Trong thời đại công nghệ số đầy biến động, có lẽ một trong những thử thách lớn nhất đối với các chuyên viên IT là sự đổi mới và sáng tạo để cạnh tranh, nắm bắt các cơ hội bứt phá. Trong Dự án Kỳ lân, những khó khăn ấy được đề cập dưới hình thức một câu chuyện đan xen cả những kiến thức về công nghệ, kinh doanh và mối quan hệ nơi công sở. Maxine - một nữ chuyên viên IT đầy tiềm năng với kinh nghiệm nhiều năm trong nghề bất đắc dĩ bị chuyển đến Dự án Phượng hoàng một dự án chết người của công ty Parts Unlimited. Maxine cùng đội ngũ của mình vượt qua các thách thức và rào cản trong giao tiếp, từng bước tạo nên một dự án đầy tiềm năng.
Maxine bật cười lớn. Cô thích cái tên này. Thuật ngữ “kỳ lân" thường được sử dụng để chỉ các công ty khởi nghiệp công nghệ đặc biệt xuất sắc. Parts Unlimited là một con ngựa già cỗi, nhưng mọi người ở đây đang cố gắng chứng minh rằng họ có thể làm mọi thứ mà một con kỳ lân có thể, với văn hoá, kỹ thuật và kiến trúc phù hợp.
“Anh sẽ chuyển tôi sang…” Maxine không thể thở nổi. Cô không thể tin những gì cô vừa nghe.
“Nghe này, Max, tất cả những gì cô phải làm là tránh gây chú ý trong bốn tháng. Sau đó, cô có thể quay lại và lựa chọn bất kỳ dự án nào cô muốn, cô hiểu chứ?” Chris nói. Mỉm cười yếu ớt, anh ta nói thêm, “Cô thấy đấy, chẳng khác gì một kỳ nghỉ đúng không?”
“Ôi, Chúa ơi…”, cô thốt lên. “Anh sẽ chuyển tôi sang Dự Án Phượng Hoàng sao?!” Cô gần như hét lên. Maxine ngay lập tức giận bản thân vì khoảnh khắc yếu đuối ngắn ngủi này. Cô hít một hơi thật sâu, chỉnh lại chiếc áo blazer và giữ bình tĩnh.
“Việc này thật nhảm nhí, Chris, và anh biết thừa là như vậy!” Cô nói thẳng vào mặt anh ta, chỉ tay vào anh ta.
Não Maxine lúc này đang phóng tốc độ, suy nghĩ nhanh về những gì cô biết về Dự án Phượng Hoàng. Không có gì tốt đẹp cả. Trong vài năm nay, nó là dự án chết người của công ty, đã khiến hàng trăm lập trình viên sập bẫy và gây ra tai tiếng chưa từng thấy. Maxine khá chắc rằng lý do không có gì đúng đắn về dự án này đơn giản là vì những người ở đó không làm gì ra hồn.
Bất chấp các thất bại hiển nhiên, Dự án Phượng Hoàng vẫn được tiếp tục. Với sự phát triển của thương mại điện tử và tình cảnh thoái trào của các cửa hàng truyền thống, mọi người đều biết phải làm gì đó để đảm bảo rằng Parts Unlimited vẫn tồn tại được trong thời đại các yếu tố kỹ thuật số ngày càng gia tăng.
Parts Unlimited vẫn là một trong những tổ chức lớn nhất trong ngành, với gần một nghìn cửa hàng trên toàn quốc. Nhưng có những lúc Maxine tự hỏi công ty sẽ tiếp tục vận hành sau lễ kỷ niệm một trăm tuổi ra sao- lễ kỷ niệm mới qua đi chưa lâu.
Dự án Phượng Hoàng được xem là giải pháp, là hy vọng sáng ngời sẽ dẫn dắt công ty đến tương lai. Tính đến bây giờ nó đã chậm tiến độ ba năm (sẽ còn tăng lên nữa) và 20 triệu đô la đã biến mất, mà chẳng có kết quả gì hữu hình, ngoại trừ việc các lập trình viên đang hết sức khốn khổ. Nó bốc mùi thất bại và sẽ gây hậu quả nghiêm trọng cho công ty.
[...]“Tôi xin lỗi, Maxine”, Chris nói, giơ hai tay lên. “Đây là điều tốt nhất tôi có thể làm cho cô. Như tôi đã nói, không ai thực sự đổ lỗi cho cô. Chỉ cần từ tốn và tất cả mọi thứ sẽ sớm trở lại bình thường.”
