.png)
Ra mắt vào năm 1874, Xa Đám Đông Điên Loạn trở thành một hiện tượng, đánh dấu bước thành công đầu tiên về mặt hàn lâm lẫn thương mại trong lĩnh vực sáng tác văn chương của văn hào Thomas Hardy. Dù đã trải qua bao thế kỷ, tác phẩm vẫn giữ được giá trị vĩnh cửu của nó là một trong những câu chuyện tình yêu tiêu biểu nhất trong thời đại Victoria.
Tiêu đề của cuốn tiểu thuyết này được tác giả chọn nhằm ví von một cách mỉa mai về một xã hội đầy rẫy sự phù phiếm, lười biếng, những ham muốn, lòng tham không đáy và tính bạo lực của tầng lớp thành thị điên cuồng; nhưng trong sự náo loạn ấy vẫn còn đâu đó những con người lao động chân thành mòn mỏi hướng đến mục đích duy nhất: một cuộc sống khiêm tốn nỗ lực hết mình.
Để làm nổi bật thông điệp của mình, đại văn hào người Anh Thomas Hardy đã viết nên câu chuyện về mối tình đầy thổn thức giữa Bathsheba xinh đẹp với những người đàn ông trong cuộc đời nàng. Bathsheba là một người phụ nữ trẻ tuyệt đẹp, có học thức và may mắn được thừa hưởng một khối tài sản đáng kể từ người chú để lại. Với tư cách là một bà chủ sở hữu đồng điền rộng lớn trong thời đại mà đàn ông vẫn luôn thống trị, Bathsheba có quyền tự tin và kiêu hãnh về địa vị của mình. Chính sức hút đấy đã khiến cô luôn trở thành đề tài bàn tán của những đầu óc nam giới hiếu kỳ, và cũng chính sự quyến rũ ấy đã khiến cô rơi vào tình cảnh trắc trở trong mối quan hệ với ba người đàn ông cùng một thời điểm.
Người đàn ông đầu tiên rơi vào lưới tình với Bathsheba là anh chàng chăn cừu chăm chỉ, giàu lòng vị tha nhưng nghèo khổ, Gabriel Oak. Anh đã đem lòng yêu nàng từ ánh mắt đầu tiên nhưng vì người đàn ông này chẳng có gì ngoài một trái tim cháy bỏng, anh chỉ có thể dùng mọi dũng khí và cầu tiến về tương lai để mong muốn được nàng chấp nhận lời cầu hôn; tuy vậy tất cả anh nhận lại chỉ là một từ chối phũ phàng, cô nhận định rằng “anh ta không xứng với tôi”. Không lâu sau, nhờ công dập tắt một đám cháy lớn, Gabriel được nhận trở thành tá điền nơi Bathsheba làm chủ; anh nông dân nghèo chưa bao giờ ngừng yêu cô, nhưng ngần ngại chả bao giờ ngỏ lời với nàng lần nào nữa. Trong khi cô chủ luôn bận rộn xoay xở với những mối tình giang dở và những lời đồn đoán xung quanh mình thì Gabriel luôn âm thầm bảo vệ cho danh dự của nàng và chăm sóc quên mình cho nông trại của người phụ nữ ấy. Bathsheba trong lúc này chỉ với một giây phút lầm lỡ bồng bột, đã vô tư gửi một bức thư tình bỡn cợt đến chủ của một điền trang đối diện, quý ông lớn tuổi Boldwood, mà không hề tính tới hậu quả. Sự kiện này đã vô tình đánh thức sự rung động trong trái tim lạnh giá của ông, khiến Boldwood từ một người chủ trại lạnh lùng, cứng rắn bỗng trở thành một người đàn ông lụy tình, ám ảnh một cách điên cuồng vì tình yêu. Sự ngu ngốc và dại dột trong hành động ấy đã khiến Bathsheba tự rước họa vào thân khi người hàng xóm này không ngừng theo đuổi cô từ năm này qua năm khác; và dẫu biết mình phải chấp nhận lời cầu hôn ấy vì đã xúc phạm đến tình cảm thiêng liêng của một người đàn ông được tôn kính trong vùng, Bathsheba vẫn cảm thấy dằn vặt đau khổ vì bản thân không thể yêu ông ấy như cách ông say đắm vì cô.
