Lòng Tốt Của Bạn Cần Thêm Đôi Phần Sắc Sảo Reviews

Một chút qua niệm của tôi về hai chữ “Lòng tốt”

Điều tạo nên những hệ giá trị đích thực của con người, chính là lòng tốt, là sự vị tha sự bao dung với con người, là sự chân thành trong hành động với những cá thể xung quanh. Tuy nhiên liệu chúng ta đã thực sự tốt một cách khôn ngoan hay chưa? Chúng ta tốt bụng, tốt bụng trong cách cư xử, tốt bụng trong cách cho đi, tốt bụng trong cách ân cần quan tâm đến cuộc sống của người khác, về những hỉ nộ ái ố trong cuộc đời họ, nhưng liệu người khác có quan tâm tới lòng tốt đó? 

Từ bé, mẹ tôi luôn dạy bảo rằng, lòng tốt chính là thước đo hoàn hảo nhất cho một nhân cách của một con người, là tấm gương phản chiếu cho lối sống và suy nghĩ của mỗi cá nhân. 19 năm vừa qua, tôi đã cố gắng hết mình để có thể san sẻ được lòng tốt của mình đối với những người xung quanh không tiếc chi danh lợi, và tôi cũng nghĩ rồi người khác cũng sẽ đối xử lại với mình bằng cách tương tự. Nhưng cuộc sống không bao giờ đi theo chủ nghĩa “Hoàn hảo” mà tôi đã từng áp đặt riêng cho nó. Quả nhiên, có người tốt thì hẳn có kẻ xấu, có lòng tốt hẳn nhiên là có sự vị kỉ, và vô vàn những điều chống lại tư tưởng nhỏ bé của tôi về một xã hội công bằng. Nhưng nếu suy nghĩ lại kĩ thì, có bao giờ cuộc sống đã công bằng. Con người thường đùa vui với nhau bằng câu:” Vì cuộc đời bất công nên cọng lông không bao giờ thẳng”, câu nói mang tính bỡn cợt, đùa vui, nhưng chất chứa trong đó cái chua cay của cuộc đời. Trải qua từng ấy năm tôi đã san sẻ tình yêu thương với vô vàn người, nhưng hiển nhiên, có người đáp lại, có người thì không, tôi vỡ mộng về một hình dáng tốt đẹp của xã hội như mơ về lòng tốt là thứ nên được trân trọng. Nhiều lần tôi tự trách mình:” Sao lúc đấy mày tốt vậy? Sao lúc đấy mày không kệ nó đi? Sao lúc đấy…”. Sự dằn vặt đã bám theo, ăn sâu vào trong tiềm thức của tôi và cái nghiệt ngã của cuộc đời. Nhưng chẳng nhẽ tôi cứ hoài cuốn theo chiều suy nghĩ đó? Đã có người từng nói với tôi rằng, nếu một sự việc xảy ra tổn thương đến bạn một lần, lí do có thể không phải do bạn, nhưng nếu nó xảy ra với những tần suất cao hơn, đó là lúc bạn cần thay đổi thế giới quan của chính bản thân mình. Vì thế, tôi đã tìm đến cuốn sách Lòng tốt của bạn cần thêm đôi phần sắc sảo như một cách để tìm cho mình sự đồng cảm, bên cạnh đó là lắng nghe những chia sẻ thiết thực về cách để ứng biến, thể hiện và sử dụng lòng tốt của mình một cách thông minh, nhất là trong giới xã hội đang ngày một vô cảm như hiện nay.

Tại sao tôi lại tìm đến quyển sách này?

