[Truyện Ngắn] Làng - Kim Lân Reviews

Tác phẩm "Làng" của Kim Lân là một "tiếng lòng" đầy xúc động của người nông dân Việt Nam giữa mưa bom bão đạn của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Qua câu chuyện về ông Hai và làng Chợ Dầu, Kim Lân đã khéo léo khắc họa nỗi niềm, tâm trạng của người dân Việt Nam trong bối cảnh chiến tranh khốc liệt, từ đó mang đến một tiếng nói đầy tha thiết về lòng yêu nước, lòng trung thành và ý chí kiên cường của họ. Tiếng lòng của người Việt trong những ngày kháng chiến không chỉ là tiếng nói của lòng yêu quê hương đất nước, mà còn là sự giằng xé, xung đột nội tâm khi phải đối mặt với thực tế tàn khốc. Ông Hai, nhân vật chính, là người nông dân yêu làng đến mức tình yêu ấy đã trở thành một phần trong con người ông. Ông tự hào về làng Chợ Dầu, tự hào về truyền thống yêu nước của làng mình. Khi phải tản cư, xa làng, ông luôn nhớ về làng, đau đáu từng chi tiết nhỏ của quê hương. Lòng yêu nước của ông được thể hiện qua tình yêu sâu sắc ấy. Tuy nhiên, khi nghe tin làng Chợ Dầu theo giặc, ông Hai như bị đẩy vào một cuộc khủng hoảng tinh thần khốc liệt. Tin tức này đối với ông như một nhát dao đâm thẳng vào trái tim. Ông cảm thấy nhục nhã, xấu hổ và lòng yêu nước, niềm tin của ông dường như bị sụp đổ hoàn toàn. Tiếng lòng của ông Hai lúc này là tiếng lòng của sự đau khổ, dằn vặt và giằng xé khi thấy danh dự của làng, của mình bị đe dọa. Ông cảm thấy bị cô lập, xa lánh bởi chính những người đồng bào xung quanh. Đây cũng là một phần trong hiện thực khốc liệt của cuộc chiến: không chỉ có bom đạn, chiến tranh còn tàn phá cả tinh thần, làm lay động niềm tin của những con người luôn gắn bó với đất đai, quê hương. Tuy nhiên, khi sự thật được làm rõ – làng Chợ Dầu không hề theo giặc, mà ngược lại, đã đốt làng để giữ gìn danh dự – ông Hai như được hồi sinh. Niềm vui của ông khi biết làng mình vẫn trung thành với cách mạng là tiếng lòng đầy tự hào và phấn khởi. Qua đó, Kim Lân đã khéo léo khắc họa không chỉ sự thay đổi cảm xúc cá nhân của ông Hai mà còn là tiếng lòng chung của người dân Việt Nam trong thời kỳ chiến tranh: lòng yêu nước và tinh thần quật cường không bao giờ mất đi, dù phải đối mặt với những biến động lớn lao. Lòng yêu nước giản dị của ông Hai không chỉ là biểu hiện của tình yêu làng mà còn là đại diện cho hàng triệu người nông dân Việt Nam thời kỳ ấy. Họ có thể không tham gia trực tiếp vào chiến trận, nhưng trong tim họ, tình yêu quê hương và đất nước luôn cháy bỏng. Dù trong mưa bom bão đạn, họ vẫn kiên cường giữ vững niềm tin vào cách mạng và sẵn sàng hy sinh tất cả, kể cả những giá trị vật chất mà họ đã gìn giữ suốt đời, để bảo vệ danh dự và lòng trung thành với Tổ quốc. Tác phẩm "Làng" của Kim Lân vì thế không chỉ đơn thuần là câu chuyện về một người nông dân và tình yêu làng quê của ông, mà còn là bản nhạc ngợi ca tiếng lòng của người dân Việt Nam trong cuộc kháng chiến đầy gian khổ. Đó là tiếng lòng của những con người tuy nhỏ bé, bình dị nhưng lại mang trong mình sức mạnh to lớn, được hun đúc từ tình yêu nước và lòng trung thành với lý tưởng cách mạng.

