Giống như hầu hết các ngành công nghiệp “không khói” khác, thời trang là một sự phân cấp, và sự phân cấp đó được bộc lộ vô cùng rõ nét trong các Tuần lễ thời trang, khi các nhà sản xuất chương trình sắp xếp chỗ ngồi cho những khách mời của họ. Người ngồi hàng ghế đầu (front-row) có, người ngồi hàng giữa (middle-row) có, và dĩ nhiên, là có cả những vị khách ngồi ở những hàng ghế áp chót (back-row). Thường thì, tâm điểm chú ý của không chỉ riêng cá nhân chúng ta mà còn của cả giới truyền thông nữa, sẽ hướng tới những con người quyền lực ở front-row. Nhưng, nếu là một vị khách ở hàng áp chót, bạn sẽ thấy gì? Có gì thú vị khi quan sát từ cái góc nhìn ấy? Đó chính là sự mới lạ và “độc nhất vô nhị” mà Amy Odell mang tới cho chúng ta thông qua cuốn sách Ngành công nghiệp thời trang (Tales from the back row).

Thế giới thời trang thực sự vô cùng phức tạp, đôi khi pha chút sắc màu của sự lập dị. Nếu để ý một chút trong các show diễn thời trang, chúng ta sẽ thấy rằng, những con người tham dự những buổi lễ biểu diễn này chỉ thích mặc toàn đồ màu đen. Một “cây” đen từ đầu tới chân, từ mũ, quần áo, giầy dép cho tới các phụ kiện đi kèm. Đơn giản là vì, họ cho rằng thời trang đi với màu đen là thứ trang phục “thời trang nhất”, bất cứ khi nào, bất cứ nơi đâu. Không chỉ vậy, những “con người” này cũng không hề thích phải chờ đợi. Amy Odell tiết lộ rằng, với những “con người” ấy, xếp hàng để chờ đến lượt mình là một “thứ hoạt động” chỉ dành cho giới bình dân hà tiện, còn họ không cần phải chịu đựng những “thứ kiểu như thế”, vì họ là người có đặc quyền đặc cách. Nhưng có lẽ, đỉnh cao của sự kỳ dị và lập dị trong giới thời trang chính là, những “con người” này thường có xu hướng cô đọng tình cảm lại thành một từ duy nhất, ví dụ “Obsessed” (Ám ảnh), “Dead” (Cái chết) hoặc “Love” (Tình yêu).

Những con người định hình nên thế giới thời trang

Những con người trong giới thời trang nhìn vào các show trình diễn thời trang theo kiểu họ đang cung kính, tôn sùng một “nghi lễ tôn giáo” vô cùng thiêng liêng. Dưới góc nhìn của họ, chỉ có họ mới có đủ khả năng cảm nhận được những vẻ đẹp cao quý đang được phô bày trên sàn catwalk ấy. Không có gì là khó hiểu. Chúng ta có thể xem một show thời trang bất kỳ nào đó và đưa ra những bình luận theo kiểu: “Cái quần rách rưới ấy mà cũng là thời trang ư?”, và có lẽ cả đời chúng ta sẽ chẳng bao giờ có ý định mặc cái quần đó dù cho nó có sale-off 70% đi chăng nữa, nhưng với những con người “bận đồ đen” kia thì hoàn toàn khác. Đó có thể là một “thứ gì đó” cao quý hơn là cái vẻ ngoài là “một chiếc quần jean”.

Khi bạn nhìn thấy một người mặc một chiếc váy thiết kế lên trang bìa một tạp chí thời trang, bạn không chỉ đang nhìn thấy một tạo vật xinh đẹp được gói trong lớp satin quý giá. Bạn đang chiêm ngưỡng công sức của nhà thiết kế của chiếc váy ấy, của stylist đi tìm chiếc váy ấy, của đội ngũ trang điểm và làm tóc để khiến người nổi tiếng ấy trông như cô ta sinh ra trong chiếc váy ấy, của các vị biên tập viên đã chọn nhân vật bìa cùng chiếc váy thiết kế ấy như một biểu tượng của gu thẩm mỹ đương đại.

