Phải Trái Đúng Sai là quyển sách best-seller tại Mỹ của giáo sư Michael Sandel, đại học Harvard.
Sách bàn về vấn đề đạo đức dưới cái nhìn triết học. Tác giả đưa ra các vụ việc gây tranh cãi về vấn đề đạo đức để mổ xẻ dưới nhiều góc độ, theo quan điểm của các học thuyết triết học khác nhau, mỗi chương trình bày sâu về một học thuyết. Nhờ vậy, tư tưởng của Aristotle, Jeremy Bentham, Immanuel Kant, John Stuart Mill, Robert Nozick, và John Rawl được trình bày với sự rõ ràng và gần gũi, mà theo New York Times là "hiếm khi được giải thích dễ hiểu đến như vậy".
"Michael Sandel – có lẽ là giáo sư đại học nổi tiếng nhất ở Mỹ - đã mang lại “sự minh bạch về đạo đức cho sự lựa chọn mà chúng ta phải đối mặt, với tư cách là công dân trong xã hội dân chủ". Ông đã chỉ ra rằng sự chia rẽ chính trị không phải giữa cánh tả với cánh hữu mà giữa những người nhận ra không có gì quý hơn quyền cá nhân và lựa chọn cá nhân với những người tin vào một nền chính trị phục vụ lợi ích số đông."
Xem thêm
“Người không thể sống trong xã hội, hoặc người không có nhu cầu vì bản thân đã đủ sống, chắc chắn là thú vật hoặc thần thánh.”
Câu trích dẫn này trong cuốn Chính Trị của Aristotle rất mới mẻ đối với tôi. Đó là một trong nhiều điểm nổi bật trong cuốn sách này.
"Phải Trái Đúng Sai" của Sandel được tổ chức một cách rất thú vị. Ông bắt đầu với triết học chính trị vị lợi, sau đó là chủ nghĩa tự do. Bạn có thể cho rằng ông ấy đang đi theo một trình tự từ bảo thủ (ít phức tạp hơn) đến tự do (tinh vi hơn). Và rồi, thật bất ngờ, ông đi ba đường vòng chấn động.
Kant, Rawls, Aristotle. Đây không phải là cuộc tản bộ thông thường qua "những tác phẩm vĩ đại nhất" của triết học đạo đức và chính trị.
Lập trường chính trị và đạo đức bí mật của rất nhiều người được gọi là triết gia là lý do chính khiến "Phải Trái Đúng Sai" mang lại cảm giác sảng khoái đến vậy. Bạn có thể thắc mắc tác giả bình chọn như thế nào hoặc 'mô hình lý thuyết' của ông ta là gì, nhưng không lâu đâu. (Ông thực sự đang ở giữa đoạn hành trình.)
Thật kỳ lạ, tác giả lại có một kế hoạch bí mật - một kế hoạch mang tính triết học! Có một điều đôi khi khiến tôi hơi bực bội: Tôi cứ mong đợi ông ấy sẽ nói về việc hoạch định chính sách thực tế. Điều này là do ông ấy đọc rất kỹ các ví dụ của mình, ví dụ: khía cạnh đạo đức của những vấn đề khó khăn như quy định chống phân biệt đối xử hay hôn nhân đồng tính, tôi cứ mong ông ấy nói "...và vậy nên câu trả lời là:...".
Nhưng ông ấy vẫn bám sát kịch bản (triết học dưới góc độ chính trị/đạo đức) - và kết quả là một trải nghiệm đọc ly kỳ. Một cuốn phải đọc dành cho những con người sâu sắc trên toàn phổ chính trị.