Maxine ngồi xuống, nhắm mắt lại, hít một hơi thật sâu và đưa hai tay ôm lấy mặt, cố gắng suy nghĩ.
“Được rồi. Được rồi…”, cô nói. “Anh cần một kẻ giơ đầu chịu báng. Tôi hiểu rồi. Tôi có thể nhận lỗi cho toàn bộ thất bại này. Ổn thôi, hết sức ổn… Đôi khi đây là cách xử lý công chuyện mà, phải không? Không có nặng nề gì hết. Chỉ là… hãy chuyển tôi sang làm việc trong căng tin hoặc quản lý mấy cái máy bán hàng tự động. Tôi không ngại. Bất cứ nơi nào trừ Dự án Phượng Hoàng.
Khi lắng nghe chính bản thân mình, Maxine nhận thấy rằng trong chưa đầy hai phút, cô đã chuyển từ chối bỏ sang giận dữ và giờ đang mặc cả thương lượng. Cô khá chắc cô đã bỏ lỡ một giai đoạn trong chu kỳ buồn khổ mất mát của Kübler-Ross, nhưng ngay lúc này cô không thể nhớ đó là giai đoạn nào.
[...] “Maxine, tôi nói nghiêm túc đấy. Chỉ cần đừng gây chú ý, đừng gây lộn xộn, tránh xa các sự cố, và mọi thứ sẽ ổn, được chứ? Cô nên cảm ơn những ngôi sao may mắn chiếu mệnh mình, bởi cô đã không bị sa thải vì trục trặc tiền lương như hai người khác hồi năm ngoái", Chris khẩn khoản.
“Được rồi, được rồi. Không gây lộn xộn.” Cô nói rồi đứng lên.“Hẹn gặp lại anh sau bốn tháng nữa. Và không có gì đâu khi tôi đã giúp anh giữ được ghế của mình. Siêu xuất sắc, Chris ạ.”
Chris thực sự ngày càng hèn nhát hơn sau mỗi năm, cô nghĩ khi lao ra khỏi phòng như một cơn bão. Cô nghĩ đến việc đóng sầm cửa, nhưng thay vì làm như vậy, cô đóng nó lại… một cách dứt khoát. Cô nghe thấy anh ta nói với theo, “Làm ơn đừng gây lộn xộn nhé, Maxine!”
Khi khuất khỏi tầm mắt người khác, cô dựa lưng vào tường. Nước mắt trào ra. Đột nhiên, cô nhớ đến giai đoạn còn thiếu trong chu kỳ của Kübler-Ross sau khi thương lượng về mất mát: cảm giác trầm cảm.
Maxine từ từ quay trở lại bàn làm việc. Bàn làm việc cũ của cô. Nơi cô từng làm việc.
Maxine không thể tin rằng chuyện này lại xảy ra với mình. Khi cố gắng ngăn lại tất cả những lời độc thoại tiêu cực quanh quẩn trong đầu, cô tự nhắc nhở bản thân về phẩm chất mà cô sở hữu. Cô biết rằng trong hai mươi lăm năm qua, công việc của cô là “bẻ cong" công nghệ để có thể hoàn thành công việc - một cách hiệu quả và chính xác, sáng tạo và tinh tế, và quan trọng nhất, cô rất có năng lực.
[...] Nhìn xung quanh, cô thấy các tòa nhà được thiết kế nhằm phô bày vị thế và sự thành công của công ty. Parts Unlimited đạt được độ uy tín đáng nể khi là một trong những nhà tuyển dụng lớn nhất tiểu bang, với bảy nghìn nhân viên. Họ có cửa hàng ở hầu hết các tiểu bang và hàng triệu khách hàng trung thành, mặc dù số liệu cho thấy những con số đó đang giảm dần.
Trong thời đại của Uber và Lyft, thế hệ trẻ thường không chọn sở hữu ô tô, và nếu có, họ chắc chắn không tự sửa xe. Không cần phải là một thiên tài chiến lược để nhận ra nếu muốn thịnh vượng lâu dài, tổ chức này cần phải làm thứ gì đó mới mẻ và khác biệt.
Khi lái xe sâu hơn vào trong khuôn viên công ty, cô vẫn chưa thể tìm thấy Toà 5. Khi đi vòng quanh đến lần thứ ba, cuối cùng cô cũng thấy biển báo chỉ đường đến bãi đậu xe. Tim cô như rơi xuống. Nơi đây là một bãi rác so với những tòa nhà xung quanh. Nó thậm chí trông cũng giống một nhà tù, cô tự nhủ.
