[Tóm Tắt & Review Sách] "Disney’s Land": Hành Trình Đưa Ý Tưởng Điên Rồ Thành Cỗ Máy Kinh Doanh Siêu Lợi Nhuận Reviews

“Một câu chuyện được nghiên cứu kỹ lưỡng và sâu sắc về người đàn ông phức tạp cùng tầm nhìn về nơi ‘hạnh phúc nhất trên trái đất’. Snow mang con mắt của một nhà Sử học, sự thích thú của một đứa trẻ cùng khả năng viết tuyệt vời vào trong câu chuyện hấp dẫn này.”, trích lời của nhà làm phim Ken Burns khi bình phẩm về cuốn sách Disney’s Land - Hành trình đưa ý tưởng điên rồ thành cỗ máy kinh doanh siêu lợi nhuận.

Disneyland - xứ sở của phép màu và những điều tích cực - là khu vui chơi giải trí ăn khách của rất nhiều người trên toàn thế giới. Không chỉ là địa điểm du lịch, Disneyland còn là một nơi lưu trữ những kí ức tuổi thơ của rất nhiều người đã và đang theo dõi, yêu mến các chương trình do Disney sản xuất. Từ mảng điện ảnh chuyển qua mảng xây dựng, kinh doanh chắc chắn không phải là con đường trải đầy hoa. Để có được Disneyland hoành tráng, thơ mộng và kì diệu như ngày nay, chủ nhân của nó - Walt Disney - đã trải qua nhiều giai đoạn không hề dễ dàng trong cuộc đời, nhưng Walt Disney đã luôn kiên trì với những chính kiến của bản thân mình và những nỗ lực của ông đã được đền đáp một cách xứng đáng. Thực hư về nguồn cội của những ý tưởng cho xứ sở Disneyland là gì? Cuốn sách Disney’s Land - Hành trình đưa ý tưởng điên rồ thành cỗ máy kinh doanh siêu lợi nhuận sẽ giải đáp câu hỏi này. 

Richard Snow sinh năm 1947, là nhà sử học người Mỹ và là tác giả của nhiều tiểu thuyết cũng như truyện ngắn. Sau khi tốt nghiệp trường Đại học Columbia vào năm 1970, ông bắt đầu làm việc cho tạp chí American Heritage. Ông giữ chức vụ tổng biên tập của tạp chí American Heritage trong 17 năm, gắn bó với nó trong hơn hai thập kỷ. Khi tạp chí ngưng xuất bản, ông quay lại với công việc viết lách toàn thời gian.

Các tác phẩm nổi bật của ông bao gồm cuốn tiểu sử về Henry Ford mang tên “I Invented the Modern Age: The Rise of Henry Ford” được xuất bản năm 2014 hay cuốn sách về vai trò của nước Mỹ trong thế chiến thứ hai mang tên “A Measureless Peril: America in the Fight for the Atlantic, the Longest Battle of World War II”. Ông từng là nhà tư vấn cho các bộ phim lịch sử, trong số đó có Glory, và làm việc với rất nhiều bộ phim tài liệu, trong đó có The Civil War (Tạm dịch: Nội chiến) của anh em nhà Burns. Snow là tác giả của chín cuốn sách, trong số đó có hai cuốn tiểu thuyết lịch sử và một tập thơ. Cuốn sách trước của ông, Iron Dawn: The Monitor, The Merrimack, and the Civil War Sea Battle That Changed History (Tạm dịch: Iron Dawn: Tàu chiến, chiến binh và cuộc nội chiến trên biển thay đổi lịch sử) đã nhận Giải thưởng Samuel Eliot Morison cho tác phẩm văn học hải quân xuất sắc. Ông còn được nhận học bổng của Quỹ Tưởng niệm John Simon Guggenheim vào năm 2012.

