“Những khoảng cách giữa Âu và Á vốn được con người dựng nên và ra sức chứng minh cho sự đúng đắn của mình, trong hàng ngàn năm, chợt rút ngắn lại nhờ nhịp cầu phơi phới tân kỳ. Trong giờ phút đó, chỉ có tôi, biển cả cùng cây cầu thanh tân, duyên dáng và hơn cả vững chãi kia. Bình yên, tự do và tràn đầy hy vọng về những điều tuyệt vời cho địa đàng trần gian nối liền Đông - Tây này…”

 

Người ở, em về

Một thế giới thượng lưu được tìm thấy ở Trung Đông, cụ thể là UAE (các tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất), là nơi những con người giàu có với cuộc sống xa xỉ đằng sau vẻ ngoài kín đáo trong những bộ trang phục truyền thống. Dù chỉ chiếm 15% dân số thì những người UAE thật sự luôn hiện diện khắp nơi, đặc biệt là trong Dubai Mall - trung tâm mua sắm lớn nhất thế giới: mua sắm hàng hiệu, ăn uống, ngắm toàn cảnh Dubai chỉ cần một phút trong thang máy để leo 124 tầng tòa Burj Khalifa.

Họ chẳng việc gì phải ra nắng khi có thể ngồi trong những chiếc xe siêu sang có tài xế Ấn Độ, trong những mall rộng lớn, dinh thự kín cổng trồng cả vườn chà là hay những khách sạn phục vụ bánh có rắc vàng.

“Chuông kêu khẽ đánh bên thành cũng kêu” Trang phục họ mặc trên người cũng chẳng đơn giản. Đẳng cấp là khi những món đồ xa xỉ được che lấp bên trong những bộ trang phục truyền thống trắng đen. Túi xách của phụ nữ UAE không là Hermès thì cũng Louis Vuitton. Các thương hiệu đình đám luôn tràn ngập trong các mall như Dubai hay Marina.

Nơi đây, đàn ông luôn xem phụ nữ như vật sở hữu đáng được yêu chiều và phụ nữ cũng hài lòng với việc dựa vào những người đàn ông ấy như một điều hiển nhiên. Tuy hình ảnh người đàn ông áo trắng đưa người phụ nữ áo đen dạo phố quen thuộc là vậy, vẫn có những bãi biển cấm đàn ông bén mảng lui tới.

Đàn ông Trung Đông không rượu chè, thuốc lá. Đằng sau vẻ lạnh lùng, trầm tĩnh là một vóc dáng cao lớn, da trắng muốt, dáng đi khoan thai, kiêu hãnh - như cách mà họ đang hưởng thụ những điều xa xỉ mà phải đến hàng trăm năm sau mới lụi tàn.

Những trái chà là rụng, nhão nhoét trên lối vào lobby bất giác làm tác giả nhớ đến trái sung, trái mận lăn lóc quê nhà. Mảnh đất Trung Đông này - nơi mà dù cố gắng thì vẫn bị chính phủ UAE từ chối nhập tịch kể cả bằng đường kết hôn với người bản địa, chỉ nên đến một lần để được chiêm ngưỡng sự sang, sự giàu để hít chung bầu không khí với những “công dân vàng”.


Sydney - những điều rất nhỏ

Những điều nhỏ bé làm nên một Sydney đẹp mê người đối với mỗi kiều bào đến đây.

Ngồi ghế ngày xưa, nhớ nhìn hướng người xưa

Bà Macquarie là ai mà ghế ngồi của bà lại là điểm tham quan nổi tiếng ở Sydney?

Thật ra đó chỉ là một cái ghế đá đúng nghĩa, từ một khối đá được đẽo gọt thành ba bậc tam cấp lớn và một lưng tựa.

Phải kể thêm bà Macquarie là vợ của ngài Luchlan Macquarie - một trong những thống đốc nổi tiếng ở Úc thường có thói quen rời khỏi ngôi nhà mà đi bộ dọc bán đảo, ngồi trên một mỏm đá ngắm vọng ra xa. Về sau những năm 1810, các tù nhân ở đây đẽo sa thạch và tặng bà chiếc ghế đá. Điều thú vị là hơn trăm năm sau, từ góc nhìn của chiếc ghế đá chệch qua một chút là hai biểu tương bậc nhất Sydney: cầu cảng Sydney (Sydney Harbour Bridge) và Nhà hát Con Sò (Sydney Opera House)

Du khách khi đến đây, nhiều người sẽ hiểu nhầm chiếc ghế này sinh ra để phục vụ những ai đến ngắm hai công trình nổi tiếng mà mấy ai nghĩ về câu chuyện vợ chồng thống đốc năm xưa.

