Thủy Hử Reviews

Bên cạnh những điểm chính thống, trong quan niệm về người anh hùng được Thi Nại Am thể hiện trong “Thủy hử truyện” còn có những điểm phi chính thống. Những điểm này được thể hiện ở màu sắc dân gian trong hành động của những người anh hùng; thể hiện ở tính chất bản năng nhiều khi đến tàn bạo của họ. Tính phi chính thống trong quan niệm anh hùng của Thi Nại Am đã gây ra nhiều thái độ, nhiều tranh cãi xoay quanh vấn đề hình tượng người hảo hán Lương Sơn, về “giá trị tình thần của Thủy hử”. Tuy nhiên, không phải ngẫu nhiên mà một người trí thức Nho học như Thi Nại Am lại thể hiện những điểm phi chính thống, những điểm khác với tư tưởng Nho gia trong tác phẩm của mình. Có lẽ, quan niệm đó ảnh hưởng và hình thành từ chính những năm tháng “Thủy hử truyện” phát triển trong dân gian, từ chính hiện thực xã hội phong kiến rối ren, tăm tối mà Thi Nại Am sống.

108 vị anh hùng trước khi lên Lương Sơn tụ nghĩa mỗi người đều có một hoàn cảnh, một cuộc sống khác nhau: có người làm quan, có người làm nghề dạy học, có người là đạo sĩ lang bạt, có người lại là ngư dân sống cuộc sống gắn liền với sông nước. Nhưng ở họ đều có chung một tinh thần nghĩa hiệp giang hồ. Bởi vì là giang hồ nên họ sống thoải mái, phóng khoáng và cởi mở với nhau; đối đãi với nhau như huynh đệ ruột thịt bằng sự thật tâm, thật dạ, bằng tấm lòng nghĩa hiệp trong sáng, không vụ lợi.

Họ nhận nhau ở tiếng thơm, ở đức tính trọng nghĩa kinh tài của nhau. Không như trong “Tam Quốc diễn nghĩa”, Lưu Bị quy tụ được anh hào xung quanh ngoài tấm lòng “tuyệt nhân” còn bởi cái danh ông là con cháu nhà Hán; trong “Thủy hử truyện”, 107 vị hảo hán khác sẵn sàng quy thuận Tống Giang chỉ bởi lòng yêu mến, ái mộ đối với một người vẫn được mang danh là “Cập thời vũ”. Đến những bậc hảo hãn lẫy lừng như Võ Tòng cũng khâm phục ông mà dành cho ông những lời khen ngợi chân thành nhất.

Vì mang màu sắc dân dã giang hồ nên biểu hiện của chữ nghĩa trong “Thủy hử” cũng có hơi hướng giang hồ như vậy. Trước hết là chữ nghĩa mà những người hảo hán dành cho nhau. Người đọc không thấy được cảnh kết bái vườn đào đẹp một cách lãng mạn như trong “Tam Quốc diễn nghĩa” mà ta chỉ thấy hình ảnh những người anh hùng hảo hán vì mến tài nhau, vì cùng chung chí hướng mà cắt máu ăn thề, hòa chung giọt máu vào bát rượu kết bái huynh đệ.

Đạo Khổng vốn rất đề cao đẳng cấp, thứ bậc trong xã hội. Nho giáo duy trì trật tự xã hội bằng chữ nhân và bằng việc việc phân chia rạch ròi thứ bậc cùng với đó là lễ tiết giữa những giai tầng trong xã hội với nhau. Tuy nhiên, 108 người anh hùng mỗi người một xuất thân nhưng khi họ đã tụ nghĩa với nhau, cùng cắt máu ăn thề trước Trung Nghĩa Đường, thì tất cả đều là anh em một nhà, không còn phân biệt xuất thân, không phân biệt hoàn cảnh. Cái tấm lòng dân dã, cái nghĩa khí giang hồ mà những người anh hùng dành cho nhau là ở chỗ đó. Nó xóa nhòa đi ranh giới đẳng cấp trong xã hội, đưa những người anh hùng tiến lại gần nhau hơn.

Đến hành động nghĩa khí của những hảo hán Lương Sơn cũng mang đậm màu sắc hiệp nghĩa dân gian. Người nghĩa sĩ giang hồ vì huynh đệ quên thân, người nghĩa sĩ giang hồ thấy bất bình dẹp loạn. Họ có những hành động “cướp của người giàu chia cho người nghèo” đúng như phong cách của người anh hùng dân gian “thế thiên hành đạo”. Nhờ vậy, tư tưởng trung nghĩa trong “Thủy hử truyện” không còn là tư tưởng một chiều, tuyệt đối hóa như trong “Tam Quốc diễn nghĩa” mà đã hòa quyện với tư tưởng dân gian để làm nên sức hấp dẫn của tác phẩm và làm cho hình ảnh người anh hùng trở nên gần gũi, có hồn hơn.

