[Tóm Tắt & Review Sách] "Ngồi Khóc Trên Cây": Những Dư Vị Nhẹ Nhàng Và Trong Trẻo Của Tình Đầu Ngây Ngô Reviews

 - Câu chuyện tình yêu như đóa hoa chớm nở và nghịch cảnh éo le

Nội dung câu chuyện “Ngồi khóc trên cây” khai thác sâu những suy tư, trăn trở diễn ra trong nội tâm độ tuổi mới lớn trên một phông nền về tuổi thơ được sống chan hòa giữa thiên nhiên núi rừng, luôn phảng phất hương vị miền quê và tình làng nghĩa xóm. Không giống với nhiều tác phẩm trước đó của tác giả Nguyễn Nhật Ánh, “Ngồi khóc trên cây” được nhà văn đan xen vào nhiều nghịch cảnh éo le, tràn đầy bi thương nhằm thử thách các tuyến nhân vật, giúp họ trưởng thành hơn về mặt tình cảm. Và đó cũng là điều khiến con tim ta thổn thức khi đọc tác phẩm này. Bởi lẽ, đây không chỉ là câu chuyện về tình yêu mà còn là câu chuyện về cuộc sống, về những thân phận con người trong xã hội.

Chuyện tình cảm của Đông và Rùa đó là những ngày tháng rong ruổi cùng nhau trong khu vườn bí mật, là nụ hôn đầu đời đầy vụng dại nhiều thẹn thùng. Rùa bảo chờ Đông quay lại, khi đó Rùa đã lớn, có thể yêu nhau một cách nghiêm túc và chín chắn hơn. Tưởng rằng họ sẽ hạnh phúc bên nhau thì những biến cố đau lòng cũng lần lượt ập đến. Và họ trốn chạy, họ theo đuổi tình yêu, để rồi cuối cùng hạnh phúc cũng mỉm cười với cả hai sau hàng loạt những hiểu lầm và dằn vặt khổ sở.

Mỗi tình tiết trong tiểu thuyết đều gắn liền với tuổi thơ của mỗi người với các cánh đồng bát ngát, cùng những phiên chợ tấp nập người. “Ngồi khóc trên cây” là chiếc chìa khóa diệu kỳ giúp họ mở cánh cửa quay về quá khứ, tìm cho mình những giây phút nhẹ nhõm sau những tất bật trong cuộc sống hằng ngày.

- Hiện thực xã hội

Bên cạnh việc kể về mối tình tuyệt đẹp của Đông và Rùa, “Ngồi khóc trên cây” còn đề cập đến vấn nạn săn bắt động vật qua tình tiết Rùa giải cứu một chú nai trong rừng. Hay chi tiết Đông phát hiện mình bị bệnh ung thư và những dằn vặt đau đớn cũng là một bài học cảnh tỉnh mỗi chúng ta cần phải học cách trân trọng những khoảnh khắc xung quanh mình. Bởi lẽ cuộc sống là vô thường, đừng để khi hối tiếc thì cũng đã muộn.

“Ngồi khóc trên cây” giúp ta có niềm tin vào tình yêu, vào thứ tình cảm thiêng liêng mà dù có phải đợi chờ bao nhiêu năm cũng không hề phai nhạt. Câu chuyện còn minh chứng cho câu nói “ở hiền gặp lành” hay “gieo nhân nào gặt quả đó”, những người tốt như nhân vật Đông và Rùa xứng đáng có một cái kết hạnh phúc.

- Tình yêu chuỗi ngày ly biệt, sóng gió và đợi chờ

Khi tình cảm dần đi đến hồi sâu đậm, thì cũng là lúc những sóng gió thay nhau cuốn đến. Sóng gió có khả năng tăng thêm sự đậm đà mà cũng có khả năng là một bức tường ngăn cách tất cả mọi thứ. Vào ngày chia tay, Rùa vẫn có thể thốt ra những câu nói như dặn dò mà cũng giống như một lời hứa rất đỗi ngây thơ và ấm áp: “Anh đừng buồn nhé! Em sẽ lớn lên! Em sẽ lớn nhanh thôi mà!”. Thời gian và khoảng cách không những không làm phai nhòa tình cảm mà còn sâu đậm hơn. Thế mới thấy khi hai trái tim đã chung nhịp đập thì không có gì có thể ngăn được. Mọi sóng gió chỉ giúp sự tin tưởng nơi Rùa và Đông thêm lâu bền.