“Ô, Bathsheba, hãy hứa là bà sẽ lấy tôi ! Ông van nài - Tôi cũng xứng đáng chớ, thật ra tôi xứng với bà, bởi vì tôi yêu bà hơn bất cứ kẻ nào khác trên thế gian nầy ! Xin hãy mềm mỏng một chút, và xin cho tôi một chút phần đời của bà trong khi tôi đã dâng tặng cả cuộc đời tôi cho bà !”
Cùng lúc đó, một tên lính sở khanh xưng là Trung sĩ Troy có miệng lưỡi xảo trá lanh lợi bỗng xuất hiện phá vỡ toàn bộ kế hoạch cầu hôn của Boldwood; chàng trai phong độ đẹp người nhưng lười biếng, nghèo khó, tham lam và ham mê cờ bạc này không khó để khiến Bathsheba say đắm với những lời tán tỉnh khéo léo, ngọt ngào dối trá. Chàng lợi dụng mọi chiêu trò từ dụ dỗ, nịnh hót đến khiến Bathsheba ghen tuông để mong sớm được kết hôn với nàng, ắt hiểu việc cưới được cô sẽ mang đến cho cậu những quyền lợi sung túc dưới vai trò là ông chủ của một điền canh rộng lớn.
“Tội lỗi chính là, bà biết không, ở chỗ phải kết hôn với người mình không thật lòng và thật sự yêu.”
Trong hành trình tìm kiếm tình yêu đích thực của đời mình, Bathsheba không thể tránh khỏi việc mắc phải những sai lầm; cô chọn kết hôn với Trung sĩ Troy nhưng nuối tiếc về quyết định của mình ngay sau đó; nàng ghen tị và mất tự chủ khi phát hiện sự quan tâm chân thành của chồng mình với người tình cũ vừa qua đời, khiến Troy dằn vặt mà bỏ đi biệt tăm, và nàng bị dân làng đồn đoán trở thành góa phụ.
“Người đàn bà nầy, cho dù đã chết, vẫn mang một ý nghĩa lớn lao đối với tôi hơn cô nhiều, trước kia và ngay cả lúc nầy đây. Nếu như bà đừng có quyến rũ tôi, thì tôi hẳn đã cưới cô ấy rồi. Trước khi gặp bà tôi chẳng hề có một tính toán nào khác ! Y quay sang Fanny - Nhưng em yêu ơi, em cứ yên tâm đi ! Trước mặt Thiên Thần em chính là vợ của riêng anh.
…
Ngay khi y vừa ra ngoài Bathsheba bật khóc lên, những tiếng khóc khô khan, bị nén lại, không có sự mềm mại của những giọt nước mắt. Nhưng cô quyết định che giấu cảm xúc của mình... cô đã bị chi phối, nhưng cô không chịu chấp nhận chuyện đó. Lòng kiêu hãnh của cô bị tổn thương khi khám phá rằng cô đã lấy phải một người không trong trắng như mình.”
Bathsheba sau đấy sống kín nhẽ hơn, nhưng không ngừng bị áp lực bởi nỗ lực quyết tâm cầu hôn của ngài Boldwood; trong những giây phút bình lặng tách biệt khỏi sự quây quần của đám đông, nàng dần nhận ra sự cống hiến thầm lặng nhưng chu đáo của người chăn cừu Gabriel Oak, nhưng dáng vẻ lầm lũi lịch sự của anh khiến cô e rằng chàng không còn tình cảm với mình nữa.
“Bathsheba đi về nhà, đầu óc bận rộn bởi việc rắc rối mới nẩy sinh nầy. Như thế là người bạn còn lại cuối cùng nầy cũng sẽ bỏ cô mà đi nốt, người bạn đã từng tin cậy cô, luôn ở về phía cô trong khi toàn bộ thế giới còn lại đang chống đối cô, lại đang xa rời cô, bỏ mặc cô một mình đương đầu với mọi sự.”
Sự mâu thuẫn xung đột trong lý trí lẫn tình cảm đã khiến bản thân nàng chịu đựng tác động mạnh mẽ của những cung bậc cảm xúc dữ dội nhất; mọi dư vị của cuộc sống từ mạnh mẽ, bồn chồn, điên loạn đến kín đáo, trầm tư, lặng lẽ, tất cả đều khắc họa hoàn chỉnh nên con người cô; song sau những lỗi lầm ấy, Bathsheba đều rút ra bài học để hoàn thiện chính mình và đúc kết những đau thương để sau cùng tìm thấy chốn bình yên nhất mà trái tim mình thực sự thuộc về.
