Chết Ở Venice Reviews

“Chết ở Venice", kiệt tác thời kỳ đầu của ông, mô tả sự tìm kiếm tình yêu và cái đẹp giữa một xã hội mà sự cao cả đang suy đồi. Gustav von Aschenbach, một nhà văn thành công nhưng cô độc, tìm đến thành phố Venice để lánh đời, nhưng chuyến đi đã trở thành một bi kịch về tình yêu khi ông bị một cậu thiếu niên Ba Lan xinh đẹp hớp hồn. Ông nhận ra mình bị trói chặt vào cái thành phố ngập nắng đầy mê hoặc và hoan lạc này cũng như sự mục ruỗng kỳ quái khi thành phố dần xuôi tay trước một dịch bệnh bí ẩn.

Venice “ thành phố tình yêu”, sở dĩ nó có tên gọi như vậy bởi vì không ai có thể chối bỏ cảm giác yêu và thèm yêu mà nó mang lại. Tác giả Thomas Mann đã khắc rất rỏ cảm giác đó qua nhân vật Aschenbach một nhà văn kiệt tác lúc bấy giờ.

Tác giả Thomas Mann ( 1875-1955) là văn hào người Đức, ông đã đoạt giải Nobel Văn học vào năm 1929, với lối hành văn sinh động, với một tâm hồn yêu cái đẹp nhưng đồng thời trong những án văn của ông cũng ẩn giấu nụ cười mỉa mai thâm thuý.

Chết ở Venice là kiệt tác thời kỳ đầu của ông, xuyên suốt tác phẩm là cảm giác chân thực của một nhà văn bị hớp hồn bởi cậu bé xinh đẹp người Ba Lan và sự xuôi tay của thành phố trước một dịch bệnh. Chết ở Venice là một tác phẩm miêu tả tình yêu hay đến bệnh hoạn. Tác phẩm nói về nhà văn Gustav Aschenbach-một người đang ở đỉnh cao của sự nghiệp văn chương với tâm hồn yêu nghệ thuật và luôn khắc khe với chính mình để giữ bản thân khỏi những hoan lạc của những cảm xúc bồng bột và khi cuộc đời đang ở tuổi xế chiều, ông bị dằn vặt bởi những nổi lo âu thầm kín về cuộc sống, nghệ thuật…Đó cũng là lý do mà ông quyết định đi đến Venice nơi mà ông coi là quê hương thứ hai của mình để vén màng tìm kiếm lối thoát và thừa nhận những cảm xúc của mình.

Ngay trong chuyến du lịch đến Venice ông đã miêu tả cho chúng ta thấy những cảnh vật đặt trưng ở đó như Cung điện, cây cầu Than Thở, hàng cột đội tượng thiên thần và tượng sư tử dọc bờ các con kênh đào, hơn nữa là người lái những chiếc gondola đen bóng miệng thì đang hát cho khách đang du ngoạn trên các dòng kênh trong nội thành thành phố, một thứ rất đặc trưng ở Venice. Ngay khi vừa đến ông liền bắt một chiếc gondola để sang đảo Lido nơi mà ông sẽ bắt gặp được cậu con trai út trong gia đình những người Ba Lan tên là Tadzio, câu bé được ông miêu tả bằng những từ ngữ đẹp đẽ nhất trần đời “ Gương mặt cậu - trắng muốt và mang một vẻ kính đáo thanh tao, được mái tóc vàng óng ánh như mật ong bao quanh, với sống mũi thẳng thanh tú, cái miệng đáng yêu chúm chím, sắc mặt nghiêm trang và thánh thiện”.  Suốt những ngày ở Venice công việc hằng ngày của ông là bám theo cậu bé thiếu niên xinh đẹp đó khắp các nẻo phố, trong mắt Aschenbach lúc đó cậu bé như là tín ngưỡng của cuộc đời mình, cậu bé như mở ra lối thoát, và mang đến sức sống cho tâm hồn già cõi của ông. Ngay cả khi thành phố đang sộc lên mùi dịch bệnh thì ông lại lựa chọn ở lại vì cậu bé cho dù cậu bé chưa từng chú ý đến sự tồn tại của ông. Tình yêu mà nhà văn dành cho Tadzio xuất phát từ bản năng thuần tuý của con người nhưng song song đó cũng được nuôi dưỡng bởi ảo tưởng của người nghệ sĩ về cái đẹp, tình yêu đó như con dao hai lưỡi vừa cho tâm hồn ông sống dậy và cũng vừa dìm chết người đàn ông trong sự khoái lạc.

