Ra đời vào năm 2002, cuốn tiểu thuyết Hình Hài Yêu Dấu (The Lovely Bones) bất ngờ trở thành một hiện tượng bán chạy tại Hoa Kỳ thời điểm ấy khi mạnh dạn đề cập đến một chủ đề thời sự không hề mới mẻ nhưng vô cùng nhạy cảm xoáy vào ác mộng kinh hãi nhất của mọi gia đình: vấn nạn xâm hại tình dục ở trẻ em. Dưới ngòi bút tài năng của nhà văn mới Alice Sedold, câu chuyện bi thảm được xây dựng từ nỗi đau buồn và sự đấu tranh tuyệt vọng của một gia đình phải đối mặt khi mất đi đứa con bé bỏng của mình trở thành một cuốn tiểu thuyết tràn ngập ký ức, niềm hi vọng, thậm chí là niềm vui và sự chữa lành. Tác phẩm thổi vào tâm hồn người đọc một màn sương âm u đìu hiu lạnh giá của cái chết nhưng dần sưởi ấm trái tim họ bằng thứ ánh sáng rực rỡ gọi là thiên đường.
Câu chuyện diễn ra trong những năm 70 của thế kỷ XX, thời kỳ mà công nghệ trinh thám còn vô cùng lạc hậu và lực lượng cảnh sát thời này vẫn còn thiếu kinh nghiệm phá án. Cuốn tiểu thuyết bắt đầu với giọng nói của Susie Salmon, mười bốn tuổi, giờ đây đã ở trên thiên đường. Cô bé từ chốn lạ lẫm này kể về định mệnh của mình, bằng cảm xúc tươi tắn tràn đầy tinh thần của một đứa trẻ đang lớn, về vụ hãm hiếp và giết người mà gã hàng xóm bệnh hoạn gây ra cho mình. Với 26 chương sách, tác phẩm để lại cho người đọc nỗi ám ảnh kinh hãi về những sự kiện có thật vẫn hằng ngày rình rập âm thầm xảy ra trong cuộc sống chúng ta.
Tóm tắt nội dung
Susie qua đời trong một hoàn cảnh đau đớn, ắt là cái chết kinh hoàng nhất
mà không một ai ngờ đến, khi bản tính tò mò thích thám hiểm của em bị mắc bẫy kế
hoạch của tên biến thái dụ dỗ khám phá căn hầm bí ẩn được đào giữa một cánh đồng
ngô rộng lớn hiu quạnh trong vùng. Kẻ hàng xóm Harvey đơn độc mất nhân tính đã
tàn nhẫn hãm hại em, hắn tàn bạo tước đoạt sự ngây thơ trong sáng hồn nhiên của
cô bé rồi nhẫn tâm tước
đi tương lai đầy hứa hẹn của một cô gái trẻ nhiều tham vọng. Susie bất lực kêu
la giãy giụa trong khốn khổ cùng cực, em nhớ về mẹ, nhớ cảnh gia đình sốt ruột
mong ngóng em trở về nhà đúng bữa tối trong lúc thể xác bị cưỡng đoạt tàn bạo
dưới một căn hầm bí ẩn tăm tối ẩm mốc, và rồi linh hồn em rời dương thế, thoát
khỏi thân xác rời rạc của những mảnh cơ thể bị chặt khúc và chôn vùi dưới một
cái hố sâu hun hút, ngoại trừ một tấm xương khuỷu tay vô tình bị bỏ quên ở lại
cánh đồng.
Không có gì là chắc chắn!
Câu nói được sử dụng rất nhiều lần trong cuốn tiểu thuyết này chính là
niềm an ủi lẫn nhau của bố mẹ Susie nhằm vực dậy tinh thần để tiếp tục nuôi dưỡng
niềm hi vọng tìm thấy con gái. Những tuần sau cái chết rùng rợn, Susie theo dõi
cuộc sống trên Trái biến chuyển như thế nào khi không có mình – cô lắng nghe những
người bạn chung trường tung tin đồn về sự mất tích của bản thân, đau xót thầm
thương ba mẹ chết lặng từng ngày nhưng phải tiếp tục tồn tại để nuôi hi vọng
tìm thấy con gái, đột nhập vào ý nghĩ thâm sâu và hành động tàn độc của kẻ giết
người đang cố gắng che giấu dấu vết của mình. Nhiều tháng trôi qua không kết quả,
Susie chứng kiến cuộc hôn nhân của cha mẹ gặp nhiều trục trặc khó khăn vì mất
mát. Người bố và người mẹ có cách ứng xử hoàn toàn mâu thuẫn nhau: một mặt, cha
cô chọn cách đối mặt với nỗi đau bằng mọi nỗ lực tìm ra chứng cứ; đồng hành với
người bố là nỗi cô độc, dù không có chứng cứ thuyết phục, không hề nhận được sự
ủng hộ của cảnh sát, ông vẫn đánh hơi được sự bất an nham hiểm của kẻ hàng xóm
Harvey đồi bại và không ngừng từ bỏ hi vọng lật tẩy được nhân tính kẻ ác; thì mặt
khác mẹ cô lại quá yếu đuối để có thể đối mặt với sự bất hạnh này, bà tìm cách
lẩn trốn mớ cảm xúc dằn vặt bằng việc chấp nhận rằng sẽ không bao giờ tìm được
hung thủ và rời xa người bố để đi tìm những khoái lạc với người đàn ông khác nhằm
giải tỏa tâm trạng rối bời.
