Ai
cũng yêu việc làm đẹp với các loại mỹ phẩm nhưng bạn có biết chúng làm từ những
thành phần gì và quy trình làm như thế nào? Cuốn sách này sẽ giúp chúng ta điều
ấy. Chúng ta sẽ hiểu hơn về nguyên liệu thành phần của các sản phẩm mỹ phẩm và
có thể tự làm chúng trong tại ngôi nhà nhỏ của mình.
Mỹ phẩm hàng ngày của phái đẹp cũng
đã rất nhiều, nào son, nào nước hoa, kem dưỡng… Không những thế son còn có son
dưỡng, son nước, son bóng; nước hoa có nước hoa khô, nước hoa lăn, xịt khử mùi
toàn thân; kem dưỡng thì có kem dưỡng mùa đông, kem dưỡng ban ngày, kem
massage, dầu massage, bơ dưỡng thể, sữa dưỡng trắng da chống nắng…còn cả kem
đánh răng, muối tắm. Mỹ phẩm là một sản phẩm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe
và vẻ bề ngoài của mỗi người, trước khi tìm hiểu quy trình thực hiện, chúng ta
cần biết và thực hiện các lời thề của người làm mỹ phẩm để bảo vệ bản thân, sản
phẩm và người tiêu dùng:
Tôi xin thề sẽ sử dụng găng tay bảo hộ, khẩu trang và tạp dề ni lông
trong quá trình điều chế mỹ phẩm, nhất là đối với những sản phẩm có chứa hóa chất.
Tôi xin thề sẽ sử dụng các hóa chất trong tỉ lệ an toàn.
Tôi xin thề vệ sinh dụng cụ, đồ chứa bằng cồn và lau khô chúng trước
khi làm mỹ phẩm.
Tôi xin thề luôn chế biến mỹ phẩm ở nơi thoáng mát, tránh sự có mặt của
trẻ em hoặc thú cưng.
Tôi xin thề sẽ quan sát sản phẩm trong ít nhất 6 tháng và chỉ làm mỹ phẩm
cho người khác sử dụng sau 6 tháng quan sát sản phẩm mẫu.
Tôi xin thề sẽ tìm hiểu kỹ nhất có thể về nguyên liệu, quá trình chế biến
và các phát sinh của sản phẩm trước khi điều chế chúng. Tôi hiểu rằng làm mỹ phẩm
với sự ngu dốt có thể gây hại cho bản thân tôi và những người xung quanh.
Son
Son là một thứ không thể thiếu đối
với bất kỳ cô gái nào. Một là môi hồng điểm thêm nét tươi tắn cho khuôn mặt yêu
kiều. Từ khi chưa biết đến các đồ trang điểm khác thì son đã là một thứ rất
thân thuộc. Son dưỡng được tạo từ sáp ong và bơ thực vật giúp đôi môi mềm mại,
mịn màng. Son màu điểm thêm nét hồng cho đôi môi thêm xinh. Bên cạnh son thỏi,
son nước rất được ưa chuộng vì tính dễ sử dụng của chúng. Son bóng không màu là
lớp áo ngoài cùng cho đôi môi óng ánh, căng mọng. Thỏi son Bonne Bell của những
năm 2000 là một mảng hồi ức thanh xuân đáng nhớ của tác giả. Những nguyên liệu
và đặc tính của chúng như dầu, bơ, sáp, hương được nêu chi tiết những mặt lợi,
lưu ý và hướng dẫn sử dụng như quyển từ điển cho những người làm son tại nhà.
Các lỗi kỹ thuật và cách khắc phục cũng được chia sẻ chi tiết. Tự tay mình điều
chế những thỏi son, được pha màu cho chúng và sử dụng chúng hàng ngày sẽ là một
cảm giác rất hạnh phúc.