Làng Chợ Dầu không chỉ là một địa danh mà còn là biểu tượng cho cả một vùng quê Việt Nam anh hùng, kiên cường. Qua hình ảnh ông Hai, ta thấy được tình yêu làng tha thiết, gắn liền với lòng yêu nước sâu sắc. Ông luôn tự hào về làng mình, nơi có những con đường lát đá, nhà ngói san sát, và tinh thần kháng chiến sôi nổi. Mỗi khi nhắc đến làng, ông đều tràn đầy niềm tự hào, thể hiện rõ tình yêu quê hương tha thiết. Dù phải đi tản cư, ông Hai vẫn luôn dõi theo tin tức về làng. Khi nghe tin làng theo giặc, ông cảm thấy đau khổ, xấu hổ nhưng sau đó lại tin rằng làng mình vẫn trung thành với cách mạng. Điều này cho thấy tinh thần kháng chiến mãnh liệt của người dân làng Chợ Dầu. Tình yêu làng của ông Hai không chỉ là tình cảm riêng tư mà còn là biểu hiện của lòng yêu nước sâu sắc. Ông yêu làng vì làng là một phần của đất nước, là nơi ông sinh ra và lớn lên, là nơi ông đã gắn bó cả cuộc đời. Hình ảnh làng Chợ Dầu trong "Làng" có ý nghĩa vô cùng sâu sắc. Nó khẳng định sức mạnh của tình yêu quê hương, ca ngợi tinh thần đoàn kết của dân tộc và gợi lên niềm tự hào dân tộc. Qua tác phẩm, Kim Lân đã thành công trong việc khắc họa một quê hương anh hùng, kiên cường, góp phần làm nên chiến thắng vẻ vang của dân tộc.

Tác phẩm L'àng" của Kim Lân có thể được xem như một chiếc gương soi phản chiếu hiện thực cuộc sống của người nông dân Việt Nam trong bối cảnh kháng chiến chống Pháp. Qua nhân vật ông Hai và câu chuyện về làng Chợ Dầu, Kim Lân không chỉ phản ánh những biến động của xã hội, mà còn thể hiện rõ những thay đổi sâu sắc trong tâm tư, tình cảm và nhận thức của người nông dân trước thực trạng đất nước chìm trong chiến tranh. Làng là chiếc gương phản chiếu rõ ràng nhất sự thay đổi trong đời sống vật chất và tinh thần của người nông dân. Trong bối cảnh chiến tranh, làng quê Việt Nam không còn là nơi bình yên như trước. Người dân phải rời bỏ quê hương, tản cư đi nơi khác để tránh những cuộc càn quét của kẻ thù. Cuộc sống yên ả, gắn bó với đất đai, ruộng vườn của người nông dân bị đảo lộn, khiến họ phải đối mặt với những khó khăn mới, không chỉ về mặt vật chất mà còn về tinh thần. Ông Hai, nhân vật chính của truyện, tuy đã tản cư nhưng lúc nào cũng đau đáu nhớ về làng, thể hiện sự gắn bó sâu sắc của người nông dân với quê hương. Bên cạnh đó, "Làng" cũng là chiếc gương phản ánh những giá trị tinh thần, đặc biệt là lòng yêu nước của người nông dân Việt Nam trong cuộc chiến giành độc lập. Ông Hai yêu làng Chợ Dầu, và trong tình yêu ấy, ông không chỉ yêu mảnh đất nơi ông sinh ra mà còn yêu chính cái danh dự, lòng trung thành của làng đối với cách mạng. Khi nghe tin làng mình theo giặc, ông Hai cảm thấy như bị sụp đổ, lòng tự hào, niềm tin vào làng và cả bản thân bị lung lay dữ dội. Nỗi đau này phản ánh thực trạng khó khăn của người nông dân khi phải đối mặt với những tin tức có thể thay đổi toàn bộ niềm tin và quan niệm sống của họ.

