.png)
![[Tóm Tắt & Review Sách] “Cảm Xúc - Emotional Wellness” : Hãy Yêu Những Đứa Trẻ Trong Chính Mình](/uploads/logo/1669563060959-_Review Cảm xúc - 2711.png){kind=logo}
Nói một cách khách quan thì hầu như mỗi người trong chúng ta ở đây ai cũng từng bị cảm xúc chi phối rất nhiều trong nhiều trường hợp hoặc tác động đến quyết định trong một vấn đề nào đó. Đơn giản như việc không có thiện cảm thì không muốn kết bạn với người này hay lớn hơn như khi cảm thấy không còn được tôn trọng hay yêu thương như ban đầu nữa, người ta sẽ lựa chọn rời đi, cắt đứt mối nhân duyên đó.
Chính vì vậy mà trong cuốn “Cảm xúc - Emotional Wellness", nhà văn OSHO có viết: "Cảm xúc là những bông hoa, và cả cuộc đời bạn là một vòng hoa. Phải có một sợi dây gắn kết, nếu không thì cuộc đời bạn đã rơi rụng từ lâu”. Thế rốt cuộc thì “sợi dây” đó là ẩn ý cho điều gì? Sự nghi vấn gợi mở khiến độc giả thêm phần tò mò và có thêm nhiều chút động lực để đi tìm câu trả lời cho riêng mình trong từng trang sách.
Chúng ta lớn lên, được dạy rằng làm việc gì cũng phải bình tĩnh, suy xét trước sau và sự logic của vấn đề, xem rốt cuộc thì quyết định như thế nào mới là đúng đắn, để sau này có kết quả khả quan nhất hoặc nói cách khác là khiến bản thân không hối hận. Bởi vậy mà đồng thời người lớn cũng luôn nhắc nhở làm việc là không được cảm tính, phải gạt những tình cảm cá nhân, cảm xúc của bản thân sang một bên để không làm sao nhãng đi sự tư duy của lý tính.
Mặc dù có chút mâu thuẫn nhưng với tôi, phần lớn những việc mình làm, điều mình nỗ lực xây dựng và cố gắng đều có một mục đích rất mộc mạc. Đó là khiến tôi mỉm cười nhiều hơn, có thêm nhiều thứ để giúp tôi chăm sóc bản thân và những người thân yêu, có thêm không gian để tìm hiểu chính mình, làm những việc khiến mình không thấy mệt mỏi hay để được đi đến nơi mình muốn, gặp người mà mình thương. Dù cho có lý trí, gai góc và bên ngoài trưởng thành bao nhiêu thì trong mỗi người đều có một đứa trẻ luôn cần được yêu thương, được vỗ về hay nói một chút văn vẻ là cần được vỗ về, cưng chiều và mang cho nó những phần quà nhỏ bé, đáng yêu.
Đôi nét về tác giả
Osho (1931 – 1990) tên thực là Chandra Mohan Jain (tiếng Hindi: चन्द्र मोहन जैन), còn được gọi là Acharya Rajneesh từ những năm 1960 trở đi, sau đó ông tự gọi mình là Bhagwan Shree Rajneesh trong thập niên 1970 và 1980, rồi cuối cùng lấy tên Osho năm 1989, là một nhà huyền môn, bậc thầy tâm linh người Ấn Độ, và lãnh đạo của phong trào Rajneesh. Trong suốt cuộc đời của mình, ông được xem như là một vị thầy huyền bí, guru và bậc thầy tâm linh.
Trong những năm 1960, ông đã đi khắp Ấn Độ như một diễn giả công cộng và là nhà phê bình thẳng thắn đối với chủ nghĩa xã hội, Mahatma Gandhi, và đạo Hindu chính thống. Ông cũng chủ trương một thái độ cởi mở hơn với tình dục, và vì thế mà ông có biệt danh là đạo sư tình dục ở Ấn Độ và sau này là trên báo chí quốc tế, tuy vậy càng ngày thái độ cởi mở này càng được xã hội chấp nhận.