Những chiếc vali rơi

Chính tác giả đi trên chiếc xe trên đường ra sân bay thì nghe có tiếng la lớn “Rớt vali”. Mọi người quay lại và phát hiện cửa sau xe mở toang, mất năm cái vali. Bác tài xế quay xe men theo con đường lúc nãy đi qua. Một người đàn ông đứng với một vali hồng, và một cái màu đen. Lại đi tiếp qua một công trường, người nhân viên đang đứng với chiếc màu đỏ, người đó còn dẫn đoàn người vào trong công trường lôi ra hai cái khác nữa. Tuy sứt dây kéo, trầy xước, nhưng vật dụng vẫn còn đủ và những chiếc vali cuối cùng cũng về đến nhà.

Nhiều người nói rằng, ở những thành phố nhộn nhịp như vầy, sẽ chẳng ai rảnh rỗi để ý sự hiện diện của chúng ta đâu. Nhưng không, người dân Sydney rất luôn để ý đấy chứ, họ chẳng quên một điều gì cả. Câu chuyện trả lại những chiếc vali hay chiếc ghế xưa là một trong những điều bé nhỏ làm nên một Sydney hiếu khách và giàu lòng trắc ẩn.


Câu chuyện xứ sở kim chi

Sau đại dịch MERS, chính phủ Hàn Quốc nóng lòng tìm cách mời gọi khách du lịch quay lại đây. Tuy vậy, tình trạng bất ổn an ninh, chính trị ngay sau đó cũng làm chính phủ lao đao.

Nhưng nhờ những cách hay ho mà Hàn Quốc áp dụng, du khách không chỉ dừng chân mà còn đóng góp một khoản vào ngành du lịch nước này.

Cần một hướng dẫn viên du lịch tài nghệ xứng đáng là nghệ nhân kể chuyện để có thể “thao thao bất tuyệt” về những vẻ đẹp mộng mơ ngay trên đất nước nghèo tài nguyên như Hàn Quốc. Dâu được trồng theo công nghệ sạch nhất thế giới - minh chứng là chính phủ cho chuyên cơ chở học sinh một trường tiểu học Hàn Quốc đến ăn trực tiếp tại vườn mà không cần rửa. Hồng giòn khô hảo hạng được phơi trong tuyết, sương trước khi phơi nắng mà không đâu có được. Gạo Hàn Quốc thì chỉ để người Hàn dùng, không dư để xuất khẩu. Ai muốn thưởng thức gạo Hàn, xin mời đến xứ Hàn! Thủ thỉ những bài ca quý hiếm, đề cao sức khỏe, người Hàn bán 20.000 - 60.000 won (tương đương 400.000 - 1.200.000 đồng Việt Nam) cho mỗi ký dâu, hồng, gạo.

Người người kéo đến Nami chỉ để có kiểu ảnh giữa hai hàng cây hạnh ngân “thần thánh” sau bộ phim nổi tiếng Bản tình ca mùa đông. Những vườn cam ở Jeju luôn khiến du khách khi đến đây xuýt xoa vì toàn những quả cam tròn lẳn, vàng ươm, đong đưa bất kể nắng mưa mà chỉ khi đến gần mới bật ngửa là… cam giả. Vẻ ngoài hào phóng, sẵn sàng cho khách tự lấy thức ăn và cơm để dùng đến no nê, nhưng các nhà hàng ở đây khá tiết kiệm rau tươi, hải sản và thịt bò. Nhưng mấy ai trách cứ khi chủ nhà đã quá tử tế với mình. Họ cho du khách thoải mái bứt táo ở Mungyeong, Gyeongsang,… rồi sau lại thoăn thoắt cân táo, tính tiền.

Không thể phủ nhận tinh thần dân tộc, nền kinh tế năng động của người Hàn Quốc, nhưng điều đặc biệt hơn cả là họ biết cách dệt nên những câu chuyện huyền thoại để nâng tầm vẻ đẹp “thường thường bậc trung” của mình để lôi kéo được du khách đến đây. Thật là một chiến lược kinh doanh khôn ngoan!


Yangon - cổ tích ở thời hiện đại

Cố đô Yangon nhìn từ máy bay là những ô vuông màu xanh hoặc vàng - nước và cây. Nhà cửa thưa thớt, thâm thấp, cũ kỹ. Quạ bay từng đàn, con người từ tốn, an nhiên trong cả di chuyển, làm việc, đi đứng. Quang cảnh nơi đây hiền hòa một nét riêng mà không gợi cảm giác thê lương, ảm đạm. Hàng quán, siêu thị… là những khái niệm xa xí. McDonald’s cũng phải đắn đo khi định đầu tư vào nơi này.

