario, con mèo thư ký của ngài Đai Tá và Einstein – Ngài giáo sư biết hết mọi thứ trên đời, Zorba dẫn họ về chỗ cô hải âu, nhưng đã quá muộn, ngắm nhìn hình hài không còn sự sống của cô hải âu đầy thành kính, vượt qua cảm giác khó chịu với những chiếc long vũ dính đầy dầu, chúng khép đôi cánh sát vào cơ thể cô hải âu, và khi đang làm việc đó chúng phát hiện quả trứng màu trắng đốm xanh.
Zorba đã hứa với cô hải âu tội nghiệp kia rằng sẽ chăm lo cho quả trứng và đứa con của cô ấy. Anh ấy đã thề nguyền bằng danh dự, và lời thề của một con mèo ở cảng cũng là lời thề của mọi con mèo khác, vì thế không ai được rờ tới quả trứng – Ngài Đại Tá trịnh trọng tuyên bố
…
Và lời hứa vẫn là lời hứa, và vì thế, được sưởi ấm dưới ánh măt trời, nó ngủ thiếp đi với quả trứng lốm đốm xanh kề ngay bên cái bụng to tròn, mập ú, đen tuyền.
Tối hôm đó, dưới gốc cây dẻ già, bốn con mèo chôn cất thi hài của cô hải âu tội nghiệp, từ đây Zorba và cả những con mèo nàu sẽ cùng thực hiện một lời hứa khó khăn nhất “ dạy con chim hải âu non biết bay”. Nhưng chúng ta biết rằng một con mèo ở cảng biển luôn giữ trọn lời hứa… và giờ đây, chúng tôi cất lên lời giã từ cuối cùng với cô hải âu, kẻ đã trở thành nạn nhân bởi thảm họa do con người gây ra.
Một con mèo mập ú, to đùng ngày ngày cuộn trọn ấp trứng, điều đó thật không dễ dàng với Zorba. Đến ngày thứ hai mươi, khi màn đêm buông xuống, quả trứng nhúc nhích, Zorba nhìn thấy một chop mỏ vàng cứ xuất hiện rồi biến mất qua vết nứt của quả trứng. Nó kẹp vững quả trứng bằng hai chân sau, và nhờ thế có thể nhìn thấy con chim non mổ lấy mổ để tới khi cái lỗ đủ rộng cho một cái đầu trắng, bé xíu, ướt nhèm nhẹp thò ra khỏi vỏ trứng.
“Má!’’ con chim non chiếp chiếp gọi
Zorba không biết phải phản ứng ra sao. Nó biết là long của mình đen óng như than, nhưng dường như nỗi xúc động và xấu hổ đã khiến nó ngượng hồng lựng cả mình.
Những ngày tháng tiếp theo với sự giúp đỡ của ngài Đại Tá, Secretario và Einstein, Zorba đã nuôi dưỡng hải âu con bằng tất cả tình yêu thương, đó lần lần đầu tiên cho chim non ăn mà không có một chút kinh nghiệm, đó là những lần bảo vệ hải âu con khỏi hai con mèo ở ngoài bến cảng luôn chầu chực ăn thịt nó. Thật không dễ dàng để Zorba thực hiện lời hứa của mình. Có quá nhiều rủi ro, và thậm chí còn nghiêm trọng hơn mối đe dọa từ hai con mèo hoang, đó là từ con người.
Con người, không may thay, lại rất khó lường. Thường thì với những ý định tốt nhất, họ lại phá hoại nhiều nhất
Hải âu chon được Đại Tá đặt cho cái tên Lucky mà tất cả mọi con mèo đều hài lòng, Luckt lớn nhanh như thổi, được bao bọc trong sự yêu thương của bầy mèo. Sau một tháng sống trong tiệm tạp hóa Harry, nó đã ra dáng một con hải âu thiếu niên thon thả với lớp long vũ màu bạc. Trong khi đó Einstein điên cuồng dở hết cuốn sách này sang cuốn sách khác, tìm ra phương pháp giúp Zorba dạy Lucky tập bay.