Và không thể không kể đến cuốn sách về nguồn gốc của xứ sở thần tiên giữa đời thực Disneyland mang tên Disney’s Land. Một cuốn sách về ý tưởng kinh doanh, nhưng lại được viết bởi nhà sử học sẽ như thế nào? Cuốn sách đã nhận được rất nhiều lời khen ngợi từ các tờ báo, tạp chí lớn nhỏ khác nhau. Tờ báo The Wall Street Journal từng có lời bình như sau về cuốn sách Disney’s Land: “Entertaining…Mr. Snow [proves] to be as solid a storyteller as Walt Disney himself.” (Tạm dịch: “Rất thú vị… Ngài Snow chứng tỏ mình cũng là một người kể chuyện kỳ cựu không khác gì Walt Disney.”). Cuốn sách không chỉ đơn thuần là câu chuyện về sự hình thành, phát triển về Disneyland mà còn là những bài học về ý tưởng kinh doanh, quy cách làm việc, chọn lọc cộng sự phù hợp và cả những bài học về sự kiên trì theo đuổi ước mơ, mục tiêu của mình. 

Xứ sở mộng mơ Disneyland hoành tráng, đặc sắc là vậy, nhưng thực tế nguồn cội của nó khốc liệt hơn rất nhiều. Tất cả những thứ vĩ đại đều xuất phát từ những thứ nhỏ bé, và Disneyland cũng không phải là ngoại lệ. Để có được Disneyland của ngày hôm nay, tất cả mọi thứ đều xuất phát từ một suy nghĩ, một ý tưởng của Walt Disney. Sau những thành công với các bộ phim của mình, Walt Disney không muốn những hình ảnh biểu tượng trong những bộ phim ấy chỉ là những hình ảnh xuất hiện thoáng qua. Ông tha thiết mong muốn lưu giữ những phép màu chỉ có thể thấy trên phim ảnh, giữ lại ở đời thực. Từ đó, ông mong muốn tạo ra xứ sở mang tên Disneyland có thể thỏa mãn được điều này. Trích dẫn tuyên ngôn của Bill Walsh về Disneyland:

“Ý tưởng về công viên Disneyland thật ra rất đơn giản. Nó sẽ là nơi để mọi người tìm thấy hạnh phúc và kiến thức. Đó là nơi để cha mẹ và con cái chia sẻ những khoảng thời gian vui vẻ bên nhau; một nơi để giáo viên và học sinh khám phá những cách thức học hỏi và giáo dục tốt hơn. Ở đây, thế hệ cũ có thể tìm về nỗi nhớ của những ngày đã qua, còn thế hệ trẻ có thể thưởng thức các thách thức của tương lai. Đây sẽ là kỳ quan của thiên nhiên và con người, để tất cả cùng được chiêm ngưỡng và thấu hiểu. Disneyland sẽ được xây dựng và cống hiến cho những lý tưởng, giấc mơ và cả những sự thật phũ phàng đã tạo nên nước Mỹ. Và nó sẽ được thiết kế một cách độc đáo để tái hiện những giấc mơ cùng sự thật này, rồi gửi chúng đi như một nguồn cảm hứng cho cả thế giới. Disneyland sẽ là sự kết hợp của hội chợ, triển lãm, sân chơi, trung tâm cộng đồng, bảo tàng về những sự thật sống động, và là nơi tràn ngập vẻ đẹp cùng phép màu. Nó sẽ chứa đầy những thành tựu, niềm vui và hy vọng trong thế giới mà chúng ta đang sống. Nó sẽ nhắc nhở và chỉ cho chúng ta cách biến những điều kỳ diệu này thành một phần trong cuộc sống của mình.”

