Sống Ảo, Ảo Bao Nhiêu Cho Vừa? Reviews

Cuốn sách Sống Ảo, Ảo Bao Nhiêu Cho Vừa? Được viết bởi Nam Lâm - là bút danh của hai tác giả Hoài Nam và Lâm Hân. Hoài Nam hiện là biên tập viên, sống và làm việc tại thành phố Hồ Chí Minh. Ngoài ra anh còn là nhà sáng lập và bình luận phim tại trang phancaohoainam.com. Lâm Hân là một nhà báo, biên tập viên. Nhiều tác phẩm truyện ngắn của chị cũng đã được đăng tải trên tạp chí Sinh Viên Việt Nam. Tất cả những điều được nhắc đến trong cuốn sách đều sẽ giúp cho mỗi cá nhân hình thành tấm khiên tâm lý vững chắc để tự bảo vệ, làm tiền đề cho việc tiến lên, chinh phục những mục tiêu đời mình. 

Về Cuốn Sách

Sống Ảo, Ảo Bao Nhiêu Cho Vừa? Không phải là cuốn sách đem đến câu trả lời ta cần đi đâu hay phải làm gì, ta nên lao vào thử thách hay tìm nơi trú thân yên ổn. Cuốn sách này sẽ đem đến một số chỉ dẫn ta cần: những biến động nghề nghiệp khi thế giới mạng lên ngôi. Các định nghĩa mới về đam mê, hạnh phúc và thành công. Các nguy cơ lẫn cơ hội nằm trong phần chìm tảng băng mạng xã hội… Và như vậy, khi có một hình dung nhất định về thế giới của thế kỷ 21, ta sẽ tái xác định chân dung chính mình, vị trí mình chọn để tồn tại trong thế giới đó. 

Những bài viết trong cuốn sách này cũng đề xuất một số kỹ năng thiết yếu để thích nghi và tồn tại trong bầu khí quyển mạng, như tư duy phản biện là kỹ năng sống còn để phân biệt thật giả, khả năng hòa nhập để trở thành một mắt xích trong xã hội liên kết, bước ra khỏi vòng an toàn của bản thân để bắt lấy thời cơ trong dòng chảy thông tin, hay lựa chọn thái độ trước các tác động của thế giới ảo để sống hạnh phúc. 

Hòa Nhập Để Phát Triển

Không hợp với bầu không khí xung quanh, không hợp với bạn học, không hợp với đồng nghiệp, không hợp với sếp, không hợp với điều kiện làm việc… những cảm giác này bất kỳ ai trong chúng ta cũng từng trải qua khi đặt chân vào một môi trường mới, từ trường đại học cho đến nơi thực tập, và nhất là nơi chốn làm việc. Dường như có cả tỉ thứ không hợp, trong khi điều phù hợp chỉ đếm trên đầu ngón tay. Như vậy, vấn đề ở đây là do chúng ta kén chọn, hay quả thật chúng ta đang thiếu một kỹ năng cơ bản: hòa nhập với môi trường mới?

Nếu trong môi trường giáo dục, chỉ cần xuất sắc học đều các môn là đủ, thì môi trường làm việc yêu cầu chúng ta nhiều kỹ năng hơn thế. Một nhân viên giỏi giang nhưng chỉ biết tập trung vào công việc, tách biệt khỏi các quan hệ đồng nghiệp chưa chắc được trọng dụng bằng người sẵn sàng nhận lãnh công việc chung, không ngại trách nhiệm, hòa đồng thân thiện, hay giúp đỡ người xung quanh. Đây chính là “nghịch lý nhưng hợp lý” của các trường hợp đáng tiếc không thể thăng tiến sau hàng chục năm trong nghề, dù sở hữu chuyên môn vượt trội.

Trong mỗi giai đoạn, chúng ta đều phải học cách ứng xử để tồn tại và hòa nhập. Ở đây, có hai điểm không thể bỏ qua: học cách định vị bản thân và học hiểu môi trường quanh mình. Cân bằng được mối liên hệ giữa hai điểm trên chính là giải được bài toán ứng xử đúng đắn và hòa nhập thành công. 