Dưới một góc nhìn khác, “cô gái trong bìa tạp chí” ấy chính là một tuyệt tác của các publicist. Hiểu đơn giản, publicist là những con người rất chuyên nghiệp trong hoạt động quan hệ công chúng dưới tư cách là người đại diện cho một cá nhân nào đó. Các publicist ấy đã làm mọi cách, đủ mọi nỗ lực để đưa cô gái ấy lên tầm “một ngôi sao”, và họ nhìn nhận những tờ tạp chí thời trang không khác gì những mảnh bất động sản triệu đô.

Có một quan niệm cho rằng: “Một bức ảnh đáng giá ngàn lời”, nhưng trong giới thời trang, hãy gạch bỏ quan niệm đó đi. Bởi vì, trong giới thời trang, “Một bức ảnh đáng giá ngàn người”. Những yếu tố gắn kết mạng lưới con người trong “giới kỳ dị” này không chỉ dừng lại ở gu thẩm mỹ. Nó còn bao gồm sự lập dị, và dĩ nhiên là không thể thiếu một “nếp sống ảo”.

Những nhân vật này, có người xuất thân chỉ là những “con vịt xấu xí” nhưng lại biết chớp cơ hội và biến chuyển thành những “nàng thiên nga xinh đẹp và lập dị”, và cũng có người vừa lọt lòng đã ở vạch đích rồi.

Nhưng cho dù họ có là ai đi chăng nữa, mặc cho xuất phát điểm của họ có là “một ánh hào quang” hay là một “tuổi thơ đen tối”, thì....

Họ chính là những con người đã định hình nên ngành công nghiệp thời trang. Và để có thể tận hưởng được những vẻ đẹp tinh túy ẩn sau những “mảnh vải” mà các người mẫu đang khoác trên mình và trình diễn trên sàn catwalk, thì không phải ai cũng có thể làm được.


Những người kiến tạo xu hướng và những nhà thiết kế

Xu hướng là một thứ luôn đi theo môi trường xung quanh nó. Những người làm trong ngành thời trang không ngần ngại phải khoác lên mình những “kiểu thời trang” đầy tính kỳ quặc, lập dị, thậm chí quái đản, bởi môi trường xung quanh họ là một “chiếc lồng quái dị”. Họ sống trong “chiếc lồng” ấy, và dĩ nhiên là xu hướng ăn mặc của họ sẽ chịu ảnh hưởng bởi môi trường do “chiếc lồng” ấy kiến tạo nên. Nhưng điều đó tạo nên sự khác biệt giữa họ và những con người “ngoại giới”. Khoác lên mình một cái khăn quái đản tạo nên dấu ấn cá nhân của anh chàng này. Đội một chiếc mũ kỳ quặc và rảo bước trên đường phố Paris khiến một cô gái trở nên đặc biệt và thu hút mọi góc nhìn. Dấu ấn cá nhân đã phân định họ ra khỏi những người không quái dị còn lại của thế giới.

Là người “ngoại giới”, phần lớn chúng ta đều suy nghĩ rằng, trong giới thời trang, quyền lực tối cao nằm trong tay các nhà thiết kế. Nhưng sự thật thì không phải như vậy. Vậy nó nằm ở đâu? Câu trả lời chính là: Những người dự đoán xu hướng. Họ không khác gì một cái ra – đa trong giới thời trang, đóng vai trò quan trọng hệt như một người “dự báo thời tiết” trong nền kinh tế vậy. Tuy nhiên, trong khi những người làm công tác dự báo thời tiết nghiên cứu và tìm hiểu về những biểu đồ nắng mưa, những dòng áp thấp nhiệt đới hay những hiện tượng cực đoan khác của thiên nhiên, thì những người dự đoán xu hướng trong giới thời trang lại quyết định đi tìm câu trả lời cho câu hỏi: “Gót giầy này nên cao bao nhiêu centimet thì hợp lý?”.

Họ đoán biết xu hướng quần áo của tất cả mọi người ở khắp mọi nơi và luôn thầm lặng chẳng ai nhận ra được.


