Bạn có phải một người ngại nói, thậm
chí là sợ hãi khi phải thuyết trình trước đám đông? Không phải ai sinh ra cũng
là một thiên tài diễn thuyết, may mắn có được sự tự tin trời phú ấy. Thực ra ai
cũng có những nỗi sợ cho riêng mình, nhưng điều quan trọng là cách bạn đối phó
với chúng ra sao. Và hiển nhiên, nếu như thuyết trình là rắc rối của bạn, thì
tôi hy vọng, cuốn sách How to present to absolutely anyone (Nghệ thuật thuyết
trình trước công chúng) sẽ ít nhiều giúp đỡ bạn giải quyết vấn đề.
Cuốn sách được viết bởi tác giả Mark Rhodes. Anh được biết đến như một doanh nhân, tác giả, diễn giả quốc tế và huấn luyện viên thành công. Tôi cũng xin khẳng định rằng, tác giả cuốn sách là một người rất thú vị, chắc chắn lối kể chuyện hóm hỉnh và lôi cuốn của anh sẽ khiến bạn hứng thú. Đừng cho rằng cuốn sách này sẽ dạy bạn cái này hay buộc bạn làm cái kia để trở thành một diễn giả tài năng. Bởi vì, cuốn sách giống những lời chia sẻ hơn là chỉ dạy, và khi tận hưởng nó, bạn sẽ hiểu vì sao tôi lại nói như vậy. Tất cả những gì Mark mong muốn chỉ là thay đổi cách nghĩ về việc thuyết trình và khiến bạn tự tin hơn mà thôi.
1. Câu chuyện của Mark.
Tôi vốn nghĩ việc ngại thuyết trình
trước đám đông chủ yếu gặp ở người phương Đông vì bản tính nhút nhát, rụt rè của
họ. Cho đến khi đọc cuốn sách, tôi nhận ra người phương Tây cũng không khác là
bao. Có lẽ, đây là một phản ứng tâm lí thường gặp ở một cơ số người.
Tôi từng nghe rằng, khi làm khảo sát
về những nỗi sợ lớn nhất, sợ nói trước đám đông giữ vị trí cao hơn cả sợ chết. Tôi
cũng từng nghe ai đó nói điều đó có nghĩa là ở một đám tang, hầu hết mọi người
thà chui vào “quan tài” mà xuống đất còn hơn là đứng lên đọc điếu văn!
Đó là một câu nói vui, nhưng lại
không hề phóng đại đâu. Với những người sợ nói trước đám đông thì đó quả là một
thử thách không hề dễ dàng, thậm chí hoảng loạn không khác gì đi gặp Diêm Vương
cả. Nhưng tôi tin thuyết trình là một nghệ thuật đòi hỏi sự rèn luyện, thậm chí
những nhà diễn thuyết giỏi cũng không hoàn toàn xuất phát từ năng khiếu. Bạn có
thể xem tác giả là một ví dụ.
Đây là câu chuyện đầu tiên mà Mark kể
lại trong cuốn sách, về chính trải nghiệm có thật xảy ra trong cuộc đời mình. Một
câu chuyện để dẫn dắt, để noi gương và thuyết phục. Có thể kể một cách tóm tắt
là: trước khi trở thành một diễn giả quốc tế với sự tự tin ngời ngời trước hàng
trăm người thì anh cũng từng là một người mang nỗi sợ thuyết trình, sợ đến mức
bịa ra một vụ tai nạn xe hơi để tránh một cuộc họp mà anh phải trình bày. Và
giai đoạn sau đó còn căng thẳng hơn, bản thân tôi cũng không biết nên khóc hay
cười với câu chuyện này nữa. Sau đó, anh cũng chia sẻ:
Tôi hoảng sợ đến mức đó, và có thể
làm những việc như vậy chỉ để tránh một bài thuyết trình kéo dài một phút,
trong một căn phòng có khoảng mười hai người!