“Tại sao con lại phải bay?” Lucky hỏi, hai cánh khép chặt vào thân
“Bởi vì con là hải âu, và hải âu thì phải biết bay” Einstein đáp, “Với bác thì thật là khủng khiếp, thật là khủng khiếp nếu con không nhận ra điều đó”
“Nhưng con không thích bay. Và con cũng không thích làm hải âu” Lucky cãi lại “Con muốn làm mèo, mà mèo thì không bay”
Thật khó để chấp nhận và yêu thương một ai đó không giống mình
Matthew, con đ
ười ươi ở tiệm tạp hóa Harry, con vật luôn khó chịu với tất cả những người đến đây, vào một ngày nọ nó đã nói với Lucky rằng bầy mèo chỉ đang nuôi con hải âu con đến béo nẫn và làm thịt thôi, làm sao mà loài mèo có thể thật tâm chăm sóc cho hải âu cơ chứ. Điều đó khiến Lucky vô cùng buồn bã và rồi Zorba đã làm điều mà nó chưa từng làm trước đây, giảng giải cho hải âu con
Con là một con hải âu. Gã đười ươi đúng ở điểm đó, nhưng chỉ điểm đó thôi. Tất cả chúng ta đều yêu con, Lucky. Và chúng ta yêu con bởi vì con là một con hải âu. Một con hải âu xinh đẹp. Chúng ta chưa từng phủ nhận khi nghe con nói con là mèo, bởi điều đó an ủi chúng ta rằng con muốn giống chúng ta, nhưng con khác với chúng ta và chúng ta vui vì sự khác biệt đó. Chúng ta đã không cứu được mẹ con, nhưng chúng ta có thể giúp con. Chúng ta đã bảo vệ con từ khoảnh khắc con mổ vỡ lớp vỏ trứng ra đời. Chúng ta đã dành cho con sự chăm sóc mà không hề nghĩ tới việc biến con thành một con mèo. Chúng ta yêu con như yêu một con hải âu. Chúng ta cảm thấy con cũng yêu chúng ta như vậy, chúng ta là bạn con, là gia đình của con, và chúng ta muốn con biết rằng nhờ con, chúng ta đã học được một điều đáng tự hào: Chúng ta học được cách trân trọng, quý mến và yêu thương một kẻ không giống chúng ta. Thật dễ dàng để chấp nhận và yêu thương một kẻ nào đó giống mình, nhưng để yêu thương ai đó khác mình thực sự rất khó khăn, và con đã giúp chúng ta làm được điều đó. Con là chim hải âu, và con phải sống cuộc đời của một con hải âu. Con phải bay. Khi con đã học hành từ tế, Lucky, ta hứa với con rằng con sẽ thấy hạnh phúc lắm, và sau đó tình cảm của chúng ta dành cho nhau thậm chí còn sâu sắc và đẹp đẽ hơn, bởi đó là tấm chân tình giữa hai loài vật khác nhau.
Con là hải âu và hải âu thì phải bay
Có vẻ như những gì mà giáo sưu Einstein tìm được từ cuốn Bách khoa toàn thư của mình không thể giúp cho hải âu con có thể bay được, mười bảy lần Lucky cố bay lên là mười bảy lần nó rơi tạch xuống nền nhà sau khi rướn cao được vài phân. Cuối cùng, bọn mèo quyết định phá vỡ điều cấm kỵ “Nói ngôn ngữ của loài người”, thật khó đoán được con người sẽ phản ứng ra sao khi thấy một con mèo nói tiếng người. Gần như chắc chắn họ sẽ nhốt nó vào lồng, bắt nó phải trải qua hàng đống thí nghiệm ngu ngốc, bởi vì nói chung, con người không thể chấp nhận việc một sinh vật không giống họ lại có thể hiểu họ và cố gắng làm cho họ hiểu nó. Loài mèo tất nhiên đã nhận thức rất rõ từ số phận đáng buồn của cá heo, chỉ vì chúng đã phô diễn trí thông minh cho loài người – những kẻ đã kết án chúng phải diễn trò như bọn hề trong những khu giải trí dưới nước…Vì vậy nói tiếng người được xem là một hành động liều chết của loài mèo.
Một thi sĩ, đó chính là con người duy nhất mà bọn mèo có thể tìm đến để nhờ giúp đỡ. Như lời của Zorba thì có thể ông ấy không biết làm thế nào để bay với đôi cánh của loài chim, nhưng mỗi khi nghe ông ấy đọc thơ, nó luôn cảm thấy ông ấy đang bay bổng cùng với ngôn từ của mình. Và hơn nữa, ông ấy cũng nuôi một con mèo.
Nhưng những trái tim nhỏ bé
Những trái tim của thần bay lượn
Không khao khát gì hơn
Những cơn mưa hoang dại
Những cơn mưa mang lại luồng gió thổi
Những cơn mưa mang lại ánh mặt trời
Và đêm mưa hôm ấy, Lucky đã bay một mình trong đêm quanh thành phố Hamburg. Nó bay đi xa, đập nhanh đôi cánh của mình, cho tới khi đã bay cao vượt trên cả những cái cần trục ở cảng, cao vượt trên cả những cột buồm, và rồi nó qua trở lại, lướt đi, đảo hết vòng này đến vòng khác quanh tháp chuông nhà thờ.