Đôi nét về cuốn sách
Hiểu ‘Cảm xúc’ để ứng phó với những thăng trầm cuộc sống bằng một thái độ tự tin hơn
Hiểu ‘Cảm xúc’ để phản ứng với các tình huống theo cách có lợi nhất
Chuyển hóa nỗi sợ hãi, giận dữ và ghen tuông thành năng lượng sáng tạo
Đi tìm sợi dây gắn kết những cảm xúc trong cuộc đời
Không phải kìm nén, cũng chẳng phải huỷ diệt, mà chính là học cách hòa hợp với các nguồn năng lượng trong mình.
Tâm trí của bạn đang bị thao túng như thế nào?
Con người khác biệt với phần lớn chủ thể tồn tại trên Trái Đất này là vì chúng ta có nhận thức, có cảm xúc và biết yêu thương, những điều được học, ghi nhớ, cải thiện và áp dụng trong nhiều lĩnh vực chứ không đơn thuần là hành động theo bản năng hay nhận định theo một cá thể đầu đàn nào tuyệt đối. Tuy nhiên bản chất của Cảm xúc cũng khiến chúng ta phải hoài nghi về tầm quan trọng của nó. Một mặt thì quá phụ thuộc vào cảm xúc, có phản ứng quá mạnh mẽ và đôi khi là không kìm nén được bản thân thì đương nhiên là không nên. Ở một khía cạnh khác, khi một người quá giỏi che giấu cảm xúc thật của mình, tình cảm và thái độ luôn trung lập thì những người xung quanh cũng sẽ không thể nắm bắt và điều chỉnh để làm sao cả hai phía đều thoải mái nhất. Không những vậy mà nghiêm trọng hơn khi sống sai cảm xúc của mình, phủ định đi những điều bản thân đang gặp phải mà cứ phải đeo lên chiếc mặt nạ của sự vui vẻ và tích cực thì bức thành trì trong bạn đang vỡ đi từng chút một, nó khiến bạn mệt mỏi, mất năng lượng đến lúc bị nhấn chìm trong sự tiêu cực và bức bối do chính mình tạo ra.
Vậy nên, nhà văn OSHO có đề cập: ”Cảm xúc bị kìm nén sẽ “bùng nổ” .” Khi con người ta bị chi phối bởi trách nhiệm, kỷ luật, quy chuẩn và định kiến, chắc chắn không thể luôn tùy ý và hồn nhiên biểu đạt, phô trương hết như một đứa trẻ được. Tuy nhiên, các tiếp cận phổ biến đó dễ bị đánh đồng với tinh thần của một người lớn. Kiềm chế cơn giận, không dám thở dài hay trưng ra biểu cảm mệt mỏi, thất vọng để giữ đúng hình tượng, hình ảnh tạo dựng của bản thân hay đơn giản là không muốn bộc lộ sự yếu đuối, dễ tổn thương nhất với người khác để bản thân vẫn là điều nghiêm khắc, “tích cực” và giỏi giang.
Bởi thế nên tất cả bão giông trong bạn phải làm sao? Bạn để bản thân mình bị cuốn lấy bởi nó sao? Chính bởi vậy mà tác giả cũng cực kỳ phản đối lối suy nghĩ là Đàn ông thì không được khóc, thứ giải tỏa cảm xúc nhờ nước mắt chỉ dành cho phụ nữ. Đây là một thành kiến cực kỳ đáng bị vứt bỏ. Con người đều bình đẳng về mặt cảm xúc. Đúng là khóc không giải quyết được vấn đề, nước mắt không phải phương án cho rắc rối. Nhưng vì đó không phải mục đích của nó mà. Chúng ta sinh ra có tuyến lệ, để khi mệt mỏi và cảm thấy cần giải tỏa tất cả trong mình ra, khóc thành tiếng, để những tổn thương, đau đớn, tủi thân ấy hóa thành những giọt nước mặt chát và nóng hổi đi ra khỏi cơ thể mình. Nói cách khác, đây như việc người ta vứt bỏ những điều tiêu cực khỏi chính thể chất của bản thân.