Cũ kỹ, im lìm là vậy nhưng người Yangon không đi xe máy, họ di chuyển bằng những chiếc ô tô cổ lỗ sĩ. Thứ duy nhất tô màu cho nơi đây là những chiếc xe buýt sặc sỡ màu sắc mà vẫn rất điệu nghệ luôn chạy với tốc độ thần tốc.

Người dân nơi đây luôn giữ thói quen xách cặp lồng khi đi ra ngoài bất kể là đi học hay đi làm và cầu nguyện vào mỗi năm giờ chiều. Ngoài cầu nguyện, người dân còn đến chùa để quét - họ xem đây là niềm vui nơi linh thiêng.

Những gian hàng hóa ở đây gợi nhớ những hàng kẹo, bánh tráng ở Việt Nam những năm 80. Những món ăn vặt đầy màu sắc, hình thù kỳ lạ hiếm khi có nhãn mác và hạn sử dụng được bày bán. Còn có cả tượng Phật bằng gỗ lớn nhỏ, chuông gió, chuông đồng với giá rất rẻ. Người Myanmar cũng nói thách nhưng sẽ bớt ngay khi khách nhíu mày.

Chuyện đi vệ sinh ở Yangon cũng rất đặc biệt mà chính tác giả Diễm Trang đã trải qua. Người địa phương được miễn phí, còn người nước ngoài phải trả 200 kyat (tương đương 4.200 đồng) cho một lượt. Tác giả sau khi đưa tiền, một người phụ nữ xuất hiện dắt cô đến tận cửa một nhà vệ sinh đang khóa cửa. Người phụ nữ mở khóa, lau bồn cầu và đặt miếng lót rồi mới mời khách mở cửa bước vào. Sau đó, người phụ nữ bước ra và bắt đầu hát. Khi tác giả mở cửa, người phụ nữ vẫn đang chờ sẵn trước cửa, miệng vẫn hát và tay cầm xô nước. Dù xin được tự phục vụ bản thân, tác giả vừa ái ngại vừa xúc động khi bị từ chối. Một câu chuyện ở nhà vệ sinh mang đến rất nhiều bài học: người Đông Nam Á hào phóng sức lao động thì người phương Tây rất chi li việc này.

Đất nước của họ đã ngủ quên lâu quá rồi. Giấc ngủ sâu của họ cho người đời sự bỡ ngỡ và thú vị về phong tục để tìm thấy sự thi vị của chính mình trong sự lạc hậu của người.


Chợ nhớ Grand Bazaar Kapalicarsi

Vẫn là những sản phẩm thủ công truyền thống, nhưng sức hút và ấn tượng đến từ các tiểu thương ở khu chợ này. Khác xa những vùng đất khác, trong khi những cô gái ở đây nhỏng nhảnh đi chợ thì đàn ông đang bận rộn bán hàng. Nhan sắc của những tiểu thương ở đây chỉ có thể miêu tả là đỉnh cao: vóc dáng cao ráo, cân đối, gương mặt chuẩn mực, nước da trắng. Những câu nói thảo mai, siêu ngọt luôn thường trực chỉ chờ du khách xuất hiện để trổ tài. Họ cũng chịu thương, chịu khó sẵn sàng bỏ gian hàng để bước xuống lòng đất lấy những mẫu, màu khác theo ý khách. Đôi khi vẫn lịch sự vui vẻ chụp một bức ảnh cùng vị khách kể cả không bán được món hàng nào…


Châu Đốc ơi, nhìn châu Á nhé!

Câu kêu gọi tưởng chừng như chỉ để có vần điệu, nhưng cốt lõi ở đây tác giả muốn nhắn nhủ tới tỉnh An Giang - nơi có miếu Bà Chúa Xứ, một điểm du lịch tâm linh cho khách đến tham quan và thưởng ngoạn. Phải chăng cần lược bỏ các chuỗi sự kiện, hoạt động kết hợp giữa không khí trang nghiêm và nét hiện đại, tu bổ và xây dựng nên những khối kiến trúc đặc biệt ấn tượng và hữu ích hơn? Kiến trúc công viên văn hóa núi Sam - công viên chủ đề Phật giáo đầu tiên của nước ta đã đạt đến độ tinh xảo hay chưa? Đề án xây dựng cáp treo lên đỉnh núi Sam có thực sự cần thiết khi mà du khách tâm linh có thể chọn các loại hình khác để vừa tiết kiệm chi phí, vừa thưởng thức vẻ đẹp thiên nhiên? Khung cảnh người quỳ kẻ lạy lộn xộn có nên được sắp xếp cho hợp lý hơn để khách tham quan có thể tịnh tâm và thiền tọa nơi cửa chùa?


