Họ đang sống trong một kỷ nguyên tuyệt vời, khi con người gần như đã khám phá hầu hết mọi ngóc ngách của vũ trụ. Đó là xã hội nước Nga thế kỷ XIX. Trước hàng loạt những cuộc cách mạng đi đến thắng lợi cùng với những chiến thắng tưởng chừng vĩ đại của nhân loại, họ trở nên tôn sùng lý trí. Mặt khác, chính những con người ấy lại tin vào thế giới hoàn mỹ, nơi có khu vườn địa đàng và chắc hẳn ai cũng sẽ được sống hạnh phúc, no đủ. Bằng trí tuệ, tri thức và sự khai sáng, con người ta hoàn toàn có thể tin vào điều đó. Nhưng cuối cùng, khi mọi lý tưởng bước chân vào đời thực, vẫn có quá nhiều những thứ ngổn ngang cản bước họ đến thiên đường không còn tội lỗi. Hồi ký viết dưới hầm của Fyodor Dostoevsky, một trong những cuốn truyện ngắn viết theo lối trào phúng đầu tiên, đã vạch trần sự thật đằng sau sự tôn sùng lý trí của toàn xã hội dưới thời Nga Hoàng trị vì.

  1. TÁC GIẢ

Dostoevsky sinh năm 1821 ở Moskva, là con trai thứ hai trong gia đình có 7 anh em. Cha ông là Mikhail, vốn dòng dõi quý tộc nhưng đã sa sút, một bác sĩ quân y sau khi nghỉ hưu làm việc tại bệnh viện Maryinsky chuyên chữa trị người nghèo. Mẹ ông là Maria Feodorovna, con gái của  một thương gia. Bệnh viện Maryinsky là nơi Dostoevsky sống hồi nhỏ. Nằm ở vị trí tồi tệ nhất của thành phố, đó là một khu vực bao gồm nghĩa trang cho tội nhân, trại thương điên và cô nhi viện cho trẻ sơ sinh. Khung cảnh khu phố này đã để in một dấu ấn dài lên thời trẻ Dostoevsky. Ông sớm quan tâm tới những người nghèo khổ, bị áp bức và bị tước đoạt tự do. Dù bị bố mẹ ngăn cấm, Dostoevsky vẫn thích lẻn ra vườn của bệnh viện, nơi những bệnh nhân đau khổ ngồi sưởi nắng. Cậu bé Dostoevsky thích dành thời gian ngồi bên các bệnh nhân và lắng nghe câu chuyện của họ.


Năm 1837, mẹ của Dostoevsky mất vì bệnh lao. Ông Mikhail quyết định gửi các con trai của mình tới Học viện Kỹ thuật Quân sự ở Saint Peterburg. Năm 1839, ông nghe tin bố mình qua đời. Mặc dù chưa bao giờ được kiểm chứng, một số người tin rằng Mikhail Dostoevsky chết bởi chính những người nông nô của ông. Theo một câu chuyện, trong một cơn say rượu, ông đã làm họ phẫn nộ và họ đã giữ ông ta, đổ vodka vào miệng ông tới khi chết. Những tình tiết tương tự được Dostoevsky miêu tả trong Hồi ký viết dưới hầm. Một số khác lại tin rằng ông đã chết vì những nguyên nhân tự nhiên, còn câu chuyện sát nhân là do một người chủ trại láng giềng bịa đặt để có thể mua các tài sản với giá rẻ. Vài người lập luận rằng tính cách của người cha đã ảnh hưởng lớn tới nhân vật Fyodor Pavlov Karamazov trong Anh em Karamazov, nhưng những ý kiến này chịu nhiều chỉ trích. Dù sao đi nữa sự kiện này đã ảnh hưởng lớn tới tâm hồn ông, đó là một cách giải thích cho chủ đề tội ác luôn xuất hiện trong các tác phẩm của Dostoevsky.

  1. HỒI KÝ VIẾT DƯỚI HẦM

Nikolay Gavrilovich Chernyshevsky, nhà triết học duy vật, nhà phê bình và nhà xã hội chủ nghĩa. Ông là người lãnh đạo phong trào dân chủ cách mạng trong những năm 1860, và có ảnh hưởng đến Vladimir Lenin, Emma Goldman, và nhà văn chính trị, nhà xã hội chủ nghĩa người Serbia, bà Svetozar Marković. Năm 1863, Nikolai Chernyshevsky viết ra cuốn Tôi nên làm gì? (What is to be done?) với chủ đề về một xã hội không tưởng. 

Xã hội yêu thích tác phẩm của ông, đặc biệt là giới trẻ cách mạng. Nhưng Fyodor Dostoevsky thì ghét điều đó. Ông đã châm biếm Tôi nên làm gì? một cách khéo léo. Như một lời khẳng định với toàn giới văn học nước Nga, rằng những lý tưởng của Nikolay đang chệch khỏi đường ray của giá trị nhân bản: Hồi ký viết dưới hầm ra đời.


Cuốn sách được chia làm hai phần rõ ràng: Dưới hầm và Nhân mùa tuyết tan. Nhân vật chính là một công chức nhà nước bình thường, mồ côi cha mẹ, tự cho mình là thông minh và không có mối quan hệ tốt đẹp với những người xung quanh. Nếu ở phần đầu là những tư tưởng và cảm xúc liên tục đối chọi nhau một cách gay gắt của quý ngài công chức thất nghiệp thì phần sau mang lại cảm giác “dễ thở” hơn, kể về những mẩu chuyện ngắn mà gã từng trải qua và giải thích cho những gì hắn nghĩ dưới hầm. Song, xuyên suốt cuốn truyện ngắn bảy mươi trang này, không có lấy một câu dễ đọc và ngẫm. Sự châm biếm trong khoái lạc và hèn mọn của một bản ngã điên sớm muộn cũng bóp nghẹt tâm trí bạn đọc, nếu không sẽ là sự đồng điệu trong tâm hồn. (Bởi ai cũng sẽ có lúc trở nên “điên khùng” giống gã.)

  1. SỰ ĐẢ KÍCH CÁI TÔI LÝ TRÍ VÀ MÂU THUẪN GAY GẮT

Tôi - Người đàn ông hơn 40 tuổi thất nghiệp trở về căn hầm sau khi có được một số tiền kha khá. Tôi không được giới thiệu quá chi tiết, thậm chí hắn còn chẳng có tên. Nhưng điều đó với Fyodor dường như chẳng quan trọng. Đằng sau tất cả những dằn vặt và đau khổ, hắn là con người vô cùng đối lập. 


Ở phần Dưới hầm, khi người đàn ông này 40 tuổi, anh ta chán ghét tất cả những giáo điều và bản thân mình. 

Tôi xin long trọng tuyên bố với quý vị rằng đã rất nhiều lần tôi ráng trở thành một con bọ, vậy mà xem ra tôi cũng không xứng đáng nữa.

Mở đầu luôn được cho là khó hiểu nhất, bởi nó nằm sâu bên trong tâm hồn của một con người. Vượt qua những tư tưởng tốt đẹp, hướng nhãn quang về phía ánh sáng, đạo đức và luân lý thường tình, người ta thấy bản chất vừa khô khan lại vô cùng "thối nát". Đó là phần mà con người muốn chối bỏ nhất. Dù đi đến đâu, làm gì, là ai cũng đều phủ nhận bản chất của mình và cả bản chất của người. Dostoevsky đã thấy điều không chỉ tồn tại trong nội tình nước Nga lúc bấy giờ, mà còn ở khắp nơi trên thế giới. Lấy ví dụ điển hình trong văn học Việt Nam nói riêng, nhân vật Chí (Chí Phèo) bị cả xã hội phủ nhận, còn gia đình cụ cố Hồng (Số đỏ) lại lộ rõ bản chất mà Tôi trong hồi ký đang bàn luận. Xã hội mà cả nước Nga thế kỷ XIX đấu tranh để có được thực chất lại không phục vụ những mong muốn của họ. Điều họ muốn đứng ở một mặt khác của lợi ích, thứ họ nhận được. Mà lợi ích của chúng ta đôi khi lại đối lập với lợi ích của đồng loại.


  1. TRÒ CƯỜI VÀ TỘI LỖI

Bước trên đại lộ Nevsky, nói đúng nghĩa thì hắn không hề đi dạo. Vỉa hè có nắng nhưng lòng thì tăm tối và day dứt. Hắn giở trò với tên sĩ quan để phá vỡ cái thế giới thanh lịch ấy, nơi hắn chỉ như một con ruồi và đôi lúc hắn nhìn kẻ khác như một con ruồi. Năm ấy, Tôi hai mươi lăm tuổi.