Đồng ý với việc kiểm soát cảm xúc là tốt, là giúp mỗi người có thể bình tĩnh để xử lý vấn đề đúng theo logic và vẫn đảm bảo hiệu suất của nó. Bên cạnh đó, việc điều tiết mức độ biểu đạt cũng giúp người xung quanh biết được cảm nhận của bạn ở thời điểm đó trong không gian đang diễn ra sự việc. Tuy nhiên nếu như nó trở thành việc đè nén cảm xúc tuyệt đối thì lại vô cùng có hại và vị đạo sư OSHO không hề ủng hộ điều đó. Theo ông, sự tập trung của con người bao hàm hai thứ cơ bản: cái đầu và trái tim. Suy nghĩ, logic có tiền đề từ cái đầu, còn cảm xúc thì khởi điểm từ trái tim. Khi một người che dấu, đè nén, hay kiểm soát cảm xúc, là cái đầu đang thắng thế trái tim, là bạn đang dần phá hủy một phần quan trọng của chính mình.
Không những vậy, theo tác giả, việc bạn làm với cảm xúc của mình như vậy càng khiến tâm trạng bạn tệ hơn. Bởi sự tiêu cực không hề biến mất, nó chỉ bị đẩy vào một góc tăm tối và tụ họp với hàng trăm, hàng nghìn những đè nén khác. Như thể một căn hầm ẩm mốc và chật chội bị lấp đầy bởi những điều đau đớn, xấu xí và mệt mỏi xám xịt, tối om. Năng lượng tiêu cực và có tần số thấp ấy sẽ hòa chung với Oxi mà bạn hít vào, len lỏi đến từng tế bào và tạo nên phản ứng phản vệ của toàn cơ thể. Như cách người mắc bệnh trầm cảm bộc lộ bản thân, họ như dần giết chết chính đứa trẻ trong mình, giết chết cơ thể mòn mỏi ấy.
Từ đó mà ông có viết trong cuốn sách rằng: “Chúng sẽ trở thành những cơn ác mộng, những giấc mơ xấu xí khi đêm xuống, và vào ban ngày, chúng sẽ ảnh hưởng đến hành động của bạn”, Osho nói, “Mọi người tiếp tục tích lũy cơn giận của mình, tiếp tục đè nén cơn giận của mình, và rồi một ngày nào đó, lượng độc tố tích tụ trong mỗi người nhiều đến mức chúng bùng nổ thành ‘chiến tranh thế giới”.
Ở thế giới đầy phán xét, đòi hỏi và bất công này, chúng ta cứ phải gồng mình lên để chống đỡ, để tồn tại và vươn lên. Nhưng bạn nên nhớ, đứa trẻ trong bạn cũng cần được dỗ dành, những cảm xúc trong bạn cũng cần được chăm sóc như một mầm cây đang đà lớn lên. Nó cần ánh nắng Mặt trời ấm áp để quang hợp, không gian thoáng để vươn những cành lá, chút nước để nuôi dưỡng tế bào và những dưỡng chất để trao đổi, phân bào và trưởng thành cùng năm tháng.
- Hãy vượt lên trên và trở thành người quan sát
Để giải quyết vấn đề gặp phải cũng như giải phóng cảm xúc, những năng lượng tiêu cực trong chính mình, sự thiên biến vạn hóa của xung quanh cuốn chúng ta theo nhưng OSHO nhận định rằng bạn cần vượt lên tất cả chúng. Nghĩa là bạn phải biết cách bước qua vũng bùn lầy những thứ kéo chân cả về lý tính lẫn cảm xúc.
