Tất cả chúng ta đều mưu cầu hạnh phúc, nhưng lại chẳng chẳng mấy ai hài lòng với cuộc sống của chính mình. Chúng ta giành phần lớn thời gian chạy theo những ảo tưởng nhất thời, tin vào của cải hào nhoáng, nhà cao cửa rộng, địa vị và danh tiếng để rồi khiến lòng ngập tràn những bất an, toan tính và mệt nhọc. Liệu chúng ta có từng tự vấn bản thân: “Hạnh phúc thực sự khởi nguồn từ đâu?”, “Làm thế nào để luôn giữ được một tâm hồn thanh cao hướng thiện?”. Vậy thì những chia sẻ chân thành, giản dị của tác giả Lưu Đình Long trong cuốn Tâm kinh mình thuyết cho mình chắc chắn sẽ cho bạn một lời giải đáp xác đáng. Cuốn sách như một góc bình yên luôn chào đón bất cứ tâm hồn nào đang loay hoay với cuộc sống áp lực, bận rộn, một người bạn ở bên giãi bày tâm sự, và là một người thầy nhắc nhở mỗi người về giá trị trân quý nhất của cuộc sống.
/ Đôi nét về tác giả Lưu Đình Long /
Lật mở trang sách đầu tiên, tấm hình đen trắng của tác giả Lưu Đình Long trong chiếc khăn kẻ ô cùng một nụ cười hiền rất dễ mến ngay lập tức để lại trong tâm trí độc giả một ấn tượng mạnh mẽ.
Lưu Đình Long là phó Thư ký Tòa soạn Báo Giác Ngộ đồng thời phụ trách Giác Ngộ Online. Biết đến pháp môn Làng Mai của thiền sư Thích Nhất Hạnh từ năm 2005, Lưu Đình Long đã quyết định đi theo con đường học Phật và trở thành một cư sĩ, đồng thời làm một nhà báo với sứ mệnh chia sẻ những chiêm nghiệm quý giá của mình tới nhiều người đọc. Một số tác phẩm đáng chú ý của anh được biết tới như: Lắng nghe hơi thở (NXB Trẻ, 2012), Tâm kinh mình thuyết cho mình (NXB Hồng Đức, 2014) và Như mây thong dong (Saigon Books và NXB Văn hoá - Văn nghệ, 2018).
/ Lời nhắn qua nhan đề tác phẩm /
“Tâm kinh mình”: Ý nói rằng chân kinh không ở đâu xa, mà ở ngay trong tâm mỗi chúng ta.
“Thuyết cho mình”: Tự mình chiêm nghiệm những bài học cuộc sống rồi viết lên những luân lý, lời răn dạy để nhắc nhở chính mình, hằng ngày, hằng giờ.
Sở dĩ cuốn sách được đặt cho cái tên như vậy là bởi theo tác giả Lưu Đình Long, mỗi người chúng ta, theo Phật dạy đều có một phần tự tánh sáng suốt, an lạc, tự tại với định-tuệ trang nghiêm. Chỉ cần chúng ta ngồi lại, niệm sâu sắc, quán chiếu một cách điềm tĩnh, nhẹ nhàng thân-tâm cùng những hiện tượng diễn ra quanh mình, là ta có thể lắng nghe được những điều mà tai thường không nghe được - cái nghe từ bên trong tâm hồn là lắng đọng là cái thấy như thật những điều giả tạm đang hiển bày, như mặt hồ tĩnh lặng có thể soi chiếu được hình ảnh vạn vật.
Và kể cả khi người ta nghiệm ra được những chân lý, giáo thuyết bằng trải nghiệm và quán chiếu của mình, ta cũng không được lười biếng, phải ghi những lời ấy lại để ngày sau thực tập. Bởi lẽ một ngày có hàng ngàn dòng suy nghĩ chảy qua tâm trí ta, nếu không ghi lời răn xuống, vậy thì quả là uổng công ta đã dày công chiêm nghiệm. Hiểu được điều này, tác giả họ Lưu đã mạnh dạn chia sẻ những suy nghĩ của chính mình trong một cuốn sách cô đọng và dễ mang theo cho những bạn trẻ có duyên đọc được.
Tôi đọc những dòng viết này và thực tập theo như một lời răn nhắc tự thân và thấy nhờ vậy mình giảm được tham-sân-si, giảm được nỗi khổ niềm đau đè nặng khiến mình lo lắng, sợ hãi. Vậy nên tôi mạnh dạn tập hợp lại những dòng viết ấy để tặng bạn đọc như một giao cảm, tâm tình dành cho những người hữu duyên, với mong muốn bạn đọc cũng có chút lợi lạc, an yên nào đó.