Nhưng bản chất của đại lộ thanh lịch lại là một nơi phân bua, chồng chéo các giai tầng của xã hội. Kẻ thấp nép mình, còn người lớn thì cứ việc đi thẳng băng. Dọc con đường ấy có cả ông Hoàng, bà Bá tước, các nhà văn, sĩ quan cho đến những kẻ thấp hèn như Tôi


Sự hậm hực vô cớ với những người xa lạ, sự xa cách đối với những người quen biết, sự vô hình trong mọi hoàn cảnh, sự tổn thương và gây tổn thương cho người khác, sự khao khát được yêu thương và hoà nhập. Tình bạn và tình yêu là hai thứ không bao giờ được ban phát cho hắn. Trong tâm hồn hắn là kẻ cằn cỗi vô cùng, đối nghịch vô cùng. Trong tâm trí hắn vốn ghét bỏ mọi thứ xung quanh và bản thân vô cùng giỏi giang, có chuẩn mực. Song bề ngoài hắn vẫn ôm chiếc mặt nạ để móc nối các mối quan hệ. Hắn vờ như mình chỉ vô ý làm người khác tổn thương hoặc không may phải làm như vậy. Hắn nhất mực, kiên quyết trả đũa cho những tủi nhục mà hắn nhận được nhưng sau nhiều ngày nhiều giờ lên kế hoạch, hắn vẫn là một kẻ hèn mọn, nhu nhược.


Về phần Liza - cô gái điếm nhưng mang trong mình trái tim của một thiên thần - như được ban phát cho cuộc đời đầy tội lỗi của hắn. Nàng là thiên thần run rẩy trong tình yêu và là mầm non hé nở trong vũng lầy của tội lỗi (tội ác mà kẻ khác gây ra và giáng tai họa xuống đầu Liza). 

Nếu nàng cười có lẽ tôi đã ghét rồi. Tôi ngó nàng lâu hơn và dường như phải cố gắng: tôi thấy khó tập trung tư tưởng. Trên khuôn mặt đó có một vẻ gì ngây thơ và hiền lành, nhưng nghiêm trang lạ lùng. Tôi chắc chắn điều đó đã làm cho nàng không thích hợp với chốn này, và không một tên nào trong bọn khốn nạn kia đã để ý đến nàng. Cũng không thể bảo là nàng đẹp, dù rằng trông nàng cũng cao lớn, khỏe mạnh và thân hình cân đối. Nàng ăn mặc hết sức giản dị. Trong tim tôi bỗng nhen lên một tình cảm gì tàn nhẫn, và tôi tiến lại phía nàng.


Nhưng tập hồi ký này nào có phải Những đêm trắng cho kẻ mộng mơ. Trong một thoáng, nhận thức méo mó về tình yêu được nhào nặn dưới căn hầm đã biến hắn thành một kẻ xấu đê tiện. Gã đày đọa tình yêu và để lại trong cuộc đời mình một cuộc tình - mà như không phải cuộc tình - nhuốm màu bi kịch.

  1. LỜI KẾT

Đây có lẽ là cuốn duy nhất Dostoyevsky viết về nhân vật tôi, hay có thể là chính ông, một cách trần trụi. Hắn trong câu chuyện xưng hô với độc giả là “tôi” và “quý vị”. Hắn như đang đứng giữa một phiên tòa, tự giới thiệu về mình, giải thích tại sao hắn được sinh ra, tại sao lại sống trong xã hội này, tại sao hắn phải hành động như vậy. Đôi lúc, đó là những lời biện minh, nhưng đôi lúc lại là lời bộc bạch của một người trong cuộc. Hắn thể hiện phần “con” và phần “người” của chính mình. 


"Hồi ký viết dưới hầm của Dostoevsky xứng đáng là một tác phẩm về chủ nghĩa hiện sinh tuyệt vời nhất từng được viết." Mặc dù nhiều khi quý vị cảm thấy như bị gã dưới hầm này chỉ thẳng vào, nhưng xin đừng nóng giận, đừng đặt sách xuống, đó chỉ là vỏ bọc độc ác giả tạo mà gã tự tạo ra mà thôi. Gã làm vậy có lẽ vì lòng tự tôn, có lẽ là để bớt xấu hổ bởi những thổ lộ với quý vị và cũng bởi cả đời gã chưa khi nào dám nhìn thẳng vào mắt mọi người. Vậy cuối cùng, Tôi vẫn trở nên đáng thương dù hắn nhận thức bản chất và thoát ly khỏi giáo điều.


Review chi tiết bởi: Ánh Dương - Bookademy

--------------------------------------------------

Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link: Bookademy

(*) Bản quyền bài viết thuộc về Bookademy - Ybox. Khi chia sẻ hoặc đăng tải lại, vui lòng trích dẫn nguồn đầy đủ "Tên tác giả - Bookademy." Các bài viết trích nguồn không đầy đủ cú pháp đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.


Xem thêm

Tất cả chúng ta đều trở nên không quen với cuộc sống, tất cả chúng ta đều khập khiễng, ít nhiều mỗi người chúng ta. Chúng ta thậm chí đã trở nên không quen đến nỗi đôi khi chúng ta cảm thấy ghê tởm “cuộc sống đang sống” thực sự, và do đó không thể chịu nổi khi bị nhắc nhở về nó. Vì chúng ta đã đạt đến điểm mà chúng ta coi “cuộc sống đang sống” thực sự gần như là lao động, gần như là sự phục vụ, và tất cả chúng ta đều đồng ý với nhau rằng nó tốt hơn từ một cuốn sách. Và tại sao đôi khi chúng ta lại bận tâm về những điều thất thường này, những đòi hỏi này của chúng ta? Chính chúng tôi cũng không biết tại sao. Sẽ tồi tệ hơn đối với chúng tôi nếu những yêu cầu thất thường của chúng tôi được đáp ứng. Tiếp tục, thử cho chúng tôi độc lập hơn, chẳng hạn như cởi trói cho bất kỳ ai trong chúng tôi, mở rộng phạm vi hoạt động của chúng tôi, nới lỏng sự giám hộ, và chúng tôi nhưng tôi đảm bảo với bạn: chúng tôi sẽ ngay lập tức cầu xin được quay trở lại dưới sự giám hộ. Tôi biết bạn có thể sẽ tức giận với tôi vì điều đó, hét lên, giậm chân: “Hãy nói chỉ cho chính bạn và những đau khổ của bạn dưới lòng đất, đừng nói 'tất cả chúng ta'”. Xin lỗi, các quý ông, nhưng tôi là không biện minh cho bản thân mình với allishness này. Đối với bản thân tôi, tôi chỉ đơn thuần là đã mang đến cực điểm trong cuộc đời mình điều mà bạn không dám mang dù chỉ nửa đường, và hơn nữa, bạn đã coi sự hèn nhát của mình là có lý, và tìm thấy niềm an ủi khi tự lừa dối mình . Vì vậy, có lẽ, tôi thậm chí còn "sống" hơn bạn. Hãy nhìn kỹ hơn! Chúng tôi thậm chí không biết người sống hiện đang sống ở đâu, hay nó là gì, hay nó được gọi là gì! Để chúng ta một mình, không có sách, và chúng ta sẽ lập tức bối rối, lạc lối—không biết tham gia cái gì, giữ cái gì, yêu cái gì và ghét cái gì, kính trọng cái gì và khinh thường cái gì. Đó là một gánh nặng đối với chúng tôi ngay cả khi trở thành nó, chúng tôi coi đó là một sự ô nhục và tiếp tục cố gắng trở thành một số người chưa từng có. Chúng ta chết non, và từ lâu đã không còn được sinh ra từ những người cha còn sống, và chúng ta ngày càng thích điều này. Chúng tôi đang có được một hương vị cho nó. Chẳng bao lâu nữa chúng ta sẽ xoay xở để sinh ra bằng cách nào đó từ một ý tưởng.” (trang 118-9) Old Man on a Bench: A Roman Anecdote. Những điều nhỏ nhặt nhất có thể thay đổi mạnh mẽ tâm trạng của một người. Ví dụ, nhìn thấy một con sóc băng qua đường và leo lên một cái cây. Điều đó sẽ cải thiện tâm trạng của một người. Nhìn thấy một con sóc bị xe chuyên chở HGV cán bẹp—điều đó sẽ không cải thiện được tâm trạng của một người. Nhưng tôi biết người đàn ông này. Anh ấy ngồi trên băng ghế cả ngày. Đôi khi anh ấy cho vịt ăn, đôi khi anh ấy ngồi quan sát người qua lại. Tôi phát hiện ra anh ấy trên nhiều băng ghế khác nhau trên khắp Edinburgh. Anh ngồi với vẻ mặt trung lập. Đang nhìn. Hầu hết mọi người, cũng như mọi người, coi anh ta là một kẻ cô độc đáng sợ. Mọi người rất đồng cảm. Nhưng tôi yêu người đàn ông này. Anh ấy là một Người đàn ông ngầm thời hiện đại. Anh ngồi bên lề cuộc đời, quan sát. Lạnh lùng và tách biệt. Cả ngày dài. Trên băng ghế. Một sự vô hình có thể nhìn thấy, khuôn mặt nhạt nhẽo của sự tự xóa. Rất có thể anh ấy đã có một gia đình, hoặc một con mèo. Nhưng khi anh ngồi trên những băng ghế đó, trên những chiếc ghế đơn độc của mình, sự thanh thản toát ra từ người đàn ông này. Tôi cảm thấy thoải mái khi biết rằng một người vẫn có thể hạnh phúc khi không có người bên cạnh. Những người đó hữu ích và cần thiết, nhưng về cơ bản là không mong muốn. Vì vậy, bất cứ khi nào tôi nhìn thấy anh ấy quanh thị trấn, ngồi thất thần trên chiếc ghế dài của anh ấy, tâm trạng của tôi tăng vọt. Thật tuyệt biết bao khi được ở một mình, giữa nhịp sống hối hả của một thành phố, và mãn nguyện! Tôi đã không gặp anh ấy trong một thời gian dài. Hy vọng rằng anh ấy đã không tự tử.