Zorba đã thực hiện cả ba lời hứa với cô hải âu xấu số, nó đã cuộn tròng hai mươi ngày, việc đó thật khó khăn với một con mèo mập ú ụ như nó, để ấp trứng. Rồi cùng những người bạn của mình, ngài Đại Tá, Secretario và giáo sư Einstein, bầy mèo đã nuôi dưỡng và bảo vệ hải âu con lớn lên thật khỏe mạnh và xinh đẹp, sau cùng, với tất cả tình yêu thương dành cho một con chim hải âu không giống mình, Zorba đã dạy hải âu con bay, lời hứa khó khăn nhất cuối cùng cũng đã thực hiện được.
Lucky, con chim hải âu xinh đẹp, giống như cái tên đầy yêu thương mà những con mèo đã đặt cho nó, thật may mắn khi Kengah đã kịp bay đến nhà thờ và gặp được Zorba, một con mèo mập ú ụ với trái tim đầy tình yêu thương và coi trọng lời hứa. Thật may mắn khi Zorba có những người bạn tốt đã cùng nó chăm sóc và dạy dỗ hải âu con, những con mèo luôn coi trọng lời hứa nơi bến cảng Hamburg, và thật may mắn khi Lucky đã nhận được sựu giúp đỡ từ thi sĩ kia để cuối cùng nó có thể làm một con hải âu tung cánh trên bầu trời rộng lớn
Chuyện con mèo dạy hải âu bay là tác phẩm nổi tiếng dành cho thiếu nhi, nhưng cho đến bay giờ, khi đã trưởng thành tôi vẫn đọc nó, để nhớ về tuổi thơ, để nhắc nhở bản thân rằng lời hứa thực sự rất quan trọng, và để học cách chấp nhận và yêu thương một ai đó không giống mình.
Tác giả: Xoan Nguyễn - Bookademy
----------------------------------
Bài viết cộng tác cùng Bookademy xin gửi về:[email protected]
Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về các cuốn sách hay tại link: https://www.facebook.com/bookademy.vn
Thời điểm tốt nhất để review một cuốn truyện là khi mới đọc xong và chưa kịp để nội dung bất cứ cuốn sách nào khác chen vào đầu. Rất tiếc, lần này tôi phải bình loạn về cuốn sách nổi tiếng “chuyện con mèo dạy hải âu bay” sau khi đã nhồi thêm vào sọ khá nhiều thứ.
Vậy thì đầu tiên, để làm ấm bài bình luận, trước hết xin đưa một vài nhận xét tổng quan. Cuốn truyện thiếu nhi này mang màu trong sáng, nhẹ nhàng từ trong ra ngoài. Với cái tên rất kêu, “chuyện con mèo dạy hải âu bay” đã chỉ cho người ta thấy một nghịch lý nhưng đồng thời với âm sắc dễ nghe cũng mở ra trong đầu người đọc phần nào nội dung câu truyện. Chỉ với tiêu đề thôi, tôi đã biết được phần nhiều nội dung câu truyện. Cá nhân tôi thích cái tên Việt Nam dịch hơn là tên gốc. Bìa truyện đẹp mắt với màu xanh nhã nhặn, hình vẽ đáng yêu. Tuy tên truyện được trình bày với phông chữ hơi rối mắt nhưng hoàn toàn phù hợp với không gian thoáng và gợi mở của hình vẽ. Người vẽ minh họa cho truyện này là Bút Chì, một ngòi vẽ khá có tiếng trong cộng đồng trẻ, có nét. Cụ thể với “Chuyện con mèo dạy hải âu bay”, Bút Chì đã làm rất tốt với những hình vẽ rất dễ thương. Nếu để cá nhân tôi so sánh bìa truyện của Việt Nam với của nước ngoài thì tôi sẽ tự nhận rằng xét chúng ta không hề kém cạnh, so về độ cứng cáp của nét thì có thể không bằng nhưng xét về trình bày nói chung thì thực sự tốt, quan trọng hơn là rất hợp với sách thiếu nhi.
catseagull_small_8947
Hình minh họa của Bút Chì
bia sach truyen con meo day hai au bay
Một số hình mình họa của nước ngoài
Nội dung truyện kể về chú mèo Zorba mập ú tình cờ gặp một bà mẹ hải âu bị tai nạn do tầng dầu loang con người thải xuống biển. Trước khi bà mẹ hải âu chết, Zorba đã trang trọng hưa rằng sẽ chăm sóc quả trứng của cô và dạy con của cô tập bay. Hết lòng thực hiện lời hứa của mình, Zorba cùng những người bạn mèo của chú dần dần yêu thương Lucky, cô bé hải âu đã nở ra từ quả trứng đốm do chính Zorba ấp như con ruột của mình. Lucky nở ra luôn gọi Zorba là “má”, cô nhóc thậm chí tưởng mình là một con mèo. Điều này làm việc học bay của Lucky thêm phần khó khăn, thế nhưng trước nỗ lực của những chú mèo và cô bé, Lucky cuối cùng cũng biết bay.
