Đối với một tác giả được giới văn học đánh giá là cây
bút khá am hiểu tâm lí con người, Phạm Duy Nghĩa đã có những trang viết sắc sảo
về đời sống tâm hồn vốn “bí ẩn hơn đêm”
(Xuân Diệu) của các nhân vật. Hơn thế, nhà văn còn thể hiện biệt tài của mình
qua việc nắm bắt những khoảnh khắc tâm lí mong manh nhất trong sâu thẳm mỗi con
người.
Truyện ngắn Cơn mưa hoa mận trắng được Phạm Duy Nghĩa sáng tác vào khoảng giữa tháng 8 năm 2004. Tác phẩm đã nhanh chóng giành giải nhất trong cuộc thi truyện ngắn của tuần báo Văn Nghệ - Hội Nhà văn được tổ chức cùng năm đó. Đây là một câu chuyện viết về người giáo viên cắm bản - những người tuổi đời còn rất trẻ, nhưng đã tình nguyện vượt rừng, vượt suối đến nơi khó khăn nhất để “gieo” chữ.
Bên cạnh một công việc vô cùng ý nghĩa, là cuộc sống hằng ngày phải đối đầu với cái lạc hậu, sự buồn chán, cô đơn và hơn hết là bản năng muốn bứt phá của những con người cô đơn giữa thiên nhiên rộng lớn.
Nhân vật chính trong truyện là cô giáo Thuận, một người phụ nữ đã có gia đình. Chính vì đã có chồng, đã “biết mùi đời” nên nỗi thèm khát bản năng cũng mãnh liệt gấp vạn lần so với những cô gái trẻ. Hoàn cảnh sống xa chồng đã khiến nhu cầu ấy ngày càng khủng khiếp, từ đó, phép thử về nhân cách do tình huống mà tác giả tạo ra càng trở nên ngặt nghèo hơn cho nhân vật.
Mở đầu truyện ngắn, chúng ta sẽ thấy tác giả rất thành công khi khai thác sâu vào nỗi cô đơn của cô giáo Thuận. Sống giữa bốn bề núi rừng quanh năm mây phủ, những thiếu thốn về vật chất dường như không thấm vào đâu so với sự thiếu thốn về tinh thần, tình cảm mà Thuận phải chịu đựng. Giữa không gian bao la của đất trời, con người cảm giác như mình đang bị bỏ rơi, bị đẩy vào một môi trường xa lạ, bị cô lập và bị lãng quên.
Đối mặt với căn bệnh “thèm người” chính đáng luôn đeo bám, con người phải gồng mình chống trả lại nỗi cô đơn cứ lớn dần từng ngày từng giờ. Người đàn bà này đã là một người vợ, là một người mẹ, nên sau khi trải qua cảm giác của hạnh phúc lứa đôi thì cuộc sống “đi trong mưa gió, sương mù, ngã giúi mặt xuống bùn lầy nhầy phân ngựa” nơi vùng cao thật sự là một thách thức lớn đối với chị.
Và sự xuất hiện của Kiên – “cậu sinh viên trẻ trung, nhiệt tình”, cậu bước đến “như gió xuân thổi vào cuộc sống đầy sương mù của Thuận”. Chính thời khắc ấy, Kiên cũng vô tình đánh thức bản năng phụ nữ mà sự cô độc đã khống chế chị bao lâu nay. Đối với Thuận “những đêm vùng cao của người giáo viên cắm bản thật là dài”. Chị cũng chỉ là một người đàn bà bình thường với những khao khát đời thường. Một nhu cầu kiếm tìm sự chia sẻ trong cõi người rộng lớn cũng dần được hiện diện rõ từ đây.
Dù cố kìm nén như thế nào thì chị cũng không thể loại bỏ được nỗi cô đơn mỗi ngày cứ ám ảnh lấy mình: “Đã bao ngày chị là cái cây chết khô chết khát chờ đợi một cơn mưa tươi nhuần”. Phạm Duy Nghĩa đã khắc họa tinh tế hình tượng con người với cái tôi mạnh mẽ song vô cùng yếu đuối, mãi dấn thân, cam chịu của cô giáo Thuận và cậu thực tập sinh trẻ tuổi.