- Nước mắt rơi như niềm hạnh phúc được nếm bằng vị giác

Nước mắt đâu chỉ dành cho nỗi buồn, nước mắt còn có thể dành cho niềm vui và sự hạnh phúc. Với nhà văn Nguyễn Nhật Ánh nước mắt là một cái gì đó đẹp đẽ và đầy mơ mộng khi ông viết về câu chuyện tình yêu vừa trong sáng vừa ngây ngô giữa cô bé Rùa và anh chàng Đông. Đó có thể là chút mặn, chút cay, chút đắng chát hoặc chút ngọt. Đó là khi trái tim thổn thức, đập lên dại khờ, là khi Đông tỉnh dậy sau một giấc mơ dài, để rồi giọt nước mắt rơi lã chã từ cành cây. Những chơi vơi khi con tim lệch nhịp, mặn chát và ngọt ngào như được nếm chính bằng vị giác. Nước mắt là cả những nỗi buồn hòa quyện vào hạnh phúc.

Thứ hạnh phúc ấy lan tỏa đến trái tim của người đọc thông qua ngôn từ giản dị, cách kể chuyện khơi gợi sự đồng cảm của tác giả. Đâu đó ta sẽ thấy chút mặn, chút cay, chút đắng chát và chút ngọt từ tận đáy lòng bởi đâu đó ta cũng đã tìm thấy mình của những ngày xưa ấy. Truyện của Nguyễn Nhật Ánh là vậy, không sướt mướt như ngôn tình tiểu thuyết nhưng lại khiến mắt người ta ngấn lệ, lại không như truyện trinh thám nhưng bao lần hồi hộp thử thách độc giả.

Nồng nàn tình quê hương xứ sở

Theo dấu chân Đông về quê và trải nghiệm những trò chơi tuổi thơ của trẻ con nơi đây để mà nhớ lại những ký ức ngày xưa ẩn giấu đâu đó trong tim mỗi người. Tụi trẻ nơi đây có 6 mùa, mỗi mùa là những đồ vật hay trò chơi mà tụi nó hay dùng, gồm có: giấy kính, nắp keng, cọng dừa, bao thuốc lá, thả diều, và chong chóng. Mỗi mùa tụi nó sẽ thu thập các đồ vật đó, đứa nào có nhiều nhất sẽ giàu nhất làng. Tụi nó có thể dùng nó như một loại tiền tệ để đổi bi ve, dây thun hay nhờ bạn bè chép bài giùm. Đó là những trò chơi tuổi thơ mà ngày xưa Đông cũng từng theo đuổi. Giọng văn của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh khi nhắc về quê hương luôn có một cảm giác bình dị mà gần gũi, gợi cho mỗi người về một mái nhà thân thương của riêng mình.

Điều này còn được thể hiện qua câu chuyện của ông ngoại con Rùa kể cho nó nghe về làng Đo Đo qua truyện “Asterix và lưỡi hái vàng”. Ông ngoại nó đã dành trọn tình yêu quê hương xứ sở về ngôi làng Đo Đo nơi đây để kể về bác Bụng Bự, bác Ria Vàng, hay bác Bông Gòn chống lại bọn cướp… Nhờ thế mà cảm nhận được những tình cảm dạt dào và chấp niệm về mảnh đất nơi ông cháu nó chôn rau cắt rốn và lớn lên.

Từ những lần kể chuyện ấy mà Đông và Rùa thân thuộc hơn, dần dần nảy sinh những tình cảm khác. Đông lúc này đã là chàng sinh viên 18 tuổi, trưởng thành và hiểu chuyện. Còn con Rùa mới chỉ 14, nghỉ học từ lớp Năm và vẫn hồn nhiên vui chơi. Thứ cảm xúc thanh thuần ấy khiến Đông bồi hồi, ngơ ngẩn trong khi Rùa không hay biết gì. Có lẽ, đối với mỗi người, mối tình đầu đời luôn là tình cảm khó quên nhất. Cũng bởi vì thế, sau này Đông vẫn không thể nào thôi nhung nhớ về Rùa sau những biến cố to lớn mà anh trải qua trong cuộc đời chỉ trong chừng ấy năm ngắn ngủi. 

Thế giới thần tiên trong tiểu thuyết của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh

Một điều đáng để nói đến trong tiểu thuyết đó là những bức tranh minh họa của họa sĩ Đỗ Hoàng Tường. Nhờ đó mà độc giả có thể cảm nhận rõ ràng hơn đến từng chi tiết của khung cảnh trong truyện. Những khu rừng, con suối, mái nhà và có cả Đông và Rùa nữa. Tuy chỉ là những hình ảnh đen trắng không màu và đơn giản nhưng chính những yếu tố ấy đem lại sự giản dị cho câu chuyện lấy khung cảnh làng quê, rừng núi làm chủ đạo. Những điều này phần nào làm cho truyện trở nên chân thật hơn, khắc họa rõ nét những bối cảnh, tình tiết khó có thể truyền đạt hết thông qua lời nói. Ngoài ra, số lượng hình minh họa cũng rất nhiều so với các truyện trước đây của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh nên có thể nói đây là một trong những điểm cộng lớn của cuốn tiểu thuyết này.