Dostoevsky dẫn chúng ta vào những nơi sâu thẳm nhất của ý thức con người, một bãi lầy của những cống rãnh hôi thối, những cái hố bị ăn thịt và những hang chuột hôi hám - cuốn tiểu thuyết như một sự dày vò và xa lánh hiện sinh. Bạn có hình dung ra một điều không tưởng dựa trên các nguyên tắc của tình yêu thương và tình huynh đệ phổ quát không? Nếu vậy, hãy cẩn thận với người đàn ông ngầm. Và nó là gì về thế giới ngầm? Vâng, thưa quý vị và các bạn, đây là một số trích dẫn từ văn bản với nhận xét của tôi: "Bây giờ tôi muốn nói với các bạn, thưa các bạn, dù bạn có muốn nghe hay không, tại sao tôi chưa bao giờ trở thành một con côn trùng. Tôi Tôi sẽ long trọng nói với bạn rằng tôi đã nhiều lần muốn trở thành một con côn trùng." Những suy ngẫm mở đầu của người đàn ông dưới lòng đất là phần đầu tiên của cuốn tiểu thuyết ngắn này. Anh ấy bốn mươi tuổi, ngồi trong căn hộ của mình, khoanh tay, nghiền ngẫm về sự sống và cái chết, kể cho chúng tôi nghe tất cả về hoàn cảnh khốn cùng của anh ấy khi làm chuột, nói về chủ đề khiến anh ấy thích thú nhất: bản thân anh ấy. đã không trở nên khát máu hơn từ nền văn minh, bằng mọi giá, anh ta chắc chắn đã trở nên khát máu theo cách tồi tệ hơn, hèn hạ hơn trước đây. Người đàn ông dưới lòng đất nói ra quan điểm của mình về người khác. Nếu tất cả nhân loại phải chống chọi với bệnh dịch và chết một cái chết kinh hoàng, đau khổ, chúng ta có thể hình dung trong tâm trí mình người đàn ông dưới lòng đất đang cười khúc khích một mình và nghĩ từng giây từng phút về nỗi đau đớn tột cùng của tất cả hàng triệu đàn ông, phụ nữ và trẻ em đó rất xứng đáng. Nhưng, công bằng mà nói, người đàn ông dưới lòng đất nói với chúng tôi rằng anh ta có một tính cách nhạy cảm, không an toàn và dễ xúc động như một người gù lưng hoặc người lùn." ; nó đứng chắn ngang con đường của bạn, chống nạnh và khạc nhổ. Tôi đồng ý rằng hai lần hai là bốn là một điều tuyệt vời; nhưng nếu chúng ta bắt đầu ca ngợi mọi thứ, thì hai lần hai là năm đôi khi cũng là một điều nhỏ bé quyến rũ nhất." triết lý về sự hài hòa hoặc lòng trắc ẩn - nheo mắt, nghiến răng và nắm chặt tay đến nỗi máu cứng lại chảy ra trên lòng bàn tay." kẻ hay bắt chước mọi người một cách hài hước, kẻ thù cay đắng nhất của tôi ngay cả ở những lớp dưới - một kẻ hâm mộ nhỏ bé xấu tính, xấc xược, luôn bày ra những tham vọng nhột nhột nhất, mặc dù tất nhiên trong thâm tâm hắn là một kẻ hèn nhát. từ quá khứ thời thơ ấu của anh ta. Nếu bạn nghĩ rằng người đàn ông ngầm sẽ ít nói những lời tâng bốc hơn về bạn nếu anh ta nhìn thấy bạn nói chuyện trong nhà ga hoặc ăn ở nhà hàng, xin vui lòng tiếp tục đọc. Sự căm ghét và cay đắng của người đàn ông ngầm lên đến đỉnh điểm bởi chỉ đơn giản là xung quanh ba người quen cũ của anh ấy. Có bao giờ có cảnh nào hài hước và hấp dẫn hơn thế trong tất cả các tác phẩm văn học không?" Đêm đó tôi có những giấc mơ gớm ghiếc nhất. Thảo nào: suốt buổi tối, tôi bị ám ảnh bởi những ký ức về hình phạt của những năm tháng đi học, và tôi không thể thoát ra được Tôi đã bị nhốt trong ngôi trường đó bởi những người họ hàng xa mà tôi phụ thuộc vào họ và sau đó tôi không biết gì về họ - bị giấu giếm, mồ côi, đã bị đánh gục bởi những lời trách móc của họ, đã trầm ngâm, ít nói, nhìn chằm chằm vào mọi thứ một cách điên cuồng. Các bạn học của tôi gặp tôi với sự chế nhạo ác ý và tàn nhẫn, bởi vì tôi không giống bất kỳ ai trong số họ. Tôi ngay lập tức bắt đầu ghét họ, và khép mình lại với mọi người trong sự nhút nhát, tổn thương và kiêu hãnh quá mức." Người đàn ông ngầm giao dịch với một tài xế taxi, một cô gái điếm trẻ và người hầu của anh ta. Sự xấu xa như vậy, sự xấu xa như vậy - mỗi cuộc gặp gỡ đều sống động và đáng nhớ. Dostoyevsky ở trạng thái tốt nhất của mình. "Chúng ta chết yểu, và từ lâu đã không còn được sinh ra từ những người cha còn sống, và chúng ta ngày càng thích điều này. Chúng ta đang nếm trải mùi vị của nó. Chẳng bao lâu nữa chúng ta sẽ xoay xở để được sinh ra bằng cách nào đó từ một ý tưởng. Nhưng đủ rồi; Tôi không muốn viết thêm "Từ trong lòng đất" nữa. Bạn có thể quên những tác phẩm văn học khác mà bạn đã đọc, nhưng tôi có thể đảm bảo với bạn, một khi bạn đã đọc những ghi chép của người dưới lòng đất, đó sẽ là một trải nghiệm mà bạn sẽ không bao giờ quên được.

Dostoevsky dẫn chúng ta vào những nơi sâu thẳm nhất của ý thức con người, một bãi lầy của những cống rãnh hôi thối, những cái hố bị ăn thịt và những hang chuột hôi hám - cuốn tiểu thuyết như một sự dày vò và xa lánh hiện sinh. Bạn có hình dung ra một điều không tưởng dựa trên các nguyên tắc của tình yêu thương và tình huynh đệ phổ quát không? Nếu vậy, hãy cẩn thận với người đàn ông ngầm. Và nó là gì về thế giới ngầm? Vâng, thưa quý vị và các bạn, đây là một số trích dẫn từ văn bản với nhận xét của tôi: "Bây giờ tôi muốn nói với các bạn, thưa các bạn, dù bạn có muốn nghe hay không, tại sao tôi chưa bao giờ trở thành một con côn trùng. Tôi Tôi sẽ long trọng nói với bạn rằng tôi đã nhiều lần muốn trở thành một con côn trùng." Những suy ngẫm mở đầu của người đàn ông dưới lòng đất là phần đầu tiên của cuốn tiểu thuyết ngắn này. Anh ấy bốn mươi tuổi, ngồi trong căn hộ của mình, khoanh tay, nghiền ngẫm về sự sống và cái chết, kể cho chúng tôi nghe tất cả về hoàn cảnh khốn cùng của anh ấy khi làm chuột, nói về chủ đề khiến anh ấy thích thú nhất: bản thân anh ấy. đã không trở nên khát máu hơn từ nền văn minh, bằng mọi giá, anh ta chắc chắn đã trở nên khát máu theo cách tồi tệ hơn, hèn hạ hơn trước đây. Người đàn ông dưới lòng đất nói ra quan điểm của mình về người khác. Nếu tất cả nhân loại phải chống chọi với bệnh dịch và chết một cái chết kinh hoàng, đau khổ, chúng ta có thể hình dung trong tâm trí mình người đàn ông dưới lòng đất đang cười khúc khích một mình và nghĩ từng giây từng phút về nỗi đau đớn tột cùng của tất cả hàng triệu đàn ông, phụ nữ và trẻ em đó rất xứng đáng. Nhưng, công bằng mà nói, người đàn ông dưới lòng đất nói với chúng tôi rằng anh ta có một tính cách nhạy cảm, không an toàn và dễ xúc động như một người gù lưng hoặc người lùn." ; nó đứng chắn ngang con đường của bạn, chống nạnh và khạc nhổ. Tôi đồng ý rằng hai lần hai là bốn là một điều tuyệt vời; nhưng nếu chúng ta bắt đầu ca ngợi mọi thứ, thì hai lần hai là năm đôi khi cũng là một điều nhỏ bé quyến rũ nhất." triết lý về sự hài hòa hoặc lòng trắc ẩn - nheo mắt, nghiến răng và nắm chặt tay đến nỗi máu cứng lại chảy ra trên lòng bàn tay." kẻ hay bắt chước mọi người một cách hài hước, kẻ thù cay đắng nhất của tôi ngay cả ở những lớp dưới - một kẻ hâm mộ nhỏ bé xấu tính, xấc xược, luôn bày ra những tham vọng nhột nhột nhất, mặc dù tất nhiên trong thâm tâm hắn là một kẻ hèn nhát. từ quá khứ thời thơ ấu của anh ta. Nếu bạn nghĩ rằng người đàn ông ngầm sẽ ít nói những lời tâng bốc hơn về bạn nếu anh ta nhìn thấy bạn nói chuyện trong nhà ga hoặc ăn ở nhà hàng, xin vui lòng tiếp tục đọc. Sự căm ghét và cay đắng của người đàn ông ngầm lên đến đỉnh điểm bởi chỉ đơn giản là xung quanh ba người quen cũ của anh ấy. Có bao giờ có cảnh nào hài hước và hấp dẫn hơn thế trong tất cả các tác phẩm văn học không?" Đêm đó tôi có những giấc mơ gớm ghiếc nhất. Thảo nào: suốt buổi tối, tôi bị ám ảnh bởi những ký ức về hình phạt của những năm tháng đi học, và tôi không thể thoát ra được Tôi đã bị nhốt trong ngôi trường đó bởi những người họ hàng xa mà tôi phụ thuộc vào họ và sau đó tôi không biết gì về họ - bị giấu giếm, mồ côi, đã bị đánh gục bởi những lời trách móc của họ, đã trầm ngâm, ít nói, nhìn chằm chằm vào mọi thứ một cách điên cuồng. Các bạn học của tôi gặp tôi với sự chế nhạo ác ý và tàn nhẫn, bởi vì tôi không giống bất kỳ ai trong số họ. Tôi ngay lập tức bắt đầu ghét họ, và khép mình lại với mọi người trong sự nhút nhát, tổn thương và kiêu hãnh quá mức." Người đàn ông ngầm giao dịch với một tài xế taxi, một cô gái điếm trẻ và người hầu của anh ta. Sự xấu xa như vậy, sự xấu xa như vậy - mỗi cuộc gặp gỡ đều sống động và đáng nhớ. Dostoyevsky ở trạng thái tốt nhất của mình. "Chúng ta chết yểu, và từ lâu đã không còn được sinh ra từ những người cha còn sống, và chúng ta ngày càng thích điều này. Chúng ta đang nếm trải mùi vị của nó. Chẳng bao lâu nữa chúng ta sẽ xoay xở để được sinh ra bằng cách nào đó từ một ý tưởng. Nhưng đủ rồi; Tôi không muốn viết thêm "Từ trong lòng đất" nữa. Bạn có thể quên những tác phẩm văn học khác mà bạn đã đọc, nhưng tôi có thể đảm bảo với bạn, một khi bạn đã đọc những ghi chép của người dưới lòng đất, đó sẽ là một trải nghiệm mà bạn sẽ không bao giờ quên được.

