Những câu chuyện lịch sử hay truyền thuyết, dù ở thời đại hay nói về nhân vật nào, đều ẩn chứa những sức hút riêng biệt. Và những câu chuyện ấy sẽ càng hấp dẫn hơn nữa nếu như được mở rộng và liên kết với thời đại, hay góp phần giải thích cho những gì mà chúng ta thấy vào ngày nay. Khi nhắc đến lịch sử, truyền thuyết Ai Cập cổ đại, chúng ta đều nghĩ về những kỳ quan kim tự tháp, về dòng sông Nile hay nữ hoàng Cleopatra. Cũng như những nền văn minh cổ đại khác, lịch sử Ai Cập không chỉ xoay quanh những nhân vật hay địa điểm trên, mà có một bề dày vĩ đại, là nền móng cũng như có mối quan hệ chặt chẽ với đời sống thường ngày ở Ai Cập. Như một chiếc máy ghi hình thu lại và phóng chiếu những nét lịch sử ấy, cuốn sách “Sinuhe: Người Ai Cập - Quyền Lực & Tình Yêu” được chắp bút bởi tác giả Mika Waltari đã kể lại về lịch sử ấy một cách cuốn hút và vô cùng dễ hiểu. 


Về tác giả và tác phẩm: 

Mika Waltari (1908-1979) là nhà văn Phần Lan nổi tiếng nhất thế kỷ 20, với kiệt tác “Người Ai Cập - Quyền lực và Tình yêu”. Trong đời văn kéo dài gần năm thập kỷ của mình, Waltari đã xuất bản hơn 100 tác phẩm, bao gồm ít nhất 30 tiểu thuyết, 20 vở kịch và 15 truyện dài. Các tác phẩm của ông đã được dịch sang 42 ngôn ngữ và có 430 bản dịch. Năm 1957, ông được bầu để trở thành thành viên thuộc Viện Hàn lâm Phần Lan. Ngoài ra, ông đã năm lần được trao giải thưởng văn học nhà nước của Phần Lan. Trong số các tác phẩm của mình, cuốn tiểu thuyết được ca ngợi nhất của anh ấy là “Sinuhe: Người Ai Cập - Quyền Lực & Tình Yêu”. Ngoài “Sinuhe: Người Ai Cập - Quyền Lực & Tình Yêu”, ông còn có nhiều tác phẩm khác rất được ưa chuộng như Thiên thần bóng tối, Cuộc bao vây Constantinople, Trò chơi nguy hiểm, Nữ hoàng trong một ngày, Một người lạ đến trang trại, Nữ hoàng của bóng hoàng gia, Từ cha mẹ đến con cái, Marcus người La Mã. Các tác phẩm của ông đã được dịch ra hơn 30 ngôn ngữ khác nhau trên thế giới. 


Tác phẩm “Sinuhe: Người Ai Cập - Quyền lực và Tình yêu” (nguyên bản tiếng Phần Lan: Sinuhe, egyptiläinen) được xuất bản lần đầu tiên vào năm 1945. Chỉ sau một năm lên các kệ sách và đến tay độc giả, cuốn tiểu thuyết này đã được tái bản bốn lần, được bán ra với hơn 70.000 bản. Cho đến ngày nay, tác phẩm này đã được dịch sang 40 thứ tiếng và được xuất bản, là tác phẩm đầu tiên của Phần Lan lọt vào danh sách những cuốn sách bán chạy của tờ báo The New York Times, đồng thời được phát hành rộng rãi ở nhiều quốc gia trên toàn thế giới. Đây cũng là tác phẩm đầu tiên của Phần Lan được Hollywood dựng thành phim. Không thể phủ nhận một điều rằng sự thành công của tác phẩm kinh điển này đã góp phần giúp tác giả Mika Waltari trở thành một trong những nhà văn Phần Lan nổi tiếng nhất vào thế kỷ 20. Cuốn tiểu thuyết này đã nhận được vô vàn lời khen từ những tờ báo lớn nhỏ khác nhau. Tờ báo New York Herald Tribune đã từng dành lời khen như sau: “‘Người Ai Cập - Quyền lực và Tình yêu’ chứa đựng tất cả những yếu tố mà người Mỹ thích: chiến tranh, quyền lực, mưu mô, tình yêu, lãng mạn, bạo lực, mê đắm, đau khổ và chết chóc. Waltari đã kết hợp thành công giữa tư liệu lịch sử với trí tưởng tượng phong phú và sự tài hoa của một nhà văn…”, hay Thomas Surge từ tạp chí Time cũng từng nói: “Mika Waltari kết hợp nhuần nhuyễn việc tái hiện lịch sử với trí tưởng tượng phong phú và tài năng của một người kể chuyện tuyệt vời.” Tạp chí Library Journal từng ví tác phẩm “Sinuhe: Người Ai Cập - Quyền lực và Tình yêu” như “Một cuốn tiểu thuyết cuốn hút với sự uyên bác đầy ấn tượng… một bức tranh có một không hai về Ai Cập cổ đại.”