Ắt hẳn nhiều người sẽ ao ước được sống ở làng Đo Đo sau khi khép lại quyển sách này. Một vùng quê tuy vẫn còn khó khăn nhưng nó lưu giữ được một những nét văn hóa, câu chuyện lịch sử và quan cảnh thiên nhiên núi rừng hoang sơ mà kì diệu. Một thung lũng nên thơ đằng sau những ngọn đồi, miền đất hứa bí mật của Rùa và Đông và những con vật trốn tránh khỏi phường thợ săn. Đi xuyên qua màn nước chảy xuống từ từ, vượt qua con thác ấy sẽ đặt chân đến thung lũng mộng mơ với những loại cây thân thấp, loài hoa bướm dại và khe suối len lỏi giữa những kẽ đá chảy róc rách. 

Hơn nữa, hình tượng Rùa được xây dựng là một người yêu thương động vật, cũng giống như ba nó. Vì lẽ đó, dù không có nhiều bạn bè trong làng, nó vẫn có một danh sách những đứa bạn khác như: con Cổ Dài, thằng Đuôi Dài, con Đít Đỏ,…Thực chất đó là những con vật gần đó được nhà văn nhân hóa để chơi với con Rùa và còn có cả một lô bạn của nó ở trong rừng nữa. Cái cách nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đặt tên cho từng con thú vật như thể chúng là những con người thật sự, những người bạn thật sự của con Rùa. Và nó thể hiện rất sinh động thế giới xung quanh cũng như truyền đạt những tư tưởng về thiên nhiên và môi trường, đặc biệt là cho những thế hệ độc giả trẻ tuổi ngày nay.

Nhà văn còn lồng ghép vào tiểu thuyết một số câu thơ, lời hát rất ấn tượng. Thi liệu là những sự vật sự việc giản dị mà quen thuộc được thể hiện nên một cách có hồn và rất thơ. Và nó đã góp phần thu hút lòng hiếu kỳ của độc giả và gia tăng tính lãng mạn tình cảm trong câu chuyện.

“Ở trong xa cách

Một đôi vai gầy

Ở trong tan vỡ

Nụ cười thơ ngây

Ở trong mờ tối

Em ơi sáng đầy”

Những sự thật ngang trái

Có lẽ đây là một trong những truyện dài có nhiều yếu tố bất ngờ nhất trong các tác phẩm của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh. Từ ẩn khuất về cái chết của ba con Rùa hay bệnh của Đông cho đến bí mật từ ngày xưa giữa ông bà Đông và Rùa. Mỗi tình tiết đều là những hiểu lầm tai hại gây ra những biến cố to lớn về sau cho con Rùa và cả tinh thần của Đông nữa. Sai lầm từ đời trước dẫn đến hậu quả khôn lường cho đời sau. Bản thân họ không làm gì sai nhưng phải chịu uất ức, đau khổ suốt một quãng thời gian dài đằng đẵng và còn chịu những cuộc chia ly không biết có còn cơ may gặp lại… Nó vốn dĩ đã khoét sâu vào những vết thương tâm hồn không thể nào bù đắp được trong trái tim mỗi người. Tưởng chừng khi tất cả những sự thật được tiết lộ thì đã đến đoạn kết hạnh phúc của câu truyện nhưng cuối cùng thì không phải. 

Bất ngờ tiếp nối những bất ngờ tạo nên mạch truyện lôi cuốn người xem. Thành thật mà nói, sau khi độc giả đọc hết cuốn sách có lẽ sẽ có nhiều suy ngẫm khác nhau về đoạn kết. Có bồi hồi, tiếc nuối cho đoạn thời gian cách xa, cũng có vui mừng toại nguyện cho kết thúc bất ngờ ấy. Cùng trải qua những giông bão ấy với Đông, một chàng trai vừa mới lớn nhưng phải chịu đựng những nỗi đau tinh thần nặng nề áp lực như thế bạn đọc mới thấm thía được sự đau khổ ngay khi đã tiến sát đến bờ vực của hạnh phúc.. Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đã rất thành công khi tạo nên một câu chuyện có cả vui, cả buồn, và những cảm giác hồi hộp, tiếc nuối chỉ trong một quyển sách vỏn vẹn 341 trang giấy. 