Không gian thiên nhiên hữu tình trong truyện ngắn Cơn mưa hoa mận trắng đã làm nền cho một câu chuyện tế nhị mà sâu sắc. Đó là cuộc đấu tranh giữa bản năng và lý trí, giữa một người đàn bà đang khao khát tình yêu đôi lứa và một chàng sinh viên tràn trề sức trẻ và lý tưởng. Bối cảnh trong truyện Phạm Duy Nghĩa có thể là một cách tái hiện lại những ngày đã rất xa xôi khi anh còn làm giáo viên cắm bản ở một vùng biên ải. Đời sống của những người giáo viên xuất thân từ đồng bằng ở vùng núi cao heo hắt ấy, có lẽ, chỉ những người trong cuộc như nhà văn mới thấm thía được. Đây có lẽ cũng là chất liệu để anh viết nên những truyện ngắn khắc khoải đến vậy.
Nếu nói Cơn mưa hoa mận trắng là cuộc đấu tranh với cái xấu thì sẽ thấy “Trong một khoảnh khắc ta có thể bạc tóc cùng với sự giằng xé của nhân vật ở phút cuối”, theo Hữu Thỉnh nhận định. Con người trong truyện ngắn của Phạm Duy Nghĩa - những con người mãi thuộc phần thánh thiện, dù họ ở lứa tuổi, nghề nghiệp, trình độ, địa vị xã hội nào. Cho dù con người ấy có bị đắm chìm trong những sự nổi loạn xấu xa nhất, bị bơ vơ lạc loài giữa thế giới bao la thì họ cũng sẽ tìm cách vùng vẫy mà quay đầu trở về với con đường trong sáng, thiện lương. Bởi lẽ ấy, nhà văn Sương Nguyệt Minh đã từng nói quá lên rằng “Thậm chí chỉ bằng truyện ngắn Cơn mưa hoa mận trắng, Phạm Duy Nghĩa đã là một tác giả, một nhà văn đích thực”.
Lời kết:
Cơn
mưa hoa mận trắng là một xã hội nhỏ được tách biệt khỏi thế giới hiện đại.
Bối cảnh truyện diễn ra sau cuộc chiến tranh của đất nước, nhưng mở đầu cho một
cuộc chiến mới – chiến tranh của con người với chính bản thân họ. Khi văn học
không còn phục vụ cho kháng chiến thì đời sống riêng tư của con người cũng dần
được xem trọng và khai thác nhiều hơn.
Đây là một cuốn sách với đề tài đời sống rừng núi mà bạn nên thử đọc. Bên cạnh một công việc cao cả, độc giả sẽ còn hiểu rõ thêm về nỗi khổ tâm sâu kín của những người giáo viên cắm bản. Đến với tác phẩm này, bạn đọc sẽ được mở mang thêm tầm mắt khi chứng kiến nỗi khao khát mãnh liệt của một con người trong vấn đề riêng tư, tế nhị mà chính đáng nhất. Một sự nổi loạn mà có thể đã từng diễn ra trong chính mỗi con người của chúng ta, mà bản thân đôi khi đã không để ý đến nó.
Hình
ảnh: Ngọc Diệp
--------------------------------------------------
Theo
dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link:
Bookademy
(*)
Bản quyền bài viết thuộc về Bookademy - Ybox. Khi chia sẻ hoặc đăng tải lại,
vui lòng trích dẫn nguồn đầy đủ "Tên tác giả - Bookademy." Các bài
viết trích nguồn không đầy đủ cú pháp đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.
Cuốn sách “Cơn Mưa Hoa Mận Trắng” mang đến cho độc giả những cảm xúc đầy xúc động về tình người và tình đồng nghiệp. Tác giả đã kể lại câu chuyện về cuộc sống của những người dân tộc thiểu số vùng cao Tây Bắc, qua đó tìm kiếm và lan tỏa tình yêu và ý nghĩa cuộc sống. Những nhân vật trong sách đều là những con người sẵn sàng giúp đỡ lẫn nhau để vượt qua khó khăn. "Cơn Mưa Hoa Mận Trắng" cũng tập trung vào việc giới thiệu văn hóa và truyền thống của người dân vùng cao, giúp độc giả hiểu rõ hơn về vùng đất này. Cuốn sách là một hành trình tìm kiếm tình yêu và ý nghĩa cuộc sống, đáng để đọc và cảm nhận.