Một thoáng…ăn xin

Hinh ảnh ăn xin đâu chỉ xuất hiện ở Việt Nam hay các nước kém và đang phát triển khác, người ta cho rằng đó là hình ảnh nhếch nhác, kém văn minh nhưng ăn xin vẫn tồn tại ở các nước phát triển đấy thôi. Hình thức của họ là “ăn xin nghệ thuật”, họ thường giữ chân vị khách qua đường bằng những bản nhạc từ các nhạc cụ làm từ phế thải, hay một màn hóa trang ấn tượng thu hút ánh mắt hiếu kỳ của mọi người.

Còn ở Myanmar hay Campuchia, người ăn xin thường là lũ trẻ: chúng chắp tay, ánh mắt to tròn, da đen nhẻm áp sát theo bạn đến khi nhận được chút gì đó. Và khi một đứa trẻ được nhận, sẽ có ít nhất một bạn nhỏ nữa xuất hiện.

Ở Nhật, “ăn xin mà chẳng xin ăn”, người ta gọi những người hành khất ở đất nước này là “lãng nhân” bởi lòng tự trọng và sự chăm chỉ họ khó lòng chấp nhận việc gọi là “người ăn xin”. Lãng nhân nơi đây chẳng cần chìa tay ra xin, bất cứ khi nào đói họ sẽ tìm đến những thùng rác ở các nhà hàng - nơi mà thức ăn thừa sẽ được nhà hàng bỏ trong hộp sạch sẽ để ở túi riêng. Của cho không bằng cách cho là vậy.

Ở một khía cạnh tích cực hơn hình ảnh ăn xin nhắc nhở con người về lòng thương cảm, tình yêu thương đối với cuộc đời. Nghề - mà - không - phải - là - nghề này thực sự là một phần của xã hội ngày nay.


Xuân của nhân duyên

Người ta tin rằng linh khí giao hòa của đất trời là thời điểm lý tưởng để cầu xin và hy vọng. Niềm tin ấy bắt nguồn từ các thần thoại, huyền tích cổ trên thế giới. Xem mùa xuân là mùa tốt lành để cầu duyên, ngoài lòng thành, địa điểm bày tỏ ao ước cũng cần được chú tâm.

Ở đài phun nước Trevi ở Rome (Ý), người cô đơn nên xoay lưng về phía đài và thảy một đồng xu qua vai phải để khấn, còn người đã có đôi thì thảy hai đồng nếu muốn đám cưới mau diễn ra.

Lễ hội Ánh Sáng (Diwali) ở Ấn Độ cũng là địa điểm tốt cho sự cầu duyên.

Ngày 14/02 vào mùa xuân ngoài ý nghĩa tưởng nhớ Junon và cuộc hôn nhân ở La Mã, đây còn là dịp để các cặp đôi được bí mật kết hôn dưới sự giúp đỡ của thánh Valentine tốt bụng ở thời Claudius II.

Ngoài ra còn những câu chuyện nối chỉ đỏ se duyên của ông Tơ, bà Nguyệt. Những khi ông bà siêng năng quá, người vừa mới sinh ra đã được ấn định người yêu, ông bà lười biếng một chút, dây tơ sẽ không gọn gàng xuất hiện tình tay ba, hợp tan phức tạp.

Chuyện lương duyên, vì vậy, vốn đã được định sẵn trong trời đất, nhưng ngăn sao được niềm hy vọng, ngóng mong của con người?


Chuyện cái toilet

Một trong những mối quan tâm hàng đầu của nhiều người là toilet khi ghé thăm bất cứ đâu.

Những danh hiệu toilet sang chảnh bậc nhất thế giới phải được trao cho cộng đồng Hồi giáo hay nước Nhật. Người ta phải trầm trồ vì đường vào toilet ở thánh đường Sheikh Zayed Grand trải thảm Ba Tư, thang cuốn hai chiều và không gian như một cái resort năm sao. Trong một phạm vi diện tích bị hạn chế, nhưng toilet ở Nhật đa năng đến từng chi tiết: hệ thống sấy khô, phát nhạc, kệ sách, lọ hoa và đặc biệt giấy vệ sinh có thể tự phân hủy khi cho vào nước.