Với những nguyên do đó, tiểu thuyết “Ngồi khóc trên cây” đã được nhận xét như một “hiện tượng xuất bản” của Việt Nam và nằm trong top những tác phẩm được mua nhiều nhất vào năm 2013. Tác phẩm đã thật sự đã trở thành một tiếng vang lớn trong sự nghiệp sáng tác của nhà văn và còn được lên kế hoạch chuyển thể thành phim điện ảnh trong tương lai. 

Ngồi khóc trên cây - Nguyễn Nhật Ánh. Mình lại ngưỡng mộ bác thêm 1 lần nữa khi đọc tác phẩm này. Từng câu chữ như 1 bàn tay dẫn mình từ bất ngờ này đến bất ngờ khác, mình đi qua đầu tác phẩm sẽ làm quen được với Đông - 1 chàng trai sinh viên 18 tuổi từ Sài Gòn về với quê hương mình là làng Đo Đo, ngôi làng gắn liền với tuổi thơ anh, ở đó có thằng Thục, bé Loan (anh em họ của Đông).
"Một năm của bọn chúng có tới sáu mùa: Mùa giấy kính, mùa nắp keng, mùa cọng dừa, mùa bao thuốc lá, mùa thả diều, mùa chong chóng". Những mùa chỉ cần đọc qua cái tên tôi cũng thấy cả tuổi thơ mình trong đó, thật đẹp! 
   Và ở đây cũng có mùa của yêu thương, 1 cô bé xuất hiện với mái tóc "cụt ngủn, so le, nom giống như một khóm lá bị tỉa vụng", ẩn dưới đó là 1 đôi mắt như 2 giọt nước cùng gương mặt thanh tú - đó là Rùa.
   Những chi tiết và cảm xúc rối ren những lại đan xen 1 cách hợp lý, tạo nên 1 mạch truyện thật đẹp...Nội dung thì chính chúng ta nên đọc để ôm hết những cảm xúc của Đông và Rùa, trải qua muôn trùng trắc trở, tâm tư nặng trịch, đi qua những hào hứng, những xốn xang, cùng với những con người hoàn lương để tạo nên 1 cái kết vị tha. Khắc họa tỉ mỉ đến nhân vật phụ nôm cũng đậm màu, chi tiết mình thích nhất là con Rùa "ngồi khóc trên cây" thật. Đó là khoảng thời gian Đông tránh mặt nó... đó cũng là chi tiết kết truyện khi người ngồi trên cây lúc này là Đông và... cũng đang khóc! "Ai biết được đâu những gì sẽ xảy đến trong tương lai thế nên, suy cho cùng, ta nên sống vì hiện tại, nhìn đời bằng ánh mắt tươi đẹp hơn để cuộc sống này trở nên đáng yêu hơn."

    Ngồi khóc trên cây là quyển sách lấy đi khá nhiều nước mắt của đọc giả trong những trang văn đầy xúc động. Một câu chuyện tình nhẹ nhàng giản dị và trong trẻo, được kể bằng thứ ngôn ngữ mộc mạc thân thương chân tình, cuốn sách đã để lại trong lòng mình nhiều dư âm vang vọng. Nước mắt đâu phải chỉ dành cho nỗi buồn khi người ta có thể khóc vì niềm vui và hạnh phúc. Với Nguyễn Nhật Ánh nước mắt còn là một cái gì đó thiêng liêng, đẹp đẽ và đầy mơ mộng khi ông kể về câu chuyện tình yêu trong sáng và ngây thơ giữa cô bé Rùa và anh chàng Đông trong truyện ngắn “Ngồi khóc trên cây”.Tình yêu trong sáng như đóa hoa vừa chớm nở: Rùa là cô bé của thiên nhiên, hồn nhiên, trong sáng nhưng lại đầy khí chất mạnh mẽ. Hoàn cảnh cơ cực từ nhỏ đã cho em một sự cứng rắn, với mái tóc cháy nắng trên khuôn mặt khả ái. Còn Đông là cậu sinh viên thành phố về thăm quê, là đứa duy nhất chơi với con Rùa, nói chuyện, lắng nghe, và đồng tình với nó. Tâm hồn chúng đồng điệu vào nhau như những đóa hoa dại mới chớm nở đã vội hòa quyện hương thơm phảng phất đầu mùa. Nụ hôn đầu vụng dại trong khu vườn đã diễn ra một cách nhẹ nhàng, bỡ ngỡ mà cũng thật đáng yêu. Cái ngượng đến chín mặt của Đông khi cả hai môi kề môi được tác giả miêu tả một cách tỉ mỉ đã báo hiệu cho một tình yêu trong sáng, hồn nhiên đang nảy nở.Tình yêu của những chuỗi ngày li biệt, sóng gió và chờ đợi: Khi tình cảm của chúng dần đi đến hồi sâu đậm, thì cũng là lúc những sóng gió thay nhau cuốn đến. Sóng gió có thể là một chút gia vị để tăng thêm sự đậm đà mà cũng có thể là một bức tường ngăn cách mọi thứ. Liệu tình yêu vụng dại đầu đời của Rùa và Đông có vượt qua được khi nó chỉ mới như một trang giấy trắng vừa được vẽ lên vài nét mực ? Ngày chia tay con Rùa vẫn còn có thể thốt ra những câu nói ngượng như dặn dò mà cũng như một lời hứa rất đỗi ngây thơ và ấm áp: “Anh đừng buồn nhé! Em sẽ lớn! Em sẽ lớn nhanh thôi mà!”. Ấy thế mà, con Rùa ngày nào đã trở thành một thiếu nữ xinh đẹp, trưởng thành sau nhiều năm xa cách. Thời gian và khoảng cách không những không làm phai đi tình cảm trong đó mà còn sâu đậm hơn. Thế mới thấy khi hai trái tim đã chung nhịp đập thì không có gì có thể ngăn cách được. Mọi sóng gió chỉ giúp niềm tin của Rùa và Đông thêm bền vững.