Nếu bạn đi ngang qua cửa sổ trưng bày của các cửa hàng thời trang lớn và không thể ngừng dán mắt vào chúng, hoặc bạn phải xếp một hàng dài chỉ để được mua một cái váy mới ra, thì bạn đang chính là “kết quả” của những quyết định mà giới dự đoán xu hướng đưa ra. Chính thành quả đó đã tạo nên quyền lực tối thượng của họ trong giới.

Những nhà thiết kế cũng là những con người rất quyền lực, và họ đặc biệt đáng gờm trong việc quảng cáo và truyền thông trên các mặt báo. Nếu một biên tập viên nào đó lỡ trót làm cho nhà thiết kế phật ý, nhà thiết kế ấy sẽ sẵn sàng hăm dọa cấm cửa các tạp chí đến show diễn của ông/bà ta và rút quảng cáo ra khỏi tạp chí ấy. Chuyện cấm cửa này diễn ra thường xuyên như cơm bữa trong giới thời trang vốn đầy rẫy phức tạp này. Chỉ cần một vài nhận xét vô thưởng vô phạt tại một show diễn là đủ để đài truyền hình ấy nhận “trát cấm” của nhà thiết kế. Các nhà thiết kế cho rằng, “cấm cửa” giống như một phản xạ để bảo vệ quyền lực của họ trước những lời nhận xét nhẹ nhàng mà họ luôn nghĩ là sự công kích.

Bữa tiệc – Cuộc trà trộn của các nhà báo vào “thế giới hoang dã” của những người nổi tiếng

Bất cứ đêm nào ở New York – Hoa Kỳ cũng có ít nhất từ sáu đến bảy sự kiện thảm đỏ diễn ra. Phần nhiều trong số đó là các sự kiện thời trang, bởi người trong ngành thích tổ chức tiệc cho bất cứ thứ gì, mà phổ biến trong số đó là các buổi ra mắt nước hoa và khai trương cửa hàng thời trang. Show thời trang nào mà có người nổi tiếng tham gia thì sẽ luôn có những bữa tiệc, và dĩ nhiên là luôn cần có người viết bài về nó.

Có một thực tế là, chẳng ai đi dự tiệc mà thích bị hỏi hay phải trả lời phỏng vấn hết, nhưng ai cũng thích đọc về những thứ này trên các mặt báo, nên chuyện phỏng vấn càng trở nên cần thiết. Nhìn chung, các buổi tiệc không phải là chỗ để người ta nói chuyện đại sự, vì thế, những nhà báo như Odell chỉ có khoảng 3 phút để bắt chuyện và gài cho người nổi tiếng nói một câu gì đó được in lên mặt báo trước khi bị publicist của họ “đuổi khéo”.


Một nhà báo muốn thành công trong “thế giới kỳ dị” này cần phải có một lớp da thật dày, đủ dày để có thể đối phó với những người nổi tiếng nhưng không mấy thiện chí. Trong giới thời trang có không ít những người nổi tiếng thường khá bất lịch sự với các phóng viên tại sự kiện, không chỉ một lần mà là nhiều lần, nhiều đến nỗi họ đã trở nên khét tiếng, ví dụ: Kirsten Dunst, Claire Dane, Jullianne Moore,.... Nhưng thực tế là hầu hết mọi người đều rất “dễ thương” nếu như cánh nhà báo và phóng viên biết cách tiếp cận họ đàng hoàng.

Không có gì so sánh được với những cuộc trò chuyện cùng người nổi tiếng. Ngay cả với bạn bè, những giây phút trớ trêu nhất cũng chẳng thể nào bằng. Điểm bất lợi là, nhiều phóng viên hay nhà báo lại tự động bị rơi vào chế độ phỏng vấn mỗi khi gặp những người bạn của họ và sau đó sẽ bắt đầu nói chuyện với tất cả mọi người, cứ như thể mọi điều về họ đều có thể viết được thành một câu chuyện vài ngàn từ. Đây là “bệnh nghề nghiệp” của rất nhiều nhà báo, nhưng dù sao thì nó cũng có những điểm thú vị. Nhờ vào “bệnh nghề nghiệp” nên ai cũng cho rằng người phóng viên ấy nghĩ người đối diện của anh/cô ấy rất xinh đẹp, hào nhoáng và thực sự quan tâm đến chuyện họ mua sắm quần áo ở đâu.