Ngoại trừ một vài nước quan tâm chu đáo, toilet thực sự là một ám ảnh đối với nhiều du khách khi đi nước ngoài như ở Trung Quốc hay Lào. Vì chất lượng tệ đến nỗi người dân phải xếp hàng dài ở McDonald’s không phải vì mê hamburger mà là vào nhà vệ sinh…


Á - Âu cách một cây cầu

Cây cầu đầu tiên bắc ngang giữa Á Âu là cây cầu Bosphorus nằm trên lãnh thổ Thổ Nhĩ Kỳ được xây dựng từ năm 1973 với chiều dài 1,560m rộng 33,5m và độ cao 64m tính từ mặt nước. Trong phút chốc, cây cầu dường như xóa nhòa khoảng cách về địa lý, chia rẽ tôn giáo, sắc tộc và chính trị giữa hai châu lục. Vì linh khí của cây cầu luôn cảm nhận được ý nguyện của thế nhân nên cứ lẳng lặng, mê say trong sứ mệnh đỡ nâng, giao chuyển con người.

 

Lời kết

Quyển sách đưa chúng ta ra khỏi bộn bề cuộc sống để chu du đến những vùng đất mới để được trải qua những cảm giác trước đây chưa bao giờ có, được hòa mình vào nhịp sống, và hiểu được con người nơi đó vận hành một ngày của mình như thế nào.

Những góc nhỏ xíu xiu của từng miền đất được tác giả khám phá và viết nên dưới ngòi bút tinh tế đến lạ thường để những chuyến cầu, những huyền thoại được dệt nên đọng lại những dư âm khác nhau mà tâm hồn nhạy cảm của một kẻ thích phiêu truyền tải đến những thông điệp, tầng nghĩa khác nhau cho người đọc.

 


Tác giả: Thùy Dương - Bookademy

______________

Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link: Bookademy

Đăng ký để trở thành CTV Bookademy tại link: http://bit.ly/bookademy_ctv

 

Xem thêm

Diễm Trang là cô gái độc thân đi du lịch.Đã đi hơn 20 nước và để đánh dấu dấu mốc này, cô viết cuốn sách nhỏ "Á - Âu cách một cây cầu" (Phương Nam Book và NXB Lao Động ấn hành) với 20 bài về những vùng đất cô đã đi qua như một kỷ niệm và có lẽ cũng như một khích lệ tiếp tục trên những hành trình tương lai. Tôi thích nhất các bài viết về hai nơi: Trung Đông và Việt Nam. Những kiểu "bật, lẩy" dí dỏm khi nhận xét về cách bán hàng của đàn ông Trung Đông, so sánh các ngôi chợ trên thế giới trong bài "Chợ nhớ", những nhận xét về cái toilet, về ăn xin,… cho thấy một giọng văn nữ tính và dí dỏm. Đi nhiều và đi đâu cô cũng dành một niềm nhớ cùng những so sánh với Việt Nam. Nhiều bài viết về Việt Nam như về Châu Đốc, Tết ở Sài Gòn, lễ hội đua bò An Giang… cho thấy một giọng văn hồn hậu, chân thành. Tôi không bao giờ nghĩ rằng chỉ qua vài ngày ở một đất nước, chúng ta lại có thể hiểu hết về văn hóa dân tộc đó. Điều này chỉ có thể có được với 2 điều kiện: một là những quan sát chu đáo, tế vi, nhỏ bé; hai là nội hàm hiểu biết văn hóa phải đủ sâu, phải đầu tư tìm hiểu trước và sau khi đi du lịch. Diễm Trang kết hợp được cả 2 yếu tố này trong cuốn sách của mình. Tôi rất sợ những bài du ký gần đây xuất hiện quá nhiều mà hời hợt, chỉ toàn những chi tiết về lịch trình đi, check-in các địa điểm, món ăn,… mà thiếu vắng bề sâu văn hóa. Diễm Trang là một giảng viên đại học về văn học phương Đông, do đó những trang viết về vùng Trung Đông của cô sâu sắc mà rất dễ hiểu, dễ cảm: "Đàn ông Hồi giáo xem phụ nữ như vật sở hữu đáng được yêu chiều nhưng chính phụ nữ cũng có vẻ hài lòng khi tựa vào những đàn hương, trắc bá ấy. Cùng nhau, họ tạo nên sự thống nhất xã hội mà vẫn có phút riêng tây" (Người ở, em về - tr.17). Không phải chỉ là những hiểu biết văn hóa, chúng ta còn thấy được tính chất "liên văn bản", suy nghĩ liên tưởng khá độc đáo và thú vị trong những trang viết của Diễm Trang. Ví dụ bài "Những chiếc lỗ trần gian", cô dắt chúng ta đi từ Kiama (Úc), Hagia Sophia (Thổ Nhĩ Kỳ) đến Colosseum (Ý). Hay về cây cầu trong bài viết "Á - Âu cách một cây cầu", dù đi qua rất nhiều cây cầu trên thế giới, thậm chí là cây cầu bắc từ Á sang Âu, những trang viết về cây cầu ở Việt Nam vẫn đằm thắm và duyên dáng nhất. Khi đến thăm đền thờ Asklepieion, cô ao ước đến hình thức chữa bệnh tâm lý và kịch nghệ. Nói về đất nước Hàn Quốc, cô liên tưởng ngay: "Đất nước này có những "nghệ nhân" kể chuyện xứng tầm hậu duệ của Homere. Mỗi hướng dẫn viên du lịch là một thợ dệt cần mẫn, họ làm ra những tấm thảm huyền thoại trên mảnh đất nghèo tài nguyên này. Họ kể rằng sâm Hàn mọc ở độ cao 1.200 m so với mực nước biển, hút toàn bộ tinh túy và thanh khiết của mặt trời" (Đẹp nhất có thể - tr.30). Ngạn ngữ Trung Quốc có câu "Độc quá vạn quyển thư, hành quá vạn lý lộ"(Đọc qua vạn quyển sách, đi qua vạn dặm đường) như một "chứng nhận" của người viết hay, phải chăng khá đúng trong trường hợp của Diễm Trang?

