"Tiền không xấu, ý niệm mà một số người quy cho tiền mới xấu.” - Jason Brennan (Tác giả cuốn sách “Triết Lý Của Người Giàu Sang”.
Trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta, tiền là một công cụ chi phối thái độ sống, lối sống và quan niệm sống của mỗi người. Không thể phủ nhận rằng, nếu không có tiền, chúng ta gần như không thể làm được điều gì trên thế gian này. Tuy nhiên, những ý niệm mà con người gán cho đồng tiền rất đa dạng. Có người cho rằng tiền là bộ mặt, là dũng khí, là tiêu chí thể hiện địa vị và thân thế của một người; nhưng có người khác lại cho rằng tiền bạc là phù du, là công cụ điều khiển những mong muốn của con người, là nguồn gốc của những tệ nạn xã hội. Suy cho cùng, tất cả những giả thiết trên chỉ là ý niệm được đúc kết từ kinh nghiệm và trải nghiệm sống về tiền. Bản chất tiền không hoàn toàn xấu hay hoàn toàn tốt, sự tốt xấu phụ thuộc vào cách con người sử dụng đồng tiền. Chẳng có gì sai trái khi chúng ta làm ra nhiều tiền và tận hưởng sự giàu có của mình. Để bác bỏ những luận điểm của các nhà đạo đức học về việc tiền bạc là nguồn gốc của tội lỗi trong xã hội, tác giả Jason Brennan đã chắp bút cho cuốn sách “Triết Lý Của Người Giàu Sang”, đồng thời đề ra những mặt tích cực của việc sử dụng tiền.
Về tác giả và tác phẩm:
Tác giả Jason F. Brennan sinh năm 1979, là một nhà triết học và giáo sư chuyên ngành Kinh doanh người Mỹ. Hiện nay, ông đang làm việc với vai trò là giáo sư về chiến lược, đạo đức, kinh tế, chính sách công tại Trường Đại học Kinh tế McDonough thuộc Đại học Georgetown. Brennan lớn lên ở Tewksbury, Massachusetts và Hudson, New Hampshire. Ông theo học Đại học Case Western Reserve và Đại học New Hampshire khi còn là sinh viên đại học. Ông đã giành được triết lý Ph.D.in của mình tại Đại học Arizona dưới sự chỉ đạo của David Schmidtz. Từ năm 2006 đến 2011, ông là thành viên nghiên cứu tại Dự án Lý thuyết Chính trị, và sau đó là trợ lý giáo sư triết học tại Đại học Brown. Theo những thông tin sưu tầm trên Wikipedia, Brennan viết về lý thuyết dân chủ, đạo đức của việc bỏ phiếu, năng lực và quyền lực, tự do và nền tảng đạo đức của xã hội thương mại. Các công trình nghiên cứu của ông tập trung vào sự giao thoa giữa triết học chính trị quy phạm và khoa học xã hội thực nghiệm, đặc biệt là các câu hỏi về hành vi của cử tri, bệnh lý của nền dân chủ và hậu quả của tự do. Ông lập luận rằng hầu hết công dân có nghĩa vụ đạo đức không bỏ phiếu. Jason Brennan đã chắp bút cho một số cuốn sách giàu giá trị như: A Brief History of Liberty, Libertarianism: What Everyone Needs to Know, Injustice for All. How Financial Incentives Corrupted and Can Fix the US Criminal Justice System, Good Work If You Can Get It: How to Succeed in Academia…
Cuốn sách “Triết Lý Của Người Giàu Sang” (tựa đề gốc: Why It’s OK to Want to be Rich) được xuất bản vào năm 2021, nhận được nhiều lời khen từ những chuyên gia, giáo sư trong ngành. Trong mục review sách của tờ báo The Independent Review, biên tập viên Christopher J. Coyne đã có lời bình phẩm như sau về cuốn sách “Triết Lý Của Người Giàu Sang”: “Why It’s OK to Want to be Rich does an excellent job of drawing upon a variety of disciplines - ethics, economics, political economy, psychology - to present a powerful defense of desiring and accumulating wealth. The book’s greatest strength is its accessibility to both specialists and non-specialists. Nuanced arguments are presented in an engaging manner along with illustrative examples. Relevant academic research is thoroughly documented in the endnotes and reference list for readers seeking further detail. Over the course of the book, Brennan defends three propositions—(1) that it is okay to want money, (2) that it is okay to make money, and (3) it is okay to keep the money that you earn.” (Tạm dịch: Cuốn sách “Triết Lý Của Người Giàu Sang” đã sử dụng rất xuất sắc kiến thức từ nhiều lĩnh vực khác nhau — đạo đức, kinh tế, kinh tế chính trị, tâm lý học — để thể hiện sự bảo vệ một cách mạnh mẽ về mong muốn và tích lũy của cải. Sức mạnh lớn nhất của cuốn sách là khả năng tiếp cận với cả chuyên gia và những người không chuyên. Các lập luận tinh tế được trình bày một cách hấp dẫn cùng với các ví dụ minh họa. Nghiên cứu học thuật có liên quan được ghi lại kỹ lưỡng trong chú thích cuối và danh sách tham khảo để các độc giả có thể tìm kiếm thêm chi tiết. Trong suốt cuốn sách, Brennan bảo vệ ba đề xuất — (1) rằng việc muốn có tiền là chuyện bình thường, (2) rằng kiếm tiền là chuyện không sai trái, và (3) giữ số tiền mà bạn kiếm được là việc hết sức bình thường.)
