Truyện Kiều đặt ra vấn đề số phận: liệu đời người có bị chi phối bởi định mệnh hay luật nhân quả? Kiều dù cố gắng vẫn bị cuốn theo vòng xoáy bất hạnh, dường như do “trời xanh quen thói má hồng đánh ghen”. Điểm mạnh: sự kết hợp giữa nhân sinh quan Phật giáo, Nho giáo và dân gian làm nên chiều sâu triết lý. Nhược điểm: việc nhấn mạnh yếu tố số phận khiến nhân vật nhiều khi trở nên thụ động. Nhưng cũng chính điều này phản ánh nỗi ám ảnh của con người trung đại về thiên mệnh – một yếu tố không thể phủ nhận trong văn hóa thời đó.

“Không Gia Đình” của Hector Malot là một tác phẩm kinh điển trong văn học Pháp, đồng thời cũng là một trong những cuốn sách tuổi thơ không thể quên của nhiều thế hệ độc giả Việt Nam. Lần đầu đọc, tôi đã khóc cùng Rémi – cậu bé mồ côi bị bán đi khi còn quá nhỏ, rồi phải lang bạt khắp nơi với gánh xiếc của cụ Vitalis. Nhưng sau khi đọc lại ở tuổi trưởng thành, tôi nhận ra đây không chỉ là câu chuyện về sự cơ cực, mà còn là một bài ca bất tận về lòng nhân ái, nghị lực và khát vọng tìm về mái ấm gia đình.

Nhân vật trung tâm – Rémi – không được sinh ra trong một gia đình êm ấm. Cậu bị bỏ rơi, rồi phải trải qua đủ thứ khổ đau: đói rét, bệnh tật, bị lợi dụng, thậm chí nhiều lần đối mặt với cái chết. Nhưng điều khiến người đọc yêu mến chính là nghị lực kiên cường của cậu. Trong mọi hoàn cảnh, Rémi vẫn giữ được tấm lòng nhân hậu, sẵn sàng giúp đỡ người khác và không bao giờ đánh mất niềm tin vào một mái nhà đích thực.

Cụ Vitalis là một trong những nhân vật tôi yêu thích nhất. Dưới vẻ ngoài nghiêm khắc, ông lại là người thầy, người cha, người bạn đồng hành đã dạy Rémi biết yêu lao động, sống có trách nhiệm và nuôi dưỡng phẩm chất trung thực. Khi cụ qua đời, tôi đã khóc nấc lên vì cảm giác mất đi một bờ vai che chở. Nhưng chính biến cố đó đã biến Rémi thành một cậu bé mạnh mẽ hơn, đủ can đảm để tiếp tục hành trình gian nan phía trước.

Điều đặc biệt trong tác phẩm là sự đan xen giữa bóng tối và ánh sáng. Rémi nhiều lần rơi vào cảnh khốn cùng, nhưng mỗi lần như vậy, tác giả lại đưa đến những tia hy vọng: một người bạn tốt, một mái nhà tạm thời, một tấm lòng nhân ái. Chính những ánh sáng ấy đã nâng bước cậu đi tiếp, và cũng khiến người đọc tin rằng dù cuộc đời có nghiệt ngã đến đâu, lòng tốt và tình thương vẫn tồn tại để sưởi ấm con người.

Thông điệp lớn nhất của “Không Gia Đình” chính là: Gia đình không chỉ là nơi ta sinh ra, mà còn là nơi có tình thương thật sự. Rémi cuối cùng tìm được cha mẹ ruột, nhưng hơn hết, cậu đã đi qua hành trình để hiểu ý nghĩa của chữ “gia đình” rộng lớn hơn – là những con người đã yêu thương và nâng đỡ cậu trên suốt đường đời.

Khi gấp sách lại, tôi cảm thấy trái tim mình được gột rửa. Câu chuyện không làm ta bi quan vì những khổ đau, mà ngược lại, gieo vào lòng một niềm tin mạnh mẽ: chỉ cần còn giữ sự tử tế, thì dù không có gia đình máu mủ, ta vẫn có thể tìm được một mái ấm cho tâm hồn.

“Không Gia Đình” vì thế không chỉ dành cho trẻ em, mà cả người trưởng thành cũng nên đọc để nhắc nhở bản thân về giá trị của lòng nhân ái, sự kiên cường và ý nghĩa thiêng liêng của hai chữ gia đình.