Trong bối cảnh xã hội Việt Nam trước cách mạng, những người nông dân nghèo như ông Hai thường sống trong tình trạng nô lệ và áp bức dưới ách thống trị của thực dân Pháp. Họ bị kìm kẹp bởi những điều kiện sống khắc nghiệt và phải chịu đựng sự bóc lột tàn bạo từ phe thực dân. Những người nông dân này, mặc dù gắn bó sâu sắc với mảnh đất quê hương của mình, nhưng cuộc sống của họ vẫn bị chi phối bởi sự bất công và nghèo đói, khiến họ trở thành những con người bị gạt ra ngoài lề xã hội, không có tiếng nói và quyền lợi. Tuy nhiên, sự xuất hiện của cách mạng đã đem lại cho những người nông dân như ông Hai một cơ hội để nhận thức và trải nghiệm ý nghĩa thực sự của cuộc sống tự do. Trong thời kỳ cách mạng, khi phong trào kháng chiến chống thực dân Pháp và nội gian nở rộ, ông Hai cùng những đồng bào nông dân đã tìm thấy một lý do mới để sống, để đấu tranh và để hy vọng. Họ không chỉ yêu quý mảnh đất quê hương mà còn trở nên tràn đầy lòng yêu nước và tinh thần cách mạng, sẵn sàng đứng lên cùng dân tộc trong cuộc chiến giành lại độc lập và tự do. Cách mạng đã mang đến cho họ một cái nhìn mới về cuộc sống, một ý thức mới về quyền và nghĩa vụ của bản thân đối với đất nước. Họ nhận ra rằng cuộc sống không chỉ đơn thuần là việc sinh tồn hàng ngày, mà còn là việc góp phần vào công cuộc xây dựng một đất nước tự do và công bằng. Tinh thần cách mạng đã giúp họ hiểu rõ hơn về giá trị của sự đoàn kết, sự tự do và sự công bằng xã hội. Họ thấy rằng việc yêu quý làng quê không chỉ là sự gắn bó với mảnh đất mình sống mà còn là sự gắn bó với lý tưởng và khát vọng của cả dân tộc. Những người nông dân như ông Hai đã đồng lòng với cuộc cách mạng và cuộc kháng chiến, không chỉ bằng lòng yêu nước mà còn bằng hành động cụ thể. Họ tham gia vào các hoạt động kháng chiến, hỗ trợ phong trào cách mạng bằng những cách mà họ có thể, từ việc cung cấp thông tin, vật chất, đến việc tham gia trực tiếp vào các cuộc đấu tranh. Tinh thần đoàn kết và lòng yêu nước của họ đã trở thành một nguồn sức mạnh to lớn trong cuộc chiến chống lại ách đô hộ của thực dân Pháp và các thế lực phản cách mạng. Như vậy, cách mạng không chỉ là một biến động chính trị mà còn là một cuộc cách mạng trong nhận thức và tinh thần của người nông dân. Đối với những người như ông Hai, cách mạng đã đem lại ý nghĩa sâu sắc và mới mẻ cho cuộc sống của họ, từ việc thoát khỏi sự áp bức và nghèo đói, đến việc trở thành một phần quan trọng trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước. Từ những nỗi đau và sự chịu đựng của cuộc sống trước cách mạng, họ đã tìm thấy một lý do để sống, để yêu nước và để chiến đấu cho một tương lai tươi sáng hơn.

Lòng yêu nước giản dị của người nông dân được Kim Lân thể hiện rõ nét qua nhân vật ông Hai. Ông Hai yêu làng Chợ Dầu, nơi ông đã sinh ra, lớn lên và gắn bó suốt đời. Đối với ông, làng không chỉ là một không gian vật lý mà còn là biểu tượng của niềm tự hào, của lòng trung thành và sự gắn bó sâu sắc với quê hương. Tình yêu làng của ông Hai cũng chính là biểu hiện giản dị nhưng sâu sắc của lòng yêu nước. Khi đất nước rơi vào cảnh chiến tranh, tình yêu làng trong lòng ông Hai không thể tách rời khỏi tình yêu với cách mạng, với khát vọng tự do và độc lập của dân tộc. Kim Lân đã khéo léo xây dựng một tình huống đầy kịch tính khi ông Hai nghe tin làng Chợ Dầu theo giặc. Đây là một khoảnh khắc đầy đau đớn và tuyệt vọng đối với ông Hai, vì trong suy nghĩ của ông, làng và đất nước luôn gắn bó chặt chẽ với nhau. Tin tức làng theo giặc khiến ông Hai cảm thấy như bị phản bội, như chính lòng yêu nước của mình đã bị đập tan. Ông rơi vào tình trạng giằng xé nội tâm, cảm thấy xấu hổ, nhục nhã và bị cô lập khỏi cộng đồng. Qua đó, Kim Lân đã cho thấy lòng yêu nước của người nông dân không chỉ là một thứ tình cảm trừu tượng, mà nó gắn liền với danh dự cá nhân và trách nhiệm đối với đất nước.