Tôi từng dở tệ về khoản nói trước đám
đông đến mức đó. Còn bây giờ, tôi đã đứng trên sân khấu trong hơn một tiếng,
trước hơn 1000 khán giả, không có công cụ trình chiếu, và tôi tận hưởng đến từng
giây phút. Thậm chí, khi nhìn xuống đồng hồ bấm giờ và thấy chỉ còn lại năm phút
trên sân khấu, tôi còn thấy thất vọng vì mọi thứ trôi qua quá nhanh.
Vậy thì, cái gì đã thay đổi?
Bản thân tôi cũng đặt ra dấu hỏi to đùng khi đọc đến đây, điều gì đã khiến một Mark sợ bài nói một phút ấy trở nên tự tin trên sân khấu hơn một giờ đồng hồ? Đến đây thì tôi bị cuốn vào câu chuyện của tác giả, mặc dù không hẳn là tôi quá hứng thú với cách để thuyết trình hay. Và câu trả lời được đặt trọng tâm ở hai phần sau của cuốn sách.
2. Tư duy và sự tự tin để thuyết trình.
Toàn bộ phần này (bao gồm ba chương),
Mark dồn hết tâm sức để xây dựng sự tự tin cho người đọc. Việc giúp người khác
trở nên tự tin không hề dễ dàng, thậm chí chỉ qua trang sách có lẽ là chưa đủ.
Nhưng Mark khiến bạn nhập tâm vào cuốn sách, giống như một người bạn đồng hành,
anh ấy sẽ giúp bạn từng bước một.
Bạn cũng cần nhớ rằng càng bớt sợ,
chúng ta càng làm được nhiều
Câu nói được đặt ở ngay phần đầu như
một châm ngôn mà bạn cần hướng tới. Việc đầu tiên để thuyết trình chính là thay
đổi tư duy của bạn về những nỗi sợ hãi và lo lắng. Có thể thấy được đây là bước
khởi đầu quan trọng, vì thế mà tác giả đầu tư khá công phu vào giai đoạn này
khi đưa ra rất nhiều ví dụ thực tế kết hợp với những lí thuyết khoa học như tư
duy TFAR để tạo ra hiệu quả tối ưu. Phần này rất dài, nhưng tóm tắt lại cũng chỉ
là hai chữ “tự tin” mà tác giả mong bạn có được. Nghe có vẻ hơi khiên cưỡng
nhưng một khi tận hưởng cuốn sách, bạn sẽ thấy có thứ gì đó giống như sự phấn
khích đang lớn dần trong bạn. Trước kia, có thể bạn ngưỡng mộ những người diễn
thuyết giỏi nhưng thái độ với việc thuyết trình vẫn chỉ là “kính nhi viễn chi”.
Tuy nhiên, chỉ cần đọc xong một nửa cuốn sách, bạn sẽ thấy hào hứng và thực sự
muốn được luyện tập để trở nên như vậy, nói cách khác là bạn tìm thấy ở việc
thuyết trình một sự hấp dẫn khó tả.
Trong các phương pháp tác giả đưa ra
để tạo sự tự tin và động lực thì đáng ghi nhớ nhất chắc là “Tạo mỏ neo cảm
xúc”. Tại sao nó lại nên được ghi nhớ nhất? Bởi vì tôi nghĩ đây là một phương
pháp hiệu quả mà chúng ta có thể dễ dàng áp dụng. Nếu bạn để ý thì phương pháp
này không hoàn toàn xa lạ, xuất hiện trong rất nhiều cuốn self-help khác.