“Nếu bạn chỉ có 1% là người quan sát, vậy 99% còn lại là tâm trí. Nếu bạn có 10% là người quan sát, vậy 90% là tâm trí. Nếu bạn có 90% là người quan sát, vậy chỉ còn lại 10% cho tâm trí. Nếu bạn là người quan sát 100%, vậy thì không có tâm trí - không có nỗi buồn, cơn giận, sự ghen tuông - chỉ có sự sáng tỏ, tĩnh lặng và phúc lành”, Osho chia sẻ. Con người từ khi sinh ra tới tận hơi thở cuối cùng vẫn luôn mưu cầu nơi khiến họ bình yên cả trong tiềm thức lẫn bên ngoài. Cũng từ đó mà càng về sau của cuốn sách, chúng ta sẽ càng đi sâu vào chủ đề muôn thuở của nhân loại, dù rất xưa nhưng chưa bao giờ là đủ. Lý do tại sao đức tin và tín ngưỡng lại là đấng tối cao của tất cả và lòng tin là một năng lượng cực kì mạnh mẽ giúp ta vượt qua nhiều khó khăn và có thể tự chữa lành, điều tiết lại tất cả mọi thứ ảnh hưởng tới mình.
Đây cũng chính là điều những bậc thầy và các nhà hiền triết đã nói tới từ cổ chí kim - sự tỉnh thức, giác ngộ của tịnh thức cũng như con đường dẫn đến sự an nhiên vĩnh hằng, tức thiền định. Độc giả cũng sẽ nhận ra rằng thiền và tỉnh thức chính là sợi dây cố định quý giá của “vòng hoa cuộc đời”, là câu trả lời cho câu hỏi mà Osho đặt ra từ ban đầu.
Sự khái niệm hóa về thiền định của Osho rất đơn giản, nó chỉ là hành trình giúp con người vượt lên trên tâm trí, tách bạch khỏi ràng buộc trong suy nghĩ, cảm xúc và thậm chí là cơ thể của mình. “Mục tiêu của tôi là làm cho hành trình ở đây trở nên đơn giản nhất có thể”, ông nói, “Hãy tìm chỉ một nguyên tắc phù hợp với bạn, nguyên tắc mà bạn cảm thấy đồng điệu với nó, và như vậy thôi là đủ rồi”.
Thế nên cũng dễ hiểu khi gần cả cuộc đời, OSHO luôn đi tìm và thực hiện mọi thứ cho mục tiêu này. Đồng thời là phát triển và truyền bá phương pháp thiền động dễ tiếp thu, dành cho nhiều nhóm đối tượng khác nhau vẫn dễ dàng tiếp thu và áp dụng. Phần cuối của “Cảm xúc - Emotional Wellness” chứa một list các cách thiền tập đa dạng và phá cách để bạn đọc tham khảo, như: chạm vào mặt đất, ôm cây, đánh nhau với cái gối của bạn, hay nhảy múa như điên…
Cảm nhận cá nhân về cuốn sách
“Cảm xúc - Emotional Wellness” là một cuốn sách rất hay, ở đây tôi học được khá nhiều điều mới mẻ liên quan đến giá trị quan, cách mình nhìn nhận thế giới xung quanh cũng như cách hiểu và cảm thông với chính mình. Hầu hết chúng ta đều có xu hướng lắng nghe, đồng cảm và thấu hiểu cho những nỗi niềm, sự đau đớn và kém may mắn. Nhưng khi lật ngược lại vấn đề thì mấy ai có thể chắc chắn khẳng định mình biết yêu thương và hiểu, chiều chuộng cho chính những bất công, cảm xúc tiêu cực trong con người mình hay không?