Chỉ một trích dẫn này thôi cũng đã đủ hiểu những mục tiêu và tình yêu lớn lao mà Disney dành cho kế hoạch này của mình. Walt Disney muốn vùng đất này không chỉ là công viên bình thường, có các khu trò chơi như các hội chợ hay có vòng đu quay mà ông muốn Disneyland kết hợp các loại hình giải trí, nghệ thuật, văn hóa. Tuy nhiên, giữa thế kỉ 20, ý tưởng về một công viên giải trí của Walt Disney được coi là “điên rồ” với những người trong lĩnh vực kinh tế, kiến trúc không chỉ bởi vì những khó khăn của nền kinh tế nước Mỹ lúc bấy giờ mà còn bởi vì những xu thế đương thời. Khi đó, rất nhiều công viên đã mọc lên và sụp đổ, chính vì thế mà ý tưởng về công viên của ông đã bị bác bỏ bởi hầu hết những người mà Disney đề xuất. Người ta khó có thể chấp nhận một ý tưởng được cho là “quá nhiều rủi ro” như vậy.

Nhưng ông nhất định không để những lời bác bỏ này trở thành bất lợi của mình. Ông cật lực tiếp tục đi tìm những kĩ sư, kiến trúc sư, nhà đầu tư có thể đồng hành cùng ông trên hành trình xây dựng Disneyland cũng như những nhân viên tiềm năng có thể cống hiến cho sự phát triển của nó. Ông vận dụng tất cả những nguồn lực mình có để tìm ra cơ hội trong những tình huống rủi ro. Trước mắt, ông vận dụng những kỹ thuật brainstorming để giúp những ai nghe mình thuyết trình về ý tưởng Disneyland có những hình dung sát nhất với ông. Ngay cả nghệ sĩ, kiến trúc sư John Hench từng nói về Walt Disney rằng: "Tôi nhớ một số ngày chủ nhật nhìn thấy Walt trên đường phố trong một bãi cỏ đầy, đứng, hình dung, tất cả một mình." Ông có mặt ở khắp mọi nơi, từ nhà ga tròn, đến khu rừng, đến Main Street. Disney được biết đến như là một người rất quan tâm đến những người cộng sự của mình và kiên trì với những mục tiêu của mình, cho dù hoàn cảnh khó khăn đến đâu. Ông từng nói rằng: "Tôi không bao giờ có thể thuyết phục các nhà tài chính rằng Disneyland là khả thi, bởi vì những giấc mơ cung cấp quá ít tài sản thế chấp." Ông đã mua bảo hiểm nhân thọ, bán căn nhà nghỉ dưỡng mùa hè và vay mượn từng đồng tiền để thực thi ý tưởng của mình, để cho ra những kết quả tốt nhất.

Đồng thời, ông không quên công sức của nhân viên làm việc dưới trướng mình, trả công cho họ từ chính quỹ cá nhân của mình, vui vẻ làm việc với mọi người. Một điểm ở Disney mà không phải ai cũng biết, đó chính là sự tỉ mỉ của ông. Có lẽ vì là nhà sản xuất các bộ phim, ông đã có xu hướng chú ý đến những bức vẽ, những cảnh quay để đảm bảo những chuyển cảnh, hiệu ứng mượt mà. Trong các giai đoạn hình thành ý tưởng về Disneyland cũng như trong quá trình xây dựng, ông rất chú ý đến các tiểu tiết. Ông cho rằng: “Nhìn này, điều khiến Disneyland trở nên độc đáo và khác biệt chính là chi tiết. Nếu lơ là các chi tiết, chúng ta sẽ mất tất cả.” Việc chú ý đến chi tiết đôi khi đã khiến kỹ sư C. V. Wood - nhà phát triển chính của Disneyland cảm thấy bực tức khi Disney không du di bất kỳ chi tiết nào. Quan trọng nhất, Walt Disney là người chịu khó tìm tòi, học hỏi và quan sát. Ông thường xuyên đi thị sát công trình và mong muốn thấy được những thay đổi rõ rệt về công trình xây dựng qua từng ngày.

