IKIGAI - Khám Phá Lẽ Sống Của Cuộc Đời (Triết Lí Sống Khoẻ Của Người Nhật) Reviews

Giữa ngổn ngang tất bật của cuộc sống, trước những áp lực công việc, trước những sự mệt mỏi đến từ những điều xung quanh, thì hạnh phúc, từ thứ vốn dĩ xuất phát từ những điều giản đơn, lại trở nên quá đỗi xa xỉ. Đã không hiếm hoi những lần tôi uể oải trên chiếc giường của mình, với sự chối bỏ những tia nắng đầu tiên của một ngày mới, thậm chí là ghét bỏ chúng. Cũng đã không hiếm lần trong cuộc đời vì mải mê chạy theo những công việc, những bận rộn vẫn còn ngổn ngang xếp đầy trong list danh sách chờ mà tôi đã vô tình bỏ qua những điều tốt đẹp bé nhỏ đang hiện hữu quanh mình. Bạn có bao giờ thấy trân trọng những món ăn hàng ngày mẹ nấu, thấy tình yêu trong một cái ôm, thấy hạnh phúc trong ánh mắt quan tâm của người thân của mình? Một điều nghịch lý là, xã hội càng phát triển, người ta càng có nhiều việc để làm, thì người ta lại càng vô tâm và thờ ơ hơn với cuộc sống xung quanh mình, dẫu cho đó là điều khiến bản thân chúng ta hạnh phúc. Và cứ như thế, trong thế giới của người lớn, trong thế giới của những người bận rộn, càng nhiều việc thì người ta lại càng xa hơn cái ranh giới của những hạnh phúc bình dị. Và những lúc như thế trong cuộc đời, người ta cần lắm những thứ gì đó có thể neo tâm hồn người ta ở lại, để yêu thương, để chậm hơn với cái nhịp điệu vội vàng của cuộc sống, để yêu nhiều hơn, hiểu nhiều hơn và từ đó mới được là mình hơn là chúng ta vẫn đang là. Đó là lý do tại sao phong cách sống, trải nghiệm sống Ikigai được nhiều quan tâm và cuốn sách Ikigai của Justyn Barnes lại được nhiều người đón đọc đến như thế. Vì đến với cuộc sách này, bạn không chỉ học và hiểu thêm về một phong cách sống đẹp. Bên cạnh đó, cuốn sách còn là một trải nghiệm, mà đối với mỗi con người thì đó lại là trải nghiệm không thể thiếu, một hành trình dẫn dắt chúng ta đi khám phá lẽ sống của cuộc đời.

Ikigai là gì ?

Chúng ta đã từng được nghe nhiều về Ikigai, về những người theo đuổi lối sống này. Như bạn đã từng nghe về nhà hàng sushi  nổi tiếng và uy tín bậc nhất thế giới là Sukiyanashi Jiro, nơi mà cựu tổng thống Mỹ từng lựa chọn là nơi sẽ ghé qua khi ông sang Nhật vào mùa xuân năm 2014. Chúng ta đã từng biết tới những loại dưa lưới hoàn hảo mask melon của Sembikiya khoảng 20.000 yên và thậm chí là cao hơn nữa. Hình ảnh của nhà hàng nổi tiếng, hay quả dưa đều là kết quả của một hành trình và xuất phát từ phong cách sống rất Ikigai của những người lao động. Vậy Ikigai là gì, mà có một sức hấp dẫn mãnh liệt đến như vậy, khiến người ta không khỏi thảng thốt và ngạc nhiên về những giá trị mà nó mang lại đến cho mọi người. Ikigai là gì mà khiến một con người bận bịu có thể sống chậm lại hơn, sâu sắc hơn. 

Thuật ngữ Ikigai của tiếng Nhật không có một từ nào chính xác có thể diễn tả tương đương những ý nghĩa và linh hồn mà nó vốn có. Để hiểu đơn giản, thì khái niệm này miêu tả những giá trị hay lí do để sống. Ikigai là sự kết hợp giữa hai từ iki( sống) và gai( giá trị, ý nghĩa, hay lí do). Có rất nhiều hình ảnh để người ta có thể hình dung một khái niệm của ikigai: niềm vui và cảm giác hạnh phúc khi được sống; lý do để ra khỏi giường mỗi sáng; nhận ra giá trị của cuộc sống; một ngày cảm thấy mình đang và đã sống hết mình,... Và suy cho cùng, về bản chất, Ikigai chỉ đơn giản là sống một cuộc đời có ý nghĩa với mỗi cá nhân khi chúng ta được thực sự trở thành chính mình. Ikigai không có gì cao siêu hơn là việc sống trọn vẹn nhất mỗi ngày nhờ bằng việc tin rằng mình sẽ tìm thấy sự mãn nguyện trong cuộc sống, dù lớn lao hay nhỏ bé.