Son rất dễ làm, chỉ cần 20 phút thực
hiện chúng ta đã có thể tạo ra một thỏi son cho riêng mình. Sáp để làm son dưỡng
thường là sáp ong, vì sáp ong rẻ và dễ kiếm. Sáp ong cũng có khả năng kháng
viêm tốt và phần nào hỗ trợ dưỡng môi. Thành phần của một thỏi son dưỡng gồm
25% sáp ong, 38% dầu ô liu, 30% dầu dừa, 5% dầu castor, 2% hương liệu vani cho
môi
Son màu handmade có thể được hiểu
như là son dưỡng sử dụng nhiều phẩm màu. Để màu son lên đúng như màu phẩm, bạn
nên sử dụng các nguyên liệu nền (sáp, bơ và dầu thực vật) màu càng trắng càng tốt.
Các nguyên liệu nền có màu vàng đến nâu sẽ làm son ngả màu tối, nếu thấy cần
thiết phải sử dụng, bạn nên hạn chế ở tỉ lệ thấp. Son màu cần 25 phút để hoàn
thành với các thành phần như sau: sáp ong trắng, sáp candelilla, dầu quả bơ, dầu
dừa, dầu castor, phẩm màu hồng neon.
Làm son nước gần giống như son màu
dạng cứng. Với son nước, lượng sáp sẽ được điều chỉnh ở mức thấp hơn để chất liệu
của sản phẩm là dạng dung dịch đặc, đủ đặc để giữ phẩm màu không bị loắng. Các
thành phần có trong 1 cây son nước là sáp ong trắng, sáp đậu nành, dầu quả bơ,
dầu dừa, dầu hạnh nhân, phẩm màu, hương liệu.
Với công thức nền như của son nước,
nhưng chỉ sử dụng một chút phẩm màu vàng nhũ, là bạn có thể có cho mình một sản
phẩm son bóng. Phẩm vàng ở tỉ lệ thấp không tạo được màu cho môi. Nó chỉ giúp
môi của bạn bắt sáng, nổi bật hơn và mang sắc thái sang trọng của màu vàng kim
loại.
Đâu là công thức lý tưởng và chúng
ta có thể tùy chỉnh để tạo ra sản phẩm son đặc biệt phù hợp với mình? Để có một
thỏi son với công thức phù hợp, chúng ta cần xác định rằng thỏi son ấy được
dùng ở mùa đông hay mùa hè, da siêu nẻ hay dùng cho trẻ em. Với mỗi công thức,
hãy làm và thử dùng cho 3 người thân nhất trong 2 tuần liên tục và lấy đánh giá
trên thang điểm 5. Những loại dầu thực vật ở dạng rắn (bơ thực vật), dạng nửa lỏng
nửa rắn (dầu cọ) hoặc những loại dầu sẽ đông cứng vào mùa đông (như dầu dừa) -
nếu bạn muốn dùng chúng trong son dưỡng thì lưu ý tổng tỉ lệ của chúng không
nên quá 50% vì son của bạn sẽ có cảm giác cứng và đôi khi dễ gãy. Chúng ta cần
tìm hiểu đặc tính của các loại dầu, bơ và sáp để tìm ra công thức tối ưu cho
mình.
Chắc hẳn bạn đã từng nghe son
vaseline nhưng tại sao chúng ta không làm son từ vaseline? Thứ nhất, Vaseline
Petroleum Jelly là một sản phẩm dưỡng hoàn chỉnh. Làm mỹ phẩm từ nguyên liệu
thô sẽ giúp bạn tự do chọn lựa các thành phần phù hợp với cơ thể và nhu cầu của
bạn. Thứ hai, Vaseline Petroleum Jelly có thành phần 100% petrolatum. Đây là một
sản phẩm phụ trong quá trình sản xuất dầu mỏ, được phát hiện ra khi bao phủ
mặt đáy các giàn khoan dầu. Nó dưỡng nẻ rất hiệu quả, tạo một lớp màng tuyệt đối
ngăn cách da và môi trường, tránh trường
hợp da bị mất nước. Tuy nhiên ngoài các lợi ích trên, chúng tôi chưa tìm thấy
tài liệu nào nói về giá trị dinh dưỡng của petroleum jelly. Khả năng bảo vệ da
của nó đôi khi còn đi kèm với các triệu chứng liên quan đến bít lỗ chân lông và
gây mụn.
Thế nào là dầu, thế nào là tinh dầu?