Ông vui vẻ làm việc với nhân viên, đi thị sát cùng những người bạn kiến trúc sư, những người có chuyên môn trong việc nuôi trồng cây cối, thường xuyên đưa ra ý kiến và quan sát công trình từ những điểm nhìn khác nhau. Những nỗ lực cố gắng của ông thậm chí đã khiến cho những người tưởng chừng sẽ quay lưng với Disneyland nhưng lại bị cuốn vào dự án ấy. Cụ thể hơn, kiến trúc sư Ruth Shellhorn từng được mời để đồng hành cùng dự án Disneyland với tư cách là kiến trúc sư tư vấn cảnh quan cho đến ngày công viên khai trương. Bà từng viết trong nhật ký của mình rằng: “Tôi thực sự sợ hãi khi nghĩ về Disneyland… Có quá nhiều thứ tôi không biết mà cứ cố gắng thiết kế trong khi không chắc mình có đi đúng hướng không. Cộng với khoảng thời gian cấp tập nữa… Tôi cảm thấy mình như rơi xuống vực thẳm vậy. Điều khiến tôi nản lòng nhất về dự án Disneyland chính là nó quá lớn và có quá nhiều thứ cần tìm hiểu.” Mặc dù vậy, bà đã từng bước đi theo kế hoạch, hoàn toàn biết cách để xử lý công việc, cần mẫn tiếp tục nhiệm vụ mỗi ngày. 

Rồi cũng đến ngày khai trương Disneyland. Theo cuốn sách, càng gần đến ngày khai trương, càng có nhiều sự việc ngoài ý muốn xảy ra. Ngày khai trương được ấn định là ngày 17 tháng 7 năm 1955, nhưng giữa tháng 6 là thời gian cận kề cuộc khủng hoảng kinh tế cũng như cuộc đình công của những nhân công lát đường và thợ sửa ống nước. Đây chắc hẳn là khoảng thời gian dầu sôi lửa bỏng nhất kể từ khi nuôi dưỡng dự án Disneyland. “Tất cả chỉ còn là một mớ ký ức hỗn độn.” Khí đó, Disneyland tọa lạc tại số 1313 Đại lộ Harbor. Từ bên ngoài vào bên trong Disneyland không ổn định. Ngôi nhà ở phía Bắc bãi đỗ xe bị phá hoại, đèn chùm rơi khỏi trần nhà, cửa sổ bị đục lỗ, ban công bị nhổ bật, các bức tường bị đập vỡ để lộ cả đường ống nước ở bên trong. Có người đã vô tình đánh rơi một que diêm, dẫn đến hậu quả là đội cứu hỏa phải đến cứu.

Bên trong công viên, đám cây khô héo, công nhân phải phun sơn xanh lên, con tàu cướp biển mới chỉ sơn một nửa, nhiều khu trò chơi bị mất điện. Nhưng bên cạnh đó, có những địa điểm đã sẵn sàng: Nhà ga Main Street trông vẫn ổn, những con ngựa ở vòng đu quay Vua Arthur được hoàn thiện một cách đẹp đẽ. Tuy nhiên, những điều này không thể khiến Disney an tâm hơn, thậm chí ông đã chuẩn bị sẵn sàng để trở thành “trung tâm của sự sỉ nhục công khai nhất trong lịch sử ngành giải trí.” Ngày khai trương ấy là một trải nghiệm chưa từng có. Ngay cả sau khi khai trương, Disneyland đã nhận rất nhiều chỉ trích vì những lo ngại từ người dân, từ chính phủ về an ninh, nhưng đồng thời cũng lập được những thành tích đáng kể đối với một công trình mà đa số khi ấy đều cho rằng sẽ đóng cửa và phá sản trong vòng một năm. Trong bảy tuần đầu sau khi khai trương, họ đã thu hút 1 triệu khách, và duy trì cho đến ngày hôm nay. Tất cả đều nhờ năng lực và công sức của Disney với các cộng sự của mình đã nhanh chóng giải quyết những vấn đề hậu khai trương. 

Cảm nhận cá nhân

Chuyên gia tư vấn quản trị Peter Drucker từng nói rằng: “Bất cứ khi nào bạn thấy một doanh nghiệp thành công, có nghĩa là có ai đó đã từng đưa ra một quyết định dũng cảm.” Và có lẽ khi nói về Disneyland, câu nói này thực sự rất đúng. 