Cuối quyển sách là sự ra đi nhẹ nhành của ông, ông bỏ lại mạng sống của mình ở Venice cũng giống như ông bỏ lại mạng sống của mình trong tình yêu, nơi mà mang lại cho ông sự yêu cuồn nhiệt của tuổi trẻ. Tác phẩm không chỉ nói về tình yêu đơn thuần mà còn lên án xã hội Châu Âu lúc bấy giờ sẳn sàng vì lợi ích riêng mà đẩy những người vô tội vào con đường chết.

Tôi rất ấn tượng với cách viết của Thomas Mann, cách ông đan xen, vận dụng Thần Thoại Hy Lạp vào câu văn thật tài tình, và với một đứa dành niềm yêu thích to lớn với Thần Thoại thì cuốn sách này thật hợp với tôi. Đây là lần đầu tiên trong đời tôi đọc một cuốn sách mang hướng "đam mỹ" nhưng một cách nào đó đặc biệt mà tôi biết rằng nó không giống "đam mỹ" tôi từng đọc của Trung Quốc. Ở đây, tác giả nhắn nhủ nhiều điều mà tôi nghĩ rằng ông cũng nhắn nhủ và thể hiện cảm xúc với một phần con người của chính ông.

Nếu đề cập đến việc một người đàn ông vừa tuổi ngũ tuần đem lòng say mê một cậu bé xinh đẹp, chắc hẳn ai cũng cảm thấy có gì đó "ghê tởm". Song nếu nhìn vào từng hoàn cảnh cụ thể, và hoàn cảnh cụ thể ở đây là "Chết ở Venice" ta sẽ thấy đây là một tình yêu thầm lặng, một tình yêu định nghĩa đúng bản chất của con người ấy, một tình yêu không cưỡng cầu đáp lại nhưng vô cùng mãnh liệt, luôn mong muốn nhìn thấy người thương, một tình yêu cho con người ấy động lực để ở lại cái thành phố chết chóc của bệnh thổ tả hoành hành. Và một tình yêu mà cái đẹp và hình thức là một sự quyến rũ không lối thoát.

"Chết ở Venice" viết về khởi đầu đầy sức sống nhưng kết thúc đầy đau đớn của tình yêu - một tình yêu mà người ta còn dị nghị nhưng chính con người lỗi lạc, luôn công hiến vì nghệ thuật, người với sự kỉ luật ngàn vàng, nền nã và nghiêm khắc phải khuất phục. Thật vậy, trong mỗi người luôn có hai phần, "con" và "người", khi "người" chế ngự được ta, tôi luyện cho ta những phẩm chất đáng quý thì đâu đó "con" vẫn đang chực chờ để bộc lộ, để khao khát thỏa mãn cái đam mê đôi khi thật điên rồ và biết trước kết cục chẳng tốt đẹp gì.

"Chết ở Venice" viết về khởi đầu đầy sức sống nhưng kết thúc đầy đau đớn của tình yêu - một tình yêu mà người ta còn dị nghị nhưng chính con người lỗi lạc, luôn công hiến vì nghệ thuật, người với sự kỉ luật ngàn vàng, nền nã và nghiêm khắc phải khuất phục. Thật vậy, trong mỗi người luôn có hai phần, "con" và "người", khi "người" chế ngự được ta, tôi luyện cho ta những phẩm chất đáng quý thì đâu đó "con" vẫn đang chực chờ để bộc lộ, để khao khát thỏa mãn cái đam mê đôi khi thật điên rồ và biết trước kết cục chẳng tốt đẹp gì.

Điều đầu tiên làm tôi chú ý ở tác giả đó là ông và một nhà văn yêu thích khác của tôi là Guillaume Musso có cùng ngày sinh tháng sinh ( 06/06). Không những vậy, ông và Erich Maria Remarque ( một cây bút tuyệt vời) cũng đều mang quốc tịch Đức, nhưng sau đó bị trục xuất và đều định cư ở Thụy Sĩ cho đến khi mất. Hay nói cách khác, với lí lịch và những thành tựu đồ sộ mà ông đạt được, tôi vừa tò mò nhưng cũng vừa hơi lo lắng không biết liệu mình có hợp với thể loại văn mang tính "trừu tượng" này không? 

   Tên sách nghe có vẻ như tiêu đề của một truyện trinh thám, nhưng không, đây là một câu truyện tình mà hội tụ rất nhiều yếu tố : Đẹp có, day dứt có, xấu hổ có, nhục nhã có, buồn cũng có. Venice - một thành phố với vẻ đẹp phỉnh phờ, nửa thần thoại, nửa cạm bẫy, nơi mà con người ta dù biết rằng nán lại lâu hơn hoặc là "chết" vẫn kìm chân vị du khách cô độc đến cuối đời. 