Nếu vẫn còn chần chừ e dè trước một cơ hội học tập hay làm việc mới, chỉ vì lo ngại “không phù hợp”, ta nên đưa ra một quyết định đơn giản: quăng mình vào dòng chảy. Hãy tự đặt mình vào những môi trường khác nhau, học hỏi và tồn tại ở đó, và dần dần, trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình. Qua mỗi vấp ngã hay sai lầm, chúng ta sẽ rút ra những kinh nghiệm quý giá, hình thành một phản xạ có điều kiện của việc phân tích, phán đoán, và xác định cách thức để trở thành một phần của cộng đồng. Hãy đi, hãy tiếp xúc với những người bạn mới, hiểu thêm về con người, tìm hiểu văn hóa, tham gia các khóa học, hòa mình vào cuộc sống, vượt qua nỗi sợ hãi, thử sức điều mới mẻ, hoàn thiện những thiếu sót,...

Chúng Ta Ra Sao Giữa Dòng Đời Biến Đổi

Làn sóng freelancer lan rộng từ năm 2008, thời điểm Internet bùng nổ. Mọi người có thể liên lạc với nhau ở bất kỳ đâu, việc lưu trữ và truyền tải dữ liệu dễ dàng, các ứng dụng hỗ trợ hoạt động nhóm ngày càng hiệu quả… Các công ty nhận ra họ nên sử dụng nguồn nhân lực từ bên ngoài với kỹ năng và mức giá phù hợp. Trong khi đó, người lao động có thể làm nhiều công việc một lúc, thu nhập tăng lên. Cung đã gặp cầu và tất yếu ra đời một thị trường việc làm màu mỡ.

Hình thái này được các chuyên gia kinh tế gọi là Gig Economy hay nói cách khác là mô hình kinh tế tự do, trong đó tính di động là yếu tố chi phối. Chúng ta chủ động không gian và thời gian, miễn đảm bảo hoàn thành công việc đúng hạn.

Nếu Gig Economy mang đến sự dịch chuyển văn hóa và môi trường kinh doanh, thì Sharing Economy (kinh tế chia sẻ), Gift Economy (kinh tế cho tặng) và Barter Economy (kinh tế đổi chác) hiện thực hóa và đa dạng hóa ý niệm về “tự do”. Kinh tế chia sẻ chính là các dịch vụ Grab, Uber (đi chung) hay Airbnb (chia sẻ nhà), nơi tài sản cá nhân được chia sẻ giá trị sử dụng mang đến lợi nhuận. 

Tất cả các mô hình kể trên đưa nhận thức nghề nghiệp của người trẻ chúng ta sang một trang mới. Khái niệm nghề nghiệp đang bước từ “đơn nhất” (single) thành “đa tuyến” (multiplex) khi mỗi cá nhân làm nhiều việc cùng lúc , tùy thuộc sở thích và khả năng. Thành công và danh tiếng ở các lĩnh vực khác nhau có thể hỗ trợ cho nhau. Các giới hạn được nới rộng, đi cùng nó là cơ hội trải nghiệm, khám phá bản thân, và làm giàu cho từng cá nhân.

Tương Lai Mang Đến Bất Ngờ

Chúng ta đang sống trong thời đại mà dòng chảy nghề nghiệp có tốc độ chuyển biến quá nhanh. Chúng ta có cơ hội mới, nhưng chúng ta cũng phải đối diện khả năng bị gạt qua bên lề. Không có gì là bất biến trong lựa chọn nghề nghiệp và chính bản thân nghề nghiệp. Việt Nam của năm nay hay mười năm nữa có thể rất khác với tưởng tượng của chúng ta. Ai dám chắc nghề nghiệp ta đang cố sức theo đuổi lúc này còn tồn tại khi ta bước ra khỏi trường đại học. Vậy, chúng ta phải tìm ở đâu câu trả lời “đúng” và “chắc chắn” cho con đường sự nghiệp?

Sự khắc nghiệt và cơ hội luôn cách nhau chỉ một khe hẹp. Tương lai vô định đi kèm với các điều kiện và khả năng mới, giúp chúng ta khám phá tiềm năng chính mình. Trong thời đại nhiều biến động như hiện nay, thứ bất biến duy nhất chính là thái độ của chúng ta. Kiến thức tích lũy quan trọng, nhưng khả năng phán đoán và thích nghi mới là thứ giúp ích hơn cả. Ta có sẵn sàng cho sự thay đổi? Ta có sẵn sàng học hỏi các kỹ năng mới? Ta có sẵn sàng chuyển động? Cách ta trả lời các câu hỏi đó sẽ quyết định thành công, dù ta ở nghề nghiệp hay môi trường nào. 