Những thành viên còn lại trong gia đình cũng có nhiều sự thay đổi đáng kể về mặt nhận thức; em gái mười ba tuổi, Lindsey giờ đây thay Susie gánh vác trọng trách chị cả hàn gắn mối quan hệ vốn rất mong manh của gia đình Salmon; Lindsey đủ lớn để hiểu được sự mất mát và cố gắng nỗ lực để trở nên mạnh mẽ hơn nhưng không ngừng thương nhớ người chị mỗi ngày, còn đứa em trai bốn tuổi Buckley thì dần dần hiểu được ý nghĩa của sự biến mất đột ngột đến từ một thành viên trong gia đình.
Với lòng trắc ẩn, sự khao khát và mong muốn giải thoát những người mình yêu thương khỏi cảm giác tội lỗi đày đọa họ mỗi ngày, từ trên cao, Susie theo dõi từng người họ chiến đấu vượt qua đau buồn và bắt đầu hàn gắn. Cha cô bắt tay vào một nhiệm vụ đầy rủi ro để gài bẫy kẻ giết con gái mình với sự ủng hộ thầm lặng nhưng kiên quyết của em gái cô; công cuộc phá án của người bố sau đó đã thất bại thảm hại và khiến ông bị trọng thương. Nhưng điều đó càng thúc đẩy Lindsey tin vào ý chí của cha mình, cô gái trẻ mười ba tuổi lặng lẽ thực hiện một kỳ tích của sự táo bạo bất ngờ đáng kinh ngạc, cô đột nhập vào nhà của kẻ giết người, tận dụng lúc tên này ra khỏi nhà nhằm hi vọng tìm được chứng cứ cho việc buộc tội Harvey có dính líu tới cái chết của chị gái mình. Harvey bắt quả tang Lindsey đang rình mò trong căn nhà nhưng thất bại khi không thể đuổi kịp cô bé, Lindsey lúc này chạy về nhà cầm trong tay tấm bản đồ dẫn đến căn hầm ở cánh đồng ngô, còn kẻ giết người lập tức lên kế hoạch che mắt cảnh sát và bỏ trốn. Tên hàng xóm đồi bại Harvey sau này kịp thời bỏ trốn vì sự lơ đễnh của cảnh sát, nhưng tiếng tăm xấu bắt đầu lan rộng ở khu vực rồi bỏ mạng vì bị trượt chân xuống vực trong lúc mải mê gạ gẫm một cô gái khác. Trên cao Susie cùng những linh hồn từng bị Harvey hãm hại được mãn nguyện siêu thoát, Susie được gặp lại ông nội của mình và luôn thầm lặng theo dõi và cầu nguyện cho những người thân yêu dưới trần thế.
Nỗi đau trong tim chúng tôi đổ vào nhau như nước san
từ ly này qua ly khác. Mỗi lần kể chuyện mình, tôi lại bớt được một giọt nhỏ
đau thương. Ngày hôm ấy tôi biết tôi muốn kể lại câu chuyện của gia đình mình.
Bởi vì những chuyện kinh hoàng ở trần thế là điều có thật và diễn ra từng ngày.
Nó như bông hoa hay mặt trời kia, không ai và không có cách nào ngăn ngừa hay
trấn áp được.