Nước mắt đâu phải chỉ dành cho nỗi buồn khi người ta có thể khóc vì niềm vui và hạnh phúc. Với Nguyễn Nhật Ánh nước mắt còn là một cái gì đó thiêng liêng, đẹp đẽ và đầy mơ mộng khi ông kể về câu chuyện tình yêu trong sáng và ngây thơ giữa cô bé Rùa và anh chàng Đông trong truyện ngắn “Ngồi khóc trên cây”.

Cả quyển sách là một bản nhạc có nốt trầm, có nốt ngân, cũng có nốt lại bình lặng, hòa quyện vào nhau, dưới cái cảm của con người với cuộc đời, đã khiến cho lòng tôi mê mẩn đến kì lạ.

Đó là hình ảnh người con trai ở độ tuổi đẹp nhất, chuẩn bị bước sang ngưỡng cửa trở thành người đàn ông, đan xen giữa ký ức tuổi thơ,“mùa giấy kính”, … – những thứ bình dị, thân thuộc cùng với suy nghĩ, tình cảm đầu đời. Đó là một cô bé mười bốn tuổi với cái tên rất lạ – Con Rùa, ngây thơ sống lạc quan mặc cho một quá khứ về thân thế, gia đình giữa sự đàm tiếu của mọi người xung quanh.

Không chỉ xoay quay hai nhân vật chính, Nguyễn Nhật Ánh còn chút trọng đến những câu chuyện bên lề, về cô bé Bích Lan luôn thích bám riết đòi “hôn” nhưng khi có được người mình yêu lại yêu rất chân thành; về thằng Thục tưởng vô tâm vậy mà khi Con Rùa bị bắt nạt cũng không sợ gì mà tiến đến bảo vệ không chút ngần ngại,…

Tất cả nhân vật đều rất đời thường, đời thường đến nỗi mà bạn sẽ thấy ngay những khía cạnh của từng người trong chính những người mà bạn quen biết.

Sẽ là đáng tiếc nếu bạn chưa từng đọc qua nó bởi Nguyễn Nhật Ánh dẫn dắt câu chuyện của mình theo lối bí ẩn và cuốn hút.

Bạn sẽ gặp, sau những câu thơ lãng mạn của chính tác giả làm đề từ, là cuộc sống trong một ngôi làng thơ mộng ven sông, kỳ nghỉ hè với nhân vật là những đứa trẻ mới lớn có vô vàn trò chơi đơn sơ hấp dẫn ghi dấu mãi trong lòng.

Và cái cách họ thinh thích, rồi thương nhau giấu giếm, sợ làm nhau buồn, mong mỏi gặp nhau đến mất ngủ…Với cuốn sách mới này, một lần nữa người đọc lại được Nguyễn Nhật Ánh tặng món quà quý giá: lòng tin rằng điều tốt có thật trên đời.

    Ngay tên sách tôi đã cảm thấy thật sự kì lạ, không hiểu rõ tên sách ấy có ý nghĩa như thế nào mà bác Ánh lại đặt tên như thế. Nhưng khi đã đọc hết cuốn sách, một làn sóng vô hồn khiến tôi cuốn sâu vào trong những nội dung, những tình tiết gây cấn, hồi hộp khi từng cuộc đời của nhân vật Đông và Rùa phải trải qua, cứ ngỡ như một chuyện tình buồn thật đẹp nhưng bác Ánh đã đem đến một cái kết có hậu vô cùng, nhân vật Rùa vẫn còn sống sau những lời nói của dân làng " Đo Đo " vì cứu những đứa trẻ mà Rùa chết. 