Hãy tưởng tượng văn học Nga thế kỷ 19 như một bữa tiệc náo nhiệt ồn ào. Đây là Pushkin, đang là trung tâm của sự chú ý, quyến rũ tất cả các quý cô. Đây là Chekhov và Gogol ở trung tâm của một cuộc tranh luận trí tuệ sôi nổi. Đây là Bá tước Tolstoy, bận rộn phục vụ món canapé trong khi tận hưởng niềm vui của công việc, chỉ dừng lại để trò chuyện về những thú vui ở nông thôn với Turgenev. Nhưng Dostoyevsky ở đâu? Ồ, anh ấy kia rồi, ngồi một mình trong góc tối, trắng tay sau một ván bài ăn tiền, trao cho bạn ánh mắt nặng nề dữ dội đáng lo ngại, dễ dàng xuyên thẳng vào những bí mật đen tối nhất được bảo vệ cẩn mật nhất trong tâm hồn bạn, ánh mắt rõ ràng nói 'đã ở đó, đã làm điều đó, bị đẩy lùi bởi những gì tôi thấy.' Và nếu anh ấy trông như đang đánh giá bạn, thì đó là vì anh ấy đang như vậy. Và bạn xứng đáng với điều đó, có lẽ. Fyodor Mikhailovich, bạn không dễ dàng thích bạn, phải không? Cuốn sách này là rực rỡ. Khó chịu và khó đọc, đáng lo ngại và đáng lo ngại, và thực sự xuất sắc. Nhưng trước khi tôi đi vào cuộc thảo luận dài dòng của mình, hãy để tôi nói ra điều này, vì mục đích trung thực và bộc lộ đầy đủ: Cuối cùng thì tôi cũng có thể thừa nhận - tôi không "hiểu" Dostoyevsky. Có lẽ đầu óc tôi hơi nông cạn so với chiều sâu văn chương của ông; có lẽ quả cầu ánh nắng sâu thẳm bên trong tôi từ chối nhìn thế giới qua cái nhìn chói lóa vỡ mộng của Dostoyevsky. Nhưng tôi không cần phải "làm cho" anh ấy biết được sự vĩ đại khi tôi nhìn thấy nó, để tôn trọng lối viết sắc sảo của anh ấy, con mắt quan sát tinh tường của anh ấy. không để bất cứ điều gì vuột mất, và những nhận thức rõ ràng đến đáng sợ của ông về con người và những tầng lớp mà họ khoác lên mình con người vốn dĩ rất nhỏ nhen và đáng thương. toàn bộ văn học thế kỷ 19. Hãy để tôi ghi lại một vài tính ngữ xuất hiện trong đầu tôi sau mỗi trang tôi đọc: nhỏ mọn, cay đắng, keo kiệt, bực bội, ích kỷ, đáng thương, có quyền, độc ác, vô cùng khó chịu và thẳng thắn là khốn khổ. Người tìm thấy sự hài lòng ghê tởm trong những hành động nhỏ nhặt của sự xấu xa nhỏ nhặt. Người thích đắm chìm trong đau khổ do bản thân tự áp đặt và tự đánh mình theo nghĩa bóng đối với mọi điều nhỏ nhặt có thể nhận thấy được, xây dựng những ngọn núi tuyệt đẹp từ những ngọn đồi nhỏ. Người sẽ phát triển nhờ làm nhục người khác, nhưng nếu không thể đạt được điều đó thì cũng sẽ vui vẻ phát triển nhờ tự sỉ nhục và ghê tởm bản thân. Người trong giới hạn của tâm trí nhỏ bé của mình che giấu một kẻ chuyên quyền thực sự, nhưng lại có được cảm giác về giá trị bản thân bằng cách cho rằng mọi người khác đều ở dưới bản thân khốn khổ nhưng được khai sáng rõ ràng và bị hiểu lầm của mình - bất chấp thế giới chỉ ra điều ngược lại. Người sẽ lặng lẽ nhổ nước bọt vào bát của bạn nếu bạn không đề nghị chia sẻ nó với anh ta - và sau đó sẽ tự dằn vặt bản thân trong nhiều năm vì hành động đó, cảm thấy rằng hành động dằn vặt đó đủ để nâng anh ta lên khỏi vũng bùn. Người mà, cứ luyên thuyên về việc xã hội thối nát như thế nào lại giúp nó mục nát hơn một chút. Tóm lại, anh ấy đã tạo ra một nhân vật mà chỉ nhắc đến thôi cũng đủ khiến tôi muốn đi tắm và gột rửa tất cả những thứ trên khỏi người mình. Anh ấy đã tạo ra một nhân vật nhân vật với tất cả những điều trên khiến bạn nhớ đến rất nhiều người mà bạn biết - và đôi khi có thể là chính bạn. Và đó là điều thực sự đáng lo ngại về nó. Và chính phần đáng lo ngại này chính là điều khiến tôi thỉnh thoảng từ bỏ những điều thú vị của bữa tiệc văn học Nga và thay vào đó tham gia cùng Fyodor Mikhailovich trong góc tối u ám của ông ấy trong khoảng một phút. Bởi vì anh ấy khiến tôi, dù khó chịu đến đâu, cũng phải nhìn lại bản thân một cách nghiêm túc, để tôi có thể cố gắng giữ mình thoát khỏi "thế giới ngầm" này. Bởi vì anh ấy "hiểu" tôi ngay cả khi tôi không hoàn toàn "hiểu" anh ấy. Bởi vì nó không phải là một câu chuyện, nó là một tấm gương, và bạn phải làm việc chăm chỉ để nó không trở thành như vậy. Tôi không biết đánh giá cuốn sách này như thế nào. Tôi không thích nó (làm sao bạn có thể?) nhưng nó đã để lại một dấu ấn đáng kể trong tâm hồn tôi. Các ngôi sao không liên quan ở đây, vì vậy tôi sẽ chọn ngẫu nhiên một số thứ. Được viết tại sân bay Munich, bị mắc kẹt trong 20 giờ quá cảnh đột xuất, gần như không ngủ và bắt đầu bị trễ máy bay.