 Ikigai cũng giống như chiếc ghế của vị giáo sư. Nó là sự phát hiện, xác định và hài lòng với những niềm vui có ý nghĩa với bản thân bạn trong cuộc sống.

Nhận thức về Ikigai một cái nghiêm túc và đúng đắn sẽ khiến bạn kiên cường hơn để vượt qua những khó khăn và cảm thấy lạc quan về tương lai của mình. Cuốn sách này không chỉ về ý nghĩa và giá trị của Ikigai trong đời sống vật chất và tinh thần của mỗi con người, mà bên cạnh đó, Ikigai của Justyn Barnes còn khám phá những sắc thái khác nhau của Ikigai với những câu chuyện gần gũi hàng ngày bên cạnh chúng ta. Nó vừa là một cách để truyền cảm hứng sâu sắc hơn đến với người đọc, đồng thời, nó cũng là lời khuyên rất chân thực để hướng con người ta đến gần hơn với cuộc sống hạnh phúc của chính mình, của chính tâm hồn mình.

Những khía cạnh của Ikigai

Bác sĩ tâm thần Nhật Bản đã chỉ ra bảy nhu cầu cơ bản liên quan đến Ikigai:

• Một cuộc sống đủ đầy

• Thay đổi và phát triển

• Triển vọng tương lai

• Nhận được sự phản hồi

• Sự tự do

• Sự tự khẳng định bản thân

• Ý nghĩa và giá trị

 Điều quan trọng và trở nên ý nghĩa ở đây là, mỗi cá nhân là một cá thể riêng biệt, do đó một cá nhân có sự cân bằng giữa các nhu cầu sinh lí, xã hội và tâm lý khác nhau. Nhưng trong đó, một số nhu cầu có mối liên kết với nhau và có thể được thoả mãn bằng việc theo đuổi một mục tiêu duy nhất. Và ở một hành trình nào cũng vậy, đích đến không quan trọng bằng việc bạn đi đúng hướng, hay nói cách khác, là đi đúng hướng với chính bản thân bạn, để bạn thấy rằng nó hợp với mình, nó chính là bản thân mình chứ không phải bất cứ một điều gì khác. 

Những trải nghiệm rất Ikigai

Ikigai không phải là một mục tiêu lớn lao… đó là một chuỗi những điều nhỏ bé. Sự kiện lớn có khi chỉ diễn ra một lần trong cả một thập kỷ, vì vậy cuộc sống sẽ không bền vững nếu không có những niềm vui nhỏ bé hằng ngày.

                                              Ken Mogi, nhà thần kinh học, tác giả và phát thanh viên

Ikigai đôi khi  được hiểu là “lí do để thức dậy mỗi sáng". Thức dậy một ngày mới, là bản thân chúng ta tự thân nó đã mới. Chúng ta của ngày hôm nay không giống với chúng ta của ngày hôm qua. Mỗi ngày trôi qua là mỗi ngày chúng ta thay đổi. Và thức dậy lúc này đây, không chỉ còn là tiếp diễn cuộc sống một cách thông thường như ta vẫn thường mặc định. Thức dậy một ngày mới, là nhiều hơn một hi vọng, là niềm tin vào tương lai, là trân trọng chính sự đổi mới trong bản thân của mình. Trong cuốn Ikigai của Justyn Barnes, ông có kể lại về cách người Nhật thực hành buổi sáng đầy năng lượng của mình.

 Một trong những hoạt động cộng đồng được yêu thích tại Nhật Bản là radio taiso- tập thể dục theo đài, thường được diễn ra ở công viên vào 6 giờ 30 sáng. Tất cả mọi lứa tuổi, đều tham gia cùng nhua thức hiện các bài tập vận động nhẹ nhàng theo tiếng nhạc phát trên radio. Với những người tham gia, bản thân thói quen này chính là ikigai, một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của họ. Nếu bạn phải vật lộn với bản thân để thức dậy mỗi sáng, hãy tìm một hoạt động thể chất để khích lệ mình rời khỏi giường. huy động và tiếp thêm năng lượng cho ngày dài phía trước.