Tóm tắt và cảm nhận về nội dung của tác phẩm: 

“Người Ai Cập - Quyền lực và Tình yêu” gồm 15 sách kể về cuộc đời của danh y Sinuhe vào thời Ai Cập cổ đại, cụ thể là vào những năm 1390 - 1335 trước Công lịch, tái hiện một cách sống động về một giai đoạn lịch sử đáng nhớ của nền văn minh Ai Cập cổ đại. Thông qua việc tái hiện cuộc đời và những trải nghiệm đầy sóng gió của nhân vật Sinuhe, “Người Ai Cập - Quyền lực và Tình yêu” đã để lại những điều chiêm nghiệm sâu sắc về lịch sử. “Sinuhe: Người Ai Cập - Quyền Lực & Tình Yêu” là câu chuyện về tình yêu nam nữ, là câu chuyện về tình bạn giữa Sinuhe và hai vị vua Pharaoh, về những tranh giành quyền lực trong vương triều và giữa các vương quốc. “Sinuhe: Người Ai Cập - Quyền lực và Tình yêu”  là cuốn tiểu thuyết lịch sử mang đậm màu sắc triết lý, và là sự kết hợp đầy hấp dẫn, ấn tượng giữa lịch sử cổ đại huyền bí và cuộc sống đời thường Ai Cập. 

Toàn bộ tác phẩm được phóng chiếu theo góc nhìn của nhân vật Sinuhe. Sinuhe là một đứa trẻ mồ côi, được một cặp vợ chồng lương y nghèo, không có con là Senmut và Kipa tìm thấy trong một chiếc thuyền sậy được thả trôi trên sông Nile và đem về nuôi nấng. Trưởng thành trong tình yêu thương vô điều kiện của cha mẹ nuôi, Sinuhe đã có một tuổi thơ thật hạnh phúc ở Thebes. Đến khi Sinuhe đủ tuổi để đi làm, bước vào xã hội, ông được cha nuôi của mình nhờ người bạn cũ của ông là danh y hoàng gia Ptahor, đưa Sinuhe vào học trong Nhà Sống, trường học trong đền thờ thần Amon. Dường như không phụ công cha mình, với nền tảng giáo dục và gia đình vững chắc, Sinuhe được coi là có triển vọng trong ngành y và có thể nhìn thấy con đường sự nghiệp vững chắc, rộng mở, cho đến khi Sinuhe đắm chìm trong những mộng tưởng về tình yêu với Nefernefernefer, một người phụ nữ vô cùng hiểm độc. Đâu ai có thể ngờ rằng, chỉ vì nhất thời mê đắm sắc đẹp của người đàn bà đó, Sinuhe vô tình bị cuốn vào dòng chảy bất tận của những sự việc vô cùng đau thương và bất hạnh: Sinuhe mất hết của cải, mất cha mẹ nuôi, mất nơi ở và mất đi tình yêu. Sau nhiều năm tháng sống lưu đày, phiêu bạt, Sinuhe trở về quê nhà - mảnh đất Thebes - bỏ lại quá khứ đầy lầm lỗi của bản thân, bắt đầu một cuộc sống mới, nối nghiệp cha mình chữa bệnh cho người dân nghèo nơi đây, viết ra cuốn sách này như để thú tội, để cầu xin sự tha thứ, để gột rửa những tội lỗi của mình. 


“Tôi viết cuốn sách này cho mình, bởi vì sự hiểu biết như nước kiềm ăn mòn trái tim tôi và tôi đã đánh mất tất cả những niềm vui có được trong cuộc đời. Tôi viết cuốn sách này, bởi rượu đắng chát trong cổ họng mình. Tôi viết cuốn sách này, vì tôi đã không còn muốn vui thú với đàn bà và những vườn cây, ao cá không còn làm tôi thấy vui mắt.”


“Cuốn sách này do Sinuhe, kẻ bị lưu đày, người khốn khổ nhất trong tất cả những người nghèo khổ ở Kemet, viết ra.”