Khái niệm mỏ neo trong lĩnh vực phát
triển cá nhân mà chúng ta thảo luận ở phần này là thứ khơi gợi phản ứng cảm xúc
trong bạn. Mỏ neo không phải điều gì xa lạ. Bạn lúc nào cũng có mỏ neo trong
mình, và nó diễn ra suốt. Đó là khi có một sự kiện ở môi trường bên ngoài: có
người nói gì đó, bạn nghe thấy, nhìn thấy, nếm được hay ngửi thấy. Sự kiện đó
khơi gợi một ký ức, và ký ức này đem đến cho bạn một cảm xúc nhất định
Mỏ neo đối với mỗi người một khác, giống
như mỗi người sẽ có những khoảng trời ký ức riêng không trùng lặp. Có thể là một
bài hát, một món ăn, một mùi hương khiến bạn nhớ về một kỉ niệm, cũng có thể
khiến bạn vui hoặc buồn. Mỏ neo là phương pháp tạo cảm xúc một cách nhanh
chóng. Ví dụ như để tạo năng lượng và tinh thần hứng khởi, có người sẽ ăn một bữa
no, một số người thì chọn nghe những bản nhạc sôi động. Và việc này liên quan
trực tiếp tới thái độ thuyết trình của bạn, hãy tạo những mỏ neo tinh thần hăng
hái như một động tác thú vị hoặc một bản nhạc để lấy lại hứng khởi cho phần
thuyết trình của mình. Tôi tin một tâm trạng tốt sẽ dẫn đến những điều bất ngờ,
thay vì sự lo lắng.
Một trong những cách thức hiệu quả
khác chính là sự hình dung, có nghĩa là bạn cần tưởng tượng là cảnh mình phát
biểu trước đám đông, ngữ điệu và cử chỉ ra sao, cũng coi như một phần của công
tác chuẩn bị. Điều quan trọng là bạn phải tưởng tượng một cách tích cực, thay
vì nghĩ rằng mình không làm được, mình không có nổi thần thái tự tin ấy. Sự tưởng
tượng không có đánh phí nên không cần phải có bất cứ rào cản nào với nó cả. Thực
tế cũng đã chứng minh việc tưởng tượng đem đến thành công cho rất nhiều người. Một
điều nữa, khi bạn đến tưởng tượng cũng không nghĩ mình có thể làm tốt thì thực
tế cũng sẽ chẳng khả quan hơn là bao.
Và điều cuối cùng, cũng là điều tôi
thích nhất ở phần này.
Một trong những sai lầm lớn nhất mà
tôi thấy nhiều người mắc phải, khi nói chuyện hay thuyết trình, là họ nghĩ rằng
mình phải trở thành một người khác.
Họ nghĩ mình sẽ phải trở thành một diễn
giả chuyên nghiệp nọ, người không bao giờ mắc lỗi, có những bài thuyết trình
bóng bẩy và trình bày nó như một màn biểu diễn trước Hoàng gia. Trong khi đó, sự
thật là, bạn chỉ cần làm một điều, và chỉ một thôi. Đó là chính bạn
Khi bạn là chính mình, tự bản thân sẽ cảm thấy tự tin hơn rất nhiều và sẽ thấy thoải mái với phong cách của mình thay vì đóng khung trong khuôn mẫu của người khác. Học hỏi từ những nhà diễn thuyết giỏi không phải là sai, nhưng đừng quá gượng ép bản thân. Đến một lúc nào đó, bạn sẽ tìm ra “khoảnh khắc eureca” của bản thân. Khi đó bạn tỏa sáng.
3. Trình bày một bài nói, bài thuyết trình tuyệt vời.
Nếu như ở phần trước, tác giả chủ yếu
xây dựng cho người đọc tâm lí tự tin và hào hứng đối với việc thuyết trình thì
đến phần này, tác giả chú trọng hơn vào phần kĩ thuật của một bài thuyết trình.
Sau khi có được tâm lí tốt thì một bài thuyết trình hoàn chỉnh cần sự luyện tập
nhiều một chút là có thể trọn vẹn.