Tập hợp những câu chuyện nhỏ trên hành trình du lịch trải nghiệm qua 20 đất nước của tác giả trẻ Diễm Trang. Tự nhận bản thân không phải là phượt thủ, cách du ngoạn của Diễm Trang là mua một tour du lịch khi phải đến những địa điểm mới, với bạn đồng hành là những người thân trong gia đình. Trong những khoảng thời gian trống của tour, cô sẽ tranh thủ khám phá thêm những địa điểm không có trong lịch tham quan, trải nghiệm ẩm thực, hay thử một phương tiện giao thông địa phương. Diễm Trang không viết những công trình du ký dày dặn và công phu. Những bài viết của cô được ghi chép dựa trên những trải nghiệm xúc cảm khi tiếp xúc với phong cảnh, con người và văn hóa. Bởi thế, mỗi trang viết của cô đều mang đậm dấu ấn tác giả. Trải nghiệm cuốn sách cũng chính là trải nghiệm hành trình của tác giả, đồng thời có thêm những hiểu biết chân thật, gần gũi về nhiều vùng đất xa lạ. Trong bài viết Á Âu cách một cây cầu, Diễm Trang viết về những cây cầu với niềm mênh mang xúc động. Mỗi nơi từng đi qua, nơi nào cũng có những câu cầu. Ấy là những cây cầu đã được vinh danh vì sự độc đáo của nó như Cherrapunji (Ấn Độ) làm bằng rễ đa búp đỏ, cầu Gaztelugatxe (Tây Ban Nha) có bề ngang chỉ một người qua lọt, cầu Gorge De L’areuse (Thụy Sĩ) mộng mơ như chuyện thần tiên… Trong đó, ấn tượng nhất đối với cô là cây cầu Bosphorus ở Thổ Nhĩ Kỳ, cây cầu đầu tiên bắc qua Á Âu. Cây cầu được xây dựng từ năm 1973 với chiều dài 1.560 m, chiều rộng 33,5 m và độ cao 64 m tính từ mặt nước. Cây cầu bao gồm chín nhịp bên, chiều dài từ 40 m đến 64 m. Với cô đây thực là cây cầu “nối những bờ vui, đặc sắc, nhẹ nhõm và văn minh bậc nhất thế giới”. Chính bởi cây cầu Bosphorus ấy, đứng giữa mảnh đất Thổ Nhĩ Kỳ, “có thể cảm thấy những khoảng cách Á – Âu vốn được con người dựng nên và ra sức chứng minh sự đúng đắn của mình, trong hàng nghìn năm, chợt rút ngắn lại nhờ nhịp cầu phơi phới”. Theo chân Diễm Trang, người đọc sẽ được phiêu du qua những nơi tuyệt đẹp như nhà hát Con Sò (Sydney Opera House) ở Australia, lạc bước đến cố đô Yangon, ngắm ngôi chùa linh thiêng Shwedagon ở Myanmar, nhớ nhung da diết khi đến phiên chợ Grand Bazaar Kapalicarsi ở Istanbul… Để rồi sau tất cả những bước chân đi rộng dài ấy, cô gái trẻ quay về với những thành phố quê nhà. Trong cuốn sách của mình, Diễm Trang dành nhiều trang viết để chia sẻ kỷ niệm về những vùng đất của Việt Nam, đó là Sài Gòn với đầy những ngõ ngách chật hẹp, sôi động, là Châu Đốc với ngọn núi Cấm lừng lững huyền thoại… Trong tập sách Á Âu cách một cây cầu của Diễm Trang, có một bài viết rất thú vị liên quan đến ngành nghề chính của tác giả. Là giảng viên bộ môn sáng tác và phê bình sân khấu – điện ảnh, Diễm Trang say mê và hiểu biết về rất nhiều những bộ phim nổi tiếng. Cô chia sẻ tâm tư trong bài viết Xem phim xong mình đi du lịch: "Những bộ phim truyền hình nhiều tập như Maika – cô bé trên trời rơi xuống, Công chúa Arabella, Con bạch tuộc, Nô tỳ Isaura, Tất cả các dòng sông đều chảy, Những con chim ẩn mình chờ chết, Trở lại Eden, Người giàu cũng khó, Đơn giản – tôi là Maria, Hồng lâu mộng, Tây du ký, Lôi vũ, Osin, Nữ tiếp viên hàng không, Hoa cúc vàng, An hem nhà bác sĩ, Người mẫu, Tình si… đưa tôi đến với nhiều không gian và vùng văn hóa khác nhau, từ Tiệp Khắc, Ý, Brazil, Mexico, Australia cho đến Trung Hoa, Nhật Bản, Hàn Quốc. Tôi mê mẩn khung cảnh thiên nhiên kiến trúc lạ mắt và vô số phong tục trong phim’”. Chính những bộ phim ấy cũng đã gợi cảm hứng du lịch trong tâm hồn cô gái trẻ. Lối viết của Trang nhỏ nhẹ, tâm tình, từng bước nhỏ chia sẻ những cảm nhận sâu sắc về đời sống, văn hóa, cảnh quan của từng vùng đất, gợi nên cảm giác thân mến, gần gũi cho độc giả. Đọc những dòng viết của Diễm Trang, có cảm giác như đọc thư của một người bạn thân thiết đang kể về hành trình đầy cảm xúc của họ, và nó cũng chính là lời mời gọi tha thiết thúc giục bạn lên đường.