Cuốn sách Lòng tốt của bạn cần thêm đôi phần sắc sảo được viết bởi tác giả người Trung Quốc - Mộ Nhan Ca, và được chính thức phát hành bởi hệ thống nhà xuất bản Nhã Nam vào năm 2019. Điều gây ấn tượng đầu tiên đối với tôi khi vừa cầm trong tay cuốn sách này lên chính lên màu sắc tươi sáng của bìa sách, màu vàng cam được điểm xuyết thêm hình ảnh của một chú mèo Ai Cập. Thú vị hơn cả là trong tay chú mèo ngay lúc này đây đang cầm trong tay một chiếc mặt nạ sư tử. Phải chăng đây chính là sự sáng tạo của một người thiết kế bìa khi ngụ ý rằng, dù cho là một chú mèo hiền lành, ngoan ngoãn, hãy khoác lên mình một ngoại trang của chúa sơn lâm để thu hút được sự kính nể của những người xung quanh mình. Nhưng điều làm tôi quyết định mua cuốn sách này chính là do một dòng chữ được in đậm trên bìa sách:”Thay vì làm một chén súp gà, bạn cần một gáo nước lạnh”. Trong ngay giây phút đó khi đứng trầm ngâm tại quầy sách ở Nhã Nam, tôi đã không ngần ngại mang ngay cuốn sách này về nhà và đặt nó làm một cuốn sách gối đầu giường của tôi, và cùng đồng hành với tôi trên con đường sống một cách khôn ngoan với lòng tốt của mình.

Từng trang sách của Mộ Nhan Ca là những con người với những cái tốt khác nhau.

Cũng tương tự như những tác phẩm self-help vô cùng phổ biến trên thị trường sách hiện nay, tác phẩm Lòng tốt của bạn cần thêm đôi phần sắc sảo là góc nhìn, quan điểm, suy nghĩ của Mộ Nhan Ca về lòng tốt trong xã hội hiện đại. Xuyên suốt quyển sách, chúng ta được kể được nghe về những lòng tốt của con người với con người qua những tình huống khác nhau, những câu chuyện khác nhau, mà đa số trong đó, chung quy lại tất cả ta thấy được rằng không phải lúc nào sự tốt bụng cũng được đền đáp lại một cách xứng đáng và được trân trọng. Chẳng hạn như đó là câu chuyện về một cô gái trẻ toàn tâm toàn ý lo lắng cho gia đình nhưng đổi lại là sự lạnh nhạt. Đó là tình huống nữ nhân viên vì nhẫn nhịn mà bị đồng nghiệp chơi xấu. Không dừng lại ở đó, tác giả di chuyển góc nhìn từ lòng tốt trong tình bạn, tình yêu đôi lứa, hay thậm chí tình yêu giữa những người trong gia đình với nhau. Mở đầu mọi câu chuyện, chính là giới thiệu tóm lược của tác giả về một kiểu lòng tốt. Điều đó làm tôi nhợt suy ngẫm hóa ra trong cuộc sống của con người chúng ta, lòng tốt lại đa dạng đến bất ngờ như thế. Ví dụ như: 

• "Bất kể bạn miêu tả nỗi buồn hoặc niềm vui của mình sinh động thế nào, đều chẳng ai có thể thật sự đồng cảm"

Hay 

• “Thay đổi bản thân sẽ đau khổ, nhưng không thay đổi bản thân sẽ chịu khổ”

Không chỉ nói về những câu chuyện của con người, về những nhân cách cao đẹp đang bị lãng quên trong xã hội, Mộ Nhan Ca còn đưa ra những hiện tượng đang xã hội đang được xảy ra hằng ngày hằng giờ mà con người đang nhắm bắt bỏ qua, nổi bật trong số đó chính là “hiệu ứng đá mèo”. Nói một cách đơn giản đó là tình huống con người trút bỏ sự tức giận và làm tổn thương lên nhau tạo ra một vòng lặp về sự tức giận. Trong tình huống đó, chỉ có tình yêu thương mới là liều thuốc hữu hiệu phá vỡ vòng tròn ấy, đánh tan những tức giận vị kỉ của những người xung quanh. Tuy nhiên tôi chỉ có thể tiết lộ được nội dung của quyển sách này đến đây thôi, để được nghe thêm những câu chuyện của những nhân vật, các bạn độc giả hãy tự tìm đến tác phẩm này để đồng cảm với họ nhé.

Có phải là nhờ cái sâu sắc của một bác sĩ tâm lý, mà nhiều người lại tìm đến tác phẩm này như vậy?