Những người đàn ông từng xuất hiện trong cuộc đời của cô chủ Bathsheba đều có những câu chuyện riêng của mình, họ được tô điểm bởi những sắc thái cá tính riêng biệt, mỗi người có một xuất phát điểm khác nhau, sở hữu động cơ trái ngược nhau, nhưng tất cả đều hướng đến một lòng gắn kết thương mến Bathsheba mãnh liệt. Trong câu chuyện tình yêu mù quáng, trong sự đấu tranh giữa vật chất và tình cảm, ta khó mà phân định đúng sai giữa hành động và thái độ của từng nhân vật, họ có thể là tin lành hay tội lỗi trong từng đôi mắt của thiên hạ, nhưng chỉ duy một điều rằng họ đều xứng đáng được cảm thông.
Vậy rốt cuộc Bathsheba đã chọn ai? Với lối kể chuyện hấp dẫn không thể rời mắt của đại văn hào Thomas Hardy, độc giả vẫn không hề biết được con tim của nàng thực sự hướng về người đàn ông nào cho đến những trang cuối cùng. Đó có phải là chủ điền Boldwood, người đàn ông tha thiết được yêu thương đến mức si mê cuồng dại và sẵn sàng làm mọi thứ để đoạt được trái tim nàng? Hay phải chăng là Trung sĩ Troy, người chồng vô dụng từng rời bỏ Bathsheba nay lặng lẽ quay về tìm cách nối lại tình xưa nhằm được thừa hưởng những đặc ân của người vợ giàu có? Hoặc có thể nào là chàng chăn cừu Oak, người tuyệt nhiên không hé mở một lời yêu đương nào dành cho cô sau cú sốc bị từ chối phũ phàng nhưng trong thâm tâm vẫn ngầm ngưỡng mộ và săn sóc cho người phụ nữ này? Tác giả kích thích bản tính hiếu kỳ của người đọc và duy trì sự tò mò ấy đến những chương cuối cùng của tác phẩm; tất cả chỉ được giải đáp khi một sự kiện quan trọng định đoạt số phận của toàn bộ nhân vật đã diễn ra theo cách vô cùng tàn bạo và chết chóc, nhằm gỡ rối mọi ăn năn và bế tắc của Bathsheba vào lúc này.
Suy cho cùng, với ngoại hình kiều diễm đáng khao khát, một đầu óc thông minh và và tinh thần trẻ trung tâm huyết, Bathsheba vẫn là đại diện lý tưởng cho tầng lớp phụ nữ có học thức đang dần vươn lên khẳng định vị thế; những niềm đau trăn trở tưởng chừng có thể hạ gục tâm tình nhạy cảm của người con gái nay lại không hề quật ngã nàng mà thay vào đó đúc kết thành một người phụ nữ trưởng thành độc lập trong tư tưởng và biết cách cân bằng cuộc sống của mình.
“ Tôi cũng chưa biết khả năng đồng áng của tôi sẽ ra sao; nhưng tôi sẽ hết sức mình. Nếu như các anh làm việc tận tình cho tôi thì tôi sẽ đối đãi với các anh thật tốt. Đừng cho tôi là đàn bà nên tôi không biết phân biệt tốt, xấu. Tôi sẽ thức dậy trước khi mọi người kịp thức giấc; tôi sẽ có mặt ngoài đồng trước khi mọi người kịp ra khỏi giường; tôi sẽ ăn sáng trước khi mọi người ra tới ngoài đồng. Tôi sẽ làm cho tất cả phải kinh ngạc.”
Sau tất cả, Bathsheba chọn trao con tim của mình cho người tình đầu Gabriel Oak, với một tình yêu chân thành được củng cố vững chắc nhờ lòng vị tha và quan tâm sâu sắc được chứng minh bởi thời gian. Đây là một kết thúc đẹp cho mối tình thổn thức từng chia cách họ bởi niềm kiêu hãnh và mặc cảm. Cái kết có hậu này mang đến cảm xúc vỡ oà cho độc giả; họ mừng vì Bathsheba cuối cùng cũng nhận ra hạnh phúc đích thực của mình không ai khác chính là người đàn ông đã luôn sát cánh giúp cô vượt qua mọi khó khăn, và hân hoan dâng trào cho anh chàng Gabriel Oak vì mọi nỗ lực phấn đấu, cùng cung cách khiêm nhường và sự tôn trọng mà anh dành cho người mình yêu cuối cùng đã được đền đáp.
