Trong thời đại cạnh
tranh thị trường sản phẩm như hiện nay, thì việc có một chiến lược marketing tốt là điều
tất yếu cần thiết cho mọi doanh nghiệp. Tuy nhiên, phải làm thế nào để lựa chọn
ra chiến lược phù hợp nhất cho công ty của mình. Thì câu trả lời là: Bạn hãy đọc
Chiến lược dụng binh trong marketing đi. Đây là cuốn sách xứng đáng được gọi
tên siêu phẩm trong lĩnh vực marketing, bởi nội dung của cuốn sách sẽ cung cấp
cho những nhà marketers chiến lược phù hợp nhất, giúp các marketers hoàn thành xuất
sắc công việc của mình.
Một cuốn sách vô cùng đặc biệt, viết về marketing nhưng lại được khắc hoạ qua các cuộc chiến tranh. Cuốn sách đưa cho chúng ta ô vuông chiến lược bao gồm bốn hình thức marketing cơ bản được trình bày qua bốn mô hình chiến tranh và các đặc điểm ưu thế của từng chiến lược.
Chiến tranh phòng thủ
Chỉ có người đứng đầu thị trường
mới lên cân nhắc chơi phòng thủ.
Chiến lược phòng thủ tốt nhất là
dũng cảm tự tấn công bản thân.
Khóa chặt những nước cờ đáng gờm
của đối thủ.
Chiến tranh tấn công
Yếu tố cân nhắc chính là thế mạnh
của người đứng đầu.
Tìm điểm yếu cố hữu trong thế mạnh
của người dẫn đầu.
Triển khai cuộc tấn công vào mặt
trận càng hẹp càng tốt.
Chiến tranh cạnh sườn
Một đòn đánh cạnh sườn tốt phải
được thực hiện ở vùng không tranh chấp.
Đòn bất ngờ chiến thuật là yếu tố
quan trọng trong kế hoạch.
Theo đuổi cũng quan trọng như tấn
công.
Chiến tranh du kích
Tìm một phân khúc thị trường đủ
nhỏ để phòng thủ.
Dù thành công thế nào, đừng bao
giờ hành động như người dẫn đầu.
Hãy chuẩn bị bỏ chạy khi bị phát
hiện.
Bên dưới mỗi chiến lược tác giả đã phân tích cho chúng ta đối
tượng nào thì phù hợp với từng loại chiến lược. Cách áp dụng chiến lược khéo
léo sao cho đạt được kết quả tối ưu nhất. Các chiến lược đó đều được nghiên cứu
và thử nghiệm cụ thể qua các minh chứng rõ ràng. Vì vậy, bạn hãy đọc cuốn sách
này nếu bạn muốn trở thành những marketers đại tài, hay chỉ đơn giản là muốn giúp công
ty có một chiến lược marketing mới phù hợp hơn.
Cuốn sách được sáng tác bởi hai nhà hoạch định chiến lược marketing nổi tiếng là Al Ries, chủ tịch công ty tư vấn marketing Ries and Ries, có trụ sở tại thành phố Roswell, bang Georgia và Jack Trout, tổng giám đốc công ty Trout and Partners, thành phố Old Greenwich, bang Connecticut.
Ô vuông chiến lược
Không có phong cách duy nhất nào để đánh trận chiến marketing
mà có tới bốn cách. Và chọn đúng loại hình chiến tranh là quyết định đầu tiên
và quan trọng nhất. Đánh thế nào là tùy thuộc vào vị trí của bạn trong ô vuông
chiến lược. Ô vuông này rất dễ xây dựng cho bất kỳ ngành nào.
Lấy ví dụ ngành công nghiệp ô tô ở Mỹ - một ngành công nghiệp
lâu đời và khó thâm nhập. Khác biệt về sức mạnh giữa American Motors, Chrysler,
Ford và General Motors vô cùng to lớn. Mỗi công ty có quy mô chỉ bằng phân nửa
đối thủ đứng trên nó. Không có sự cân bằng trong cuộc đua này. Nó như thể một đội
bóng cấp một, trung học, đại học và chuyên nghiệp đang được mời tham gia giải tứ
hùng. Liệu có băn khoăn nào về việc ai sẽ giành chiến thắng không?
Cuộc đấu còn hơn cả chiến thắng. Tất nhiên, General Motors sẽ
ghi nhiều bàn hơn. Những đối thủ còn lại định nghĩa chiến thắng theo nhiều cách
khác nhau.
Với Ford, gia tăng thị phần sẽ là một thắng lợi lớn.
