Người Đưa Thư Tình - Nguyễn Hoàng Vũ Reviews

Đề thi HSG môn Văn năm 2019 từng đặt ra một câu hỏi khiến nhiều người hứng thú: “Rồi đây, có thể xuất hiện những cỗ máy biết viết văn, làm thơ. Lúc đó, sáng tạo văn học có còn là độc quyền của con người?”. Tôi không chắc con người sẽ vĩnh viễn chiếm vị trí độc tôn trong lĩnh vực văn chương khi hiện nay, một con robot của Nhật Bản có thể sáng tạo tiểu thuyết. Nhưng tôi chắc chắn rằng, robot sẽ không bao giờ có thể so sánh với người nghệ sĩ. Con người có trái tim, và đó mới chính là điều đặc biệt tạo nên những tác phẩm văn học. Cũng giống như cuốn sách Người đưa thư tình, tác giả Nguyễn Hoàng Vũ phải từng có trái tim lăn lộn trong thanh xuân mới có thể thấu hiểu. Cuốn sách dành cho tất cả những ai đã và đang trong tuổi trẻ muốn tận hưởng những vụn vặt đáng nhớ nhất, những cảm xúc không dễ gì được trải nghiệm nhiều lần nữa.

Người đưa thư tình là cuốn sách nhỏ bao gồm những mẩu truyện ngắn mà tác giả gọi là “những mảnh vụn cuộc sống qua góc nhìn của tuổi trẻ”. Bạn đọc có thể không quan tâm lắm về nội dung câu chuyện, vì nó cũng đơn giản như cuộc sống thường ngày, như bất cứ confession nào đọc được trên mạng. Tuy nhiên, cuốn sách nhỏ sẽ đem lại rất nhiều cảm xúc vì những gì chúng ta từng trải qua, và cả những mảnh cuộc sống ta chưa biết đến. Tôi không nghĩ Hoàng Vũ là nhà văn, không phải vì đó là một cái tên xa lạ trên văn đàn mà bởi vì cách viết truyện như một cậu trai trẻ ngồi trà chanh chém gió khiến tôi có cảm giác như vậy. Đến với Người đưa thư tình, thực sự là một luồng gió mới cho những gì mà chúng ta từng biết trước đó.

Người đưa thư tình

Đây vừa là tên cuốn sách, vừa là tiêu đề của truyện ngắn đầu tiên. Sau khi đọc xong cuốn sách thì tôi cũng đã hiểu vì sao lại là Người đưa thư tình mà không phải bất cứ cái tên nào khác.

Nàng hai tư tuổi. Đẹp, nhưng hơi điên.

…

Ở trang 203, nàng bắt gặp một từ tiếng Pháp rất hay: postillon d’amour. Tất nhiên, nàng không biết tiếng Pháp. Nhưng vị dịch giả tài hoa đã kịp thời chú thích cho nàng biết đó là một từ tiếng Pháp. Nó có nghĩa là người đưa thư tình.

…

Nàng đẹp, có điều nàng hơi điên. Nhưng mà anh hạnh phúc.

Truyện ngắn được định nghĩa theo nhiều cách khác nhau nhưng điểm đặc biệt của nó nằm ở tính cô đọng trong nội dung. Tôi thích cách viết của Hoàng Vũ ở truyện ngắn đầu tiên, đồng thời là truyện chứa đựng ý tưởng của hầu hết những tác phẩm phía sau. Anh viết về một cô nàng vì hứng thú với cụm từ “người đưa thư tình” trong một cuốn sách mà quyết định làm công việc đó. Tuy nhiên, đời chẳng như những gì ta nghĩ. Cô nàng gặp ngay sự cố với người khách đầu tiên vì anh ta lợi dụng bức thư để tiếp cận tới đạo diễn vì muốn xin thử vai. Mọi mơ mộng của cô nàng từ đó sụp đổ trước sự thực dụng của người khác. Thực ra đọc câu chuyện này, tôi thấy đủ dư vị tuổi trẻ trong đó. Ai chẳng mơ mộng nhất hồi thanh xuân như cô nàng ấy. Ai chẳng nhất thời ngẩn ngơ vì những mộng mơ từng vỡ tan tành trước hiện thực cuộc sống.

Và tôi nói, tuổi trẻ ấy “Đẹp, nhưng hơi điên”.