     Vẫn là nhà văn của tuổi thơ, của một vùng trời thơ ấu thì bác Ánh đã không những vẽ nên cuộc tình đáng yêu của một đứa trẻ bất hạnh và anh chàng sinh viên Sài Gòn về thăm làng Đo Đo, mà còn là những kỉ niệm thơ ấu về những trò chơi thuở xưa của những đứa trẻ trong ngôi làng, được chia làm thành nhiều mùa khác nhau, bốn mùa tương ứng với các mùa: mùa giấy kính, mùa nắp keng, mùa cọng dừa, mùa bao thuốc lá, mùa thả diều, mùa chong chóng. Tất cả mọi thứ vẽ nên một tuổi thơ hạnh phúc ngây thơ của những đứa trẻ thời xưa.

     Tình huống mà bác Ánh mang lại trong câu chuyện đôi lúc sẽ gây bất ngờ cho người đọc rằng " Tại sao lại bất hạnh đến thế ? " nhưng đến cuối cùng bác cũng đã đem đến sự an yên trong tâm hồn mỗi người, mỗi một nhân vật bác đều xây dựng một tính cách đặc biệt riêng và bộc lộ hoàn toàn những vẻ đẹp tiềm ẩn sau trong những hành động và lời nói ấy. 

     " Ngồi khóc trên cây " là một cuốn sách vô cùng đáng để độc giả biết đến nhiều hơn, về một chuyện tình ngây thơ của Rùa và Đông, những lời hẹn ước của một tình yêu chung thủy sắc son, và những tình huống kịch tính mà bác Ánh vẽ nên thêm thử thách cho nhân vật.

Những trích đoạn hay trong cuốn sách “Ngồi khóc trên cây” của Nguyễn Nhật Ánh

1/ “Những đứa trẻ lớp năm mỗi khi bị những đứa lớn hơn bắt nạt đều được con Rùa chở che. Tự nhiên nó trở thành đứa con gái nổi tiếng ngang ngạnh, thậm chí sẵn sàng đánh nhau. Nhưng chuyện đó sau này nghe thằng Thục kể tôi mới biết. Còn ngay lúc này tôi và nó ngồi trên thành giếng trò chuyện với nhau dưới bóng mát của cành huỳnh anh không ngừng đong đưa trên đầu, trong mắt tôi nó vẫn là đứa con gái dịu hiền và tôi không giấu lòng rằng càng gần gũi với con Rùa, tôi càng thích nó.”

2/ “Con Rùa vẫn ngước cổ ngắm vệt khói lúc này đã bị gió đánh tơi đi, tỏa ra tứ phía, tan tác như lông ngỗng. Vẻ mặt thích thú đến đờ đẫn của nó khiến tôi bất giác nhớ đến tuổi thơ của mình. Lúc còn ở làng, tôi cũng như con Rùa, như thằng Thục, như những đứa trẻ thôn quê khác, cũng sung sướng khi trông thấy một chiếc máy bay bay ngang bầu trời kéo theo một vệt khói trắng đằng sau đuôi hay một đoàn tàu kéo còi và phun khói đen sì chạy ngang con đường mòn dẫn xuống đường quốc lộ. Bây giờ, tôi không còn những niềm vui ngây thơ đó nữa. Tôi đã lớn, đã rời làng, đã thành một đứa con trai thành phố, hoàn toàn đánh mất sự ngơ ngác đáng yêu tỏa ra từ một tâm hồn chất phác.”

3/ “Ngồi thu lu bên con Rùa nhìn màn mưa mù mịt bên ngoài qua kẽ lá, nghe tiếng mưa rơi lộp bộp trên đầu, nghe hơi nước ướp vào da thịt mát lạnh, hấp háy hai cánh mũi để hít hà mùi đất ẩm không ngừng xông lên ngào ngạt, tất cả những điều đó đánh thức mọi giác quan trong tôi khiến tôi ngỡ như tôi đang sống hai ba cuộc sống cùng một lúc và cảm giác đó thực vô cùng thú vị.”

4/ “Từ lúc đó, tôi không một lần quay sang con Rùa nữa. Tôi ngồi tư lự trên hai chân, không ngớt ngạc nhiên vì sự xấu hổ của mình. Chuyện cỏn con như thế, con Rùa chắc cũng chỉ coi đôi môi tôi như cành lá quẹt vào mặt nó trên đường đi, chẳng mảy may bận tâm, thậm chí chắc nó cũng chẳng có cảm giác tôi vừa chạm vào nó.