Với Chrysler, tồn tại mà sinh lời là đủ để tuyên bố chiến thắng.
Với American Motors, chỉ cần tồn tại là đủ.
Với mỗi tình huống marketing được đưa ra, mỗi công ty sẽ có
những nguồn lực khác nhau, thế mạnh khác nhau và mục tiêu khác nhau. Vậy có gì
phải băn khoăn nếu mỗi một công ty nên có một chiến lược khác nhau.
General Motors, Ford, Chrysler và American Motors nên đặt cược
vào loại hình chiến tranh nào? Hãy nhìn vào vị thế của từng công ty. Và sau đây
là chiến lược được cho là phù hợp với từng vị thế của từng công ty.
Đầu tiên là General Motors, loại hình mà công ty nên triển
khai là mô hình chiến tranh phòng thủ. Ford là chiến tranh tấn công, Chrysler
là chiến tranh tấn công cạnh sườn và American Motors là chiến tranh du kích. Và
tại sao lại có sự phân bố như vậy? Câu trả lời là dựa vào vị thế của từng công
ty và đối thủ của họ trong thị trường là ai. Để làm rõ thêm cho câu hỏi tại sao
đó, dưới đây tôi sẽ trình bày cho các bạn thấy đặc điểm và nguyên tắc của từng
loại mô hình chiến tranh đã được nêu ra.
Nguyên tắc chiến tranh
phòng thủ
Có ba nguyên tắc căn bản trong chiến tranh marketing phòng thủ.
Tất cả đều dễ học nhưng khó thực hành. Tuy nhiên, nếu muốn chơi tốt trò chơi
phòng thủ, bạn sẽ phải nghiền ngẫm cẩn thận và chi tiết những nguyên tắc này.
Nguyên tắc phòng thủ số
1
Chỉ có người đứng đầu thị trường mới nên cân nhắc chơi phòng
thủ.
Nguyên tắc này dường như hiển nhiên nhưng thực sự không phải
vậy. Hầu như công ty nào cũng tự xem mình là người dẫn đầu thị trường. Nhưng sự
thật kẻ dẫn đầu thị trường là do khách hàng quyết định. Vì vậy, một nhà hoạch định
marketing giỏi cần phải biết xác định vị trí của mình trong thị trường để đưa
ra chiến lược phù hợp.
Nguyên tắc phòng thủ số
2
Chiến lược phòng thủ tốt nhất là dũng cảm tự tấn công bản
thân.
Vị thế người dẫn đầu mang lại cho bên phòng thủ một vị trí vững
chắc trong tâm trí khách hàng. Cách tốt nhất để cải thiện vị trí là liên tục tấn
công nó. Nói cách khác, bạn củng cố vị thế bằng cách giới thiệu sản phẩm hoặc dịch
vụ mớ làm lu mờ sản phẩm hiện hữu.
Nguyên tắc phòng thủ số
3
Khoá chặt những nước cờ đáng gờm của đối thủ.
Phần lớn các công ty chỉ có một cơ hội để thắng, nhưng người
dẫn đầu thị trường lại có hai cơ hội. Nếu bỏ lỡ cơ hội tấn công bản thân, người
dẫn đầu thị trường có thể sửa sai bằng cách sao chép bước đi cạnh tranh của đối
thủ. Nhưng người dẫn đầu phải hành động nhanh chóng trước khi kẻ tấn công xác lập
xong vị thế.
Hoạt động đánh chặn của người dẫn đầu thường
đạt hiệu quả cao hơn nhờ vào bản thân của chiến trường. Hãy nhớ rằng cuộc
chiến diễn ra trong tâm trí khách hàng mục tiêu. Kẻ tấn công cần thời gian để
gây ấn tượng với tâm trí. Và khoảng thời gian đó thường đủ cho người dẫn đầu phản
công.
Vì chính khách nhận ra chiến
tranh là điều không thể tránh khỏi nhưng lưỡng lự không tấn công trước là có tội
với tổ quốc mình.
Nguyên tắc chiến tranh tấn công
Trên thực tế, chiến lược tấn công
cũng chính là chiến lược phòng thủ, nhưng theo hướng ngược lại. Hai loại chiến
lược này gần nhau đến nỗi khó phân biệt được. Người dẫn đầu lên chơi phòng thủ
không phải tấn công. Chiến tranh tấn công là cuộc chơi của người thứ 2, thứ 3
trong một thị trường nhất định. Những đối thủ này đủ mạnh để tổ chức một đợt tấn
công lâu dài vào người dẫn đầu. Không có ai có thể cho bạn biết thế nào là đủ mạnh.