Ai cũng từng trải qua những giai đoạn rất tăm tối, tưởng chừng như nuốt chửng lấy mình và muốn buông xuôi mọi thứ, giao mình cho Thần Chết và trở về nơi bắt đầu, như được hồi quy về cõi xa lạ nhất. Cơ mà sự kiên cường, tình yêu thương, luyến tiếc với thế giới này, với chút ấm áp từ gia đình hay một điều gì đó chưa hoàn thành đã kéo chúng ta lại. Như một người bạn tôi từng nói: ”Khi bạn đã vượt qua những thứ kinh khủng và đáng sợ như vậy trong quá khứ thì bây giờ, sau này chẳng ai hay vấn đề gì có thể phá hủy, hạ gục sự kiên cường đó được nữa”. Nghe có vẻ thực sự là thuyết phục đó. Nhưng với chính tôi lại là một người cực kì mâu thuẫn, người từng dựa vào thuốc an thần để có thể ngủ vài tiếng, từng mắc chứng trầm cảm và rối loạn nhân cách chống đối xã hội phải gặp bác sĩ tâm lý nhưng không thể phối hợp để điều trị, là người thu mình trong bóng tối và sợ hãi những người lạ ngoài kia trở thành một người vui vẻ, hòa đồng, luôn lan tỏa năng lượng tích cực đến người khác. Bề ngoài tôi đã như tái sinh, sống với một phiên bản hoàn toàn khác, tốt đẹp và đối lập hoàn toàn với con người trước đây. Nhưng sự thật mà ít ai biết rằng bên trong những lọ thuốc bổ kia vẫn là những viên thuốc hỗ trợ thần kinh, thuốc trợ tim và điều trị hậu trầm cảm. Chẳng có sự tổn thương và cảm xúc tồi tệ nào biến mất cả. Tôi chỉ gói gọn và xếp nó vào từng ngăn tủ với cái tên khác nhau, để mỗi khi mệt mỏi, gom góp lại và xoa dịu tất cả thôi.
Cô gái ấy vẫn sợ bóng tối như vậy, vẫn gặp ác mộng mỗi đêm, vẫn nhạy cảm trước những ánh mắt của người lạ, giật mình trước sự thay đổi của người thân hay vẫn là kẻ overthinking với những hỗn độn trong đầu cứ rối tung lên như mớ tơ vò. Ai rồi cũng tìm được cho mình một bến đỗ của sự an nhiên nhất như lời tác giả OSHO từng đề cập đến. Tôi chắc chắn bản thân mình cũng vậy. Nhưng có vẻ chưa phải là bây giờ, khi mà tâm trí tôi còn quá nhiều nỗi bất an, thậm chí là hoài nghi bản thân, hoài nghi sự quan tâm của người khác, phần lớn là tự vấn mình có xứng đáng với những điều tốt đẹp đó không hay người ta đến bên mình có mục đích nào khác ngoài tình yêu thương và muốn đồng hành cùng mình không.
Lời kết
Tôi từng nghĩ cảm xúc là thứ phức tạp nhất trên đời, riêng chính bản thân đã không thể hiểu nổi tại sao lại có người sẵn sàng kiên nhẫn lắng nghe mình từng chút một, vẫn ở đây, lau nước mắt cho mình, là người chở mình qua những con đường tối, là nguồn động lực vững chãi để tôi bước lên chính bản ngã của mình, làm việc mà mình mơ ước, đảm nhận vị trí mà tôi chưa bao giờ dám mơ đến. Người ấy không đơn giản là người mà mình yêu thương nữa mà như định nghĩa của OSHO trong “Cảm xúc - Emotional Wellness” thì đây chính là một phần linh hồn của tôi rồi.
Thân ái.
Tóm tắt bởi: Ngọc Anh
Hình ảnh: Ngọc Anh - Bookademy
Đây là lần đầu mình đọc sách của Osho. Giọng văn khó đọc, nặng đầu, buồn ngủ là những gì xảy ra với mình ở những trang đầu tiên. Nhưng mình vẫn cố gắng đọc thì những trang sau lại vô cùng cuốn hút, những triết lý của tác giả như khiến bản thân mình được khai sáng. Niềm vui - nỗi buồn, hạnh phúc - khổ đau,... đừng cố gắng phủ nhận hay phán xét chúng. Hãy quan sát những gì đang xảy ra bên trong chúng ta, những cảm xúc đó là gì?; chứng kiến nó trôi qua, chấp nhận và tiếp nhận chúng như vốn dĩ chúng phải là như vậy, học cách chuyển hoá thay vì chối bỏ, kìm nén chúng.