Mà chính vì màu sắc dân gian trong quan niệm về người anh hùng của Thi Nại Am đã dấn đến việc quan niệm đó còn khác biệt với quan điểm chính thống ở sự bản năng; hành động của những người anh hùng hảo hán nhiều khi mang tính cực đoan, thậm chí là có phần phi nhân tính. Đúng như Lỗ Tấn đã nhận xét rằng họ trả thù quan lại, địa chủ, cường hào nhưng cũng thường xuyên quấy nhiễu nhân dân. Bởi bản chất của nghĩa quân Lương Sơn vốn dĩ là lạc thảo, là cướp bóc.

Trong truyện, không ít lần ta bắt gặp cảnh lữ khách vào nghỉ ngơi tại khách điếm do những người hảo hán mở ra bị đánh thuốc mê, bị cướp bóc, bị giết hại xẻ thịt làm đồ ăn, đồ nhắm. Từ hàng rượu cạnh đầm nước Lương Sơn do Chu Quý làm đầu lĩnh đến hàng rượu của Cố đại tẩu cũng chuyên giết người lấy của, lấy thịt. Không biết đã có bao nhiêu bậc hảo hán suýt mất mạng, những người lữ hành hiền lành tử tế bị chết oan trong những khách điếm, quán rượu này. Cá biệt, trong nghĩa quân Lương Sơn có một vị tướng mà giết người với anh ta dường như là một bản năng, một thú vui, đó chính là Lý Quỳ.

Trong số những con người bị hảo hán Lương Sơn giết hại, biết bao con người đã chết oan, đã bỏ mạng một cách không đáng có. Anh hùng hảo hán Lương Sơn dùng sức mạnh trấn áp cường quyền, bảo vệ kẻ yếu nhưng quả thực cũng không ít lần, họ dùng cái dũng của mình  để lạm sát kẻ yếu chỉ bởi những con người đó sống tại nơi của kẻ thù họ.

Anh hùng hảo hán Lương Sơn nhân nghĩa, trọng nghĩa khinh tài nhưng lòng nhân nghĩa đó chỉ dành cho kẻ yếu, cho những người hảo hán với nhau. Còn với kẻ thù của họ, họ sẵn sàng lạm sát, đào tận gốc, trốc tận rễ gia đình kẻ thù. Không chỉ vậy, vì muốn kêu gọi hảo hán đến tụ nghĩa, không ít lần những con người đứng đầu thủy bạc Lương Sơn đã sử dụng mưu mẹo hại họ, khiến họ không còn đường lui mà Mã quân hổ tướng Tích lịch hỏa Tần Minh là một trong những ví dụ điển hình.

Nhưng thiết nghĩ, xét trong hoàn cảnh xã hội của câu chuyện, bối cảnh lịch sử đầy biến động vào cuối thời Nguyên, đầu thời Minh mà Thi Nại Am sống, quan niệm anh hùng phi chính thống, “không chú trọng cái nghĩa của chuẩn tắc đạo đức” của những hảo hán Lương Sơn lại mang tính chất phù hợp với hoàn cảnh lịch sử đồng thời có ý nghĩa riêng. Những hành động đó của người hảo hán vừa là hành động tự bảo vệ mình trước hiện thực xã hội rối ren đầy biến động, vừa là sự phản kháng của họ trước thực tế lại vừa là ước mơ, hi vọng của những con người thấp cổ bé họng. Hay đó cũng chính là khát vọng của tác giả, một con người vừa chịu ảnh hưởng sâu sắc của tư tưởng Nho gia, cũng vừa khát cầu các điểm phi chính thống về những con người như “Cập thời vũ” – cơn mưa kịp thời, tưới mát những cán đồng khô cằn, tưới mát tâm hồn những con người dưới đáy sâu xã hội.

Trong Suốt Hơn 600 Năm Qua, Thủy Hử Không Chỉ Là Một Tác Phẩm Văn Học Nổi Tiếng Của Trung Quốc Mà Còn Là Một Biểu Tượng Của Những Giá Trị Nhân Sinh Quan Sâu Sắc. Tác Phẩm Không Chỉ Gây Ấn Tượng Bởi Cốt Truyện Hấp Dẫn, Nhân Vật Sống Động, Mà Còn Bởi Những Thông Điệp Đầy Ý Nghĩa Về Công Lý, Đạo Nghĩa Và Vòng Luân Hồi Của Quyền Lực.