Thế giới sẽ biến thành địa ngục, hay tôi sẽ không uống trà? Tôi nói hãy để thế giới chết tiệt, nhưng tôi nên luôn uống trà. Dostoevsky đã nói như vậy. Có rất nhiều điều khiến tôi phấn khích sau khi hoàn thành cuốn tiểu thuyết này (Đó là một cái bẫy!) nhưng hình ảnh đầu tiên và về cơ bản đã cũ kỹ theo thời gian xuất hiện trong tâm trí tôi là của một đứa trẻ nhỏ, ngồi trong góc sau khi bị người lớn quở trách vì ít hoặc không nghĩ gì về thế giới với vô số phức tạp và mâu thuẫn xung quanh nó. Bây giờ, mọi thứ về hình ảnh đó đều mang tính chất ẩn dụ nghiêm ngặt nhưng điều quan trọng là “tôi” cảm thấy mình như một đứa trẻ nhỏ. Việc đọc các diễn ngôn triết học dù dưới dạng một câu chuyện hay những bài lan man dài bất tận thấm đẫm chất trào phúng đã làm điều đó đối với tôi và ông Dostoevsky, qua những ghi chú do Người dưới lòng đất của ông viết, khiến tôi vừa vặn vẹo vừa thích thú với những hạn chế về trí tuệ của mình.

Nhưng chính trong sự lạnh lùng, ghê tởm nửa tuyệt vọng, nửa tin tưởng này, trong sự tự chôn sống mình một cách có ý thức vì đau buồn suốt bốn mươi năm dưới lòng đất, trong sự tuyệt vọng được tạo ra một cách cần mẫn nhưng có phần đáng ngờ này, trong tất cả chất độc của những ham muốn không được thỏa mãn thâm nhập vào bên trong, trong tất cả cơn sốt do dự này, của những quyết định được đưa ra mãi mãi, và sự ăn năn lại đến một lúc sau, chính nhựa sống của niềm vui kỳ lạ mà tôi đang nói đến bao gồm.

Được chia thành hai phần, phần đầu tiên, Ngầm là nơi ở của người kể chuyện giấu tên của chúng ta, nơi anh ta tham gia vào đủ loại độc thoại, từ những cuộc nói chuyện về một số thú vui thực sự kỳ lạ đến những đau khổ không thể tránh khỏi và tự áp đặt, điều này càng dẫn đến việc mổ xẻ bản chất con người dựa trên lý luận, logic, mục tiêu và quan trọng nhất là mong muốn & ý chí tự do. Tất cả điều này được cung cấp với một sự biện minh đặc biệt nhưng có vẻ hợp lý hoặc tôi nghĩ rằng chúng hợp lý theo một cách khác thường nhưng cực kỳ hài hước.

Và đột nhiên bạn giấu mặt Trong đôi tay run rẩy và đầy kinh hoàng, Đầy xấu hổ, hòa tan trong nước mắt, Phẫn nộ như bạn, và run rẩy . . . Vân vân, vân vân, vân vân.

Đó là trong phần thứ hai, Apropos of the Wet Snow, nơi toàn bộ bối cảnh trở nên lạnh lẽo mặc dù có thể trải nghiệm cảm giác nhẹ nhõm khi có sự hiện diện của sự châm biếm gay gắt, sự dí dỏm duyên dáng và cách kể chuyện tài tình. Ở đây, người kể chuyện mở ra cánh cửa về quá khứ của anh ta và kể lại những câu chuyện kỳ ​​lạ về cuộc đời anh ta, những câu chuyện có thể gợi lên đủ loại cảm xúc ở người đọc và cũng là cơ sở của phần đầu tiên, do đó tạo ra một khuôn mẫu quanh co cho tác phẩm này. Và một khi bạn hiểu được toàn bộ sự việc, đừng bối rối khi tìm thấy một phần (hoặc toàn bộ) tính cách của bạn trong những từ gây sửng sốt bắt nguồn từ một nơi tối tăm, kinh khủng nào đó. Có thể dễ dàng quan sát thấy ảnh hưởng của Gogol trong những câu chuyện này và có thể thấy một điều an ủi là Dostoevsky đã khéo léo nhặt được những chủ đề của Văn học Nga mà chắc hẳn Gogol đã để lại cho chúng (Thật buồn cười là tôi rút ra những kết luận này sau khi đọc mỗi người một cuốn sách). cả hai tác giả để bạn có thể cho tôi biết nếu tôi sai hoặc phóng đại). Dù thế nào đi nữa, tôi đã vô cùng ngạc nhiên khi nhận ra rằng những định kiến trước đây của tôi đã bị nghiền nát và phủi bụi và trở thành một góc nhìn mới, mặc dù có một chút bối rối khi suy ngẫm về những câu hỏi mà Người dưới lòng đất của chúng ta đã đặt ra trong cuốn sách này. Bây giờ tôi đang đặt ra một câu hỏi vu vơ của riêng mình: cái nào tốt hơn - hạnh phúc rẻ mạt hay đau khổ cao cả? Chà, cái nào tốt hơn? Tôi hy vọng sẽ tìm thấy câu trả lời trong các món tuyệt hảo của Dostoevsky Tội ác và Trừng phạt và Anh em nhà Karamzov mà tôi chắc chắn sẽ sớm đọc nhưng cho đến lúc đó tôi cần phải làm việc để cụ thể hóa một cuốn sách mới và trưởng thành hơn hình ảnh của chính tôi. Sách sẽ giúp ích.

Lần đầu tiên tôi gặp người Nga trên bến tàu. Chất đầy xe kéo chở hàng trong thời tiết khắc nghiệt, trong cái nóng ẩm ướt và rồi lại trong cái lạnh cóng không phải là một nghề nghiệp, không phải là công việc mà bất kỳ ai đặc biệt muốn, đó là một công việc lấp đầy những khoảng trống, một công việc trả lương và lấp đầy khoảng trống. cần thiết như những chiếc xe kéo trống nối đuôi nhau vào bến. Tôi đã nhìn thấy anh ấy trong phòng nghỉ, trên bàn ăn ngoài trời - luôn luôn một mình. Anh viết nguệch ngoạc không ngừng vào một cuốn luận án cũ, dừng lại một lúc lâu nhìn chằm chằm vào khoảng không, bất động như một bức tượng, rồi cúi đầu viết một cách điên cuồng. Đôi khi anh ấy ngồi lặng lẽ trong giờ nghỉ giải lao, với một cuốn sách bìa mềm cũ mỏng hoặc một cuốn sách thư viện rách nát trong lòng. Một lần đi ngang qua, tôi không thể không liếc qua vai anh ấy và thấy rằng cuốn sách của anh ấy là một tập thơ. Lần khác, trong cái lạnh của tháng giêng, khi tất cả chúng tôi ăn mặc như những phi hành gia trong bộ đồ dày dặn, hoặc như người Eskimo trong chiếc áo parka bằng len dày, Người Nga mặc một chiếc áo khoác mỏng cũ sờn và đeo găng tay bằng vải có lỗ ở vài ngón tay. Anh ấy trông có vẻ ốm yếu, và không nghi ngờ gì nữa, chúng tôi vẫn còn hàng giờ nữa để tiếp tục ca làm việc của mình và tấm che đầu duy nhất của anh ấy là một mảng tóc mỏng lưa thưa trên đỉnh da đầu tái xám. Tôi nhớ có một chiếc mũ len thừa trong tủ của mình, tôi lấy nó rồi đưa cho anh ấy mà không nói một lời, chỉ đưa nó ra. Đó là một chiếc mũ trượt băng mùa đông đầy màu sắc với một quả bóng bông màu đỏ tươi trên đỉnh. Anh ấy ngước nhìn tôi và dường như gần như từ chối, anh ấy trông có vẻ xấu hổ khi đội chiếc mũ ấm, như thể màu sắc không phù hợp của chiếc mũ trên đỉnh đầu ủ rũ của anh ấy sẽ là một trở ngại lớn hơn so với sự ấm áp mà nó mang lại. Một bàn tay bẩn thỉu mạo hiểm cầm lấy chiếc mũ lưỡi trai và đôi mắt đen bên dưới đôi lông mày cau có nhìn tôi, cố gắng khám phá xem đây là lòng tốt thực sự hay một trò đùa để trả giá. Tôi mỉm cười và anh ấy có vẻ thư giãn, và một tiếng “cảm ơn” nặng nề phát ra từ bộ ria mép và bộ râu rậm rạp của anh ấy. Những công nhân đóng tàu khác nói về anh ấy rằng khi họ làm việc song song với một toa moóc, anh ấy nói rất ít hoặc không nói gì cả, bốc hàng một cách máy móc và chỉ chuyển thông tin khi cần thiết. Đoạn giới thiệu đầu tiên của tôi với anh ấy là vào một đêm lạnh giá của tháng Ba và tốc độ nhanh của công việc khiến chúng tôi cảm thấy ấm áp. Tôi cố gắng bắt chuyện, nhưng anh ấy chỉ đáp lại bằng những tiếng càu nhàu và nhún vai. Một lần khác, tôi bắt anh ấy nói một chút, kể về nguồn gốc và cuộc sống của anh ấy trước đây. Khi chất hàng xong, anh ta cười bẽn lẽn, cảm ơn tôi về chiếc mũ mùa đông, rồi thò tay từ túi sau trả lại và bắt tay tôi thật chặt. Tôi trả lại cái nắm tay và nhìn anh ta và lại thấy đôi mắt đó dường như đang nhìn vào tôi. “Tôi là Lyn,” tôi nói. “Fyodor”. Sau đó, chúng tôi dần dần bắt đầu nói chuyện, chia sẻ ý kiến. Làm việc cùng nhau, Fyodor nói với tôi về bài viết của anh ấy, trong giờ giải lao, anh ấy sẽ đọc to. “Nói những điều vô nghĩa là đặc quyền duy nhất của loài người so với các sinh vật khác. Đó là bằng cách nói những điều vô nghĩa mà một người có được sự thật! Tôi nói những điều vô nghĩa, vì vậy tôi là con người. “Con người chỉ thích đếm những rắc rối của mình; anh ấy không tính toán hạnh phúc của mình. “Tôi nói rằng hãy để thế giới đi vào địa ngục, nhưng tôi nên luôn uống trà. “Yêu là đau khổ và không thể có tình yêu nào khác được. ”Fyodor đã… mất trí. Anh ấy được truyền cảm hứng, đam mê, tức giận, tổn thương, một nạn nhân, một người sống sót, một linh hồn bị tổn thương đã sống vượt qua sự tra tấn và sau đó có thể mô tả hành trình xuống địa ngục và quá khứ đi lên. Có những ngày tôi phải rời xa anh ấy, không thể đáp ứng được sự trung thực tàn bạo, cường độ quá tập trung, tôi phải bước ra xa. “Tôi chỉ có một mình, tôi nghĩ, và họ là tất cả mọi người.” Và tôi sẽ hét vào mặt anh ấy, nhưng cũng hét vào mặt chính mình, “Không Không cần phải thế này đâu, mẹ kiếp! Cuộc sống không phải là màu đen và trắng, bạn không phải là thẩm phán và bồi thẩm đoàn cuối cùng, bạn không thể cắt tâm hồn chúng tôi như một con dao mổ, đó không phải là nơi bạn kiểm tra chúng tôi, bạn là MỘT TRONG CHÚNG TÔI!!” Và anh ấy trả lời: “ Tôi yêu, tôi chỉ có thể yêu người mà tôi đã bỏ lại phía sau, nhuốm máu của tôi khi, con người bạc bẽo vô ơn bạc nghĩa, tôi tự dập tắt chính mình và tự bắn vào tim mình. Nhưng chưa bao giờ, chưa bao giờ tôi ngừng yêu người đó, và ngay cả trong đêm tôi chia tay anh ấy, có lẽ tôi đã yêu anh ấy sâu sắc hơn bao giờ hết. Chúng ta chỉ có thể thực sự yêu bằng đau khổ và qua đau khổ! Chúng tôi không biết làm thế nào để yêu khác. Chúng tôi không biết tình yêu nào khác. Tôi muốn đau khổ để yêu. Tôi muốn và khao khát được hôn ngay giây phút này, với những giọt nước mắt lăn dài trên má, người này và duy nhất tôi đã bỏ lại phía sau. Tôi không muốn và sẽ không chấp nhận bất kỳ điều gì khác.” Và tôi đã phải bỏ đi. Tôi bỏ cuộc, tôi rời đi, và tôi tách mình ra khỏi anh ấy. Anh ta là ai mà nói những điều này, anh ta là ai mà phán xét tôi, phán xét tất cả chúng ta?? Vậy mà tôi không thể quên, không thể ngừng nghĩ về những lời anh nói, không thể rời khỏi đôi mắt ấy đang xoáy sâu vào tôi.