Lối hành văn: điều làm tôi cảm thấy thích thú đầu tiên chính là cách dẫn dắt vô cùng khéo léo và logic của tác giả. Bằng việc đi theo một trình tự: giới thiệu sơ nét về nhân vật, những sự việc, vấn đề mà họ đang gặp phải, cách họ giải quyết vấn đề (tuy nhiên đây là điều không phải nhân vật nào cũng làm được) và cuối cùng là những suy nghĩ cảm nhận của tác giả về tình huống đó. Có thể nói mặc dù cách sắp xếp cách dẫn dắt những tình huống trong mỗi chương là gần như giống nhau, nhưng bằng lối viết súc tích ngắn gọn. Bên cạnh đó, nghệ thuật tóm lược sự việc đã giúp cho người đọc dễ dàng nắm bắt được theo nội dung của câu chuyện, giúp độc giả nhận ra những sự việc tuy khác nhau về nội dung nhưng giống nhau về bản chất của những cá nhân được nêu ra xuyên suốt quyển sách, và có thể chính chúng ta đang nhìn thấy mình trong những dòng chữ mềm mại ấy.  

Cách xây dựng tình huống: đây có lẽ là điều khiến tôi cảm thấy ấn tượng nhất qua quyển sách. Thông thường khi nói tới sự bất công trong lòng tốt, chúng ta thường nghĩ tới một lòng tốt không được đáp lại. Tuy nhiên trong tác phẩm ta còn tìm thấy được “sự bất công ở những phương diện khác”. Tôi xin được phép tiết lộ hai ví dụ điển hình mà tôi có thể nhớ chính xác nhất sau khi đọc qua tác phẩm:

1. Một cô gái tuy đã dốc hết sức lực đem tiền về cho gia đình, nhưng vì tính cách cáu kỉnh, đa số những người thân đã chọn cách rời bỏ cô, cô cảm thấy đó là một sự bất công khi lòng tốt của cô không được đáp lại, vậy từ vị trí của các bạn độc giả, các bạn nghĩ cô gái có đáng được thông cảm hay không?

2. Đó là câu chuyện:"Thật thà cũng thể lái trâu, thương nhau cũng thể nàng dâu mẹ chồng”. Quả thật mối quan hệ giữa mẹ chồng con dâu vốn từ xưa cũng chẳng mấy tốt đẹp, vì thế mà Mộ Nhan Ca cũng không bỏ quên mà đưa ngay vấn đề nóng hổi này vào trong những trang sách của mình. Cô con dâu xuất hiện trong câu chuyện, tuy bị chính mẹ chồng ghen ghét ruồng rẫy, nhưng không hề cam chịu, cô đã thông minh vận dụng sự vị tha, sự tốt bụng của mình và từ đó thay đổi chính tâm tính tàn nhẫn của mẹ chồng mình.

Sau khi đọc xong hai tình huống trên tôi tự rút ra cho mình một câu trả lời về lòng tốt: Con người chúng ta ai cũng tồn tại trong mình một tinh thần, một nhân cách hướng về những triết lý tốt đẹp của cuộc đời, nhưng vấn đề ở chỗ liệu chúng ta đã biết cách vận dụng nó một cách đúng đắn hay chưa. Trong tác phẩm này, vẫn còn rất nhiều tình huống oái oăm mà các nhân vật, dù là ai thì cũng có một hướng giải quyết riêng cho bản thân mình. Đó là tính phong phú và đa dạng của cuộc đời, mà ở đây được cụ thể hóa là lòng tốt của con người với những sự vật hiện tượng xung quanh. Đây là nét tài ba của Mộ Nhan Ca trong việc chọn lọc những tinh chất hoàn hảo cho đứa con tinh thần của mình, cũng là sự định hướng gợi ý cho những con người lạc lối vẫn đang không biết xoay sở như thế nào với cái món quà “lòng tốt”.

Nhưng đây có lẽ không phải là một cuốn sách mà ta nên tiếp thu mọi thứ từ nó... 

