Tại sao chúng ta phải đi như một chú lừa? “Tai nó vểnh lên, dễ dàng quay tứ phía, mắt nó mượt như nhung và to đến mức nhìn thấy cả đuôi của mình. Chân nó thì khỏi phải nói, vừa khỏe lại vừa êm. Trước lừa, mọi thứ đều bình an, mọi cái ác đều tan biến. Nếu bạn hay xem phim, bạn sẽ thấy anh hùng luôn cưỡi ngựa còn thần thánh lại cưỡi lừa. Chẳng phải Jesus tiến vào Jerusalem trên lưng con lừa đó sao, chưa kể các vị tiên tri và ông tổ khác như Abraham hay Moses!” (Lê Hoàng)
Đi với lừa đã trở thành một bản năng đến mức khi đôi mắt nó bị che nó cũng không cần nhìn đường mà cũng đi được. Nguyễn Phương Mai cũng là người như thế, chị lên đường với tim trần trụi, trong một tâm thế là một người không biết gì về vùng đất mà mình sắp đặt chân đến. Tôi là một con lừa là một tâm tình, cũng là ước mong của tác giả được đi một cách tự do, tung tăng khám phá thế giới theo cách riêng của mình.
Đôi nét về tác giả
Nguyễn Phương Mai sinh ngày 27/11/1976 tại Lò Đúc, Hà Nội.
Phương Mai viết văn từ lúc học lớp 10 và là cây bút đóng góp cho báo Hoa Học Trò những số đầu tiên. Năm 17 tuổi, Phương Mai ra tập truyện ngắn đầu tay có tên Đối diện. Hai năm sau khi tốt nghiệp Cao đẳng Sư phạm Hà Nội, Phương mai trở thành thư ký cho tòa soạn báo Hoa Học Trò ở tuổi 24.
Nhưng Phương Mai sớm từ bỏ vị trí đó để đi du học Hà Lan, giành học vị Thạc sĩ khoa học ngành Thiết kế giáo dục và Tiến sĩ ngành Giao tiếp đa văn hóa. Từ đó đến nay, Phương Mai là giảng viên tại khoa Kinh tế, Đại học Khoa học Ứng dụng Amsterdam, Hà Lan (Amsterdam University of Applied Sciences).
Với mong muốn làm “một hòn đá lăn không bám rêu”, Phương Mai đã đặt chân đến gần 80 quốc gia trên thế giới. Đây cũng là cơ sở để Phương Mai xuất bản xê ri Lên đường với trái tim trần trụi bao gồm hai tác phẩm lần lượt là Tôi là một con lừa và Con đường Hồi giáo.
Tác phẩm Tôi là một con lừa
Tôi là một con lừa được xuất bản lần đầu vào năm 2014, là một quyển bút ký của chị Nguyễn Phương Mai. Các câu chuyện chủ yếu xoay quanh về những chuyến đi, suy ngẫm về thế giới, về những trải nghiệm thú vị mà chị có được khi du lịch khắp muôn nơi.
Tác phẩm bao gồm mười lăm bài viết ngắn chia làm bốn phần chính: Tự bạch, Phiêu lưu, Suy ngẫm, Sẻ chia.
Phần Tự bạch là nơi Nguyễn Phương Mai bộc bạch, tâm tình về sở thích xê dịch, về những quyết định lạ lùng của chính mình. Đó là những lần tiêu tiền cháy túi, những lần muốn cùng ăn cùng ở cùng ngủ với người dân Ấn Độ, mà chị quyết định đi một chuyến xe “cùng đinh” giá còn kém cả một cuộn giấy vệ sinh. Qua những đoạn văn bộc bạch, mộc mạc người đọc đã có thể cảm nhận cái “điên” trong tâm hồn thích đi đây đi đó, thích trải nghiệm văn hóa bản địa của một cô nàng Tiến sĩ hơi bị liều lĩnh và có đôi phần “điên”, nhưng “điên có lý trí”.