Giờ đây, ai cũng có công cụ mạnh để thể hiện bản thân, để trao đổi với người khác, để học hỏi, tìm kiếm. Các dòng chảy nghề nghiệp mang đến nhiều cơ hội hơn bao giờ hết. Các kỹ năng luôn có chỗ để rèn giũa, phát huy. Ta sẽ đi xa đến đâu? Ta có tìm thấy đam mê? Ta có thể biến công việc thành sự nghiệp hay không? Tất cả đều là lựa chọn của ta. Nhưng, trước hết, như một câu nói chưa bao giờ cũ: muốn đến đích, ta phải bước đi!

Avatar Hay Một Bông Hoa? 

Một trong vài câu hỏi sáo rỗng nhất mà vẫn được sử dụng nhiều nhất trong mọi cuộc thi nhan sắc là so sánh tầm quan trọng giữa vẻ đẹp hình thức và vẻ đẹp tâm hồn. Câu hỏi này đến từ sự nghi ngờ chưa bao giờ chấm dứt trong suy nghĩ của bất kỳ ai trong chúng ta, từ thế hệ này sang thế hệ khác: Phải chăng vẻ đẹp ngoại hình chỉ là một thứ phù du? Phải chăng cái nết có khả năng “đánh chết” cái đẹp? Phải chăng ta có thể xem nhẹ lớp vỏ bề ngoài và tập trung cho những giá trị bên trong để đạt được hạnh phúc?

Vậy đẹp để làm gì? 

Câu trả lời rất đơn giản: Đẹp thì dễ dàng thu hút lượt like. Đẹp sẽ đông người ưa thích. Đẹp mới được các nhãn hàng tìm tới… Trong thời đại thế giới số hiện nay, , các mạng xã hội đã đẩy định nghĩa về “cái đẹp” lên nấc thang mới: từ một yếu tố để được chiếu cố (hãy tha thứ cho nàng vì đẹp). Giờ đây nó vươn lên thành một loại quyền lực (tôi đẹp, tôi có quyền). Tiếng nói của người đẹp có sức nặng không kém người giỏi. Đẹp thì có quyền tham gia vào nhiều lĩnh vực, ngay cả ở những nơi chủ nhân nhan sắc không có chuyên môn. Xã hội hôm nay đã chấp nhận thực tế rất nhiều cô gái chàng trai kiếm sống thoải mái, dễ dàng tạo dựng cả gia tài chỉ nhờ đẹp. 

Càng tiếp xúc và ngắm nhìn những hình ảnh lung linh trên Facebook hay Instagram, một cách vô thức, ta càng ham muốn lao vào cuộc đua kỳ quặc: Đẹp không chỉ ở ngoài đời thật, đẹp online cũng quan trọng không kém, thậm chí còn quan trọng hơn. Một số người thay vì chăm chút bản thân, lại dành nhiều thời gian cho các điện thoại đắt tiền, phần mềm chỉnh sửa, nhằm tạo ra các ảnh ảo trên mạng. Nhan sắc trở thành tấm danh thiếp đắt giá hơn mọi chức danh. “Thông minh phải chứng minh, đẹp khỏi cần” không hẳn là câu nói cửa miệng. Bên trong nó ngầm chứa một kiểu chân lý mới, thực tế, đơn giản, hiệu quả và được người trẻ tin dùng. 

Khái niệm đẹp xấu còn thay đổi tùy theo góc nhìn và mục đích của người quan sát. Chẳng hạn, bề ngoài của một người nếu nhìn dưới con mắt phổ thông sẽ rất khác khi được nhìn bởi một họa sĩ, và chắc chắn rất ít tương đồng với một con mắt huấn luyện viên thể thao. Tất nhiên, dưới con mắt người yêu lại là chuyện khác nữa. Thị Nở là đẹp nhất đối với Chí Phèo. Hay không chàng trai nào sánh bằng Romeo trong đôi mắt lụy tình của Juliet. Một cô gái Châu Á da nâu, mắt xếch, răng hô bị xem là “khó coi” ở đây nhưng chỉ cần thay đổi địa bàn đã được đánh giá “đẹp lạ”. Như vậy, bàn về ngoại hình của ai đó hay chính bản thân, phân tích chuyện đẹp và xấu, ta cần phải xét đến yếu tố “trong lĩnh vực nào”, “trong bối cảnh nào” và “so với cái gì”.