Bởi vì tôi chỉ thích chơi chữ, chỉ mơ mộng, nhưng, bạn có biết, điều tôi thực sự muốn là tất cả các bạn nên xuống địa ngục. Đó là thứ mà tôi muốn. Mình muốn sự bình yên; vâng, tôi sẽ bán cả thế giới chỉ với một đồng xu, ngay lập tức, miễn là tôi được bình yên.

Tôi suy nghĩ về những lời của anh ấy khi tôi ngồi trong tâm trí ngầm bị xáo trộn và bối rối của anh ấy, tâm trí này được cho là thông minh, nhưng cũng là một đống tự hủy hoại; những từ này cung cấp một số sâu sắc, một số tán gẫu mờ nhạt. Nó khiến tôi suy nghĩ về việc tất cả chúng ta đều muốn hòa bình, được yên bình như thế nào, nhưng đôi khi chúng ta lại tự tạo ra những bi kịch cho chính mình, sự tồn tại bị tra tấn của chính mình. Thế giới ngầm của riêng chúng ta. Chơi với những từ khiến tôi lạnh lùng trong vài trang đầu tiên, phải không, người đàn ông ngầm, và sau đó dụ dỗ tôi khi tôi vào được nửa chừng, chỉ để làm tôi chán lần nữa. Vì cuốn sách này dường như không có mở đầu, không có kết thúc, những cảnh bán hiện hữu dằn vặt lẫn nhau, một đống câu văn mâu thuẫn nhau, như thể Dostoyevsky có những suy nghĩ chưa thống nhất và dang dở. Khi giọng điệu của một cuốn tiểu thuyết tâm lý không hấp dẫn, và nhân vật chính dường như bị mắc kẹt trong tâm trí của chính anh ta, tôi tìm kiếm những tín hiệu khác, chẳng hạn như tâm trạng bao trùm lấy tôi trong Những ngày bị bỏ rơi, hay sự tự ý thức cao độ trong Chân dung người nghệ sĩ khi còn trẻ, hay chủ đề thâm căn cố đế của Anh em nhà Karamazov, hay kết cấu trong Nỗi buồn của chàng Werther và Những tác phẩm chọn lọc. Bằng cách nào đó, tôi không thể giữ bất kỳ điều gì như vậy trong cuốn tiểu thuyết này. Có lẽ tôi bị giới hạn trong thế giới ngầm của riêng mình, vì vậy tôi chắc chắn rằng nhân vật chính trong thế giới ngầm của tôi sẽ không phiền nếu tôi không say sưa về những lời phát biểu của anh ta. Rốt cuộc, không phải là những lời nói của anh ta không hấp dẫn, vì anh ta đang rất thành công. Anh ấy nghĩ rằng bốn mươi có nghĩa là anh ấy già (ai đó nên nói với anh ấy rằng bốn mươi bây giờ là ba mươi mới), và anh ấy thề rằng anh ấy không tin một từ nào trong những gì anh ấy viết. Ngay khi bạn nghĩ rằng anh ấy thực sự đã đi quá xa, thì anh ấy lại cho bạn thấy rằng anh ấy vẫn còn rất tự nhận thức: “Bạn khoe khoang về ý thức, nhưng bạn không chắc chắn về lập trường của mình, vì tuy đầu óc bạn hoạt động, nhưng trái tim bạn lại u tối và đồi bại, và bạn không thể có một ý thức đầy đủ, chân chính nếu không có một trái tim trong sáng. Và bạn thật xâm phạm, bạn khăng khăng và nhăn nhó như thế nào! Dối trá, dối trá, dối trá!

Và thế là, một cách lén lút, rụt rè, trong cô độc, vào ban đêm, tôi đắm chìm trong thói hư tật xấu, với một cảm giác xấu hổ không bao giờ rời bỏ tôi, ngay cả trong những thời điểm ghê tởm nhất, và những lúc như vậy gần như khiến tôi phải nguyền rủa. Thậm chí sau đó tôi đã có thế giới ngầm trong tâm hồn mình. Tôi cực kỳ sợ bị nhìn thấy, bị bắt gặp, bị nhận ra. Tôi đã đến thăm nhiều ám ảnh ít người biết đến.

Tôi ước mình có nhiều khoảnh khắc như thế này hơn bởi vì mặc dù tôi không đạt đến độ sâu mà tôi khao khát, nhưng tôi nán lại với 'tiếng nói' của người đàn ông dưới lòng đất này khi anh ta đạt đến những khoảnh khắc điên rồ tự nhận thức được và lời tường thuật tạo ra một số hình thức của sự rõ ràng thông qua sự thân mật, bởi vì hãy đối mặt với nó, nếu không, chúng ta không thực sự biết người đàn ông ngầm này, phải không? Sự mâu thuẫn khó chịu của anh ấy thể hiện sự đồi trụy của loài người, sự coi thường thế giới thực của anh ấy, tôi hiểu, ngay cả khi tôi không thể hiểu được lý do cho cách đối xử kỳ quặc của anh ấy với Liza và bạn bè của anh ấy. Có lẽ tôi sẽ tìm thấy khởi đầu và kết thúc của "tên vô lại" này khi đọc Tội ác và Trừng phạt. À, Dostoyevsky, quả là kẻ thao túng tâm trí.