Phiêu lưu - Cái nhìn mới, trải nghiệm mới
Từ những chuyến đi, mà Phương Mai đã có cho mình những cái nhìn riêng biệt về các vùng đất mà chị đặt chân đến. Một châu Phi đầy chia rẻ của những sắc thái trái ngược nhau, những chia rẽ của sắc tộc, màu da, đói nghèo dường như đã kéo châu lục này thụt lùi so với văn minh thế giới. Một châu Úc nơi những người từng là chủ nhân, nay đã trở thành người lạ trong chính ngôi nhà của mình. Một châu Mỹ không rõ danh tính dân tộc của chính mình, tự nhận mình là “Dân tộc con hoang”. Một Á – Âu có lịch sử vĩ đại được xây dựng qua hàng trăm, hàng ngàn năm qua.
Cùng những trải nghiệm có một không hai: ngồi xích đu cao nhất thế giới tại New Zealand, thả mình dọc theo thác nước cao nhất thế giới Maletsunyane ở Lesotho, lặn cùng cá mập ở Hẻm Cá Mập, Nam Phi… những trải nghiệm đầy mạo hiểm nhưng vô cùng tuyệt vời, không thể trải qua ở bất kỳ nơi nào khác, cũng như chúng ta không thể thử khi còn là những người chân bị xiềng xích.
Theo chú Nguyễn Lâm Viên một người doanh nhân nổi tiếng thì đi đâu cũng đi đến các khu chợ, để tìm hiểu cuộc sống bản địa. Đó là đối với doanh nhân khi họ muốn tận dụng các chuyến đi để hiểu thêm về kinh doanh. Nhưng đối với người thích du hí, khám phá văn hóa, lịch sử các vùng đất như Mai thì muốn tìm hiểu rõ người dân thì nơi tốt nhất chúng ta nên đến là các khu nghĩa địa.
Nghĩa địa không còn là ngôi nhà vĩnh hằng mà còn là phương tiện kể về lịch sử, văn hóa, phong tục của những vùng đất, quốc gia khác nhau. Từ những nghĩa địa sang trọng, lộng lẫy, kiêu hãnh như cung điện ở Cristobal Colon, Halabana (Cuba), với những bức tường thần linh nguy nga, đồ sộ cao gấp đôi người thật. Hay là những nghĩa địa ghi dấu từng nỗi đau của các quốc gia, dân tộc khác trên thế giới như S-21 hay còn gọi là Cánh Đồng Chết ở Campuchia nơi hơn mười ngàn cổ thi thể nằm đè lên nhau, chết vùi trong đất cát, hoặc như nghĩa địa đầy tang tóc của người Do Thái Beith Hajam tại Cộng hòa Czech, nơi ghi nhận một quá khứ đầy đau thương và khổ sở của cộng đồng người Do Thái khi phải lưu lạc khỏi quê hương, sống nhờ đất khách quê người, nhiều thế hệ chỉ được chôn cất trong một mảnh đất vô cùng nhỏ.
Suy ngẫm – những phút giây trầm lặng
Phần Suy ngẫm là những suy nghĩ, sẻ chia của Phương Mai mà chị đã đúc kết qua các chuyến đi. Đó là những suy ngẫm về thế nào là du lịch, thế nào là nghĩ dưỡng, đó là những suy nghĩ về thế giới phương Tây qua lăng kính của mẹ chị, một người phụ nữ Việt Nam vui vẻ hài hước, đó là những định kiến về văn minh.
“Càng đi nhiều, càng không dám chê nước mình” - Nguyễn Phương Mai.
Người Việt Nam có văn hóa phê bình và tự phê bình. Có thật lòng xuất phát từ tâm cầu thị để hiểu người hiểu ta, để phát huy cái ưu và khắc phục cái khuyết của mình. Đó là một văn hóa tốt để giúp cho mỗi cá nhân hay toàn xã hội phát triển. Nhưng đôi khi nó cũng có xuất phát từ tự ti dân tộc, rằng “Việt Nam làm cái gì cũng kém!”, rồi lúc nào cũng tôn thờ Nhật Bản và các nước trời Tây, thiên đường Âu Mỹ… dẫu chưa một lần đặt chân đến. Hay thừa sự thiển cận và thiếu cái nhìn toàn cảnh, rằng “Chỉ có ở Việt Nam mới thế!”, cuối cùng, lại toàn đổ lỗi cho nhà nước.