Cũng như chiến tranh quân sự, cuộc chiến marketing là một loại nghệ thuật,
không phải khoa học. Bạn phải tự mình đánh giá. Trong một số ngành, vài công ty
có thể đủ mạnh để tung ra những đợt tấn công vào người dẫn đầu. Và sau đây là 3
nguyên tắc tấn công cơ bản.
Nguyên tắc tấn công số 1
Yếu tố cân nhắc chính là thế mạnh
của người dẫn đầu.
Nguyên tắc này giống hệt nguyên tắc
đầu trong chiến tranh phòng thủ. Nhưng người dẫn đầu tập trung vào bản thân
mình dễ dàng hơn và những công ty xếp thứ 2 hay 3 khó tập trung vào người dẫn đầu
hơn. Người dẫn đầu sở hữu vị thế vững chắc trong tâm trí khách hàng mục tiêu. Để
giành chiến thắng trong cuộc chiến giành tâm trí, bạn phải giành lấy vị trí của
người dẫn đầu trước khi xếp sau họ. Thành công thôi không đủ, đối thủ phải thất
bại, đặc biệt là người dẫn đầu.
Nguyên tắc tấn công thứ 2
Tìm điểm yếu cố hữu trong thế mạnh
của người dẫn đầu và tấn công vào đó.
Đôi khi, người dẫn đầu có những
điểm yếu không phải là một phần cố hữu trong thế mạnh của họ. Họ có thể chưa
phát hiện ra điểm yếu đó, xem nó không quan trọng hoặc quên mất nó.
Nguyên tắc tấn công số 3
Triển khai tấn công vào mặt trận
càng hẹp càng tốt
Tốt nhất là chỉ tấn công bằng một
sản phẩm duy nhất. Toàn diện là thứ xa xỉ chỉ người dẫn đầu mới dám làm. Chỉ
nên tấn công bằng những dòng sản phẩm hẹp, tốt hơn hết là chỉ sử dụng một sản
phẩm duy nhất. Đây là một điểm mà marketing có thể học hỏi từ quân sự. Đội quân
marketing nào cố gắng giành càng nhiều đất càng tốt thông qua tấn công toàn diện
với nhiều sản phẩm khác nhau chắc chắn trong dài hạn sẽ mất tất cả đất đai sẵn
có. Và họ sẽ còn mất nhiều hơn nữa. Nhưng rất nhiều công ty đứng thứ hai hay thứ
ba lại đang cố gắng làm điều đó.
Nếu không thể chiếm ưu thế tuyệt đối, bạn phải tạo ra một ưu thế tương đối ở điểm quyết định bằng cách sử dụng tài tình những gì đang có.
Nguyên tắc chiến tranh cạnh sườn
Với phần lớn giám đốc marketing,
tấn công và phòng thủ là những chiến lược tự nhiên. Người dẫn đầu phòng thủ, những
người khác tấn công. Vậy thì có gì mới? Tấn công cạnh sườn với hầu hết các nhà
quản lý, chiến tranh tấn công cạnh sườn dường như là một khái niệm quân sự
không có tính ứng dụng trong marketing. Không phải vậy. Tấn công cạnh sườn là
cách đánh trận chiến marketing sáng tạo nhất.
Trong cả marketing lẫn quân sự,
chiến tranh cạnh sườn là một bước đi táo bạo. Một vụ đánh cược lớn. Một hành động
đòi hỏi phải lên kế hoạch chi tiết trên cơ sở từng giờ, từng ngày. Hơn tất cả
những hình thái chiến tranh khác, tấn công cạnh sườn đòi hỏi phải hiểu các
nguyên tắc và khả năng hình dung ra viễn cảnh tương lai sau khi tung ra đợt tấn
công. Đây chính là những kỹ năng mà một kiện tướng giỏi phải phát triển.
Nguyên tắc tấn công cạnh sườn số 1
Một đòn đánh cạnh sườn tốt phải
được thực hiện ở vùng không tranh chấp.