Anh ấy thú nhận rằng anh ấy cố gắng trở thành một con côn trùng nhưng anh ấy "không bằng nó". Đối với anh ta, ý thức là một thứ xấu xa bởi vì anh ta càng nhận thức được cái đẹp và cái thiện, anh ta càng lún sâu vào vũng bùn và tất cả những gì anh ta ghê tởm trong bản thân mình càng nổi lên. Việc tự hành hạ bản thân của anh ta sau đó biến thành "một loại ngọt ngào đáng nguyền rủa đáng xấu hổ, và cuối cùng - thành sự thích thú thực sự tích cực!" Sự đau khổ đó là niềm vui nghe có vẻ bệnh hoạn đối với tôi mặc dù không phải là không thể tưởng tượng được. Anh ấy giải thích: "Nhưng trong tuyệt vọng có những niềm vui mãnh liệt nhất, đặc biệt là khi một người ý thức rất sâu sắc về sự vô vọng của vị trí của mình." Tôi không thể gọi đây là "sự tận hưởng" nhưng tôi hiểu sự bất lực của việc sống mà không có hy vọng. Vấn đề chính của Người đàn ông dưới lòng đất dường như là anh ta đã bị đẩy vào một bức tường đá quá nhiều lần và đã đến mức chán nản hoặc không hoạt động. Anh ấy thà làm một kẻ lười biếng hay một kẻ háu ăn. Và thế là cuốn hồi ký tiếp tục dựng lên một chuỗi lập luận tiêu cực từ tâm trí bị hành hạ của ông. Nếu trung thực, người ta phải thừa nhận rằng có phương pháp trong sự điên rồ. Chương 7 và 8 chứa một số bài viết hay nhất trong tiểu thuyết này và triết lý của ông về điều con người mong muốn nhất. Anh ta cười trước giả định ngây thơ rằng con người chỉ hành động vì tư lợi của mình. "Ôi, em bé! Ôi, đứa trẻ trong sáng, ngây thơ! ... Phải làm gì với hàng triệu sự thật chứng tỏ rằng đàn ông, một cách có ý thức, hiểu đầy đủ lợi ích thực sự của họ, đã bỏ mặc chúng ở phía sau và đã lao thẳng vào một con đường khác, để gặp nguy hiểm và nguy hiểm, không ai và không gì bắt buộc phải đi theo con đường này, nhưng, như nó vốn có, chỉ đơn giản là không thích con đường lạc lối, và đã cố chấp, cố ý, đánh một con đường khó khăn, vô lý khác, tìm kiếm nó gần như chìm trong bóng tối." Một quan sát công bằng cho thấy sự ngoan cố của con người chúng ta là đôi khi mong muốn những gì có hại cho bản thân. Bởi vì đúng là con người có khuynh hướng cố tình bóp méo sự thật. Ông tiếp tục giải thích một cách thuyết phục về ý chí tự do hay “lựa chọn tự do, tự do” độc lập - đó là “lợi thế thuận lợi nhất” mà con người thèm muốn hơn bất cứ thứ gì: “Và người ta có thể chọn điều trái ngược với lợi ích của chính mình, và đôi khi một cách tích cực. nên (đó là ý tưởng của tôi)." Ông phơi bày những giới hạn của lý trí và lập luận một cách thuyết phục rằng chúng ta muốn sống để thỏa mãn mọi năng lực sống chứ không phải năng lực lý luận hạn hẹp. Như vậy, dù chọn sai, có thể nói chúng ta đã sống! Tính thất thường của con người “giữ lại cho ta cái quý giá nhất, quan trọng nhất - đó là nhân cách, cá tính của ta”. Anh ấy tiếp tục nói rằng ngay cả khi con người đưa ra những lựa chọn trái với phán đoán tốt hơn của mình, thì điều đó cũng "có lợi, đôi khi còn đáng khen ngợi". Làm sao vậy, ông Ngầm? Đó không phải là một thẻ báo cáo đẹp mà người đàn ông nhận được từ Ngầm. Con người được đặc trưng bởi sự vô ơn và "sự thiếu đạo đức", và hậu quả là thiếu ý thức tốt. Phần II có tiêu đề "một đề xuất của tuyết ướt". Tuyết rơi mang đến tâm trí của Người đàn ông ngầm một sự cố khó quên khi anh ta 24 tuổi. Người kể chuyện cô đơn và trầm cảm chán ghét công việc của mình và đọc sách để kìm nén sự bất hạnh của mình; anh ấy thú nhận đã chuyển sang thói xấu khi việc đọc khiến anh ấy chán nản một cách đáng sợ. Có một tình tiết đáng lo ngại về Người đàn ông ngầm tự mời mình vào nhóm những người bạn học cũ của mình và mời mình đến dự bữa tối chia tay một người trong số họ đã trở thành trung úy. Sự ghê tởm mà anh ấy cảm thấy đối với họ và họ đối với anh ấy là của nhau. Có vẻ không công bằng khi nói rằng anh ta là nạn nhân vì anh ta cư xử thô lỗ và xấu xa, phần lớn là do mặc cảm tự ti của anh ta. Công ty phớt lờ anh ta và cuối cùng họ rời đi trong khi anh ta bốc khói và âm mưu đi theo dấu vết của họ, vì vậy anh ta quyết định tát vào mặt viên trung úy. Sự thôi thúc điên cuồng này đưa anh ta vào một nhà thổ, nơi anh ta lăng mạ một cách tàn nhẫn một cô gái điếm trẻ và mắng mỏ cô ta vì tội làm nô lệ và bán linh hồn. Bức tranh bẩn thỉu mà anh ta vẽ ra về cuộc sống tương lai của cô ấy có thể là sự thật nhưng nó được truyền đạt một cách tàn nhẫn, gần như là một bài tập trí tuệ, không có bất kỳ ý định tốt đẹp nào. Anh ta bỏ mặc cô gái tội nghiệp Liza đang khóc nức nở và tự cắn mình. Ồ, anh ta không thể tức giận hơn! Tính xấu xa đó và nhu cầu điên cuồng muốn thống trị người khác đã trút xuống những cá nhân có địa vị thấp kém như cô gái này và người hầu của anh ta. Anh ta làm cô bẽ mặt một cách đáng xấu hổ khi cô đến thăm anh ta để nói về quyết tâm rời khỏi nhà thổ. Anh ấy thú nhận, "Tôi ghét cô ấy như thế nào và tôi đã bị cô ấy thu hút như thế nào vào lúc đó!" DSM-5 có một cái tên cho điều này - Rối loạn nhân cách ranh giới. Tuy nhiên, anh ấy nhận ra sự ưu việt về mặt đạo đức của cô ấy vì cô ấy "đến đây không phải để nghe những tình cảm tốt đẹp mà để yêu tôi, bởi vì đối với một người phụ nữ, mọi sự cải tạo, mọi sự cứu rỗi khỏi bất kỳ hình thức hủy hoại nào, và mọi sự đổi mới đạo đức đều được bao hàm trong tình yêu và chỉ có thể thể hiện trong tình yêu". hình thức đó." Liza ngọt ngào xứng đáng với một người đàn ông tốt hơn.

0 điểm

Tất nhiên, tác giả của cuốn nhật ký và bản thân cuốn nhật ký đều là tưởng tượng. Tuy nhiên, rõ ràng là những người như người viết những ghi chú này không chỉ có thể, mà còn phải tồn tại một cách tích cực trong xã hội của chúng ta, khi chúng ta xem xét các hoàn cảnh trong đó xã hội của chúng ta được hình thành. Tôi đã cố gắng phơi bày trước công chúng một cách rõ ràng hơn những gì thường làm, một trong những nhân vật của quá khứ gần đây. Ông là một trong những đại diện của một thế hệ vẫn đang sống. Trong phần này, có tựa đề "Ngầm", người này giới thiệu bản thân và quan điểm của mình, đồng thời cố gắng giải thích những nguyên nhân khiến anh ta xuất hiện và nhất định phải xuất hiện ở giữa chúng ta. Trong đoạn thứ hai, có thêm những ghi chú thực tế của người này liên quan đến một số sự kiện trong cuộc đời anh ta. Tiểu thuyết được chia thành hai phần (hoặc "các mảnh" như tác giả đề cập đến chúng trong ghi chú giới thiệu của mình). Trong phần đầu tiên, có tựa đề "Ngầm", tác giả tưởng tượng tự giới thiệu bản thân ("Tôi là một kẻ ốm yếu...." - trang 1) ("Nhưng một người tử tế có thể nói về điều gì một cách vui vẻ nhất? Trả lời: Về chính anh ta. Chà, vậy tôi sẽ nói về bản thân mình" - trang 3) và sau đó đi sâu vào việc thể hiện quan điểm sống của anh ấy theo cách thường giống với những lời nói mê sảng của một "kẻ điên", rõ ràng dù anh ấy có thể như vậy. Đôi khi, tôi thấy giọng tường thuật giống với Zarathustra của Nietzsche - điểm khác biệt là Hồi ký viết dưới ngầm cố ý thiếu cấu trúc của ZARATHUSTRA, do đó góp phần tạo nên chất lượng "điên cuồng cuồng nhiệt" của văn bản. Tác giả thường nói trực tiếp với người đọc ở ngôi thứ hai, như thể anh ta đang cố làm cho người đọc đồng lõa. Có lẽ không phải là "đồng lõa", mà tác giả đang đưa người đọc vào "thế giới ngầm" của mình - tác giả thường nói đến thế giới ngầm của mình mà không miêu tả một cách toàn diện nó là gì. Người đọc phải thu thập từ những tham chiếu này rằng "ngầm" của tác giả là một cái gì đó bên trong, một cái gì đó được bảo vệ và cá nhân, một nơi nào đó anh ta ẩn náu... Nhưng nó cũng có thể là nhà tù của tác giả. Trong phần thứ hai, có tựa đề "À Propos of the Wet Snow", tác giả tưởng tượng kể chi tiết một sự cố đã ám ảnh anh ta trong nhiều năm. Giống như phần đầu tiên, mô tả của tác giả về vụ việc không tập trung và bao gồm nhiều tình tiết, thay vì liên quan trực tiếp đến vụ việc đang được đề cập, lại minh họa tính cách của tác giả - hành vi phi lý và những cơn bộc phát cuồng loạn của anh ta ("cuồng loạn" do chính anh ta thừa nhận ).Phần thứ nhất, ngắn hơn phần thứ hai, thường được tái bản mà không có phần thứ hai. Lần đọc đầu tiên của tôi về Hồi ký viết dưới hầm của Dostoevsky chỉ giới hạn ở phần đầu tiên, đã được in lại trong tuyển tập các văn bản Phi lý luận (bao gồm cả Thần thoại về SISYPHUS của Camus). Mặc dù Dostoevsky có trước các lý thuyết về Phi lý, nhưng văn bản của ông thường được trích dẫn (cùng với nhiều tác phẩm khác nhau của Kafka) để minh họa cho sự phi lý của thân phận con người. Thật vậy, tác giả tưởng tượng đã khuất phục trước một sự phi lý có thể dễ dàng bị coi là lỗi của nhân vật anh ta, nhưng phải được coi là triệu chứng của một xã hội bệnh hoạn (trái ngược với dòng mở đầu của THUYẾT MINH: "Tôi là một kẻ bệnh hoạn ...")"Phi lý là thứ không có mục đích.... Bị cắt đứt khỏi nguồn gốc tôn giáo, siêu hình và siêu việt của mình, con người bị mất; mọi hành động của anh ta trở nên vô nghĩa, phi lý, vô dụng." - Eugene Ionesco (trích trong THEATER OF THE ABSURD) Hành động tưởng tượng của tác giả thường có vẻ là sự vùng vẫy tuyệt vọng của một người đàn ông không phương hướng, không mục đích. Với sự khăng khăng hết sức, anh ta cố gắng gán cho một số ý nghĩa, phương hướng hoặc mục đích để giải thích hoặc biện minh cho hành động của mình, nhưng sự khăng khăng của anh ta tiết lộ sự vô lý đằng sau mọi hành động của anh ta - liệu anh ta có đang cố gắng gây ấn tượng với một người đàn ông không chú ý đến anh ta hay không. , một người đàn ông mà anh ấy cảm thấy bị thương; hoặc áp đặt sự hiện diện của anh ấy đối với những người bạn học cũ không thích anh ấy, những người mà anh ấy không thích đến lượt mình. Khi tác giả cố gắng làm điều gì đó theo cách siêu việt, kết quả thật tai hại. Không có lối thoát khỏi sự phi lý của tình trạng của chúng tôi?