Những người mẫu và câu chuyện về Victoria’s Secret

Show Victoria’s Secret không thật sự là một show thời trang, nó giống như một màn quảng cáo hoa lệ dài hơn một tiếng đồng hồ trá hình dưới dạng showgirl của Las Vegas. Có sự khác nhau ở chỗ, thay vì nhìn các cô vũ nữ nhảy múa theo điệu nhịp nhàng cùng nhau, thì các cô người mẫu của Victoria’s Secret lại đi trên sàn diễn, cười đùa, nháy mắt, hôn gió và đánh mông với ca sĩ đang hát trên sàn diễn. Trước khi quay và truyền hình, Victoria’s Secret luôn làm cho cánh báo chí phải bận rộn trong nhiều tháng bằng cách gửi rỉ rả thông tin về đội ngũ sản xuất, trang phục, quá trình ăn kiêng và tập tành của các nàng người mẫu trước khi chuẩn bị diễn.

Victoria’s Secret là một phiên bản thương mại hóa của những show thời trang cao cấp, nhưng có một vấn đề, show thường sử dụng những người mẫu gầy guộc, dẫn đến chuyện mọi người nhìn vào nền công nghiệp thời trang như những “kẻ reo rắc hình ảnh kém khỏe mạnh” vào quần chúng. Thay vì những bộ quần áo đen bất đối xứng kỳ quặc trên sàn diễn thời trang cao cấp thì ở Victoria’s Secret, các người mẫu diện áo ngực nâng với quần lọt khe chỉ to bằng cọng tóc. Mặt trái của kiểu thời trang này là, vẻ đẹp ấy khiến bao cô gái trên thế giới ngưỡng mộ và lấy làm tiêu chuẩn mà quên đi rằng, show Victoria’s Secret cũng chỉ dùng người mẫu không hề đầy đặn gì so với các show thời trang khác. Nó được chấp nhận đơn giản cũng chỉ do sự xinh đẹp của người mẫu và quần áo họ mặc là những thứ mà người ta dễ hiểu hơn.

Sự kiện này khiến người ta mê mệt, bởi ai cũng muốn biết người mẫu trong show ăn gì và tập gì để họ cũng có thể bắt chước theo và trông giống như người mẫu.


Victoria’s Secret được xem là show diễn đại trà nhất trên thế giới, là cái “ruộng cỏ khô” vô tận của giới truyền thông. Một khi đã vào đây, không ai muốn đặt câu hỏi về sự mộng tưởng mà các nhà marketing, những bộ đồ trang hoàng lộng lẫy cùng những người mẫu được trả lương cao ngất ngưởng vẽ nên. Không ai dám nói điều mà mình muốn nói nếu như còn muốn quay lại đây vào lần sau.

Chuyện được mời đến dự show Victoria’s Secret đã làm mờ đi mắt nhiều người trước một sự thật mà ai cũng chứng kiến: Sự tâng tụng và sự khách quan hóa những hình thể mà khó ai có thể đạt được.

Người mẫu của Victoria’s Secret được miêu tả là những người “sinh ra đã hoàn hảo”, ngay cả khi đẻ con xong thì họ vẫn hoàn hảo. Nhưng đó là những dòng miêu tả trên báo, vậy còn ngoài đời thì sao? Odell miêu tả họ bằng cụm từ “quái vật của tự nhiên”.

Họ là quái vậy của tự nhiên đấy các bạn ạ: họ siêu cao và thon thả kinh hoàng nhưng vẫn có mông và ngực đầy đủ cứ như có ai nắn riêng chúng ra và đính vào cơ thể họ vậy.

Show diễn Victoria’s Secret đã có khả năng thuyết phục và cấy vào đầu hàng triệu phụ nữ trên thế giới về hình ảnh của một người phụ nữ hoàn hảo trông như thế nào. Đó là một cô gái có làn da rám nắng nhưng không phải vàng khè, gọn gàng cơ bắp nhưng vẫn mảnh dẻ, tỏa sáng nhưng không phải bóng loáng, tóc dài xõa tự nhiên nhưng trang điểm hoàn hảo. Nó lạ lùng giống hệt như những “con búp bê” trưởng thành vậy.