1. Một Tác Phẩm Phản Ánh Xã Hội Đầy Chân Thực

Dù Là Một Câu Chuyện Hư Cấu, Nhưng Thủy Hử Phản Ánh Một Giai Đoạn Đầy Biến Động Của Xã Hội Trung Quốc Dưới Triều Bắc Tống. Đây Là Thời Kỳ Mà Quan Lại Tha Hóa, Triều Đình Yếu Kém, Khiến Người Dân Lâm Vào Cảnh Cùng Đường. Trong Hoàn Cảnh Đó, Những Người Như Lâm Xung, Võ Tòng, Tống Giang Bị Ép Phải Chạy Trốn Và Cuối Cùng Tập Hợp Thành Lực Lượng Lương Sơn Bạc. Sự Nổi Dậy Của Những Anh Hùng Hảo Hán Không Chỉ Là Hành Động Chống Lại Áp Bức, Mà Còn Là Tiếng Nói Của Những Kẻ Bị Xã Hội Ruồng Bỏ.

2. Nhân Vật Được Xây Dựng Đầy Sâu Sắc

Không Giống Như Những Tiểu Thuyết Kiếm Hiệp Sau Này, Thủy Hử Không Chỉ Khắc Họa Những Nhân Vật Anh Hùng Một Chiều, Mà Còn Tạo Ra Những Con Người Thật Sự Có Đủ Hỉ, Nộ, Ái, Ố.

Thi Nại Am đã sử dụng lối kể chuyện giàu hình ảnh, ngôn ngữ linh hoạt, và nhịp điệu dồn dập, khiến người đọc bị cuốn vào những cuộc phiêu lưu của các anh hùng Lương Sơn. Những cảnh chiến đấu được miêu tả chi tiết, đầy sức sống, trong khi các cuộc đối thoại lại mang đậm tính triết lý.

Ngoài ra, tác phẩm sử dụng nhiều yếu tố đặc trưng của tiểu thuyết chương hồi như câu mở đầu dẫn dắt, kết thúc mở để tạo sự tò mò, và kết cấu truyện có tính lặp lại để nhấn mạnh. Đây chính là điểm khiến Thủy Hử trở thành một kiệt tác văn học không thể bỏ qua.

Thủy Hử có ảnh hưởng sâu rộng đến văn hóa Trung Quốc và thế giới. Tác phẩm đã được chuyển thể thành phim ảnh, kịch sân khấu, truyện tranh, và trò chơi điện tử. Hình tượng 108 vị anh hùng Lương Sơn đã trở thành biểu tượng trong lòng nhiều thế hệ.

Ngoài ra, Thủy Hử còn góp phần định hình quan niệm về nghĩa khí, tinh thần huynh đệ và sự phản kháng chống lại bất công trong xã hội. Dù được viết cách đây hàng trăm năm, tác phẩm vẫn giữ nguyên giá trị và được tiếp tục nghiên cứu, bàn luận rộng rãi.

Một trong những thông điệp quan trọng của Thủy Hử là sự đối lập giữa chính nghĩa và tà ác, nhưng tác phẩm cũng đặt ra câu hỏi: liệu những người hùng Lương Sơn có thực sự là chính nghĩa? Khi đối mặt với cám dỗ quyền lực, họ dần rời xa lý tưởng ban đầu.

Ngoài ra, tác phẩm còn phản ánh số phận bi kịch của những người anh hùng trong xã hội phong kiến. Họ chiến đấu vì công lý nhưng cuối cùng vẫn không thể thay đổi cục diện. Điều này khiến độc giả suy ngẫm về giá trị của lòng trung thành, sự phản bội và tính bất biến của xã hội.

Với lối kể chuyện hấp dẫn, ngôn ngữ sống động, Thủy Hử là một trong những tác phẩm tiêu biểu của văn học cổ điển Trung Quốc. Truyện có bố cục chặt chẽ, tình tiết ly kỳ và đầy kịch tính, từ những trận chiến hoành tráng đến những âm mưu đấu đá trong triều đình.

Ngoài ra, tác phẩm còn sử dụng nhiều yếu tố dân gian, ca dao tục ngữ, khiến lời thoại của nhân vật trở nên chân thực, gần gũi với đời sống người dân. Nhờ những giá trị văn học đặc sắc, Thủy Hử không chỉ được yêu thích tại Trung Quốc mà còn có sức ảnh hưởng rộng rãi trên toàn thế giới.