Hồi Ký Viết Dưới Hầm là tiền thân của hầu hết các kiệt tác sau này của Dostoevsky như Anh em nhà Karamazov, Tội ác và Trừng phạt và Thằng ngốc. Có những nhân vật trong những cuốn tiểu thuyết đó giống như người anh hùng vô danh trong cuốn tiểu thuyết này, và theo suy nghĩ của tôi, họ là những nhân vật được phát triển tốt hơn. Nhưng việc xuất bản câu chuyện này (ở Epoch, năm 1864) là một thời điểm quan trọng trong văn học: Một số người cho rằng đây là cuốn tiểu thuyết Hiện sinh đầu tiên, có ảnh hưởng đến các nghệ sĩ như Kafka trong “The Metamorphosis”. Một số người xem đoạn độc thoại của anh ấy trong phần đầu tiên đặc biệt như một phiên bản đầu tiên của văn xuôi dòng ý thức, được phát triển sau này bởi các học viên như James Joyce. “Con người dưới lòng đất” có vẻ cay đắng, chắc chắn, bị tách biệt khỏi xã hội, bị xa lánh, nhưng rõ ràng Dostoevsky qua tiểu thuyết này và nhân vật này đang phản ứng với những vấn đề xã hội và văn hóa của thời đại ông. Nhà phê bình văn học Mikhail Bakhtin coi tác phẩm của Dostoevsky như một ví dụ điển hình về việc tiểu thuyết có thể trở thành gì, một “diễn đàn văn hóa” vào thời điểm đó từ nhiều góc độ khác nhau. Tôi thực sự thích Lời nói đầu của Richard Pevear cho bản dịch cuốn tiểu thuyết này của ông, vì nó giúp tôi hiểu cuốn sách hơn trong lần đọc này. Thay vì một bài tiểu luận mà ông thường viết trong thời kỳ này, Dostoevsky sử dụng cuốn tiểu thuyết về người dưới lòng đất của mình như một cách để chứng minh sự phức tạp của bản sắc mà anh ấy thấy còn thiếu trong các ý tưởng về nhân cách và văn hóa Nga. Anh ta đang đáp lại các nhà lý thuyết của chủ nghĩa tư bản công nghiệp VÀ chủ nghĩa cộng sản, cả hai đều hạ giá trị cá nhân, đơn giản hóa anh ta, coi anh ta như một bánh răng trong một cỗ máy tư tưởng nào đó, một thứ gì đó được xã hội phát triển để cải thiện nó. Tuy nhiên, Pevear cho biết Dostoevsky đang phê bình một cuốn tiểu thuyết nổi tiếng đương thời, What Is To Be Done? Bởi N.G. Chernyshevsky, khẳng định “chủ nghĩa vị kỷ duy lý”, một sự phỏng theo khái niệm “tư lợi được khai sáng” của những người theo chủ nghĩa thực dụng người Anh. đã trở thành cẩm nang cho các nhà hoạt động xã hội thời đó, cho rằng nhân loại có thể hạnh phúc nếu một người theo đuổi những ham muốn vật chất của mình và bị từ chối ý chí tự do. Hình ảnh trung tâm của xã hội hạnh phúc này là một cung điện pha lê (khiến tôi nhớ đến Nhà thờ pha lê của Robert Schuller như một hình ảnh về tư lợi thiêng liêng—hay chủ nghĩa tư bản Cơ đốc giáo—đã rất hấp dẫn vào những năm 1990 đối với rất nhiều Cơ đốc nhân giàu có, mặc dù vẫn còn nhiều nhà thuyết giáo vĩ đại mang theo ngọn đuốc của Schuller). Nhưng, Dostoevsky đã nhìn thấy và chứng minh trong cuốn tiểu thuyết của mình, và phần nào chứng minh tiềm năng của chính cuốn tiểu thuyết, rằng các nhà cách mạng xã hội thời bấy giờ (Lenin là một người ghét cách viết và suy nghĩ của Dostoevsky) không nhìn thấy sự phức tạp của con người cần được bảo tồn nếu muốn cuộc sống tiếp tục phong phú và rộng mở. Phải chăng sự mâu thuẫn và phức tạp là vấn đề cần tháo gỡ, hay đó chính là bản chất của con người? Chernyshevsky - và Lenin và những người khác là môn đồ của ông - nghĩ về cái trước, và tìm kiếm sự cố định trong bản chất con người, một “con người hành động không phân chia” và Dostoevsky nghĩ về cái sau, mặc dù ông biết “sự chuyển động bên trong” không ngừng và đôi khi dữ dội của tâm trí cũng có thể dẫn đến đau khổ. Dostovesky ghét hệ tư tưởng và những giả định mang tính bản chất của nó về bản chất con người, và trong cuốn tiểu thuyết của ông đã chứng minh rằng con người không bao giờ tĩnh tại, và đối với ông, đó là một điều tốt. Anh ta thích rượu, phụ nữ và cờ bạc, và mặc dù những thứ này thường xuyên khiến anh ta (và cuối cùng) bị hủy hoại, nhưng anh ta luôn thích ở bên ngoài và ngầm hơn là một phần của xã hội thoải mái, dễ đoán, tìm cách loại bỏ sự khác biệt và khác biệt. “Giá trị” đối với ông là tinh thần và thẩm mỹ so với cái có thể tính toán, đánh giá một cách logic và hợp lý theo hệ thống phân loại và lý thuyết. Theo quan niệm của chủ nghĩa hiện đại và khai sáng về việc loại bỏ chiến tranh và thói xấu thông qua sự tiến bộ của nền văn minh chắc chắn sẽ thất bại, như ông thấy. Cuốn sách này hay, với một nhân vật trung tâm mạnh mẽ tạo nền tảng cho những cuốn tiểu thuyết sau này (và tôi nghĩ là hay hơn) của anh ấy, nhưng đây là một cuốn sách khá tuyệt vời theo đúng nghĩa của nó. Phần thứ hai tập trung vào nỗ lực giải cứu một cô gái điếm, đây là điều đặc trưng trong tiểu thuyết của Chernyshevsky và các tác phẩm văn học khác cùng thời, và là điều mà Dostoevsky châm biếm gay gắt. Bên dưới một số cay đắng hiện sinh của nhân vật chính là một kiểu giọng điệu hài hước chế nhạo những người theo chủ nghĩa tự do cũng như những người theo chủ nghĩa hư vô vì muốn tạo ra những hệ thống hoàn hảo cho sự tăng trưởng và phát triển. Thật thú vị khi đọc nó sau Con đường xây dựng vượt thời gian và Con báo tuyết của Alexander, những cách tương tác hữu cơ và Phật giáo hơn với thế giới. Tôi đang đọc lại Tội ác và Trừng phạt!