Thế giới nhiệm màu giữa cái sống và cái chết
Quan điểm của tác giả về thế giới bên kia rất lạc quan; Alice Sedold tin rằng mọi người đều có phiên bản thiên đường của riêng họ với những ước nguyện sở thích khác nhau, trong khát vọng của Susie, thì đó là một sân thể thao song lập, một trường trung học không có nam sinh. Thiên đường của Susie thật mầu nhiệm, lạc quan, hạnh phúc và đồng cảm, trái ngược hẳn với những đau đớn mà em đã trải qua tại dương thế. Ở đây, Susie gặp gỡ những người bạn, trạc tuổi có, lớn tuổi có, họ là những nạn nhân mắc kẹt trong sự dằn vặt mòn mỏi tìm ra công lý cho bản thân, họ chia sẻ cùng nhau nỗi bất hạnh về món nợ chưa được giải đáp ở trần thế, họ trở thành niềm an ủi tinh thần cho những tâm hồn lạc lõng bơ vơ nhớ nhung hơi ấm gia đình. Thế giới mà Susie đang ở, không tàn độc như chốn trần gian nhưng không thanh thản như xứ thiên đàng; em vẫn chưa yên tâm giải thoát bản thân khỏi tình cảnh xung khắc giữa việc ở lại để đòi công lý hay rời đi và bỏ lại mọi uất ức phía sau. Mọi thứ Susie từng mong muốn khi còn sống đều xuất hiện ngay khi cô ấy nghĩ đến từ lúc đặt chân đến mảnh đất diệu kỳ này - ngoại trừ điều cô ấy mong mỏi nhất: được trở lại với những người cô ấy yêu quý trên Trái Đất.
Hình Hài Yêu Dấu là một hành trình đầy cảm xúc đưa người đọc đến những giọt nước mắt, giận dữ, hi vọng và yêu thương. Tất cả chúng ta luôn tự tin khẳng định rằng những người sống hướng thiện thì hạnh phúc tự khắc tìm đến nhưng thầm bí mật hiểu rằng sự thật cuộc sống không phải luôn như vậy; và thông điệp khó chịu này liên tục được gửi gắm xuyên suốt câu chuyện, nó phản ánh tâm lý chủ quan của cộng đồng luôn phớt lờ hiện thực khách quan rằng cái thiện và cái ác luôn tồn tại song song và những điều tồi tệ vẫn luôn rình rập lấn át điều tốt. Để đưa hai sắc thái đen tối và phức tạp - giết người bạo lực và thế giới bên kia - và biến chúng thành một câu chuyện mang tinh thần phong phú và chiều sâu cảm xúc mà không một lần chìm vào sự rùng rợn hoặc tuyệt vọng là một thành tựu đáng kể của tác giả Alice Sedold, và hơn hết sự am hiểu sâu sắc của người kể chuyện về hành vi và bản ngã của con người chính là nhân tố chính tạo nên sự cuốn hút của cuốn tiểu thuyết này.
Tình yêu là sức mạnh vĩ đại nhất
Cuộc đấu tranh của tình yêu cũng là một trong những chủ đề xuất sắc xuất
hiện trong cuốn tiểu thuyết này. Cho dù có nhiều tình tiết hư cấu, tình yêu
luôn là thứ tình cảm mãnh liệt nhất vượt qua cả sự giới hạn của niềm tin.
Tôi đã phải chịu đau đớn vì những bàn tay
không hề biết đến dịu dàng. Nhưng sau khi tôi chết, mặt trăng rọi một luồng ánh
sáng xoáy và chớp chớp lên tận thiên đường của tôi – đó là nụ hôn của Ray
Singh.
Đấy là thứ tình yêu xuất phát từ sự ngây ngô đáng trân quý chuyển hóa
thành kết nối dục vọng hình thành giữa hai người bạn trạc tuổi nhau học chung
trường – Susie và Ray. Susie và Ray phải lòng nhau trong những khoảnh khắc vô
tình nhưng xao xuyến, hai người là nụ hôn đầu của nhau, trao cho nhau những cảm
xúc dạt dào trong sáng nhất của lứa tuổi học trò. Từ cái chết của cô bé, Ray
không bao giờ ngừng nghĩ, ngừng dằn vặt bản thân nhung nhớ người mình yêu;
Susie ở trên thiên đường cũng không bao giờ yên ổn, cô luôn dõi theo Ray với một
lòng ngưỡng mộ khao khát được chạm đến trái tim Ray một lần nữa. Trong một chi
tiết vô cùng hư cấu, Susie được trở về trần thế lần thứ hai, hòa nhập linh hồn
mình trong thế xác của một bạn nữ tên Ruth, tìm đến Ray và trao cho cậu bé nụ
hôn nồng nhiệt nhất của tuổi trẻ cùng khát vọng dục cảm cuồng nhiệt nhất của tuổi
mới lớn.