Dầu (hay còn gọi là dầu thực vật, dầu
nền, dầu dẫn) là một dung dịch có thành phần chính là axit béo. Dầu thực vật
thường được lấy bằng cách ép nguội hoặc đun nóng. Nó rất nhẹ mùi (nếu có mùi
thì thường là mùi chung của dầu, khó phân biệt dầu qua mùi hương) và không bay
hơi. Tác dụng của nó khi bôi ngoài da là bảo vệ da, đôi khi đóng vai trò làm
màng chắn cho da, và cung cấp dinh dưỡng. Dầu thực vật có thể bôi trực tiếp lên
da.
Tinh dầu (ví dụ: tinh dầu oải
hương, tinh dầu cây trà, tinh dầu hương thảo v.v…) là một dung dịch không có
thành phần axit béo. Các biện pháp lấy tinh dầu phổ biến là chưng cất hơi và sử
dụng CO2. Tinh dầu rất dễ bay hơi. Tác dụng chính của nó là tạo mùi hương giúp
trị liệu bằng giác quan và đặc trị một số vấn đề cho da liễu và sức khỏe. Đa số
tinh dầu không thể dùng bôi trực tiếp lên da mà phải pha loãng.
Nước hoa
Mùi hương làm say đắm lòng người đến
từ nước hoa khô, nước hoa lăn và xịt khử mùi. Chỉ từ 5 đến 10 phút là ta có thể
tự pha chế nước hoa cho riêng mình. Pha chế nước hoa là một nghệ thuật pha trộn
các hương thơm. Mùi hương không chỉ được cảm nhận bằng khứu giác mà còn cảm nhận
bằng trực giác nữa. Mùi hương là linh hồn của nước hoa, pha chế mùi hương là một
việc đơn giản bậc nhất nhưng để tạo ra một kết quả tuyệt trần lại là việc phức
tạp bậc nhất.
Thành phần của một hủ nước hoa khô
gồm có sáp đậu nành, dầu hạnh nhân, hương liệu Sweet Pea, phẩm màu hồng ánh ngọc
trai. Xịt toàn thần thì bao gồm nước cất, cồn 90 độ, dung dịch nhữ hóa
Polysorbate-20, tinh dầu cây trà, chất khử mùi, phenonip.
Hạn sử dụng của các sản phẩm có nước?
Nước là môi trường thuận lợi cho vi
khuẩn và nấm mốc phát triển. Phenonip (chất bảo quản hay được dùng) là tổng hợp
của một vài loại paraben
khác nhau. Với mỹ phẩm handmade và điều kiện khí hậu như Việt Nam, bạn có thể cất
trữ sản phẩm đến 1 năm với tỉ lệ tối đa của phenonip là 1% (nằm ngoài 100%
thành phẩm, như chúng tôi đã đề cập ở mục giới
thiệu về tỉ lệ %). Lưu ý rằng đây là “cất trữ” nhé, còn khi đã mở kem, bạn nên
dùng trong khoảng từ 2 - 3 tháng mà thôi. Lý do của việc này là khi đã bị
mở, sản phẩm sẽ tiếp xúc với không khí chứa vi khuẩn. Tay chúng ta
khi sử dụng cũng đưa vi khuẩn và bụi bẩn vào. Càng giữ gìn vệ sinh,
kem của bạn càng lâu hỏng.
Muối nở
Muối nở là một phụ gia trong thực
phẩm, thường dùng được làm bánh, ngoài ra nó còn có khả năng làm sạch và tẩy. Bạn
có thể làm những mỹ phẩm gì từ muối nở?
Sáp lăn nách là sản phẩm được làm từ 30% muối nở cùng các thành phần tự
nhiên lành tính, bảo vệ bạn tránh xa một nguyên nhân của ung thư vú. Kem đánh
răng cũng làm được từ muối nở cùng các thành phần là dầu cọ, glycerin và hương
liệu bạc hà. Với 20 phút thực hiện, ta có thể làm được 2 tuýp kem đánh răng
40ml bảo vệ răng miệng cả nhà.