Không có gì sai khi ta tìm kiếm một diện mạo đẹp xinh, một cơ thể quyến rũ theo những hình ảnh trong đầu ta đã cài đặt. Nhưng có một điều chúng ta thường quên, đó là mục đích cho vẻ đẹp ấy. Gần như tất cả chúng ta đều muốn mình đẹp, mà không ai rõ “Đẹp để làm gì?" Giống như tham gia một cuộc đua mà không rõ đích đến, ta có thể chạy được một quãng nào đó, vui trong khoảnh khắc, nhưng mãi không biết mình lao về đâu.

Hãy nhớ lại cảm giác ngắm nhìn một bông hoa trong buổi sáng xuân. Vì sao bông hoa nhỏ bé lại khiến ta thư thái, dễ chịu và yêu đời đến vậy? Chắc chắn không chỉ bởi vẻ mềm mại hay sắc màu tinh tế của những cánh hoa, mà còn là hương thơm dịu nhẹ, sự phản chiếu của ánh sáng, sự hòa hợp với khung cảnh xung quanh, và cả nhựa sống mà ta cảm nhận được trong bông hoa đang hé nở. Tất cả điều đó đều tự nhiên, chân thật, tự tại. Và ta biết, mình nên trở thành gì, một avatar hay một bông hoa.

Bước Ra Khỏi Vùng An Toàn 

Có một giấc mơ được nuôi dưỡng trong tất cả chúng ta, dù ở độ tuổi nào, trong hoàn cảnh sống nào. Giấc mơ ấy có thể gọi tên bằng một từ duy nhất: thay đổi. Thay đổi bối cảnh quen thuộc, thay đổi công việc lâu ngày đã trở nên buồn tẻ. Và thay đổi chính mình. Nhưng, luôn tồn tại khoảng cách giữa giấc mơ và hiện thực của mỗi cá nhân. Rất hiếm ai trong chúng ta có đủ can đảm chọn lựa, đủ kiên định để đi đến tận cùng, biến ước mơ kia trở thành hiện thực, dù chúng ta đều biết, chắc chắn sẽ có một món quà chờ mình cuối cuộc hành trình. Món quà tuyệt nhất, là tìm lại chính mình, đánh thức đam mê ngỡ đã lãng quên.

Mình thử lấy một ví dụ nhé. Có một anh chàng tên A nọ, luôn nói không với mọi thứ, mình tạm gọi anh ta là “No Man”. Anh ta không chấp nhận bất kỳ hồ sơ nào tại nơi làm việc, từ chối tất cả lời mời của bạn bè, chẳng thèm giao thiệp với người mới đến. Cuộc sống anh ta được an toàn, nhưng tẻ nhạt, vì chẳng có gì mới mẻ. Vậy bao nhiêu người trong chúng ta giống A, một “No Man” chính hiệu, sử dụng 365 ngày sống mỗi năm theo cách của một ngày duy nhất? 

Ngược với No Man, ta sẽ có Yes Man. Vậy giữa Yes Man và No Man sẽ khác nhau chỗ nào? Thật ra nó rất đơn giản, đó chính là ở khoảnh khắc của sự lựa chọn. Cuộc đời của mỗi cá nhân vốn dĩ là một chuỗi nguyên nhân và hệ quả, nơi ta thực hiện hàng ngàn lựa chọn mỗi ngày và chấp nhận mọi điều xảy đến. Mỗi lựa chọn đều dẫn đến một hoặc nhiều lựa chọn khác nhau, rồi chúng lại dẫn đến nhiều hơn nữa. Sáng nay ta sẽ thức dậy tập thể dục hay ngủ nướng thêm chút nữa? Ta chọn chiếc áo nào, cặp kính nào, đôi giày nào cho hình ảnh của ta hôm nay? Ta sẽ gặp gỡ ai, nói chuyện gì, sẽ về nhà ngay khi tan trường tan sở, hay ghé đến khu giải trí mới khai trương? Cuộc đời ta dệt nên từ từng quyết định của bản thân. Các hình thái của sự lựa chọn là vô vàn, và mức độ quan trọng có thể hơn kém trong từng loại quyết định, nhưng bản chất chỉ có một: ta chỉ được phép nói Có hoặc Không. 