Nhắc đến Walt Disney, chúng ta liền nghĩ ngay đến người đã mang những nàng công chúa trong cổ tích, chuột Mickey cùng những nhân vật khác đến với thế giới. Nhưng có mấy ai thấy được rằng ông không những là người có nhiều ý tưởng, mà còn có sự tham vọng, bền bỉ đáng ngưỡng mộ? Ông đã vượt qua những rào cản thời sự và dư luận để hiện thực hóa ước mơ của mình. Ước mơ của ông không chỉ dừng lại ở việc lưu giữ các sản phẩm của mình mà còn đi sâu vào văn hóa. Ông muốn xây dựng nên một nơi mà gia đình có thể quây quần bên nhau, một nơi tràn ngập tiếng cười và những phép màu. 

Cuốn sách Disney’s Land nói về ý tưởng kinh doanh, nhưng lại được viết bởi nhà sử học. Đó là điểm khác biệt lớn nhất của cuốn sách so với những cuốn sách ở mảng Kinh tế - Kinh doanh. Tác giả Richard Snow đã thuật lại câu chuyện về Disneyland một cách chi tiết, tỉ mỉ và chân thực. Từng chi tiết được sắp xếp hợp lý, như hiện lên trước mắt người đọc. Cuốn sách không đơn thuần là những sự việc về nguồn gốc của Disneyland được nối tiếp nhau, mà còn bao hàm cả những sự kiện khác của nước Mỹ lúc bấy giờ. Vì vậy, người đọc vừa có thể đọc về lịch sử của Disneyland, vừa có cơ hội học hỏi thêm về lịch sử nước Mỹ. 

Văn phong của Richard Snow rất dễ đọc. Chắc hẳn ông đã rất cố gắng để kể lại sự việc một cách chính xác và dễ hiểu nhất. Mỗi chương là một sự việc khác nhau trong cả quá trình hình thành ý tưởng và xây dựng Disneyland. Dung lượng của cuốn sách khá lớn, phù hợp để đọc từng chút một. Thiết nghĩ rằng, nếu ở cuối mỗi chương, tác giả có thể thêm phần tóm tắt hoặc kết luận thì có thể giữ chân người đọc lâu hơn, giúp họ suy ngẫm về những gì họ vừa đọc. Bên cạnh đó, tiêu đề cuốn sách phản ánh đúng những nội dung bên trong. Tiêu đề của cuốn sách là sự chơi chữ với từ Disneyland thành Disney’s Land, và bản thân nó đã đủ hấp dẫn để người đọc có thể cầm lên ngay tức khắc và tìm hiểu xem, rốt cuộc Disney’s Land có gì mà được ưu ái hẳn một cuốn sách đến vậy. 

Suy cho cùng, Disney’s Land vừa là cuốn sách về kinh doanh, vừa là cuốn sách lịch sử. Quan trọng nhất sau khi đọc xong cuốn sách này chính là việc chúng ta rút ra được rất nhiều bài học từ quá trình sinh trưởng và phát triển của Disney cũng như từ con người của Walt Disney. Hi vọng rằng cuốn sách này sẽ là nguồn cảm hứng cho những ai đã và đang đọc nó. 

Bạn đọc tìm mua sách tại Disney's Land - Hành Trình Đưa Ý Tưởng Điên Rồ Thành Cỗ Máy Kinh Doanh Siêu Lợi Nhuận

Tóm tắt bởi: Quỳnh Trang - Bookademy

--------------------------------------------------

Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link: Bookademy 

(*) Bản quyền bài viết thuộc về Bookademy - Ybox. Khi chia sẻ hoặc đăng tải lại, vui lòng trích dẫn nguồn đầy đủ "Tên tác giả - Bookademy." Các bài viết trích nguồn không đầy đủ cú pháp đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.