/ Vậy thì bạn đọc có thể mong chờ điều gì ở cuốn sách này? /
Tác giả Lưu Đình Long đã trình bày những quan sát và cảm nhận tinh tế của mình qua những đoạn tản văn ngắn về 3 đề tài chính:
Hiểu và thương
Lắng nghe
Sách tấn chính mình
Những dòng viết này ngắn gọn thôi, nhưng lại rất chất, hàm ý chứa đựng nhiều, rất phù hợp với sự “kén đọc” của thời hiện đại. Lật giở bất cứ trang sách nào ở bất cứ phần nào, bạn đọc cũng có thể nhanh chóng đồng cảm với đôi dòng tâm sự của tác giả, tạm xa lánh nhịp sống và guồng quay công việc bộn bề để trầm mình vào giây phút hiện tại tĩnh lặng mà an yên.
Ta có thể nói Tâm cho mình thuyết cho mình là một cuốn sách self-help cũng được, bởi nó giúp mỗi bạn đọc có thêm động lực và cảm hứng trong công việc, mà nói đây là một cuốn cẩm nang trên trường đời cũng không sai, bởi những dòng tâm sự này được viết bởi một Phật tử đã có thời gian chiêm nghiệm về cuộc sống. Sẽ có những giá trị hay bài học chúng ta vốn dĩ đã thấu hiểu, nhưng lại vô tình lãng quên, lại có những điều mà một người trẻ chưa từng trải vốn dĩ không được biết đến. Khi ấy cuốn sách sẽ đóng vai trò là cầu nối khai mở tri thức, để mỗi người hiểu mình hơn, hiểu đời hơn, và đặc biệt hiểu mình cần sống sao cho xứng đáng và ý nghĩa hơn.
Sau đây, tôi xin phép trích và bình luận đoạn tản văn tiêu biểu trong tác phẩm Tâm kinh mình thuyết cho mình của tác giả Lưu Đình Long để bạn đọc có cái nhìn rõ hơn:
PHẦN I: HIỂU VÀ THƯƠNG
Bình an trước được, mất
Mình học Phật và mình thấm giáo lý nhân-quả nên mọi chuyện dù tốt hay xấu diễn ra với mình, với người, mình đều quán chiếu trong chiều sâu đó để mình bình an đúng nghĩa trước những được mất của cuộc đời. Và khi ấy mình sẽ thôi trách đời, trách người bất công, phần tốt dành hết cho người còn phần mình lại toàn điều xấu.
Xấu hay tốt đều là phần thưởng mà mình là người trực tiếp phát thưởng nên mình sẽ đón nhận nó bằng một cái tâm bình thản.
Đạo Phật không dạy hay răn về bảo hộ hay trừng phạt, mà dạy nhân quả tất cả do mình gây ra, nên người con Phật sẽ mỉm cười trước bão tố, trước những nỗi khổ đau dẫu khi ấy vài người sẽ phân vân mà hỏi: “Tu theo Phật mà cũng gặp tai ương, khổ ách à?”
Nếu gặp câu hỏi này, người con Phật sẽ từ tốn nói với người thắc mắc rằng: Tôi đã gieo hạt ớt, hạt chanh, giờ tôi gặp phải chua cay là đúng rồi. Nhưng giờ tôi biết Phật pháp nên tôi sẽ gieo những hạt lành, hạt ngọt và nguyện gặt quả chua cay mà mình đã gieo trồng ở quá khứ một cách hoan hỷ. Sống vậy, nghĩ vậy, nói vậy là ta đang truyền đi bài pháp “Bồ-tát sợ nhân, chúng sinh sợ quả” và cả bài pháp “làm lành, lánh dữ” được thể hiện ngay trên pháp quy y của mình:
Chư ác mạc tác
Chúng thiện phụng lành
(Không làm những việc ác, chỉ làm những việc lành)
Dù bạn có am hiểu về Phật giáo hay không thì chắc chắn cũng từng ít nhất một lần nghe đến Luật nhân quả. Khoan hãy nghĩ đến những lý thuyết cao siêu mà các bậc hiền triết vẫn thường nhắc đến, bởi Luật nhân quả vốn luôn hiện diện trong cuộc sống của mỗi chúng ta, trong mọi hành động, lời nói và suy nghĩ. Lão Tử có câu:
Gieo suy nghĩ gặt lời nói, gieo lời nói gặt hành động, gieo hành động gặt thói quen, gieo thói quen gặt tính cách, gieo tính cách gặt số phận.
Hiểu được Luật nhân quả không có nghĩa chúng ta phải tu theo Phật, hay dùng thật nhiều tiền của dâng lễ nhằm xóa hết mọi nghiệp chướng, bởi gieo “nhân” thì ắt gặt “quả”, chỉ là vấn đề sớm hay muộn thôi. Thay vào đó, chúng ta sẽ bình thản đón nhận những quả xấu mà mình đã gieo, cẩn trọng hơn với mọi quyết định của mình, trao đi yêu thương nhiều hơn để nhận lại được một tâm hồn thanh thản, trong sáng.