Mở Cửa Cho Niềm Tin 

Rất nhiều người trẻ hiện nay có xu hướng đóng chặt cửa, dửng dưng với đời sống xã hội, mất dần niềm tin vào điều tốt đẹp trong cuộc sống xung quanh. Dù hiểu rõ giá trị của yêu thương và chia sẻ, thực tế chúng ta luôn đề phòng trước người lạ, tránh bắt chuyện với người không quen,.. Ngay cả những người ở gần bên như bạn học, hàng xóm, lòng tin chúng ta đặt vào họ cũng ít dần. 

Thiếu vắng niềm tin, chúng ta như những con tàu đi trong sương mù, nguyên liệu sẵn đầy trong khoang chứa nhưng đích đến cứ xa vời vợi. Mỗi chặng dừng, ta lại phân vân tự hỏi cứ tiếp tục hay bỏ cuộc giữa chừng? Nếu hết lần này đến lần khác ta nói với bản thân rằng mình không thể đến đích, vậy điều duy nhất ta có thể làm là gì? 

Câu trả lời: Ta không thể làm gì cả. 

Ý chí hay khát vọng là cách gọi khác của niềm tin vào bản thân. Duy trì nó, cần thêm niềm tin vào con người và môi trường xung quanh mình. Một khi thiếu vắng niềm tin, mãi mãi ta là con tàu lênh đênh giữa đại dương. Niềm tin là ngọn hải đăng dẫn lối. Thắp sáng ngọn hải đăng ấy chính là thách thức lớn với mỗi người trẻ. 

Trước mỗi chặng đường mới, chúng ta lại có những lời chúc cho chính mình. Có lẽ bên cạnh những điều quen thuộc như công việc tốt hơn, mối quan hệ hạnh phúc hơn, tiền bạc nhiều hơn… chúng ta ước có được “một niềm tin vững chắc hơn” vào cuộc sống và con người. 

Hãy tìm chiếc bật lửa. Bằng động tác nhẹ nhàng, ta thắp lên trong lòng tay mình một ngọn lửa, ấm áp, sống động. Ta bỗng nhận ra rằng, điều ta cần cũng giống như thứ vật chất đang tỏa nhiệt lượng kia. Một đốm sáng, một niềm hy vọng dẫn lối. Như những homo sapiens nhiều triệu năm trước, ta bước khỏi bóng đêm, bắt đầu bước đi mới, tập lại cách nhìn thế giới với nguồn sáng bé nhỏ.

Lời Kết

Sống Ảo, Ảo Bao Nhiêu Cho Vừa? Được viết bởi hai tác giả Hoài Nam và Lâm Hân dành cho những người Việt trẻ đang cảm thấy lạc lõng giữa kỷ nguyên số luôn biến động theo từng ngày. Cuốn sách như một tấm bản đồ, giúp bạn không bị lạc lối giữa một khu rừng mang tên Internet. Hy vọng qua cuốn sách, bạn sẽ có một hình dung nhất định về thế giới của thế kỷ 21, sẽ tái xác định chân dung chính mình, vị trí mình chọn để tồn tại trong thế giới này. 

Tác giả: Hồng Dịu - Bookademy

Hình ảnh: Hồng Dịu - Bookademy

______________  

Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link: Bookademy

Bạn đam mê viết lách, yêu thích đọc sách và muốn lan tỏa văn hóa đọc tới cộng đồng của YBOX.VN? Đăng ký để trở thành CTV Bookademy tại link: http://bit.ly/bookademy_ctv

(*) Bản quyền bài viết thuộc về Bookademy - Ybox. Khi chia sẻ hoặc đăng tải lại, vui lòng trích dẫn nguồn đầy đủ "Tên tác giả - Bookademy." Các bài viết trích nguồn không đầy đủ cú pháp đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.