“Văn minh không phải là một thứ hàng chợ. Nó không được mua cả lô bán cả đống và rải đều cho những xứ sở được mặc định là văn minh. Bao nhiêu năm lăn lê trên đường, tôi học được rằng văn minh và mông muội luôn tồn tại ngay sát sạt bên nhau, trong bất kể xã hội nào, bất kỳ nước nào.” – Nguyễn Phương Mai.
Sẻ chia – Lời tâm tình của người chị dành cho những đứa em
Ba chương cuối là những lời khuyên, tâm tình của Phương Mai dành cho những người đi sau. “Không đi sau biết chân bị xiềng xích” đó là sự động viên dành cho tất cả mọi người. Khuyến khích chúng ta nên bước đi, bước ra ngắm nhìn thế giới, đi để học hỏi, đi để biết thêm.
Ngoài ra trong phần Sẻ chia chị còn dành một chương tâm tình về vị thế của người phụ nữ Việt Nam, nơi mà do các yếu tố lịch sử buộc họ phải “giỏi việc nước, đảm việc nhà”. Nơi mà sự bình đẳng giới còn hạn chế, nam giới chỉ xem việc nhà của phụ nữ, và họ chỉ cần “giúp đỡ” mà thôi, chứ họ chưa nghĩ việc nhà là một phần trách nhiệm của chính mình.
“Gửi những bạn trẻ” là một bức thư tiếp thêm động lực để các bạn trẻ tiếp tục cố gắng vươn lên, dù có gặp khó khăn, thất bại như thế nào qua tấm gương của tác giả Phương Mai. Phần Sẻ chia là phần kết lại cuốn sách nơi tác giả mong muốn qua đó sẽ giúp cho không chỉ giúp các bạn trẻ mà còn là tất cả độc giả ngày một tốt lên, trong cả tư duy và hành động. Thôi thúc những con người thích xê dịch, hãy đi như một chú lừa với một tâm hồn luôn ham thú tiếp thu những cái mới.
Hành trang cho người thích xê dịch
Cuốn sách này là một làn gió ấm áp, tưới mát lại cho tâm hồn của mỗi độc giả. Hãy đọc để biết mình đã bỏ lỡ những gì, cũng như biết mình không muốn bỏ lỡ điều gì. Không chỉ thế, Tôi là một con lừa còn là một động lực vô cùng lớn, thúc đẩy chúng ta bước ra biển lớn, ngắm nhìn thế giới tươi đẹp, trải nghiệm những thứ có một không hai, mà chúng ta sẽ không bao giờ có cơ hội để thử khi chỉ là những chú lừa trong chuồng.
Tóm lại, Tôi là một con lừa thực sự một hành trang đáng để đọc. Nếu được chúng ta – những con người thích xê dịch – phải đọc để nuôi dưỡng tinh thần bước đi như một chú lừa.
--------------------------------------------------
Tóm tắt bởi: Kẻ lười hay viết - Bookademy
Hình ảnh: Tú Trinh
--------------------------------------------------
Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link: Bookademy
(*) Bản quyền bài viết thuộc về Bookademy - Ybox. Khi chia sẻ hoặc đăng tải lại, vui lòng trích dẫn nguồn đầy đủ "Tên tác giả - Bookademy." Các bài viết trích nguồn không đầy đủ cú pháp đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.
Nếu là bạn, bạn có dám vượt qua 3 quả đồi, xuyên qua những trang trại được canh giữ với hàng chục con chó săn hung tợn chỉ vì quá tò mò về căn trọ quá đẹp ở một ngôi làng nhỏ nằm trong thung lũng bạt ngàn? Hay bạn có muốn thử nhốt mình trong lòng sắt xung quanh chỉ toàn là cá mập đang nhe bộ răng sắc nhọn lóe sáng trong làn nước khi được ánh mặt trời phản chiếu? Câu trả lời chắc chắn là không bởi đó là một sự cá cược quá lớn với chính bản thân mình, có ai biết được rằng chó săn đánh hơi người rất nhạy hay chiếc lồng sắt có thể bị cá mập cắn gãy bất cứ lúc nào. Ấy thế mà chị xé toang cả những giới hạn của bản thân, giẫm đạp trên sự sợ hãi của chính mình mà chinh phục những điều tưởng chừng không thể.