Thế mà tôi lại bắt gặp mình ngượng đến chín người. Tôi đưa tay bứt một sợi tóc, rồi hai sợi tóc rồi ba sợi và khi dứt đến sợi tóc thứ mười thì tôi đoán ra sở dĩ tôi có cảm giác đó vì tôi đã là người lớn mất rồi. Năm nay con Rùa chỉ mới mười bốn tuổi trong khi tôi lớn hơn nó bốn tuổi.

Mười tám tuổi, tôi đã biết tình yêu là gì, đã biết thế nào là nụ hôn mặc dù tôi chưa từng yêu ai và hôn ai.”

5/ “Nhớ đến cuốn truyện tranh, tôi bất giác mỉm cười, nhận ra mình đang cảm động. Tôi không biết ông ngoại con Rùa qua đời đã bao lâu nhưng cái cách con Rùa giữ gìn cẩn thận cuốn truyện và đem ra đọc đi đọc lại chỉ mỗi đoạn mà nó biết khiến tôi thấy nao nao. Thực ra con Rùa không đọc, nó chỉ xem từng bức tranh và nhớ lại những gì ông nó kể. Những lúc như vậy, tôi đoán nó vừa xem sách vừa mường tượng lại gương mặt, giọng nói, dáng đi của ông nó và khi quay lại cuộn phim đó trong đầu hẳn lòng nó bồi hồi lắm.”

“Nồng nàn lên với

Cốc rượu trên tay

Xanh xanh lên với

Trời cao ngàn ngày

Dài nhanh lên với

Tóc xõa ngang mày

Lớn nhanh lên với

Bé bỏng chiều nay"

Đó là khúc dạo đầu của tác phẩm “Ngồi khóc trên cây” - được chắp bút bởi “hiệp sĩ tuổi thơ” - Nguyễn Nhật Ánh. Bối cảnh câu chuyện được mở với cảnh “Chiều rớt nắng trên ngọn sầu đông”, nắng rơi xuống, bị cản lại trên ngọn cây, anh chàng Đông  - nhân vật chính của chúng ta “ngồi duỗi chân trên cỏ, nghe nắng ấm xuyên qua lớp vải”, ngắm nhìn dòng sông Kiếp Bạc, nơi “nắng đang đùa giỡn với cát”. Anh bồi hồi nhớ lại những chuyện xưa. Khi còn bé, lúc thăm cô Út Huệ bên kia sông, anh phải lần mò qua cây cầu dây cheo leo, cậu bé khi ấy sợ hãi đến nỗi nhắm tịt mắt lại. Cảm giác cây cầu đang trôi khiến cậu bước đi loạng choạng và nếu không được chú Thảo cứu thì cậu đã rơi tõm xuống sông. Đó là những kỷ niệm cũ, còn giờ đây chú thảo đã qua đời, do huyết áp cao. Bà nội của anh cũng đã qua đời, trước chú mấy năm, anh nhớ lần về thăm nhà lén bỏ tiền vào thùng gạo nên bà đã gọi anh là cậu Tấm. Những kỷ niệm xưa cũ, ùa về khiến Đông có cảm giác nôn nao khó tả.

Sau đó, Đông được thằng Thục, con chú Thảo rủ xuống chơi chợ Kế Xuyên lượm nắp keng. Kỳ lạ thật phải không, ở làng Đo Đo trẻ con còn có mùa nắp keng - “Một năm của bọn chúng có tới sáu mùa: Mùa giấy kính, mùa nắp keng, mùa cọng dừa, mùa bao thuốc lá, mùa thả diều, mùa chong chóng”. Những vật dụng hết sức đơn sơ như giấy kính màu gói bánh kẹo cũng trở thành một thứ đồ chơi, một “đơn vị tiền tệ” với trẻ con nơi đây. Các tấm giấy đủ loại sắc màu xanh, màu đỏ, màu cam, màu vàng, màu nõn chuối,.. sẽ được bọn trẻ con áp lên mắt, khi đó chúng sẽ thấy cuộc đời trong một màu sắc hoàn toàn mới, áp giấy màu vàng thì thế giới màu vàng, giấy màu xanh thì thế giới lại chuyển ngay sang màu xanh. 