Những ai từng ngã vào tuổi trẻ vô tận của những vòng quay cảm xúc ắt sẽ hiểu. Chúng ta điên dại và ngây ngô, say mê và bất cần. Chính vì sức sống không có điểm dừng như sự tận cùng của vũ trụ khiến tuổi trẻ là tuổi đẹp nhất. Và cái sự bất ngờ của cô gái trong truyện cũng chính là những ngỡ ngàng mà cuộc sống ban tặng cho thanh xuân của mỗi người.

Đương nhiên cái đẹp ở đây bao gồm cả cái bi kịch nữa.

Anh lặng lẽ thở dài, thương nàng vô kể.

Nàng thôi không làm người đưa thư tình nữa.

Đó là những tiếng thở dài của người trẻ, là những lần từ bỏ những điều mình từng vô cùng hứng thú. Xin đừng hiểu nhầm đó là sự yếu đuối của tuổi đôi mươi khi gục ngã mà chẳng buồn đứng dậy, chỉ quẩn quanh ôm nỗi niềm sầu đời của văn nhân thế kỉ trước. Chúng ta của hiện tại đã thôi làm những “cây nến buồn thành phố”. Nỗi buồn đó chẳng qua chỉ vì quá yêu, quá hy vọng mà thôi.

16 truyện ngắn nhưng chỉ có duy nhất một câu chuyện là tưởng tượng, có yếu tố kì ảo. Giống như một bức thư tình, có khát khao điên cuồng, có lo âu giằng xé và những nỗi buồn thẳm sâu, 16 câu chuyện là những bức thư được niêm phong bằng mớ hỗn độn cảm xúc. Hoàng Vũ sẽ đưa bạn qua từng cung bậc cảm xúc với một loại văn phong, mà theo tôi gọi là hoang dại nhất, bản năng tự nhiên nhất. Giống như tuổi trẻ mà chính tác giả định nghĩa:

Người đưa thư tình chính là những mảnh vụn cuộc sống qua góc nhìn của tuổi trẻ. Mà tuổi trẻ, ấy là tuổi của những đổ vỡ và làm lại, tuổi của khát vọng và ảo tưởng, của sự nhâng nháo bất cần, của những tiếng thở dài và niềm thiết tha…

Những bức thư cho bạn và cho tôi

Cuộc sống vốn dĩ là phức tạp. Bạn sẽ không biết ông lão bạn xa lánh vì những vết sẹo đã chiến đấu anh dũng vì Tổ Quốc. Bạn cũng sẽ không bao giờ biết được người đàn ông bạn cười nhạo là yếu đuối, anh ấy đang khóc vì điều gì. Có thể là mẹ anh ta vừa mất. Chính vì cuộc sống đi theo lí thuyết tảng băng trôi 7 phần chìm và chỉ có 3 phần nổi nên những gì bạn nhìn thấy ngày hôm nay, chỉ là phần rất nhỏ của cả một câu chuyện dài. Chính vì lẽ đó, Hoàng Vũ muốn qua những truyện ngắn của mình hay chính là những bức thư nhỏ để đưa ra thông điệp ngừng phán xét người khác. Tuổi trẻ của mỗi người, đừng vì đôi mắt nông cạn mà gây ra đau thương cho kẻ khác. Những câu chuyện như “Mẹ chồng, em chồng và con chó” hay “Dư ba” sẽ trao cho chúng ta một cái nhìn sắc bén hơn về cuộc sống.

Đặc biệt là truyện ngắn “Ông nội chết rồi”. Mặc dù được viết từ năm 2013, nhưng tính thời sự của nó thì không hề suy giảm. Và tôi nghĩ chừng nào con người vẫn còn trong thời đại bùng nổ thông tin thì chừng ấy, câu chuyện này vẫn còn ý nghĩa.