Yêu thương không tự chủ
Khi yêu ai đó ta thường tuyên bố rằng ta yêu người đó hơn cả bản thân mình. Ta vin vào câu nói này để mà nghĩ, mà suy, mà nói, mà làm những điều đôi khi rất phi thường nhưng lắm lúc cũng kỳ quặc để thể hiện tình thường và chứng minh cho sự yêu thương vô bờ bến đó.
Ta hành động kỳ quặc để không cho bất kỳ ai đến gần người ta thương(vì trong mắt ta, ai tới gần cũng không an toàn). Ta bằng mọi giá ở bên người đó dẫu người đó cảm thấy khó khăn hay áp lực khi ở bên ta. Thậm chí ta có thể chết vì người đó để chứng minh rằng ta yêu họ nhiều như điều ta nói…
Ta hành xử điên rồ và suy nghĩ dại dột như thế, gây cho ta sự bất an, làm cho người thương sợ hãi, khiến những người xung quanh hoang mang… là bởi ta không nhìn thấy được tính tương tức giữa ta và người thương.
Tính tương tức chính là sự nương nhau biểu hiện trong ý niệm, lời nói, thân thể của ta với người ta thương. Ta không thấy rằng, khi ta hành xử thái quá thì ta sẽ tạo ra những khổ đau thay vì là hạnh phúc, bình an. Mà ta bất an, ta tổn hại bản thân mình...thì làm sao người thương ta có thể an lòng? Và cánh cửa rung cảm, hạnh phúc khi ấy đã đóng lại mất rồi.
Do vậy, yêu một ai đó, thương một ai đó thì ta phải có hạnh phúc, bình an. Tình yêu ấy còn đẹp hay không, ta có thể nhận biết từ chính sự hoan hỷ, an lạc mà những người yêu nhau nhặt nhạnh từ chính cách nghĩ, cách làm tặng nhau…
PHẦN II: LẮNG NGHE
Hạnh phúc “ké”
Mình có thể nhặt được rất nhiều hạnh phúc quanh mình nếu mình chịu khó để ý và nhặt. Như là, mình nhìn bà mẹ đó, trẻ măng, dắt con gái nhỏ lon ton qua đường, hai mẹ con cười vang, rồi mình mỉm cười với họ(dù hai mẹ con ấy không thấy), rồi mình thì thầm: Dễ thương quá, cưng quá đi.
Như là mình đọc một đoản văn ngắn ngắn mà đứa con viết cho má, với những lời ngọt ngào, yêu thương, những câu xin lỗi chơn thành; hay mình đọc những dòng thư dịu dàng của một ông bố dành cho con gái, hay lời tâm tình mẹ dành cho con trai trên một trang báo nào đó. Rồi mình mừng cho con người ấy, bởi họ có ngọn nguồn và gốc rễ yêu thương để mà vui, mà sống, mà hưởng thụ yêu thương giữa cuộc đời dâu bể.
Những hạnh phúc từ người khác đó, nếu mình nhặt bằng cái tâm tùy hỷ mà Đức Phật đã dạy thì mình sẽ thấy yêu đời đến lạ. Tùy hỷ là vui với niềm vui của người khác, vui với công đức người khác tạo - nghe tưởng dễ nhưng kỳ thực rất khó để thực tập. Khó vì trong ta cốn có quá nhiều ganh ghét, tự ti, hơn thua,... nên đâu dễ dầu gì mà vui khi người khác thành công.
Tập khí này hiển bày ngay cả trong một gia đình cùng huyết thống. Anh em, chị em có khi còn tranh giành, hơn thua về tình thương, gia sản. Rồi ngay cả trong một cúng hội đào tràng có khi còn nhìn xem ai cúng ít cúng nhiều, rồi dè bỉu nhau là thị của, cuốn được là “đệ tử ruột” của thầy nên mới như thế.
Do vậy, bao giờ mình gỡ bỏ được hơn thua, ganh ghét, tị hiềm trong lòng thì mình sẽ có rất nhiều hạnh phúc, hạnh phúc “ké” những người và những việc quanh mình.
Người có thể thật lòng chúc mừng cho hạnh phúc của người khác, chắc hẳn phải là người vui vẻ và an yên nhất thế gian. Bởi người đó có thể buông xuống những đố kỵ, ganh ghét, đặt lòng vị tha lên trên vị kỷ cá nhân. Hoặc chắc hẳn người đó đã học cách hài lòng với những thứ mình có, mở lòng ra với thế giới xung quanh để đón nhận nguồn năng lượng tích cực tỏa ra từ những hành động nhỏ nhoi và giản dị thôi.