Phải chăng những năm tháng bị lưu đày, những quá khứ lầm lỡ của Sinuhe đã khắc ghi trong tâm trí của anh, nên những gì được phóng chiếu qua đôi mắt của nhân vật này đều thực sự sâu sắc và có tình triết lý nhất định? Trước hết, chúng ta không thể phủ nhận một điều rằng nhân vật Sinuhe là người không quên cội nguồn, không quên những ai đã dang tay che chở cho mình khi anh thậm chí còn chẳng biết mình sẽ trôi dạt về đâu. Không quên cội nguồn, Sinuhe đã nói về mảnh đất thơ ấu Thebes như sau: “Ai đã từng sinh ra ở Thebes sẽ khát khao trở lại Thebes, bởi lẽ trên trái đất không có thành phố nào giống như Thebes.” Có thể Thebes không phải nơi Sinuhe được sinh ra, vì cha mẹ nuôi của anh đã đem anh về từ một thuyền trôi dạt trên sông Nile, nhưng Thebes là mảnh đất nuôi dưỡng con người Sinuhe, giúp anh gột rửa những tội lỗi của mình, đi cùng Sinuhe trong những năm tháng làm lại cuộc đời của mình. “Ai đã từng một lần uống nước sông Nile người đó sẽ khát khao trở lại sông Nile. Nước ở bất cứ nơi nào khác không thể làm anh ta nguôi cơn khát.” Những gì mà Sinuhe dành cho Thebes, dành cho sông Nile được lặp lại nhiều lần trong cuốn sách như một điệp khúc, thể hiện tình yêu quê hương Ai Cập mãnh liệt, cháy bỏng. Ngay cả khi sống lưu đày ở nơi khác muôn trùng xa xôi, hình ảnh về mảnh đất Thebes luôn hiện hữu trong tâm trí của anh: “Tôi không hề sợ cô đơn, vì cả đời tôi chỉ có một mình và sinh ra tôi đã cô đơn, nhưng trái tim tôi tan chảy vì buồn khi nghĩ rằng tôi sẽ không bao giờ được nhìn lại Thebes, không bao giờ được cảm nhận lớp bùn mềm của đất Kemet dưới chân mình cũng như sẽ không bao giờ được uống nước sông Nile nữa.” Và khi quay trở lại Thebes, anh nối nghiệp cha mình chữa bệnh cho người nghèo, thiết nghĩ rằng không phải chỉ đơn thuần vì đã được học về y dược, mà hơn hết, có lẽ anh cũng đang tưởng nhớ về cha mẹ nuôi của mình, thay họ làm những điều mà họ chưa thể tiếp tục làm trên cõi đời ấy. 

Những trải nghiệm của Sinuhe là những chiêm nghiệm sâu sắc về nhân sinh, về cuộc đời và về tình yêu. Khi chứng kiến những hành động, suy nghĩ, thậm chí là mộng tưởng, chiến tranh giữa người với người, Sinuhe đã nghiệm ra những điều mà có lẽ chỉ có ai từng trải mới có thể thấm thía. Trước tiên là về tính khách quan của vũ trụ. Vũ trụ là không gian vận hành theo quy luật khách quan, không bao giờ thay đổi: “Xưa đã thế và sau này vẫn thế.” Chỉ có con người mới thay đổi theo thời gian, nhưng cũng giống như vũ trụ, trong bản chất của con người cũng có những thứ không thay đổi. Thứ duy nhất mà con người, hay chúng ta, có thể thay đổi chính là góc nhìn, lối sống của bản thân, không phải góc nhìn, lối sống của những người xung quanh. Trong câu chuyện này, chúng ta đều có thể thấy một cách rõ ràng rằng hai nhân vật Sinuhe và Horemheb có thể là hai người bạn thân thiết với nhau đã lâu. Mặc dù thân thiết nhưng những cách suy nghĩ của họ không hề giống nhau, không đi chung với nhau. Horemheb cho rằng tín ngưỡng thần Aton là những suy nghĩ vớ vẩn và không thực sự đồng tình với việc Sinuhe đi theo tín ngưỡng đó. Tương tự, Sinuhe cũng không đồng tình với những suy nghĩ, giá trị sống của Horemheb, từ đó lên án chế độ của bạn mình, để rồi nhận ra rằng những gì mình theo đuổi chỉ là những ảo tưởng hão huyền. Tiếp đến là về con người và tình yêu thương. Chúng ta sinh ra trần trụi trên cõi đời này, khi về với cát bụi cũng chẳng thể mang theo tất cả của cải hay châu báu. Thứ duy nhất chúng ta có cho riêng mình chính là trái tim, thứ được nuôi dưỡng bằng lòng nhân ái, tình yêu thương của chính chúng ta. Sinuhe nói rằng: “Không có sự khác biệt giữa con người với con người, ai cũng trần trụi sinh ra trên đời và trái tim con người là thước đo duy nhất giữa người với người. Không thể đo con người bằng màu da hoặc ngôn ngữ của họ, cũng không thể đo con người theo quần áo hoặc đồ trang sức, và không thể đo con người theo sự giàu có hay nghèo khó của họ mà chỉ bằng trái tim.” Sự giàu có liệu có phải thước đo con người, trong khi chúng ta đều ham muốn có nhiều tiền bạc, của cải nhưng không phải ai cũng ham muốn “có một trái tim giàu tình yêu thương và lòng trắc ẩn”? Chúng ta có thể hơn thua về mặt vật chất, nhưng đó là những thứ có thể kiếm được, nhưng một trái tim giàu tình yêu thương và lòng trắc ẩn thì bao nhiêu tiền bạc mới có thể mua được đây? Chúng ta có thể giàu có, có thể không, có thể đạt được mục tiêu, cũng có thể không, nhưng liệu chúng ta có hoàn toàn hài lòng, hay hạnh phúc về những điều đó không? Dù là thần thánh, hay quốc vương, hay là một kẻ bị lưu đày, con người không ai sung sướng hơn ai. Chúng ta không phủ nhận tầm quan trọng của tiền bạc hay của cải, nhưng suy cho cùng, đến tận cùng, chúng ta không thể mãi mãi đi cùng với thứ vật chất hiện hữu ấy, chỉ có tình yêu, lòng nhân ái và trắc ẩn là những thứ khắc ghi vào tâm hồn và thể xác của con người, từ khi chào đời cho đến khi trở thành mây khói. 