Cốt truyện vô cùng đơn giản: nhân vật Đạt Đít Đỏ vừa mất ông nội và đăng một dòng caption lên MXH có nội dung “Ông nội chết rồi. Mừng quá!”. Kéo sau đó là một loạt những phản ứng dữ dội của cư dân mạng và những bài viết giật tít trên trang Mương Bà Tám (thứ mà tôi nghĩ chính là hiện thân của đủ loại báo lá cải ngập tràn trên mạng hiện nay. Chúng mọc lên còn nhanh hơn tốc độ phủ xanh rừng trên Trái Đất). Sau tất cả ồn ào mà chính chủ cũng không ngờ đến, cậu đã đăng thêm một caption khá dài:

…

Nhưng tôi phải nói thật là các bạn thật lố bịch! Các bạn tự cho mình cái quyền phán xét tôi trong khi các bạn chả là gì và chả hiểu gì về tôi cả. Để tôi nói cho các bạn nghe, các bạn chửi tôi là thằng cháu bất hiếu, nhưng các bạn có biết tôi là thằng cháu duy nhất ngày nào cũng ngồi nói chuyện với ông nội về toán học, về cuộc đời suốt bao ngày tháng ông nằm liệt giường sau cơn đột quỵ không?...

Mà thôi, chả cần nói nhiều, các bạn phán xét tôi vì hai chữ “Mừng quá!” chứ gì? Để tôi nói cho mà biết, gia đình tôi theo đạo Thiên Chúa, ông nội tôi tin rằng Chúa muốn ông nằm một chỗ mà nhìn nhận và sám hối tội lỗi của mình để có thể lên Thiên Đàng ngay sau khi chết. Giờ thì ông nội tôi đã chết, tôi mừng vì ông đã thoát được mọi đau khổ trần gian và sắp được lên Thiên Đàng. Tôi mừng vậy là đúng hay sai?

Dòng trạng thái trên lại tiếp tục tạo nên đợt dư chấn cho cộng đồng mạng. Có người bênh vực, có người tiếp tục chửi mắng. Lại một lần nữa, dư luận bị báo lá cải dắt mũi như trâu. Còn về phần Đạt Đít Đỏ, vẫn tiếp tục cuộc sống vui vẻ của mình sau khi tắt điện thoại.

Trong thời đại mà báo chí và truyền thông được coi là thứ quyền lực thứ tư (sau hành pháp, lập pháp và tư pháp), nó chính là con dao hai lưỡi nếu con người không biết sử dụng đúng cách. Chúng ta không phủ nhận lợi ích của thời đại thông tin, nhưng nó cũng kéo theo vô số những hệ lụy đau thương khác. Biết bao nhiêu sinh mạng đã ra đi vì cyber bullying (bắt nạt ảo), điển hình là nữ ca sĩ Sulli (thành viên nhóm f(x)). Quyền tự do ngôn luận không đồng nghĩa với việc bạn được tự do phán xét người khác, tự cho mình cái quyền sử dụng “lộng hành từ ngữ” làm nhát dao chí mạng với người khác.

Tác giả muốn chúng ta ngừng phán xét vì chưa chắc những gì chúng ta thấy đã là sự thật. Đó là một sự nhắc nhở chân thành với những người trẻ tuổi – lứa tuổi dễ kích động và gây ra những lời nói hay hành động thiếu suy nghĩ. Một cái nhìn đa diện không chỉ giúp bảo vệ bản thân mà còn tránh gây ra nỗi đau cho người khác. Bên cạnh thông điệp trên thì Hoàng Vũ cũng nhắn nhủ nhiều điều trong mỗi truyện ngắn. Và tôi nghĩ, mỗi người sẽ có một hướng cảm nhận riêng sau mỗi trang sách.

Chút tình gửi người còn xuân

Như tôi từng nói, điểm hay của cuốn sách nằm ở cách tạo cảm xúc cho người đọc. Đó là tình cảm của cậu trai trẻ với bọn trẻ mà mình dạy gia sư, tình cảm với bà nội – thứ tình cảm nguyên sơ và gần gũi của con người. Nhưng đừng để vẻ ngoài có phần tự nhiên, ngây ngô đó đánh lừa. Đằng sau nó là cả những chiêm nghiệm vô cùng sâu sắc của tác giả (ví dụ như truyện “Gái”). Và chắc chắn, chút tình của người trẻ không thể thiếu tình cảm lứa đôi. Đó là tình yêu đẹp đẽ và ngập tràn yên bình, cũng có khi là sự tiếc nuối vô hạn khi một ngày chuyện tình tan vỡ. Có buồn, có vui, nhưng tựu chung lại là đẹp.

-        Em có nhớ… buổi tối hôm đó… câu cuối cùng em nói với anh là gì không?

-        Nhớ chớ! Sao em quên được, anh?

-        Em có thể nói lại câu đó lần nữa không?