Làng trong tác phẩm của Kim Lân là một tấm gương phản chiếu rõ nét đời sống tinh thần và tâm hồn của người nông dân Việt Nam trong thời kỳ chiến tranh. Qua hình ảnh làng Chợ Dầu và nhân vật ông Hai, Kim Lân không chỉ khắc họa tình yêu làng sâu sắc, mà còn tái hiện những tâm trạng, cảm xúc phức tạp của người nông dân trước sự biến động của đất nước trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Làng đối với người nông dân không chỉ là nơi chôn nhau cắt rốn, mà còn là biểu tượng của tình yêu quê hương, gắn bó máu thịt với nơi mình sinh ra và lớn lên. Đối với ông Hai, tình yêu làng Chợ Dầu đã trở thành một phần không thể thiếu trong con người ông, nuôi dưỡng niềm tự hào và sức mạnh tinh thần của ông trong những ngày tháng gian khó. Hình ảnh làng như là nơi chứa đựng tất cả những giá trị vật chất và tinh thần của ông Hai và những người dân khác. Tuy nhiên, trong bối cảnh chiến tranh, khi ông Hai nghe tin làng mình theo giặc, ông rơi vào trạng thái xung đột nội tâm dữ dội. Cảm giác đau đớn, xấu hổ và nhục nhã khi làng phản bội đất nước khiến ông mất đi phương hướng, đánh mất cả niềm tin vào chính mình. Nỗi sợ bị cộng đồng xa lánh, bị chế giễu vì xuất thân từ một ngôi làng theo giặc đã phản ánh nỗi đau của người nông dân trước sự thay đổi của thời cuộc. Qua đó, Kim Lân thể hiện rõ sự nhạy cảm của người nông dân trước danh dự và lòng trung thành với Tổ quốc, đặc biệt trong bối cảnh chiến tranh đầy khốc liệt. Tuy vậy, khi sự thật được sáng tỏ rằng làng Chợ Dầu không hề theo giặc, mà ngược lại còn đốt làng để bảo vệ danh dự và tinh thần yêu nước, ông Hai lại cảm thấy niềm tự hào trở lại mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Hình ảnh làng không chỉ còn là một nơi vật chất, mà đã trở thành biểu tượng cho sự kiên cường, bất khuất của người dân Việt Nam trong cuộc đấu tranh giành độc lập. Hành động đốt làng là một sự hy sinh lớn lao, cho thấy người nông dân dù có yêu làng đến đâu cũng sẵn sàng đánh đổi tất cả để bảo vệ danh dự và phẩm giá dân tộc. Do đó, làng không chỉ là một nơi chốn cụ thể, mà trong chiến tranh, nó còn là tấm gương phản chiếu toàn diện tâm hồn và phẩm chất của người nông dân Việt Nam: sự gắn bó với quê hương, lòng trung thành với cách mạng và ý chí kiên cường trước mọi thử thách. Làng không chỉ là nơi xuất phát, mà còn là biểu tượng của niềm tin và sự bất khuất trước những biến động lịch sử, khắc họa rõ nét tinh thần bất diệt của con người Việt Nam trong những năm tháng đầy khắc nghiệt của chiến tranh.