Đây là lần đầu tiên tôi đọc một quyển tiểu thuyết được chuyển đổi bằng Tiếng Anh. Tôi đã đọc nó ở Đức đã nhiều năm về trước trong lớp Văn học Đức và tôi nhớ tôi đã nghĩ về nhân vật chính rằng có vẻ khá thanh tao và gần như anh ấy có có một nỗi ám ảnh với cậu bé quá mức ( nó ngăn cản anh ấy về việc tự cứu mình ). Bây giờ tôi thấy von Aschenbach là một người đàn ông phức tạp hơn, sự tự phụ của anh ta bị xóa bỏ sự chú ý của anh ta đối với cậu bé. Von Aschenbach nhận thức được mọi thứ diễn ra đối với anh ấy nhưng anh ta không thể dừng nó lại được. Tuy nhiên, thay vì nghĩ về nỗi ám ảnh của anh ấy như một điểm yếu, tôi gần như coi đó là sự khởi đầu của một quá trình giải phóng (thất bại)

Đây là lần đầu tiên tôi đọc tiểu thuyết này bằng bản dịch tiếng Anh. Tôi đã đọc nó bằng tiếng Đức nhiều năm trước trong lớp văn học Đức và tôi nhớ mình đã nghĩ rằng nhân vật chính có vẻ khá thanh tao và nỗi ám ảnh của anh ấy với cậu bé dường như đã quá mức (điều đó ngăn cản anh ấy tự cứu mình). Bây giờ tôi thấy rằng Aschenbach là một người đàn ông phức tạp hơn, tính tự phụ của anh ta bị mất đi bởi sự hấp dẫn của anh ta đối với cậu bé. Von Aschenbach nhận thức được điều gì đang xảy ra với mình nhưng bất lực trong việc ngăn chặn nó. Tuy nhiên, thay vì coi nỗi ám ảnh của anh ấy là một điểm yếu, tôi gần như coi đó là sự khởi đầu của một quá trình giải phóng (thất bại) giải phóng khỏi sự khô khan và thiếu không khí trong cuộc sống trước đây của anh ấy với tư cách là một trí thức công cộng.

Đây là lần đầu tiên tôi đọc tiểu thuyết này bằng bản dịch tiếng Anh. Tôi đã đọc nó bằng tiếng Đức nhiều năm trước trong lớp văn học Đức và tôi nhớ mình đã nghĩ rằng nhân vật chính có vẻ khá thanh tao và anh ấy dường như đã  quá mức ám ảnh của  với cậu bé  (điều đó ngăn cản anh ấy tự cứu mình). Bây giờ tôi thấy von Aschenbach là một người đàn ông phức tạp hơn, tính tự phụ của ông bị mất đi bởi sự hấp dẫn của ông đối với cậu bé. Von Aschenbach nhận thức được điều gì đang xảy ra với mình nhưng bất lực trong việc ngăn chặn nó. Tuy nhiên, thay vì coi nỗi ám ảnh của anh ấy là một điểm yếu, tôi gần như coi đó là sự khởi đầu của một quá trình giải phóng (thất bại) giải phóng khỏi sự khô khan và thiếu không khí trong cuộc sống trước đây của anh ấy với tư cách là một trí thức công cộng.