Về nội dung cuốn sách:
Cuốn sách “Triết Lý Của Người Giàu Sang” được chia thành 7 chương, tập trung vào các nội dung xoay quanh sự giàu có, đạo đức về tiền, tham vọng về tiền và các khía cạnh khác trên phương diện cá nhân, tổ chức, quốc gia và cả nền văn minh. Xuyên suốt cuốn sách, tác giả Jason Brennan đã nhiều lần nhấn mạnh đến sự bất hợp lý khi kết luận về mối liên hệ giữa tiền và sự suy đồi đạo đức, đồng thời khai sáng về sự “bình thường hóa” việc kiếm nhiều tiền, có tham vọng giàu có và tận hưởng số tiền mà mình đã làm ra. Bên cạnh đó, tác giả khuyên nhủ người đọc nên tìm hiểu về công dụng, giá trị của tiền, vì nếu chúng ta thờ ơ với tiền, chứng tỏ rằng chúng ta không hiểu gì về nó. Từ góc độ tâm lý học và kinh tế học, tác giả đã đem đến cho người đọc những cách tiếp cận mới khi nói về chuyện tiền bạc, khuyến khích chúng ta kiếm tiền, miễn sao số tiền ấy là số tiền “sạch”.
Không thể phủ nhận rằng với cách tiếp cận của Jason Brennan, các lập luận, phân tích, dẫn chứng của tác giả rất chặt chẽ. Ông không e ngại khi đưa ra một cách đầy đủ về các quan điểm lập luận khác cho rằng tiền bạc là nguồn gốc của các hành vi vô đạo đức trong xã hội hay là mầm mống cho sự suy đồi trong xã hội. Đó là những “định kiến” phổ biến về tiền, sự giàu có và những người giàu có xung quanh chúng ta. Có một bộ phận đông đảo người dân có thành kiến với giới siêu giàu, thượng lưu, có những ánh nhìn đầy nghi hoặc rằng liệu những người đó có thật sự có được tiền một cách phi pháp hay không? Trên thực tế, lý do dẫn đến những thành kiến này xuất phát từ việc coi tiền có giá trị ngang hàng với các vật dụng thường ngày, chỉ có một số chức năng nhất định. Nhưng có thể với những người giàu có, họ không coi tiền như một vật dụng thường ngày, chỉ có chức năng trao đổi, mua bán, tích lũy mà còn hơn thế nữa. Bên cạnh đó, quan điểm - thành kiến trên - không sai. Có những người khi thực sự không có hứng thú với tiền bạc, họ cũng sẽ có xu hướng đưa ra những quan điểm tương tự thành kiến được nhắc đến ở phía trên. Có những người phất lên nhờ việc sử dụng tiền một cách không minh bạch. Nhưng suy cho cùng, sự thiếu tin tưởng căn cố trong chúng ta khi nhắc đến sự giàu có và tiền bạc xuất phát từ việc chúng ta tin rằng những người giàu có đang cố gắng vượt lên chúng ta, hoặc tin vào giá trị định lượng, phàm trần, thô tục của đồng tiền. Ý nghĩa vốn có của đồng tiền không bao gồm những yếu tố đó và chính những cách thức sử dụng tiền của con người chúng ta đã chứng minh tất cả. Lịch sử ngàn năm với đời sống trong các thị tộc nhỏ đã khiến con người ta có thái độ tiêu cực đối với bất kỳ ai có được nhiều hơn “phần công bằng” mà họ được hưởng, một thái độ không phù hợp với thế giới kết nối toàn cầu, định hướng thị trường ngày nay. Đây cũng là tinh thần được tác giả thể hiện xuyên suốt cuốn sách.