Cuốn sách đưa ra một lộ trình khá chi
tiết cho một bài thuyết trình, từ khởi động cho tới lúc trình bày. Tôi nghĩ
khâu nào cũng quan trọng và đóng góp vào sự thành công của bạn, tuy nhiên phần
“Tạo nội dung chất lượng” vẫn nên để ý hơn một chút. Bởi vì một nội dung chất
lượng và chu toàn sẽ giúp bạn tự tin hơn rất nhiều. Một nội dung mà chính bạn
còn cảm thấy mơ hồ thì chắc chắn không thể khiến khán giả thấy thú vị. Ngoài
ra, nếu chuẩn bị nội dung không tốt, bạn thậm chí không thể đối phó được với những
câu hỏi của khán giả. Điều đầu tiên được Mark nhắc tới là sức mạnh của những
câu chuyện:
Khi thực hiện một bài nói hay thuyết
trình, bạn phải sử dụng những câu chuyện hoặc ví dụ minh họa, càng nhiều càng tốt
Đúng thế, bạn thử đặt mình vào vị trí
người nghe mà xem, chẳng ai muốn nghe một chuỗi những lí thuyết khó hiểu khô
khan như một bài diễn văn hình thức cả. Và những câu chuyện, những dẫn chứng thực
tế chính là điểm níu kéo sự chú ý của khán giả. Bên cạnh việc chuẩn bị những dẫn
chứng, tác giả cũng đưa ra những yêu cầu khác như cần biết sắp xếp thứ tự nội
dung hợp lí hay luyện tập khiếu hài hước.
Với khiếu hài hước, bạn phải luyện tập.
Nếu bạn tự lấy mình ra làm trò cười thì lúc nào người nghe cũng thấy thú vị. Mọi
người cũng thích những câu chuyện vui liên quan đến tình huống ngày thường
Nói chung, phần này hướng tới rèn luyện cho mỗi người những kĩ năng cơ bản trong việc diễn thuyết, điều quan trọng là bạn cần luyện tập thường xuyên. Để có thể thuyết trình tốt hơn không phải chuyện một sớm một chiều, nó đòi hỏi bạn cần bỏ ra sức lực và sự cố gắng. Như bạn cũng thấy từ chính thực tế cuộc sống, kĩ năng thuyết trình là vô cùng cần thiết nếu muốn thành công.
Trở lại với cuốn sách, tôi đánh giá
cao chất lượng của nó, cũng giống như rất nhiều người đọc khác, và Marcus
Yarham (Giám đốc Tài chính Tập đoàn Vertas) là một trong số đó:
Những công cụ và kỹ thuật được Mark
chia sẻ trong cuốn sách là chìa khóa cải thiện kỹ năng thuyết trình của tôi.
Đây là cuốn phải đọc với bất kỳ ai đang tìm cách xây dựng sự tự tin khi nói trước
đám đông và đưa kỹ năng của mình lên một tầm cao mới”
Tôi từng gặp không ít người gặp rắc rối
với việc nói trước đám đông và thuyết trình, nhưng đa phần là họ né tránh thay
vì trao cho bản thân cơ hội để luyện tập. “How to present to absolutely anyone”
là một cuốn sách hay được sinh ra với kì vọng giúp đỡ những người như vậy, như
chính cách tác giả chia sẻ: “…tôi viết cuốn sách này cho tất cả những người đã
bày tỏ mong muốn có thể thuyết trình tự tin như tôi, và muốn nắm được các bước
tôi thực hiện để có được những bài thuyết trình chất lượng
Bạn có thể thấy, một người từng được
coi là hoảng loạn với việc thuyết trình như Mark cũng có thể trở thành diễn giả
tài năng thì tại sao bạn không thể? Cuốn sách có văn phong cuốn hút của một diễn
giả kết hợp cùng với kết cấu khoa học của một doanh nhân sẽ khiến người đọc yêu
mến.
Dẫu cho không phải là nghệ sĩ với đủ thứ ánh sáng và phục trang lấp lánh, bạn sẽ thu hút khán giả bằng chính sự thú vị trong bài thuyết trình của mình. Khi đó, bạn cũng trở thành một nghệ nhân trong nghệ thuật thuyết trình. Bây giờ thì, bạn đã sẵn sàng đứng trên sân khấu của chính mình và tỏa sáng hay chưa?
Review chi tiết bởi: Mai Trang - Bookademy
------------
Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link:
https://www.facebook.com/bookademy.vn
Đăng ký để trở thành CTV Bookademy tại link: http://bit.ly/2Hxkazt