Bạn không bao giờ thả lính dù
trên đầu những khẩu súng máy của kẻ thù, cũng không tung ra một sản phẩm cạnh
sườn ngay tầm đánh trả của một sản phẩm đã xác lập. Một bước đi cạnh sườn không
nhất thiết cần một sản phẩm mới độc đáo. Nhưng nhất định phải có yếu tố mới mẻ
hay độc quyền. Bạn phải tạo ra một ngành hàng mới. Lý thuyết marketing truyền
thống gọi cách tiếp cận này là phân khúc thị trường, hành động tìm kiếm các
phân khúc hay ngách thị trường. Đây là một đặc tính quan trọng. Để tung ra một
đợt tấn công cạnh sườn đúng nghĩa, đầu tiên bạn phải chiếm được một phân khúc.
Còn không, đó chỉ là đợt tấn công vào một điểm phòng thủ. Tấn công cạnh sườn
đòi hỏi tầm nhìn cực kỳ xuất sắc. Lý do là trong một đợt tấn công cạnh sườn
đúng nghĩa, không tồn tại một thị trường xác lập cho một sản phẩm hay một dịch
vụ mới. Rất khó để một người làm marketing truyền thống quảng bá một sản phẩm
không có thị trường. Nhưng đó chính xác là những gì bạn phải nỗ lực thực hiện nếu
muốn tung ra một đợt tấn công cạnh sườn thành công.
Nguyên tắc tấn công cạnh sườn số 2
Đòn bất ngờ chiến thuật là yếu tố
quan trọng trong kế hoạch.
Về bản chất, tấn công cạnh sườn
phải bất ngờ. Từ khía cạnh này, nó rất khác so với chiến tranh tấn công và
phòng thủ, nơi bản chất và hướng đánh đều được kỳ vọng trước. Nhưng tấn công cạnh
sườn lại rất khác. Những bước đi tấn công cạnh sườn thành công nhất hoàn toàn
mang tình bất ngờ. Càng bất ngờ thì người dẫn đầu càng mất nhiều thời gian để
phản ứng và khôi phục lại vị thế. Sự bất ngờ làm giảm nhuệ khí của đối thủ. Đội
bán hàng sẽ tạm thời bị tê liệt. Họ thường không biết phải nói gì với khách
hàng cho đến khi được định hướng từ trụ sở. Bởi vậy bước đi này sẽ vô cùng
thành công nếu người làm marketing biết áp dụng đúng lúc.
Nguyên tắc tấn công cạnh sườn số 3
Theo đuổi cũng quan trọng như tấn
công
Đây là nguyên tắc gắng sức. Tuy
nhiên, quá nhiều công ty trở lên lơ là sau khi đã vượt lên dẫn trước. Họ đạt được
những mục tiêu marketing ban đầu và sau đó chuyển nguồn lực sang những nỗ lực
khác. Đó là một sai lầm, đặc biệt là với một đòn tấn công cạnh sườn. Giả sử một
công ty có năm sản phẩm, ba sản phẩm thành công và hai sản phẩm thất bại. Bạn
nghĩ sản phẩm nào sẽ được ban giám đốc dành thời gian chú ý tới? Đúng rồi, những
sản phẩm thất bại. Nhưng họ nên làm ngược lại. Dẹp bỏ những sản phẩm thất bại
và tiếp sức cho những sản phẩm tăng trưởng tốt nhất. Khi sản phẩm dùng để tấn
công cạnh sườn bắt đầu thành công, bạn nên tiếp tục theo đuổi nó. Mục tiêu là
giành chiến thắng và giành chiến thắng lớn, chứ bạn đừng đi ngược lại, như thế
nguyên tắc mới đạt được kết quả tốt nhất.
Tiếp tục theo đuổi là hành động cần phải làm sau khi chiến thắng, trong nhiều
trường hợp, nó còn quan trọng hơn đợt tấn công đầu tiên.
Nguyên tắc chiến tranh du kích
Trong kinh doanh, một công ty sử
dụng chiến tranh du kích sở hữu rất nhiều lợi thế chiến thuật để có thể thành
công ngay trên vùng đất của những gã khổng lồ. Song trong loại mô hình này, quy
mô đối thủ quan trọng hơn quy mô doanh nghiệp của bạn. Mấu chốt của cuộc chiến
marketing là điều chỉnh các chiến thuật theo đối thủ, chứ không phải theo bản
thân công ty bạn.
Nguyên tắc du kích thứ 1
Tìm một phân khúc thị trường đủ
nhỏ để phòng thủ.
Có thể nhỏ về mặt địa lý, hay về
số lượng. Hay ở một khía cạnh nào đó khiến công ty lớn khó tấn công. Một công
ty du kích không thay đổi bài toán của cuộc chiến marketing. Thay vào đó công
ty du kích cố gắng làm giảm quy mô của chiến trường để đạt được ưu thế đông
quân. Nói cách khác họ cần trở thành con các lớn trong cái ao nhỏ.