Có lẽ những lập luận của Jason Brennan đã khiến chúng ta phải giật mình khi nhận ra rằng, hẳn là bản thân chúng ta cũng đã có lúc có những suy nghĩ tiêu cực khi đối diện với đồng tiền, người giàu có và sự giàu có trong cuộc sống. Những gì chúng ta nhìn thấy không phải là sự thật toàn bộ, và những gì mà chúng ta biết chưa chắc đã là thông tin xác thực. Cá nhân tôi cảm thấy một lập luận không có đúng hay sai, chỉ có lý hay không mà thôi. Việc ham muốn có nhiều tiền là chuyện bình thường, việc ghét tiền cũng là việc hết sức bình thường vì đây không phải là quy chuẩn cuộc sống và không có quy chuẩn cuộc sống nào ép chúng ta vào khuôn khổ phải coi trọng tiền bạc. Lập luận của tác giả hay định kiến của cộng đồng đều là những quan điểm có cơ sở, và thông điệp mà tác giả mong muốn truyền đạt đến người đọc lại càng có giá trị khi đó không đơn thuần là bài học kinh nghiệm của ông mà còn dựa trên thực tế xu hướng thế giới, kinh tế và thị trường trong thời đại ngày nay. Có lẽ tác giả Jason Brennan không chỉ muốn khuyên người đọc hướng đến sự tự do, độc lập về mặt tài chính mà còn sự vượt lên những định kiến về tiền bạc và sự giàu có để hội nhập với thế giới, với thị trường, và cũng để trân trọng những giá trị mà đồng tiền có thể mang lại.
Lời kết:
Tiền bạc luôn là vấn đề mà chúng ta không ngừng quan tâm vì nó có sức ảnh hưởng lớn lao đến hầu hết các khía cạnh trong cuộc sống hàng ngày. Tiền bạc có thể giúp chúng ta làm được nhiều thứ mà chúng ta có thể không lường trước được. Dù tiền bạc có chức năng như thế nào, ý nghĩa của nó phụ thuộc vào cách mà chúng ta sử dụng những đồng tiền đó. Thật sai lầm nếu như chúng ta quy chụp tiền với một tính chất nào đó mang tính toàn bộ, và phải chăng việc tốt hay xấu nằm ở cách dùng, chứ không nằm ở bản chất của tiền. Cuốn sách “Triết Lý Của Người Giàu Sang” không chỉ cung cấp kiến thức về kinh tế, xã hội mà còn về tâm lý học. Cá nhân tôi hy vọng rằng cuốn sách “Triết Lý Của Người Giàu Sang” có thể được biết đến và đọc nhiều hơn.
Tóm tắt và Review bởi: Quỳnh Trang - Bookademy
Hình ảnh: Cẩm Anh
-------------------------------------------------------------
Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link: Bookademy
(*) Bản quyền bài viết thuộc về Bookademy - Ybox. Khi chia sẻ hoặc đăng tải lại, vui lòng trích dẫn nguồn đầy đủ "Tên tác giả - Bookademy." Các bài viết trích nguồn không đầy đủ cú pháp đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.
Một trong những điểm mạnh của cuốn sách "Triết Lý Của Người Giàu Sang" của tác giả Jason Brennan là việc tác giả không chỉ tập trung vào quan điểm cá nhân và quyền lợi cá nhân mà còn đề cao vai trò của sự giàu có và tiền bạc trong xã hội. Tác giả nhấn mạnh rằng, qua việc kiếm tiền và tạo ra sự giàu có, một người có thể đóng góp tích cực vào xã hội và tạo ra những cơ hội và lợi ích cho cả bản thân và những người xung quanh. Điều này khá khác biệt so với quan điểm truyền thống về giàu có.