Còn Đo Đo giờ đây đang là mùa nắp keng, Đông chở thằng em đi trên những con đường làng gồ ghề, lổm ngổm những mô đất, lướt qua qua sự dung dị của làng quê là con tàu với “những toa sắt dài lê thê như một con rồng bằng kim loại sầm sập lao đến”, khiến cho bọn trẻ con Đo Đo lúc nào cũng nhìn đoàn tàu đi qua với cảm giác sung sướng, hân hoan trong con mắt tròn xoe. Thục cứ đứng nhìn theo con tàu khi Đông nhắc cậu bé sắc trời đã tối, hai anh em đến chợ Kế Xuyên khi chợ đã vãn, Thục “lui cui nhặt nhạnh” các nắp keng và xảy ra tranh chấp với bé Rùa - người phải “đi bộ mười cây số để lượm nắp keng”. Đó là lần đầu tiên Đông gặp Rùa, trước khi phát hiện cô bé đang nhìn anh lúc anh đang ngồi đọc sách trong nhà.

“Ngồi khóc trên cây” thực sự đem đến cho ta nhiều cảm xúc và thay đổi liên tục lúc trầm lúc bổng, lúc thì chìm đắm trong sự lãng mạn của mối tình trong sáng  của hai nhân vật chính, lúc lại đem đến cho ta những nỗi buồn vô thẳm. Điều khiến tôi ấn tượng hơn hết là sự hoàn lương của những người thợ săn và sự yêu mến với Rùa: “Họ đứng đó, đã không còn cây súng nào trên tay, thay vào đó là những bó hoa vạn thọ, hoa sen, hoa bìm bìm và các loại hoa dại như cúc tần, mào gà, chút chít…họ lặng lẽ rút từng nhánh hoa thả xuống dòng sông chậm rãi, nghiêm trang và buồn bã”. Tuy kết thúc chuyện không có hậu nhưng đọc xong cuốn sách mà dư âm về tình người, tình quê hương làng xóm, tình yêu thiên nhiên vẫn còn đậm sâu trong lòng, khiến ta nhìn cuộc sống với một cái nhìn trìu mến hơn.

Tình yêu vốn là một thứ tình cảm thiêng liêng không thể thiếu trong cuộc sống mỗi người nhưng tình yêu tuổi học trò thật đẹp bởi đó là thứ tình cảm không toan tính và được xuất phát từ một trái tim yêu thương. Truyện “Ngồi khóc trên cây” của Nguyễn Nhật Ánh viết về tình yêu chớm nở vừa trong sáng vừa ngây thơ giữa cô bé Rùa - cô bé của thiên nhiên, hồn nhiên, trong sáng nhưng lại đầy khí chất mạnh mẽ và chàng sinh viên Đông - là sinh viên thành phố về thăm quê, là người duy nhất trong xóm muốn chơi với Rùa, nói chuyện, lắng nghe, cảm thông và chia sẻ với Rùa. Khi tình cảm đang dần lớn lên theo từng ngày cũng là lúc Đông phải quay lại thành phố và bao nhiêu sóng gió diễn ra. Dẫu biết sóng gió là thử thách để làm cho tình cảm thêm đậm sâu nhưng cũng là một bức tường ngăn cản. Tình cảm đầu đời vụng dại của Đông và Rùa như cây non đứng trước giông bão. Vậy mà trải qua bao biến cố, tình cảm của Đông và Rùa vẫn vẹn nguyên. Cứ ngỡ mọi sóng gió đã qua đi để nhường ngôi cho trái tim cháy bỏng yêu thương nhưng con sóng cuối cùng thật dữ dội và mạnh mẽ. Nguyễn Nhật Ánh đã thành công miêu tả chuyển biến nội tâm của anh chàng sinh viên Đông qua các nghịch cảnh éo le, bi thương để thấy rõ sự trưởng thành trong suy nghĩ và tình cảm qua thời gian. 

Một cuốn sách tuyệt vời từ ngoài vào trong, đẹp từ bìa sách cho đến từng con chữ. Một tác phẩm với một kết thúc mở, nhân vật chính Đông đã phải chịu rất là nhiều khó khăn, thử thách, có những lúc tuyệt vọng để mặc cho nỗi buồn gặm nhấm tâm hồn, để mặc cho những biến cố bôi đen đi cuộc sống của chính mình. Nhưng như có một phép lạ, từng bước từng bước anh vượt qua những khó khăn, vượt qua những khúc quanh co của cuộc đời. Vào cái lúc tưởng chừng như không gì có thể cản anh tiến đến hạnh phúc thì anh lại phải đón nhận cái tin sét đánh ngang tai, cái chết của con Rùa. Khúc cuối của truyện, Đông như không tin vào mắt mình khi nhìn thấy con Rùa ở thung lũng sau thác nước, nơi đong đầy những kỉ niệm đẹp của hai đứa. Con Rùa còn sống hay thực sự đã về nơi chín suối? Hình ảnh cô hiện lên trong mắt anh có thực sự là thật? Tác giả không khẳng định.