Tắt Đèn
Xem thêm

Cuốn sách này thực sự rất khó đọc, bởi những bất công được khắc họa trong đó gần như không thể chịu đựng nổi. Tuy vậy, chính vì lý do đó mà đây cũng là một tác phẩm mở mang tầm mắt và đầy khai sáng.

Bối cảnh câu chuyện là Việt Nam năm 1937, dưới ách đô hộ của thực dân Pháp. Một gia đình nông dân nghèo không đủ khả năng nộp các khoản thuế nặng nề áp đặt lên cộng đồng nông thôn. Người cha trong gia đình lâm bệnh nặng (và trong phần lớn cuốn sách thậm chí không còn tỉnh táo, nên hầu như hoàn toàn thụ động), vì vậy nhân vật trung tâm là chị Dậu buộc phải gồng mình xoay xở mọi cách để kiếm tiền nộp thuế. Trên con đường đó, chị liên tục phải đối mặt với bạo lực và sự sỉ nhục từ những kẻ giàu có và có quyền lực. Đồng thời, chị còn phải chăm sóc các con và tìm mọi cách giữ mạng sống cho người chồng đang bệnh nặng, trong khi anh liên tục bị bọn chức dịch làng xã đánh đập và giam cầm.

Nhân vật chính mang tính anh hùng này là một con người thực sự đáng nể. Chị can đảm, thông minh, nhưng không hề được lý tưởng hóa hay khắc họa như một con người hoàn hảo. Trong nhiều tình huống, chị đơn giản là không biết phải nói gì, hoặc chọn cách im lặng.

Xét ở một khía cạnh nào đó, cuốn sách gần như là một lời kêu gọi cách mạng. Cảnh nghèo đói, khốn cùng của gia đình chị Dậu được đối lập một cách đầy sức nặng với lòng tham và lối tiêu xài phung phí rượu chè, thuốc phiện của tầng lớp có quyền lực trong xã hội. Vì vậy, rất dễ hiểu khi thấy tác phẩm này phù hợp một cách trọn vẹn với những diễn ngôn xã hội chủ nghĩa về sau.