Nàng nhìn anh khó hiểu. Nhưng mặt anh kín bưng bưng. Cuối cùng nàng nói:

-        Mình chia tay đi anh!

-        Ok em.

-        Ủa? – Nàng tức giận, cảm giác như bị anh lừa. – Có khác quái gì đâu anh?

-        Khác nhiều chớ! Lần trước anh trả lời thiếu suy nghĩ. Anh thấy như vậy là vô trách nhiệm với chuyện tình bảy năm của tụi mình. Anh muốn nó có một cái kết đẹp hơn. Để sau này tụi mình còn có thể nhìn mặt nhau, như bây giờ.

Im lặng.

-        Anh nghe Ly kể em có người mới rồi.

Im lặng.

-        Anh mong em hạnh phúc.

Nàng khóc. Anh cười.

Tuổi trẻ nồng nhiệt, có phần hoang dại nữa.

Tuy nhiên, không kém phần sâu sắc và thâm trầm. Chỉ là một lời chia tay thôi, nhưng người biết cách sẽ tạo cho cuộc tình kết thúc trọn vẹn nhất. Dù sao thì, một dấu chấm rõ ràng vẫn tốt hơn những lửng lơ và mơ hồ trong xúc cảm.

Có thể vài dòng văn sẽ khiến chúng ta ngơ ngẩn buồn vì nó gợi lại những cảm xúc đã qua trong quá khứ. Tuổi trẻ ấy, ai mà chẳng có những câu chuyện vỡ tan cho riêng mình. Tôi hy vọng cuốn sách gợi lại kí ức không vui, nhưng sẽ khiến bạn mỉm cười như một người chiến sĩ đã trải qua một cuộc trường chinh.

Đó chỉ là một khoảng lặng nhỏ trong vô vàn những âm giai nhâng nháo và bất cần của tuổi trẻ trong cuốn sách. Sẽ có một khoảnh khắc nào đó, chúng ta sẽ bật cười vì bắt gặp những điều quen thuộc trong trang giấy nhỏ. Đại loại như chuyện muốn cúp học chẳng hạn. Hoặc những khát khao yêu đương mà bất cứ ai cũng có. Chỉ là Hoàng Vũ sẽ không khoác lên những nỗi niềm đó chiếc áo ngôn từ hoa mỹ mà để mặc cho chúng hiển hiện một cách tự nhiên nhất. Chính vì thế, người đọc sẽ khá ngạc nhiên vì những câu nói tục hay những suy nghĩ bản năng chiễm chệ trên những dòng văn.

Có chút cuồng nhiệt, điên điên. Có chút nhẹ nhàng, thâm trầm.

Tất cả là một chữ Tình cho tuổi trẻ của mỗi người.

Kết

Trong những ngày hỗn độn của cuộc sống, cuốn sách nhỏ như vậy có thể đem bạn tới những trải nghiệm mới, những điều thú vị mà chưa bao giờ bạn biết tới. Tôi không dám chắc cuốn sách sẽ chinh phục được những độc giả khó tính nhưng nếu bạn mê nhạc Indie hay Lofi, yêu những điều đẹp đẽ bình thường thì cuốn sách hoàn toàn đáng đọc. Tạm thời bỏ qua những truyện ngắn khuôn mẫu trong tủ sách văn học nhà trường, bỏ qua những cái tên kinh điển như Nam Cao hay Thạch Lam, chúng ta cũng nên có lúc “vượt rào” mà thử dư vị mới. Phát hiện ra cuốn sách cũng tạo ra một niềm vui nhỏ của kẻ bâng quơ tìm được hương cỏ lạ.

Cuốn sách đã đem tôi đến gần hơn với văn học đương đại, để hiểu thời của chính bản thân hơn là những bậc tiền nhân sống trong thế kỉ trước. Hoàng Vũ cũng sẽ là một cái tên để lại dấu ấn gì đó, dấu ấn của một kẻ đưa thư tình. Cũng hy vọng rằng, chút tình ý trong cuốn sách nhỏ có thể đem đến cảm hứng cho những tâm hồn tuổi trẻ. Để rồi, một mai nắng lên, họ sẽ tiếp tục chuyển đi những tình cảm đẹp đẽ tới cuộc sống xung quanh.

Review chi tiết bởi: Mai Trang – Bookademy