Qua những hình ảnh, những chi tiết, những sự việc đôi khi không cần quá cầu kì, tráng lệ, Diễm Trang mang đến cho ta niềm ao ước được đi. Bằng những câu chữ duyên dáng, được viết do “ngẫu hứng” và “nồng độ xúc cảm” (chữ dùng của tác giả), khi đọc sách, độc giả như được trực tiếp đối diện với con người và thắng cảnh. Đây là một điểm khác biệt của Á - Âu cách một cây cầu so với những cuốn sách cùng thể loại du ký gần đây. Nó không quá ôm đồm hay cố tình đưa lượng thông tin lớn về những nơi mình đã đến như một cách để thể hiện sự hiểu biết và trải nghiệm. Diễm Trang chỉ chọn viết về những điều thực sự để lại ấn tượng, hoặc từ một ấn tượng ban đầu, cô ngẫm nghĩ sâu hơn về “cái lõi” của hiện tượng. Như chính cô đã bộc bạch: “Những ghi chép của tôi hầu hết là ngẫu hứng và dựa trên “nồng độ” xúc cảm khi tiếp cận cảnh, con người, văn hóa. Tôi nghiệm ra rằng không phải cái gì hoành tráng, lâu đời thì sẽ cho cảm xúc đậm đà và ngược lại , cứ viết khi căng tràn cảm xúc”. Một điều khác nữa, cũng khá ấn tượng, là sức liên tưởng, so sánh nhạy bén trong các bài viết. Mỗi khi đứng trước một điều mới mẻ nào đó vừa khám phá, thì rất nhanh, tác giả liền liên hệ chúng với những điều quen thuộc, gần gũi ở Việt Nam. Thấy trái chà là trên đất Dubai là tác giả nghĩ đến những trái sung, trái mận ở quê nhà. Gian hàng tạp hóa ở Myanmar gợi nhớ đến “những hàng kẹo ú, bánh tráng me những năm 80 ở Việt Nam”. Người đàn ông buôn bán cần cù ở chợ Thổ Nhĩ Kỳ thấp thoáng hình ảnh bà Tú Xương. Nhìn Cột Nước Mắt lập tức nghĩ ngay đến ca khúc Mắt lệ cho người của Từ Công Phụng... Sự liên hệ ấy cho thấy chân dung một người trẻ thích du lịch, thích khám phá nhưng sâu thẳm trong tâm hồn vẫn là sự gắn bó với quê hương đất nước của mình. Điều này đã làm cho Á - Âu cách một cây cầu có nét riêng và chiều sâu, chứ không chỉ thôi thúc người đọc cất bước như một khách du lịch đơn thuần. Nhưng chắc chắn, đọc xong ta sẽ muốn đi.