Miệng thì trả lời là có hai đứa con. Nhưng
trong thâm tâm em vẫn nói là ba đứa. Lúc nào em cũng thấy phải xin lỗi nó về
chuyện đó… Em nhìn đâu cũng thấy nó… Có khi em thấy mái tóc nó, nhưng nhìn lại
thì khuôn mặt không khớp. Hoặc em thấy hình dạng nó hay tướng nó đi đứng.
Tình yêu của cha mẹ đối với con cái là tình yêu lớn nhất từ trước đến
nay, bố mẹ luôn làm bất cứ điều gì để dành những gì tốt nhất cho con cái của họ.
Cha mẹ của Susie rất yêu thương con cái của họ và họ luôn yêu quý Susie mặc dù
cô ấy đã chết; chính tình yêu thương mãnh liệt này đã tiếp cho cha của Susie
linh tính và sức mạnh phi thường để tìm thấy kẻ hãm hại con gái mình, và kéo
người mẹ tỉnh ngộ khỏi giấc mộng ảo tưởng tội lỗi để nối lại tình cảm gia đình
thậm chí hạnh phúc hơn trước.
Mặc dù đã tìm được lời giải đáp cho những biến cố, tám năm sau, không
nhân vật nào có thể duy trì một cuộc sống bình thường như cũ, hình bóng của
Susie vẫn hiện hữu trong từng suy nghĩ của họ và là động lực lớn nhất để họ sống.
Cái kết điển hình mà độc giả thường bắt gặp trong các mẩu truyện tình cảm “tất
cả đều sống hạnh phúc mãi mãi về sau” không hề phù hợp trong hoàn cảnh này,
nhưng câu chuyện vẫn tạo được hiệu ứng “kết thúc có hậu” cho các nhân vật, nhằm
làm nổi bật triết lý mà tác giả muốn truyền tải rằng cuộc sống này có thể khủng
khiếp nhưng đồng thời vẫn thật tuyệt vời, rằng kể cả là nơi tăm tối nhất thì hi
vọng vẫn được thắp lên.
Lời kết
Với một chủ đề được đánh giá là quá đen tối và bạo lực thì nội dung và
tinh thần câu chuyện lại được xây dựng bằng chất liệu vô cùng ấm áp, hồn nhiên
mang hơi hướng ủy mị. Nửa phần đầu của cuốn sách đã làm rất xuất sắc nhờ gây dựng
được một bối cảnh rùng rợn đáng sợ và dấy lên nhiều cảm xúc của người đọc,
nhưng gây bối rối và sao nhãng ở những phần cuối vì việc dồn ép quá nhiều chi
tiết khiến cái kết trở nên thiếu tập trung (và đây được đánh giá là một trong
những điểm yếu của mạch truyện từ ý kiến của một số độc giả). Nhưng nhìn chung,
cá nhân tôi, Hình Hài Yêu Dấu là một
cuốn sách rất nhân văn; với khả năng tạo dựng niềm cảm thông sâu sắc cho những
mảnh đời bất hạnh cũng như cách truyền đạt thông điệp nhiều lớp nghĩa, tôi thấy
đây là một cuốn tiểu thuyết đáng đọc và xứng đáng đứng ở vị trí cao trong kho
tàng văn học viễn tưởng nhờ khả năng truyền tải nhịp nhàng các chi tiết tưởng
tượng hão huyền nhưng vẫn có tác động lớn đến niềm tin của con người.
Review chi tiết bởi: Diệu Anh – Bookademy.
Cuốn sách "Hình Hài Yêu Dấu” đã mang đến cho người đọc nhiều cảm xúc và trải nghiệm đầy lôi cuốn. Bắt đầu với cái chết đầy thương tâm của Susie, một cô bé 14 tuổi, nạn nhân của nạn xâm hại tình dục trẻ em, đã bị sát hại, từ đó thổi một cơn gió lạnh buốt, đen tối vào cả tác phẩm. Tuy nhiên, nếu cho rằng đây chỉ là một cuốn tiểu thuyết ảm đạm khó đọc thì bạn đã nhầm. Chính làn sương điều hiu tác giả thổi vào lại hóa thành ánh nắng sưởi ấm trái tim như đến từ thiên đường. Từ nỗi đau tinh thần sau khi đứa con nhỏ ra đi, gia đình cô bé đã dần lấy lại hy vọng, chấp nhận buông bỏ quá khứ và hướng đến một tương lai hạnh phúc phía trước.