Toà 5 từng là một nhà máy sản xuất, giống như một MRP-8, toà nhà “cũ" của cô. Nhưng MRP-8 rõ ràng vẫn là niềm tự hào của công ty, còn Toà 5 là nơi họ vứt bỏ những nhân viên IT không biết cư xử như cô và ném đi luôn chìa khoá nhà.
Nếu Dự án Phượng Hoàng là dự án quan trọng nhất và mang tính chiến lược của công ty, vậy tại sao các đội làm việc cho nó không xứng đáng có được một cơ sở tốt hơn?
[...] Khi cô mở cửa, lòng cô lại chùng xuống. Đó là một văn phòng làm việc chia ngăn có diện tích lớn với những vách ngăn màu xám buồn tẻ. Như thể mọi màu sắc đã bị rút hết sạch khỏi toà nhà, cô nghĩ. Maxine nhớ đến chiếc ti vi màu cũ kỹ của bố mẹ khi em trai cô nghịch ngợm độ sáng, độ tương phản và bảng chọn màu, rồi làm cho mọi thứ có màu xám và xanh lá cây trông muốn phát bệnh.
Tuy vậy, Maxine rất vui khi thấy mỗi bàn làm việc có hai màn hình LCD lớn. Cô đã đến đúng nơi - đây là khu vực của những lập trình viên. Những màn hình mới, các trình soạn thảo mã đang mở, và số người đeo tai nghe chiếm tỷ lệ cao là những chứng cứ rất rõ ràng.
[...] Khi cô đi đến góc phòng đối diện để tìm Randy, Maxine đột nhiên gửi thấy nó: thứ mùi không thể nhầm lẫn của những người đã ngủ lại văn phòng. Cô biết mùi này. Nó có mùi của những giờ làm việc kéo dài, hệ thống thông gió không hoạt động đủ mạnh, và nỗi tuyệt vọng.
Trong công nghệ, đây là một sự gần như mang tính thường tình. Khi cần nhanh chóng chuyển giao các khả năng mới ra thị trường, để nắm bắt cơ hội hoặc để bắt kịp với đối thủ cạnh tranh, những giờ làm việc sẽ kéo dài tới vô tận, và bạn ngủ dưới gầm bàn còn dễ hơn là về nhà rồi trở lại công ty ngay. Mặc dù làm việc hàng giờ kéo dài đôi khi là thứ được tôn vinh trong văn hoá đại chúng, Maxine lại coi đây là biểu hiện của một thứ hết sức sai lầm.
Cô tự hỏi chuyện gì đang xảy ra: Hứa hẹn quá nhiều với thị trường? Chỉ đạo tồi tệ về kỹ thuật? Chỉ đạo tồi tệ về sản phẩm? Nợ kỹ thuật quá nhiều? Không đủ tập trung vào cơ cấu kiến trúc và các nền tảng để giúp các lập trình viên có thể làm việc hiệu quả?
[...] Cô tìm thấy Randy ở một ô làm việc trong góc, đang mải miết đánh máy, xung quanh là những chồng giấy khổng lồ. Randy có mái tóc đỏ, mặc áo sơ mi sọc trắng và quần kaki. Maxine đoán cậu ấy gần bốn mươi, có lẽ ít hơn cô mười tuổi. Đánh giá dựa trên chỉ số mỡ cơ thể khá thấp của anh chàng, Maxine nghĩ có lẽ cậu ta chạy bộ hằng ngày. Nhưng Randy trông căng thẳng đến mức dường như việc chạy bộ hằng ngày cũng không có ích gì.
Randy nở nụ cười thật tươi, đứng dậy bắt tay cô. Cô đặt thùng giấy xuống và nhận ra cánh tay mình đã mỏi rã rời. Khi cô bắt tay Randy, cậu ta nói, “Chris đã kể cho tôi làm sao chị lại tới đây. Tôi rất tiếc khi biết chuyện. Nhưng hãy tin tôi, chúng tôi đã được nghe rất nhiều về chị và chúng tôi rất vui khi có một người kinh nghiệm như chị vào đội. Tôi biết chỗ này không phải nơi tận dụng tốt nhất các kỹ năng của chị, nhưng tôi sẵn lòng nhận bất kỳ sự giúp đỡ nào có thể. Tôi nghĩ chị có thể tạo ra sự khác biệt thực sự ở đây.