Những nhà bán lẻ địa phương điều
chỉnh hàng hóa, thực phẩm hay dịch vụ theo thị hiếu địa phương. Chẳng có gì mới
trong khái niệm này. Đó là hành động mang tính bản năng của một doanh nghiệp
bán lẻ địa phương.
Mấu chốt là, một cuộc tấn công du
lích thành công cần sử dụng cùng một kiểu tư duy trong tình huống khác nhau khi
các phân khúc không quá rõ ràng.
Nguyên tắc du kích thứ 2
Dù thành công thế nào đừng bao giờ
hành động như người dẫn đầu.
Các công ty du kích nên đưa càng
nhiều nhân sự ra tiền tuyến càng tốt. Lúc này, các công ty du kích không nên để
bị cám dỗ bởi những thứ như xây dựng cơ cấu tổ chức, mô tả công việc, con đường
sự nghiệp và những trang bị chính thống khác theo kiểu của những tổ chức đông
nhận sự. Tất cả nhân sự của công ty du kích nên ở tiền tuyến chứ không nên ở hậu
phương. Tổ chức tinh gọn không chỉ đưa nhân sự ra tiền tuyến. Nó còn cải thiện
mạnh mẽ “tính nhanh nhẹn” của bản thân để phản ứng kịp thời trước những thay đổi
thị trường.
Hãy nhanh nhẹn và nhanh lẹ. Đó là
lời khuyên thông minh cho những công ty muốn xác lập vị thế du kích vững chắc. Một
công ty du kích cũng nên tận dụng lợi thế nhỏ để đưa ra quyết định nhanh chóng.
Đây có thể là một tài sản quý giá khi cạnh tranh với những công ty có quy mô lớn,
cạnh tranh nhanh chóng sẽ khiến bạn vượt bậc về kết quả.
Nguyên tắc du kích thứ 3
Hãy chuẩn bị bỏ chạy khi bị phát
hiện.
Đừng ngần ngại từ bỏ vị trí hay sản
phẩm nếu trận chiến đang diễn ra bất lợi với bạn. Một công ty du kích không có
nguồn lực để lãng phí cho một mục tiêu thất bại. Họ nên nhanh từ bỏ và bước tiếp
chuẩn bị cho sự quay lại tiếp theo. Đây là điểm lợi thế linh hoạt và tổ chức
tinh gọn thực sự có lợi. Công ty du kích thường có thể bước sang một vị thế
khác mà không phải đi qua những đau khổ và căng thẳng nội bộ như một công ty lớn.
Đó là lý do vì sao công ty nhỏ thì phù hợp với mô hình chiến tranh du kích.
Địch tấn công ta rút lui, địch đóng quân ta quấy nhiễu. Địch mệt mỏi, ta tấn công, địch rút lui ta đuổi theo.
Lời kết
Chúng ta đang có trước mặt một cuốn sách tuyệt vời về marketing – nơi bạn có thể tìm hiểu về các chiến lược marketing một cách cụ thể nhất. Không chỉ là phương pháp, trong cuốn sách còn có rất nhiều ví dụ cụ thể về những doanh nghiệp lớn tại Mỹ và cách họ áp dụng các chiến lược này. Rất rõ ràng về cách thức thực hiện, vì vậy những nhà làm Marketing của chúng ta nhất định hãy đọc thử cuốn sách này, vì biết đâu bạn sẽ học được vài bí kíp mà trước giờ chưa từng được biết.
Tác giả: Lê Trang - Bookademy
---------
Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link: https://www.facebook.com/bookademy.vn
Đăng ký để trở thành CTV Bookademy tại link: http://bit.ly/2Hxkazt
Đây là một trong những cuốn sách marketing mà tôi yêu thích nhất, đơn giản là vì nó đã mở ra cho tôi một cách nhìn nhận về thị trường hoàn toàn mới. Đúng thật là nhiều chiến thuật đã trở nên lỗi thời và không còn có thể áp dụng được, nhưng tác giả đã thuyết phục tôi bằng cách so sánh chúng với chiến thuật quân sự (lý do thì bạn phải tự khám phá thôi, nó rất thú vị đấy!). Nếu bạn thích lịch sử, đặc biệt là quân sự, và muốn bước chân vào thế giới marketing, thì đây là một lựa chọn tuyệt vời. Sách dễ đọc, hấp dẫn, phù hợp với cả những người chưa biết gì nhiều về marketing.