Những trải nghiệm Ikigai không phải là những trải nghiệm nào đó khó nhằn và khó hiểu, Ikigai chỉ đơn giản là những trải nghiệm xuất phát từ cuộc sống hàng ngày, từ tự thân bên trong mỗi cá nhân chúng ta, để chúng ta có cơ hội được hiểu, được yêu, được khám phá ra những cách sống đáng sống, để chúng ta được là chính mình với những gì tốt đẹp nhất. Chia sẻ với người đọc, tác giả cũng kể về cách sống rất Ikigai của những người dân ở quần đảo Okinawa ở Nhật Bản. Tuổi thọ của những người dân ở đây nằm trong nhóm đứng đầu thế giới, nơi đây cũng có tỉ lệ lớn những người trên một trăm tuổi vẫn sống tích cực và có mục đích.

Sự trường thọ của họ được cho là kết hợp từ nhiều yếu tố. Họ có chế độ ăn lành mạnh, đa dạng rau củ quả và thực hành thói quen ăn uống hara hachi bu- chỉ ăn cho đến khi no bụng 80%. Ý thức điều độ tương tự cũng được áp dụng trong việc rèn luyện thể chất, với những hoạt động nhẹ nhàng thường xuyên không thể thiếu trong nhịp sống hàng ngày- vận động liên tục, thay vì đi đến phòng gym. Okinawa cũng được biết đến bởi tinh thần cộng đồng mạnh mẽ và vui vẻ được hình thành dựa trên yui maaru và ikigai của mỗi cá nhân- động lực bên trong để tận hưởng trọn vẹn mọi khoảnh khắc của cuộc sống.

Đọc và hiểu về Ikigai, chúng ta sẽ nhận ra một triết lý quan trọng: đó là bí mật của cuộc sống lâu dài và hạnh phúc không phải là sống với niềm hy vọng vào một tương lai tuyệt vời mà là sống hướng đến hôm nay, hướng đến hiện tại. Chúng ta sẽ nhận ra rằng, bất kì một thành công, hay một cuộc sống đáng mong ước nào đều được bắt đầu từ những điều rất nhỏ nhặt và duy trì nó. 

Làm sao để hướng tới lối sống Ikigai ?

Ikigai sẽ chỉ là những hành trình và trải nghiệm trong tưởng tượng nếu như bạn không bắt tay vào thực hiện nó. Ikigai cũng sẽ chỉ là những điều tưởng như vô vọng nếu như bạn không ý thức được nó và gắn kết mọi điều trong cuộc sống với nhau. Chân lý cơ bản của Ikigai là không có cái gì là tách biệt cả. Tất cả mọi thứ đều có sự kết nối với nhau, hỗ trợ lẫn nhau và bên cạnh nhau. Nhưng đa phần tất cả chúng ta đều rất dễ rơi vào lối suy nghĩ “việc ai người nấy lo”, dẫn đến tư duy  rằng tất cả các khía cạnh từ công việc, gia đình cho đến đam mê và khao khát là tách biệt và không liên quan trong cuộc sống của chúng ta. Và vì thế, mỗi chúng ta cần có ý thức trong việc tự hoàn thiện bản thân và luôn hướng tới những điều dù là bé. Nhận thức này đã thay đổi góc nhìn của tôi hướng về điều tốt đẹp hơn. Cho dù bạn gọi nó là Ikigai hay một phương châm sống nào đó thì chân lý vẫn không thay đổi. Kiên trì theo đuổi đam mê không phải là chuyện ngoài tầm với, vậy nên hãy sống một cuộc sống có ý nghĩa, tận dụng công việc như một phương tiện để bộc lộ nó.

Lời kết

Bạn đã học được rằng, nhờ sự chỉ dẫn của Ikigai, mỗi ngày sẽ trở nên ý nghĩa, tích cực và trọn vẹn hơn. Việc tìm kiếm giá trị trong cuộc sống không quá phụ thuộc vào việc bạn có nhận ra mọi tham vọng của mình hay không, mà vào việc bạn chủ tâm chọn hướng đi phản ánh bản chất thật của mình.