Xét trên phương diện dành cho thiếu nhi, “Chuyện con mèo dạy hải âu bay” thật sự khá hoàn chỉnh. Trong khi nhân cách hóa những loài vật không phải con người, tác giả khéo léo xây dựng cộng đồng loài vật với những điểm đặc biệt để giữ đúng hình tượng giống loài của chúng. Ta sẽ không hề lãng quên ấy là mèo, là hải âu hay khỉ đột cho dù chúng giống người đến đâu. Toàn bộ câu chữ rõ ràng, không có chút nào tối nghĩa. Giọng văn và nội dung truyện trong sáng, gợi cho các bạn nhỏ về việc trân trọng lời hứa, về tình thương và về nỗ lực trong cuộc sống. Với tôi, truyện không hài hước nhưng với các bạn thiếu nhi thì rất có thể là có. Các bạn nhỏ có thể sẽ thấy thích thú với một vài câu nói. Ví như: “Ô meo, tao nghĩ nó đang tập aerobic cơ đấy. Trông nó như một cái bình tuyệt đẹp. Thật duyên dáng, thật phong cách. Này, cục mỡ, người ta đang chăm chút mày để thi hoa hậu hả?”.
Có bạn 8 tuổi đã nhận xét thế này: “Em rất thích truyện này. Mới cầm sách em rất ngạc nhiên, vì làm sao một con mèo có thể dạy hải âu bay? Mèo có biết bay đâu! Khi đọc truyện thì trái tim em muốn nổ tung ra. Cảm động nhất là đoạn con hải âu khóc vì nó tưởng Zorba định nuôi béo nó để cho lũ chuột xơi tái, xong con mèo mới giải thích là nó đã chăm sóc và yêu thương con hải âu thế nào. Truyện này vừa vui vừa cảm động. Em cho 5+/5 điểm.”
Với những đặc điểm và ảnh hưởng như trên, đây chắc chắn là một cuốn sách hay đối với thiếu nhi.
Tuy nhiên, tôi xin bàn thêm một chút đứng trên phương diện một người đọc không phải thiếu nhi. Tôi đã từng đọc khá nhiều nhận xét về cuốn truyện nổi như cồn này. Người ta ai cũng khen hay và đặc biệt, nhiều người cho rằng “Chuyện con mèo dạy hải âu bay” không chỉ dành cho thiếu nhi mà còn dành cho người lớn. Tôi không phản đối nhưng cũng không hẳn đồng tình.
Không phản đối bởi thực sự câu truyện đem lại cho chúng ta một vài bài học. Tôi rất thích câu nói này: “Thật dễ đàng để chấp nhận và yêu thương một kẻ nào đó giống mình, nhưng để yêu thương ai đó khác mình thật sự rất khó khăn.”. Thật vậy, cho tới giờ tôi vẫn đang tiếp tục học bài học chấp nhận và yêu thương những người đối lập mình. Không dễ làm nhưng một khi bạn đã làm được thì bạn sẽ thấy những cái “đẹp” ẩn giấu sau cánh cửa thông cảm, yêu thương. Hay truyện cũng nói với ta về việc chúng ta cần biết và xác định bản ngã của mình và phát triển nó hay một chút nhắc nhở với ta về việc bảo vệ môi trường.
Mặc dù bài học có đấy, nhưng phải khẳng định đây là một cuôn sách dành cho thiếu thi. Để rút ra những bài học trên không khó, nhưng để những bài học ấy thấm nhuần vào con người ta qua cách diễn giản đơn sơ, không trau chuốt cũng chẳng đào sâu của một cuốn sách dành cho đọc giả nhỏ tuổi thì thật sự rất rất khó. Thêm vào đó, những yếu tố phê phán con người đã hủy hoại môi trường tự nhiên được cho vào một cách cứng ngắc. Lời nhắc nhở của tác giả với con người rằng hãy bảo vệ môi trường trở nên thiếu logic với mạch truyện. Mặc dù nguồn cơn của câu truyện là việc con người xả dầu bừa bãi khiến bà mẹ hải âu phải chết oan nhưng vấn đề môi trường trong “Chuyện con mèo dạy hải âu bay” giống như đặt thức ăn đóng hộp bên cạnh một bàn ăn toàn đồ tươi ấy. Đồ đóng hộp này có ngon thì vẫn lạc lõng với những món ăn khác.
Vậy đấy, khen chê đủ cả. Tóm lại, đây là một cuốn truyện tuyệt vời dành cho thiếu nhi. Người lớn có thể đọc ké nhưng không nên hi vọng rằng nó có thể trở thành sách gối đầu giường của bạn.