Kem dưỡng, bơ dưỡng và sữa dưỡng
Trong các sản phẩm đã kể trên, kem
dưỡng có độ khó cao nhất với mức 4/5. Kem dưỡng mùa đông là một phần không thể thiếu
chống lại da khô và nẻ vào mùa lạnh. Lựa chọn kem dưỡng cho ban ngày và ban đêm
phụ thuộc vào các yếu tố: lượng dưỡng chất và tỷ lệ thành phần, độ nhạy cảm của
các thành phần với ánh nắng, độ nhạy cảm của da đối với ánh nắng khi sử dụng.
Da mặt thường nhờn hơn da cơ thể nên tỷ lệ của các thành phần dầu hoặc độ ẩm
cao trong kem dưỡng cho da mặt cũng sẽ cao hơn. Hơn thế nữa, da mặt còn chú trọng
về trác dụng trị mụn, điều trị tàn nhang, ngăn ngừa và trị vết nhăn.
Kem massage từ sáp ong
Massage đúng cách sẽ giúp cải thiện
khả năng trao đổi chất, kích thích lưu thông máu, giúp là giảm nếp nhăn và đưa
các dưỡng chất vào sâu trong da. Cuốn sách này sẽ giúp chúng ta làm được kem
massage từ 100% nguyên liệu tự nhiên, không chất bảo quản, giúp giảm hóa chất
trong liệu trình chăm sóc da hàng ngày của chúng ta. Với các thành phần thiên
nhiên như sáp ong, dầu, tinh dầu cùng 30 phút thực hiện, ta đã có thể làm được
kem massage cho riêng mình
Sữa dưỡng trắng da chống nắng
Dầu cám gạo là một liệu pháp chống
nắng và trắng da rất hiệu quả. Kẽm oxit, một thành phần trong dầu cám gạo, có
thể năng ngừa cả UVA, UVB lại rất an toàn cho da. Vitamin B3 giúp là trắng da
theo cơ chế di chuyển các hắc tố từ lớp trong ra lớp ngày của da, giúp giảm các
đốm tàn nhang, dưỡng ẩm, kiềm dầu và kích thích sản sinh collagen. Dầu cám gạo
là thành phần không thể thiếu trong sữa dưỡng trắng da chống nắng. Còn gì tuyệt
hơn khi sản phẩm sữa dưỡng trắng da tự làm còn có thêm khả năng chống nắng,
giúp bảo vệ làm da toàn diện.
Dầu xả
Mái tóc của chúng ta cũng cần được
chăm sóc để trở nên mềm mại và nuôi dưỡng tóc tránh xơ rối, khó chải. Dầu hạnh
nhân điều trị rụng tóc, dầu dừa giúp mọc tóc nhanh và da đầu khỏe mạnh, giảm
gàu; tinh dầu cây tràm và oải hương có khả năng giảm gàu và kháng khuẩn cao;
tinh dầu hương thảo giúp giảm gàu, kích thích mọc tóc, giảm ngứa, tăng cường tuần
hoàn máu vùng da đầu. Tất cả các nguyên
liệu trên cùng 25 phút thao tác là ta đã tạo ra sản phẩm dầu xả chăm sóc cho
mái tóc cho riêng mình.
Bơ dưỡng thể
Bơ dưỡng thể là sự giao thoa của
kem dưỡng và son dưỡng, là một sản phẩm chuyên trị da khô, da nứt vào mùa đông.
Có khi nào bạn nghĩ mình có thể ăn được bơ dưỡng thể không? Công thức bơ dưỡng
thể được giới thiệu trong cuốn sách này không có nước và cũng không cần dùng chất
bảo quản, tức là bạn cũng có thể làm sản phẩm bơ dưỡng thể 100% thiên nhiên,
khi nguyên liệu của bạn chọn đúng thì bạn có thể ăn được sản phẩm này. Bơ dưỡng
thể được làm từ rất nhiều dầu và bơ nên thường được dùng cho da cơ thể. Cách bắt
bệnh và cách khắc phục được hướng dẫn cẩn thận. Chúng ta nên xem phần lỗi kỹ
thuật để tránh khi thực hiện.
Phương pháp tính toán trong mỹ phẩm
Tỷ lệ phần trăm là khái niệm cơ bản
với mục đích không làm công thức sai lệch bất kể là chúng ta làm mẻ nhỏ hay lớn.