Á - Âu cách một cây cầu, cuốn sách vừa ra mắt của Diễm Trang, là 20 bài viết kỷ niệm về 20 quốc gia mà cô “tự bó buộc” để đi qua. Như nhận xét của PGS Trần Lê Hoa Tranh, giữa những tác phẩm du ký gần đây, cuốn sách này vẫn có một vẻ đẹp riêng, pha trộn hài hòa giữa sự uyên bác và nét bình dị. Diễm Trang tự nhận mình không phải là một “phượt thủ” chuyên nghiệp như các tác giả viết du ký khác. Cô khám phá, trải nghiệm những nơi mình đã đến từ góc nhìn của một khách đi chơi thông thường, đi cùng các đơn vị lữ hành, với một lịch trình đã được định sẵn và một khoảng thời gian bó buộc. Nhưng cũng chính điều đó mà Á - Âu cách một cây cầu trở thành những gợi ý thú vị cho những ai muốn đi du lịch mà không có điều kiện làm “phượt thủ”. Dù du lịch theo đoàn bị nhiều giới hạn, nhưng bằng khả năng quan sát tinh tế và một năng lực cảm nhận đặc biệt, Diễm Trang vẫn nắm bắt được “cái chất” của mỗi vùng đất mà mình đã đi qua. Các trang viết vẫn có được những nét độc đáo, riêng biệt nhất của mỗi vùng đất, nó không đến từ những điều to tát, nổi bật, mà lại nằm sâu ở những chi tiết hay biểu hiện hết sức bình thường trong sinh hoạt hàng ngày. Chẳng hạn, viết về Dubai, tác giả để ý đàn ông Trung Đông - “những pho điêu khắc sống” - hay chào nhau bằng cách “chạm mũi”; rồi khi tìm hiểu những bộ đồ dân U.A.E mặc bên trong lớp áo truyền thống, thì phát hiện ra toàn là hàng hiệu. Những phụ nữ Trung Đông bí ẩn và kín kẽ cũng tám chuyện như bất kì chị em nào khác trên thế giới khi họ ở trong các… nhà vệ sinh. Nhiều người từng đến Dubai, nhưng chủ yếu bị choáng ngợp và cuốn theo những hào nhoáng, để rồi tấm tắc khen họ giàu và sang, ít ai như Diễm Trang, tìm kiếm cái sang của họ trong những điều nhỏ nhặt như thế. Đọc xong bài Người ở, em về, nhiều người sẽ muốn được một lần quay lại đó để trải nghiệm những gì mà tác giả đã chia sẻ. Ở một bài viết khác, tác giả lại khiến người đọc muốn đến với thị trấn Kiama của Australia, thánh đường Hagia Sophia của Thổ Nhĩ Kỳ, đấu trường Colosseum của nước Italy chỉ qua việc nhận xét… những chiếc lỗ đặc biệt ở các quốc gia này (Những chiếc lỗ trần gian).

"Cách tiết kiệm nhất để đi du lịch chính là đọc một cuốn sách." Ai đó đã nói như thế. Và mình thấy câu nói ấy thật đúng với tập du ký "Á - Âu cách một cây cầu" của Diễm Trang - giảng viên khoa Văn học, bộ môn Sáng tác và phê bình Sân khấu - Điện ảnh, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn. Khi bắt đầu cuốn sách, chị nói thẳng, chị không phải là phượt thủ. Chị đi du ngoạn cũng rất bình thường, mua tour và đi cùng gia đình. Những trang viết của chị cũng không đao to búa lớn, không là công trình du ký dày dặn, công phu và chỉnh chu mà chỉ là những ghi chép đậm đà xúc cảm. Song, với cá nhân mình, những ghi chép ấy còn quý giá hơn rất nhiều những cuốn sách về du lịch khác - những cuốn sách cứ chăm chăm giới thiệu, ca ngợi danh lam, thắng cảnh, các món ăn, các lễ hội văn hóa ở một đất nước nào đó bằng những ngôn từ sáo rỗng, chẳng có một chút yêu thương, rung cảm nào. Á - Âu cách một cây cầu đưa mình đi từ Thành phố Hồ Chí Minh (Việt Nam), An Giang (Việt Nam) sang Myanmar, Đài Loan (Trung Quốc), Hàn Quốc, Nhật Bản rồi Úc, Thổ Nhĩ Kỳ... với lễ hội đua bò, lễ hội miếu Bà Chúa Xứ, chùa Shwedagon, miếu Văn Võ, đảo Jeju, du ngoạn trên không cùng khinh khí cầu Cappadocia...bằng những ngôn từ rất dung dị, chân thành.