Bản thân tôi chỉ là một độc giả, cũng không đến từ một chuyên ngành văn học nào để có thể đánh giá những điểm cần cải thiện ở tác phẩm này nên chỉ xin phép có thể được viết vài dòng

So với những tác phẩm self-help khác, chẳng hạn “Đắc nhân tâm” của Dale Canergie, một tác phẩm khác vô cùng nổi tiếng với giới trẻ Việt Nam: “Tuổi trẻ đáng giá bao nhiêu” của chị Rosie Nguyễn, tác phẩm này của Mộ Nhan Ca thiếu đi tính thực tế ở những câu chuyện mà tác giả đang đưa ra. Trong khi tác phẩm khác là những câu chuyện viết về những người thật việc thật (chẳng hạn như Đắc nhân tâm có đề cập đến Charles Dicken, cha đẻ của tác phẩm The Christmas Carol), những nhân vật trong tác phẩm Mộ Nhan Ca như được viết lên bằng chính sự tưởng tượng của tác giả. Đây là điều ta không thể xác thực nhưng có lẽ đây là điểm trừ ta sẽ phải để mắt tới.

Thứ hai, dù phải khẳng định cách xây dựng tình huống của tác giả khá ấn tượng, tôi vẫn cảm thấy rằng Lòng tốt của bạn cần thêm đôi phần sắc sảo đang đi vào lối mòn của Self-help, đưa ra câu chuyện và thông điệp, đó là điều tương tự không hiếm gặp ở cả vạn tác phẩm khác cùng thể loại.

Thứ ba, đối với tôi, đây không phải một tác phẩm mà chúng ta có thể học được hoàn toàn tất cả từ nó. Không thể phủ nhận, qua các nhân vật ta nhận ra mình và cách để sử dụng lòng tốt của mình một cách thông minh hơn, nhưng ẩn chứa sau đó, vẫn là đôi chút sự ích kỷ của tác giả, có thể kể đến như cách tác giả hướng ta đến việc ngưng giúp đỡ những con người xung quanh mình, thậm chí không quan tâm đến cảm xúc của họ.

Còn với tôi, đây vẫn là một cuốn sách đáng đọc cho những người đang tìm đến chân lý của sự tốt đẹp

Mọi thứ đều có nhược có ưu, chính vì thế tôi không thể cảm phủ định hết mọi công sức của tác giả khi viết nên tác phẩm này. Như tôi đã đề cập ở phần phía trên, chúng ta không nên học hỏi tất cả từ tác phẩm, vì quả thực sau khi buông bỏ tác phẩm này xuống, tôi đã có trong mình một vài mầm mống của sự đề phòng, một chút ích kỷ với những người xung quanh mình. Nhưng nếu ngẫm nghĩ thật kĩ, phải chăng đó luôn có sự hòa lẫn giữa ích kỷ và tốt bụng? Giống như một ngân hàng, lòng tốt chỉ có thể cho đi một phần và giữ lại nhiều phần cho bản thân mình, tương tự một ngân hàng chỉ cho khách hàng vay một phần và tích lại phần dự trữ riêng cho nó trong những tình huống bất trắc. Sử dụng lòng tốt một cách khôn ngoan, cho mình một quyền để ích kỷ, để mình được hạnh phúc hơn, bởi hạnh phúc là mưu cầu tối cao nhất của mỗi con người.

Lời kết:

“Sống trong đời sống cần có một tấm lòng

Để làm gì em biết không

Để gió cuốn đi, để gió cuốn đi”

Để gió cuốn đi – Trịnh Công Sơn

Không phải ngẫu nhiên tôi đưa câu hát này vào bài cảm nhận về quyển sách của tôi. Như một phương thuốc chữa lành những tâm hồn tổn thương, là thước đo cho những giá trị cao đẹp, tốt bụng đóng vai trò trong gắn kết giữa người với người. Qua Lòng tốt của bạn cần thêm đôi phần sắc sảo, tôi học được cái thể hiện bản chất ấy một cách đúng đắn, dành cho đúng người đúng việc. Xã hội sẽ dần phát triển, nhu cầu về những lợi ích riêng sẽ là vô hạn ở con người, nhưng hãy đừng mất đi những bản chất tốt đẹp của chính mình bạn nhé. 

Review chi tiết bởi: Trọng Kiên - Bookademy

Hình ảnh: Mai Trang - Bookademy