Lời kết
“Đừng xây đắp quá nhiều mộng đẹp trên lời hứa đó”
Xa đám đông điên loạn là một hành trình sóng gió của tình yêu lứa đôi và một bài diễn văn khéo léo châm biếm các vấn đề nhức nhối của xã hội. Câu chuyện thức tỉnh người đọc khỏi ý thức tôn vinh mù quáng sự phù phiếm hào hoa chúng ta vẫn hằng theo đuổi mà lỡ tâm gạt bỏ những điều ý nghĩa ẩn dấu mà chúng ta thực sự cần. Cuốn tiểu thuyết chiêu đãi độc giả ở mọi thế hệ một buổi hòa nhạc mãnh liệt của câu từ và cảm xúc. Những nốt nhạc đầu tiên như cất tiếng rung động thương nhớ từ một tình yêu đơn phương kết hợp những hợp âm lan tỏa bầu không gian hoang mang của si mê, cay đắng nhằm đưa đẩy mọi cao trào đến điệp khúc gắt lên sự bế tắc, đau đớn, và để rồi kết thúc hành trình của bản giao hưởng ấy là sự trả lại những cảm xúc đẹp nhất của tình yêu cho khán giả.
Review chi tiết bởi: Diệu Anh - Bookademy.
Trong số hai người còn lại, Boldwood dường như có một cái tên rất phù hợp. Phần “wood” trong tên ông làm cho ông ấy táo bạo (xin lỗi). Thật khó để cưỡng ép Bathsheba chấp thuận theo ông. rõ ràng ông ấy là một người đàn ông bị thúc đẩy bởi sự say mê (hoặc người lính cứu hỏa nhỏ của ông ta). Gabriel Oak là một quý ông hoàn hảo từ đầu đến cuối truyện, tôi không ngạc nhiên khi Bathsheba không chọn anh ngay từ đầu, anh ấy có vẻ là một sự lựa chọn an toàn và buồn tẻ. Nếu cốt truyện tổng thể của cuốn sách giống như một vở kịch nhiều tập thì có thể tôi đã bóp méo nó. Ở đây có rất nhiều cái nhìn tâm lý sâu sắc về bản chất con người và việc chúng ta thường đưa ra những lựa chọn sai lầm dựa trên vẻ ngoài. Như đã đề cập trước đó, cuốn tiểu thuyết này không quá nghiệt ngã như Jude the Obscure, nửa đầu của cuốn sách nhìn chung có tinh thần tốt, câu chuyện trở nên rất u ám về cuối cuốn sách nhưng kết thúc với một nốt nhạc vui vẻ vừa phải. Tôi thấy cái kết hơi dễ đoán nhưng rất thỏa mãn, tôi tưởng tượng rằng hầu hết độc giả sẽ muốn cuốn sách kết thúc như thế này và có lẽ Hardy việc không muốn khiến độc giả của mình giận ghét và đắm chìm trong một cái kết u ám dường như là thói quen của anh ấy. Một cuốn sách thú vị để đọc khi bạn đang có hứng thú với một tác phẩm cổ điển hoặc vài tình huống có chút khó kiểm soát nơi thôn quê. Tôi chưa đọc cuốn Tess of the d'Urbervilles của Hardy nhưng nó nghe thật buồn. Thật không thể chờ đợi mà:
Lưu ý:
Tôi rất thích thẩm cái phong cách sung sướng trong khổ đau thứ làm nên thương hiệu độc đáo của Hardy, nếu bạn thích bài đánh giá này, tôi hy vọng bạn sẽ xem các bài đánh giá khác về Hardy của tôi:
Tess of the D'Urbervilles
Jude – Kẻ vô danh
Thị trưởng Casterbridge
Trở lại cố hương
The Woodlanders
Tôi chưa xem bất kỳ bộ phim chuyển thể nào, nếu bạn có xin vui lòng cho tôi biết suy nghĩ của bạn trong phần bình luận, cảm ơn.