Review bên dưới đã spoil toàn bộ cốt truyện nha, vì đây là tác phẩm kinh điển và đã làm thành phim nên mình không review mà chỉ viết cảm nhận. Còn ai thích chuyện tình đẹp lạ, đồng tính nam thì nhất định phải đọc cuốn này. Dù đã đọc nhiều chuyện tình yêu nhưng quả thật Chết ở Venice là câu chuyện lạ lùng nhất tôi từng đọc. Nhân vật chính là một nhà văn trung niên đã dành cả cuộc đời để theo đuổi sự nghiệp và đã thành danh nhờ sự cầu toàn đối với bản thân và các tác phẩm của ông. Ông được phong chức quý tộc, tác phẩm được đưa vào SGK để giảng dạy cho học sinh tiểu học. Nhưng cũng như nhiều người trên thế giới này một khi đã lên đỉnh điểm danh vọng và bước qua cái tuổi xế chiều thì con người thường cảm thấy cô đơn và muốn làm một cái gì đó để gột rửa tâm hồn để được trẻ lại để được "sống" một cuộc đời mới nhưng không phải ai cũng may mắn làm được. Aschenbach quyết định đi du lịch đến thành phố Venice, ở đây ông đã gặp 1 cậu bé chưa đến 18 tuổi, ngay lần đầu gặp ông đã bị hớp hồn si mê ngay vẻ đẹp mà theo như ông miêu tả đó là vẻ đẹp thiên thần, vẻ đẹp hoàn hảo nhất mà tạo hóa tạo ra và ông may mắn được chứng kiến. Trong thời gian ở Venice ông theo dõi cậu nhìn cậu mỗi ngày, lén theo cậu đến mọi nơi ở Venice, muốn bắt chuyện nhưng không dám vì ông đã già và đó còn là 1 cậu bé trai, một tình yêu mà theo ông đó là đồi bại. Nhưng theo Aschenbach thì đó cũng ko phải là tình đơn phương (mặc dù câu chuyện ko cho biết nhiều về thân thế của cậu bé chỉ biết là cả nhà đi du lịch, 3 chị gái, 1 cô gia sư và cậu) vì cậu bé thấy ông theo dõi mình nhưng ko tố cáo, còn cố ý lượn qua lượn lại trước tầm nhìn của ông, cười với Aschenbach. Cả câu chuyện cả 2 người không nói với nhau lời nào, không hề làm quen với nhau dù đã nhìn nhau hàng giờ liền hơn cả tháng trời ở Venice. Câu chuyện là nỗi dằn vặt đau đớn giữa tình yêu si mê đến điên dại với lương tâm đạo đức xã hội mà tác giả từng là người đại diện cho cái xã hội đó. Dù Aschenbach cho rằng tình cảm của mình là đồi bại nhưng tôi không nghĩ vậy và chắc chắn những ai đọc tác phẩm cũng sẽ thấy như vậy, vì ông yêu cái đẹp đến hoàn hảo của cậu bé chứ không hề có ý nghĩ chiếm hữu hay vướng chút nhục dục, chỉ đơn thuần là nỗi si mê của 1 người nghệ sĩ trước cái đẹp. Có lẽ đẹp đến nỗi ông không thể nào thoát khỏi số phận như nàng Semele (một nàng công chúa bị vẻ đẹp của thần Zeus làm cho tự mình bốc cháy), Aschenbach cũng thế ông biết Venice bị nhiễm dịch bệnh, du khách nước ngoài đã bỏ đi nhưng ông vẫn ở lại vì cậu bé kia, nỗi lo sợ duy nhất là gia đình của cậu bé sẽ bỏ đi vì dịch bệnh vì vậy ông cố giấu nhẹm chuyện này đi. Cuối cùng gia đình người Ba Lan cũng biết chuyện và rời đi, ngày cuối cùng đó, trong khi cậu bé vẫn đùa giỡn ngoài bãi biển chờ sắp xếp hành lý, Aschenbach đã nằm thư giãn trên ghế ngoài bãi biển ngắm nhìn người yêu lần cuối và hình ảnh tuyệt đẹp kia đã theo ông vào cõi vĩnh hằng ông chết trên chiếc ghế đó vì đã bị nhiễm dịch bệnh. Một tình yêu đầy cung bậc cảm xúc, đau đớn cô đơn nỗi khát khao không nói được thành lời, yêu đến si mê điên dại, tuyệt vọng đến mức tự bẽ gãy bản thân mình. Có một câu mà tác giả lặp lại đến 2 lần nếu hiểu được câu đó sẽ thấy được cốt lõi của sự tuyệt vọng đến tận cùng của Aschenbach "cậu bé nhìn ốm yếu chắc không thọ lâu" và điều đó làm ông vui. Nghe có vẻ kì cục khi nói Aschenbach yêu người ta nhưng người ta chết sớm ông lại vui nhưng nghĩ kỹ lại đó chính là lời nguyện cầu của ông, Aschenbach đã lớn tuổi theo lẽ thường ông sẽ chết trước cậu bé kia khá xa, kiếp này đã lỡ sinh ra như thế có lẽ ông mong cậu bé chết sớm theo ông để kiếp sau hai người có đầu thai cũng không có khoảng cách quá lớn không thể lấp nổi như kiếp này. Nhớ lại câu nói của Ennis nói với Jack "wrong time, wrong place and we're dead" (không đúng lúc, không đúng chỗ và chúng ta chết) có lẽ đúng với trường hợp của Aschenbach. Nhưng dù cả câu chuyện hơi tối nhưng với tôi có lẽ Aschenbach đã hạnh phúc vì trong 1 tháng cuối đời đó đáng giá bằng cả 1 cuộc đời của ông, ông đã yêu, đã đau khổ đã hy vọng, đã được nếm trải cảm giác "tim đập như búa thợ rèn" đã tuyệt vọng,mọi cảm giác mà ai cũng mong muốn được trải qua trong đời nhưng không phải ai cũng may mắn gặp được 1 người mang lại cho mình cảm giác đó.