Maxine buộc mình phải mỉm cười vì Randy có vẻ tử tế, thậm chí rất nhiệt tình. “Rất vui được giúp đỡ, Randy. Cậu cần tôi làm gì?”, cô hỏi, cũng cố gắng nhiệt tình. Cô muốn trở nên có ích.
[...] Maxine giơ ngón tay cái đồng ý. Khi họ rời đi, cô đăng nhập từ laptop mới và mở email. Nhưng trước khi xem những gì Josh gửi, cô lượn một vòng để khám phá còn gì khác trên laptop mới của mình.
Ngay lập tức, cô rơi vào bối rối. Cô tìm thấy các liên kết dẫn đến hệ thống nhân sự, các kết nối mạng nội bộ dẫn tới tài nguyên của công ty, các đường link dẫn đến hệ thống báo cáo chi phí, bảng lương, hệ thống thẻ chấm công… Cô tìm thấy Microsoft, Word, Excel và các ứng dụng còn lại của bộ công cụ Office.
Cô cau mày. Cài đặt này chỉ ổn cho người làm tài chính, cô nghĩ chứ không phải lập trình viên. Không có công cụ nào cho lập trình viên, trình soạn thảo mã hay trình quản lý mã nguồn. Mở cửa sổ terminal, cô xác định máy không có bất kỳ công cụ biên dịch nào, Docker không, Git cũng không… không có gì cả. Thậm chí không có Visio hay OmniGraffle!
Khi bạn thuê một thợ sửa ống nước hoặc thợ mộc, bạn có thể trông đợi là họ sẽ mang theo dụng cụ riêng. Nhưng trong một tổ chức phần mềm có nhiều hơn một lập trình viên, toàn nhóm sử dụng các công cụ giống nhau để làm việc hiệu quả. Có vẻ tại Dự án Phượng hoàng, hộp công cụ đang rỗng không.
[...] Maxine nhìn đồng hồ và ngạc nhiên khi thấy đã gần một giờ chiều. Cô không thu được gì sau hai tiếng đồng hồ, ngoài danh sách ba mươi hai thứ cô cần. Và cô vẫn không biết các công cụ lập trình hay kho mã nguồn ở đầu.
Nếu việc thiết lập cài đặt cho lập trình viên của Phượng Hoàng là một sản phẩm, nó sẽ là sản phẩm tồi tệ nhất từ trước đến nay.
Và giờ thì cô cần cho cái gì đó vào bụng. Cô nhìn xung quanh và thấy tầng nhà gần như chẳng còn gì, cô đã bỏ lỡ giờ ăn trưa nhộn nhịp.
Sẽ tốt hơn nếu khi nãy cô đi theo mọi người, nhưng cô lại quá mải mê khám phá mê hồn trận các tài liệu của Phượng Hoàng. Bây giờ cô không biết phải tới đâu để ăn trưa. Cô tự hỏi liệu có nên thêm luôn điều này vào danh sách của của mình.
Ngay sau dòng “cập nhật và gửi đi lý lịch làm việc của mình".
--------------------------------------------------
Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link: Bookademy
Bạn đam mê viết lách, yêu thích đọc sách và muốn lan tỏa văn hóa đọc tới cộng đồng của YBOX.VN? Đăng ký để trở thành CTV Bookademy tại link: http://bit.ly/bookademy_ctv
(*) Bản quyền bài viết thuộc về Bookademy - Ybox. Khi chia sẻ hoặc đăng tải lại, vui lòng trích dẫn nguồn đầy đủ “Tên tác giả – Bookademy”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ cú pháp đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.
Chú ý: Tôi đã nhận được một bản sao xem trước để đánh giá. Cuốn sách dự kiến sẽ được phát hành vào tháng 11 năm 2019. Đây là một tiểu thuyết kinh doanh, tiếp tục câu chuyện bắt đầu trong cuốn Dự án Phoenix về một công ty phụ tùng ô tô cũ mờ, đang vật lộn với các hệ thống và quy trình kinh doanh bị trì trệ. Và nó kể về cách họ áp dụng một số nguyên tắc cơ bản xuất phát từ TOC, Lean, Agile, DevOps và nhiều hơn nữa và làm một điều gì đó tuyệt vời. Câu chuyện đã khiến tôi bị cuốn hút khá sớm, thậm chí còn khiến tôi lo lắng cho nhân vật chính - khi cô ấy cảm thấy khó chịu trước hành động của người khác, tôi cũng cảm thấy buồn nôn. Đây là một cuốn sách hay - một câu chuyện cho thấy điều gì có thể xảy ra nếu bạn có đủ can đảm để làm điều đúng đắn tiếp theo.