Lời kết: 

Khép lại cuốn sách trong sự bộn bề của cảm xúc, có thể thấy rằng những chiêm nghiệm của nhân vật Sinuhe, đặc biệt là những chiêm nghiệm về nhân sinh, giống như một tiếng chuông cảnh tỉnh mà trong veo, âm vang. Những chiêm nghiệm ấy được lồng vào những câu chuyện về nền văn minh Ai Cập, đã tạo nên một bức tranh về nền văn minh Ai Cập cổ đại rực rỡ mà sâu sắc, thấm thía. Cuốn sách “Người Ai Cập - Quyền lực và Tình yêu” không đơn thuần chỉ là một cuốn tiểu thuyết, mà còn là tư liệu lịch sử quý giá, chứa đựng những bài học của thời đại. 


Tóm tắt và Review bởi: Quỳnh Trang - Bookademy

Hình ảnh: Quỳnh Trang

-------------------------------------------------------------

Theo dõi fanpage của Bookademy để cập nhật các thông tin thú vị về sách tại link: Bookademy

(*) Bản quyền bài viết thuộc về Bookademy - Ybox. Khi chia sẻ hoặc đăng tải lại, vui lòng trích dẫn nguồn đầy đủ "Tên tác giả - Bookademy." Các bài viết trích nguồn không đầy đủ cú pháp đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.

Xem thêm

Sau ba năm phiêu bạt, Sinuhe cuối cùng cũng trở về mảnh đất tuổi thơ - Thebes. Bỏ lại quá khứ lỗi lầm và sự phức tạp của các cuộc đấu đá tranh giành quyền lực trong nội bộ Ai Cập, Sinuhe quyết định bắt đầu lại cuộc sống ở khu phố nghèo Thebes trong ngôi nhà cũ của thợ đúc đồng. Anh chữa trị cho bệnh nhân nghèo như cha nuôi anh từng làm.

Nhưng yên bình không bao lâu, cuộc sống của Sinuhe vẫn còn đầy rẫy những thách thức đón chờ ở phía trước khi anh gặp lại người bạn cũ Horemheb và trở thành ngự y tin cậy của Pharaoh Echnaton, câu chuyện này sẽ tiếp diễn trong tập 2 của quyển sách “Người Ai Cập - Quyền lực và Tình yêu”.

Đặt toàn bộ câu chuyện dưới bối cảnh Ai Cập cổ đại, “Người Ai Cập - Quyền lực và Tình yêu” cung cấp nhiều kiến thức về các vị thần, tín ngưỡng tôn giáo, chính trị và văn hóa của một trong những nền văn minh vĩ đại nhất của loài người. Từ đây, tác giả cũng vẽ ra một bức tranh lớn về các vùng đất xinh đẹp mà ít ai biết đến như xứ Haiti rực rỡ, thành cổ Babylon, hòn đảo xinh đẹp Crete, Thebes náo nhiệt và nhiều xứ sở đặc biệt khác cũng được hé lộ trong tác phẩm này.