Đơn vị đo lường chuẩn được dùng là
gram và mililitre.
Bộ dụng cụ làm mỹ phẩm
Để làm mỹ phẩm tại nhà, chúng ta cần
những gì?
Cân gram: có thể cân được nguyên liệu
theo đơn vị nhỏ nhất là gram.
Cân tiểu ly: có thể cân đến từng
0.01 gram.
Máy trộn phẩm màu: giúp phẩm màu bột
hòa lẫn trong dung dịch son, không vón cục.
Ống đo: giúp đo các loại dung dịch
(tinh dầu, hương liệu, chất bảo quản) theo ml và theo giọt.
Thìa đo: giúp đo các loại bột (phẩm
màu, bột kẽm oxit, vitamin B3 v.v…) theo ml
Máy đánh trứng: thiết bị trộn kem cần
có. Máy đánh trứng thường đi kèm 2 loại que đánh là que đánh dạng lồng và que
đánh dạng móc. Que đánh dạng lồng có thể giúp làm kem bông xù, cảm giác nhẹ
thay khi thoa lên da, làm tăng thể tích của sản phẩm (trong khi trọng lượng và
chi phí nguyên liệu không thay đổi). Que đánh dạng móc thì phù hợp với các mẻ
kem nhỏ, ngoài ra còn giúp đưa các phụ gia vào trong lòng kem mà tránh bị bắn
ra ngoài.
Lò vi sóng: dùng để làm chảy sáp và
làm nóng các nguyên liệu trước khi pha trộn. Nếu không có lò vi sóng, bạn có thể
dùng phương pháp hấp cách thủy, lưu ý bịt miệng bát thật kỹ khi hấp để tránh gặp
hơi nước
Từ điển thành phần
Trong các công thức làm mỹ phẩm
handmade, nguyên liệu thành phần là một phần rất quan trọng, ảnh hưởng đến chất
lượng sản phẩm tạo ra. Từ điển thành phần giúp chúng ta có cái nhìn sâu và khái
quát hơn về hướng dẫn ghi thành phần chi tiết, chứa vitamin, công dụng và hướng
dẫn sử dụng của các loại dầu, bơ, sáp, tinh dầu, hương liệu, chiết xuất… Cách ghi
thành phần trên nhãn sản phẩm được tuân thủ quy định danh mục quốc tế với mỗi
nguyên liệu phải được ghi theo tên khoa học của nó được hướng dẫn vào chương cuối
của cuốn sách này.
Tác giả Anh Thư là cháu nội của cố
nhạc sĩ Xuân Oanh, chính sự dạy dỗ và tình yêu thương của ông nội đã giúp tác
giả có động lực xây dựng Grandpa’s Garden và trao truyền các giá trị đến các đọc
giả bằng cuốn sách Tự Làm Mỹ Phẩm Thôi!. Cuốn sách giới thiệu hầu hết các sản
phẩm mỹ phẩm mà chúng ta sử dụng hàng ngày. Qua đó, chúng ta biết và hiểu hơn về
thành phần, công dụng của của từng sản phẩm. Dựa theo các công thức, chúng ta
có thể kiểm soát được các thành phần và chất lượng nguyên liệu đầu vào và tự
làm sản phẩm handmade phù hợp với làn da, cơ thể và mục đích sử dụng của mình.
Từ xa xưa, khi ngành công nghiệp hóa mỹ phẩm còn chưa phát triển. Khi con người còn sống hài hòa với thiên nhiên. Những nguồn nguyên liệu tự nhiên đã được sử dụng như một loại “mỹ phẩm thiên nhiên” phục vụ cho nhu cầu làm đẹp. Nhiều thành phần tự nhiên như: mật ong, bồ kết, chè xanh, cánh hoa hồng,… được ghi nhận trong nhiều tài liệu về khả năng chăm sóc sắc đẹp. Ngày nay, trước lo ngại về mỹ phẩm hóa chất tràn lan chứa nhiều hóa chất độc hại. Làm đẹp từ mỹ phẩm thiên nhiên bắt đầu quay trở về thời kỳ hoàng kim và phát triển mạnh mẽ như một xu hướng làm đẹp hiện đại được nhiều người lựa chọn.