Thủy Hử không chỉ là một tác phẩm văn học mà còn có giá trị lịch sử to lớn, phản ánh xã hội Trung Quốc thời Bắc Tống (960–1127). Thông qua những biến cố trong truyện, ta thấy được sự mục nát của bộ máy quan lại, sự bất công đối với dân đen, và sự bùng nổ của phong trào khởi nghĩa nông dân.

Những nhân vật trong truyện phần nào cũng có nguyên mẫu trong lịch sử. Đặc biệt, câu chuyện về 108 vị anh hùng được cho là dựa trên một nhóm thổ phỉ thật sự ở vùng Thủy Bạc thời Bắc Tống. Tác phẩm giúp người đọc hiểu rõ hơn về bối cảnh chính trị, xã hội, và sự phân hóa giai cấp lúc bấy giờ.

Thủy Hử không chỉ là một tác phẩm văn học mà còn có giá trị lịch sử to lớn, phản ánh xã hội Trung Quốc thời Bắc Tống (960–1127). Thông qua những biến cố trong truyện, ta thấy được sự mục nát của bộ máy quan lại, sự bất công đối với dân đen, và sự bùng nổ của phong trào khởi nghĩa nông dân.

Những nhân vật trong truyện phần nào cũng có nguyên mẫu trong lịch sử. Đặc biệt, câu chuyện về 108 vị anh hùng được cho là dựa trên một nhóm thổ phỉ thật sự ở vùng Thủy Bạc thời Bắc Tống. Tác phẩm giúp người đọc hiểu rõ hơn về bối cảnh chính trị, xã hội, và sự phân hóa giai cấp lúc bấy giờ.

Thủy Hử nổi bật với hệ thống nhân vật phong phú, mỗi người một cá tính, sở trường và hoàn cảnh khác nhau. Các nhân vật chính có thể kể đến như Tống Giang – thủ lĩnh của Lương Sơn, một người giỏi mưu lược nhưng lại quá trung thành với triều đình; Lâm Xung – một võ tướng trung thực nhưng bị vu oan; Võ Tòng – người anh hùng với sức mạnh phi thường và lòng dũng cảm hiếm có.

Không chỉ có những nhân vật chính diện, tác phẩm còn khắc họa rõ nét các phản diện như Cao Cầu, Đồng Quán – những kẻ gian thần khiến triều đình mục ruỗng. Mỗi nhân vật đều được xây dựng rất sống động, để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng độc giả.

Thủy Hử là một trong Tứ đại danh tác của văn học cổ điển Trung Hoa, được cho là do Thi Nại Am biên soạn vào cuối thời Nguyên, đầu thời Minh. Câu chuyện xoay quanh 108 vị anh hùng Lương Sơn Bạc, những người ban đầu bị ép vào đường cùng nhưng dần dần kết nghĩa huynh đệ, tập hợp thành một lực lượng hùng mạnh để chống lại triều đình thối nát.

Tác phẩm được chia thành nhiều giai đoạn: sự xuất hiện của từng anh hùng, quá trình họ tập hợp về Lương Sơn, những chiến công hiển hách khi đối đầu với quan quân triều đình và kết cục bi thảm của họ khi nhận chiêu an. Nhìn chung, Thủy Hử là một bức tranh rộng lớn về xã hội Trung Quốc thời phong kiến, nơi mà chính nghĩa và gian tà đôi khi rất khó phân định.

Thủy Hử Không Chỉ Kể Lại Một Câu Chuyện Về Những Anh Hùng, Mà Còn Đặt Ra Những Câu Hỏi Về Công Lý Và Đạo Nghĩa. Liệu Công Lý Có Thực Sự Tồn Tại Trong Một Xã Hội Bất Công? Và Liệu Những Người Trọng Nghĩa Có Thể Giữ Được Chính Mình Giữa Một Thế Giới Đầy Cạm Bẫy?

Những Anh Hùng Lương Sơn Bạc Chiến Đấu Vì Chính Nghĩa, Nhưng Họ Cũng Phải Sử Dụng Bạo Lực Để Đạt Được Mục Đích. Họ Giết Quan Tham, Cướp Của Người Giàu Để Chia Cho Dân Nghèo, Nhưng Liệu Đó Có Phải Là Công Lý? Hay Đó Chỉ Là Một Hình Thức Công Lý Được Định Nghĩa Theo Hoàn Cảnh?

Tác Phẩm Không Đưa Ra Một Câu Trả Lời Rõ Ràng, Mà Khiến Độc Giả Phải Suy Ngẫm.