Và sau cuối, khi thế giới thời trang được hình thành

Khi các “mảnh ghép quyền lực” được ráp lại với nhau, thế giới thời trang hình thành, và nó đã được hình thành từ rất lâu rồi. Chỉ khác rằng, cùng với dòng chảy của thời gian, sự phức tạp trong cái “thế giới kỳ dị” đang ngày càng một tăng lên. Sự phức tạp đến từ chính những tương tác và mâu thuẫn giữa các “mảnh ghép” trong thế giới đó: blogger, người dẫn đầu xu hướng, nhà thiết kế, người nổi tiếng, người mẫu.

Ngành công nghiệp thời trang được hình thành, và nó vận hành theo cách khiến cho người tiêu dùng, nhất là những người phụ nữ, luôn cảm thấy mình quá nghèo, quá xấu, quá mập, quá thiếu gợi cảm, quá thiếu gu thẩm mỹ và quá tầm thường. Bằng cách này hoặc cách khác, ngành công nghiệp thời trang là một cuộc khảo cứu dài hơi về việc con người có sẵn sàng làm những việc nổi trội và khác biệt hơn người chỉ để cố chứng tỏ rằng mình thuộc về thế giới ấy. Chính vì vậy, thế giới này đầy rẫy những người có sự đê mê đến điên dại trước những chiếc quần tất đen rách ở show diễn của những nhà thiết kế nổi tiếng hay những người sẵn sàng đội lên đầu những quả dứa lấp lánh. Về cơ bản, họ kỳ quặc và rất khác thường!


Kết

Vậy sau cùng, hàng ghế áp chót (back-row) mà Amy Odell muốn nói trong cuốn sách Ngành công nghiệp thời trang ở đây là gì?

Có rất nhiều cách để hiểu cụm từ này, bởi nó hàm chứa nhiều khía cạnh ẩn dụ. Nhưng có một cách hiểu đơn giản trong trường hợp này. Nếu bạn là một khách mời tới một show thời trang và có một vị trí ở front-row thì tức là, bạn là một người cực kỳ quyền lực trong giới. Chỗ ngồi của bạn đem lại cho bạn góc nhìn tốt nhất để có thể quan sát được tất cả góc cạnh của các bộ sưu tập (Amy Odell gọi đó là “Những con chim quý hiếm”). Bạn sẽ không chớp mắt trước từng sự chuyển động của các bộ sưu tập trên sàn catwalk. Bạn sẽ không hề có chút biểu cảm gì, hoặc ít nhất là sẽ không thể hiện nó ra trên khuôn mặt. Chính vì vậy, front-row luôn tạo ra một không khí vô cùng ngột ngạt, thận trọng và căng thẳng.

Nhưng back-row thì khác. Là một phóng viên ở back-row, bạn còn thậm chí không thấy nổi cả đôi giày cao gót của người mẫu, thậm chí đôi khi bạn còn không biết là họ đeo “thứ trang sức” gì trên cổ nữa. Nhưng bạn sẽ quan sát được toàn bộ cả show, từ những con người hồi hộp sau cánh gà cho tới những ánh mắt không hề chớp để dõi theo bộ sưu tập. Như vậy, có thể hiểu, back-row của Amy Odell chính là một vị trí trực diện mà khi ngồi ở vị trí đó, chúng ta thấy được toàn bộ thế giới khiến những người theo dõi nó trở nên mụ mẫm, một thế giới độc chiếm, một thế giới của sự sùng bái bản thân đến không biết ngượng, và một thế giới có hai thái cực: “Đẹp” và “Không đẹp”. Nói cách khác, back-row chính là vị trí còn “đầy đủ tính khách quan và sự tỉnh táo nhất” mà một người còn có thể duy trì cho bản thân khi đã dấn chân vào ngành công nghiệp thời trang.

Và đó chính là vị trí của Amy, Amy Odell và Ngành công nghiệp thời trang.

Tác giả: DO

______________

Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link: Bookademy

Đăng ký để trở thành CTV Bookademy tại link: http://bit.ly/bookademy_ctv

Xem thêm