Vậy mới thấy, thượng đế ban cho con người 2 mắt, 2 tai và 1 cái miệng, thế mà loài người chúng ta đôi khi chỉ muốn nói về chính mình, về những vấn đề, bực dọc thường nhật mà quên mất sử dụng 2 mắt để nhìn ngắm vẻ đẹp của cuộc sống quanh ta, hay dùng hai tai để lắng nghe những người thân thương ta trò chuyện. Chỉ cần để ý một chút thôi, chắc chắn mỗi người sẽ “ké” được rất nhiều niềm hạnh phúc đang diễn ra xung quanh ta đó.
PHẦN III: SÁCH TẤN CHÍNH MÌNH
Thi thoảng mình nên…
Thi thoảng ta cũng nên cho bản thân mình làm một số bài kiểm tra, kiểm tra về độ nhẫn nhịn và chịu đựng, về tình thương và lòng bao dung mà mình vẫn thường kêu gọi mọi người thực hiện. Chắc chắn ta sẽ nhận được những bài làm đáng suy nghĩ, và thường là điểm kém bởi ta chưa giỏi lắm đâu.
Thi thoảng, ta cũng nên kiểm tra người thương. Người ta nói, thương yêu nhau thì nên tin tưởng nhau, nhưng không nên tin tưởng tuyệt đối. Tất nhiên không phải là hoài nghi mà là cần những bài kiểm tra để mình biết người ta đang sống với mình như thế nào, nghĩ về mình ra sao, và để kiểm tra độ chơn thành của những mật ngọt trên môi, nghe sướng tai lắm nhưng kiệu có phải chỉ là những lời nói có cánh phát ra từ trái tim dối lừa?
Không quá khó để biết được sự chơn thành của một tấm chân tình, của những lời yêu thương tha thiết mà người khác nói. Chỉ cần một phản ứng không mấy hoan hỷ khi ta nhắc lại lời hứa cũ kỹ jau một kết luận không mấy thiện cảm của người dành cho mình là đủ để biết họ thật lòng với mình đến đâu.
Quả thật không khó để nói lời yêu thương, để thề thốt, để nói hai chữ chơn thành, mãi mãi,... Nhưng thực rất khó để yêu thương chơn thành, yêu thương mà không mảy may toan tính. Nếu có thì đó chắc là những tình thương lớn, như tình thương yêu đồng loại hay những tình thương dành cho những sinh linh bé bỏng, thua thấp hơn mình, đau khổ hơn mình, phải không?
Sách tấn, hay có thể hiểu là tự soi chiếu, nhắc nhở, trau dồi chính bản thân mình mỗi ngày là lời nhắn nhủ chân thành nhất mà tác giả Lưu Đình Long muốn gửi đến bạn đọc. Bởi cuộc sống chính là một cuộc hành trình để con người ta tự học và học hỏi từ người khác, mọi sự tốt xấu có thể đến vào những lúc chúng ta không ngờ đến nhất, vậy nên chúng ta cần phải thường xuyên soi lại bản thân mình, những mối quan hệ xung quanh mình để kịp thời nhận ra những khiếm khuyết mà sửa đổi. Trên con đường ấy, nếu có thể có một người bạn để trao cho mình những lời khuyên, ân cần soi sáng con đường của mình là một điều may mắn và hạnh phúc. Bạn đọc cũng đừng quá nghiêm khắc dằn vặt bản thân mỗi khi nhận ra khiếm khuyết của mình, bởi tha thứ cho bản thân cũng là một kiểu vị tha. Điều quan trọng là phải thật thà với chính mình, rồi mình mới mở lòng được với thế giới, để đón nhận nhiều điều an lành, tốt đẹp.
/ Lời kết /
Tâm kinh mình thuyết cho mình không phải một cuốn sách có thể đọc xong trong ngày một ngày hai, đó là cả một cuộc hành trình suy ngẫm, chiêm nghiệm, trau dồi bản thân và thực tập ý chí mà mỗi người đọc sẽ lại có những trải nghiệm khác nhau tùy theo kinh nghiệm sống và phương pháp luyện tập. Chính vì vậy, hãy đọc đi đọc lại những dòng viết tinh tế của tác giả Lưu Đình Long thật nhiều lần và thật chậm thôi, mỗi lần đọc có khi bạn sẽ lại nhìn ra được một cái hay, cái đúng khác nhau. Đọc đi đọc lại thật nhiều lần, đến một lúc nào đó, có lẽ bạn sẽ bất ngờ khi nhận ra tâm trí mình đã trưởng thành hơn nhường nào rồi đó.
Review chi tiết bởi: Muse - Bookademy
Hình ảnh: Muse - Bookademy
--------------------------------------------------
Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link: Bookademy
(*) Bản quyền bài viết thuộc về Bookademy - Ybox. Khi chia sẻ hoặc đăng tải lại, vui lòng trích dẫn nguồn đầy đủ "Muse - Bookademy."