Mượn một đề tài quen thuộc, "Làng" của Kim Lân không chỉ đơn thuần phản ánh tình yêu làng quê mà còn chạm đến những rung động sâu sắc từ chính trải nghiệm và tâm hồn của người cầm bút. Tác phẩm không chỉ thể hiện lòng yêu mến quê hương, mà còn khắc họa một cách rõ nét tinh thần yêu nước nồng nàn và sự ủng hộ mạnh mẽ đối với cụ Hồ và cuộc kháng chiến chống ngoại xâm và nội gian. "Làng" là một bức tranh sống động về tình yêu làng quê, nơi mà mỗi nhân vật, mỗi cảnh vật đều được miêu tả với sự chân thành và cảm xúc sâu sắc. Kim Lân đã khéo léo lồng ghép những cảm xúc và suy tư của mình vào trong câu chuyện, từ đó tạo nên một tác phẩm không chỉ phản ánh tình yêu quê hương mà còn thể hiện được sự gắn bó sâu sắc giữa con người và mảnh đất nơi mình sinh ra. Tuy nhiên, giá trị thực sự của "Làng" không chỉ dừng lại ở việc ca ngợi vẻ đẹp của làng quê mà còn ở cách tác phẩm phản ánh tinh thần kháng chiến và lòng yêu nước mãnh liệt của nhân dân Việt Nam trong thời kỳ khó khăn. Kim Lân đã truyền tải một thông điệp mạnh mẽ về tinh thần đoàn kết và lòng dũng cảm của người dân trong cuộc chiến chống lại kẻ thù xâm lược. Tác phẩm không chỉ khắc họa hình ảnh của một làng quê bình dị mà còn làm nổi bật tinh thần kháng chiến, tinh thần yêu nước và sự ủng hộ nhiệt tình đối với cuộc cách mạng do cụ Hồ lãnh đạo. Những nhân vật trong "Làng" không chỉ là hình mẫu của lòng yêu nước mà còn là biểu tượng của sự kháng cự và niềm tin vào một tương lai tươi sáng hơn. Kim Lân đã dùng hình ảnh của làng quê, của con người và cuộc sống hằng ngày để phản ánh tinh thần kháng chiến, sự đoàn kết và lòng kiên cường của dân tộc. Từ đó, tác phẩm trở thành một bản anh hùng ca về lòng yêu nước và sự hy sinh của những người nông dân, những người đã đóng góp một phần quan trọng trong cuộc chiến chống ngoại xâm và nội gian. Như vậy, "Làng" của Kim Lân không chỉ đơn thuần là một tác phẩm về tình yêu quê hương mà còn là một tác phẩm đầy giá trị lịch sử và chính trị. Nó là sự kết hợp hoàn hảo giữa lòng yêu làng quê và tinh thần yêu nước, giữa những rung động sâu sắc của người cầm bút và những trăn trở của một dân tộc trong thời kỳ cách mạng. Tác phẩm đã ghi lại một cách chân thật và sâu sắc tinh thần kháng chiến và lòng yêu nước của nhân dân Việt Nam, góp phần làm phong phú thêm kho tàng văn học và lịch sử dân tộc.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói:

“Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta.”

Ông Hai trong “Làng” là một trong những điển hình của truyền thống ấy, dẫu con tim khối óc mỗi người Việt Nam đều chứa chan tinh thần này, thì ông Hai may mắn biết bao vì được nhảy múa trong con chữ của Kim Lân để bộc bạch lòng yêu nước của mình.

“Làng thì yêu thật, nhưng làng theo Tây mất rồi thì phải thù.”

Ông Hai yêu làng Chợ Dầu bao nhiêu?

Hầu như cũng biết!

Ấy vậy mà ông vẫn thù làng, nếu làng theo giặc.

Đối với ông Hai, tình cảm với làng Chợ Dầu là tình cảm tự trong tim, ngấm sâu vào máu thịt, trưởng thành theo tháng năm, thay đổi theo dòng thời đại.

Kháng chiến nổ ra, mang theo tư tưởng mới chiếu rọi tâm hồn ông, đó là ánh sáng của Đảng, của cách mạng, là lý tưởng đi theo cụ Hồ. Ông căm thù cái lăng cụ Thượng, dù nó thuộc làng nhưng nó làm khổ dân làng, nó bắt dân làng phục dịch. Tư tưởng vì nhân dân lớn dần trong ông lão, niềm tin về làng lúc bấy giờ là những ngày khởi nghĩa dồn dập, những buổi tập quán sự có cụ râu tóc bạc phơ cũng vào gậy tham gia, là niềm tin về một ngày đất nước thống nhất, Bắc Nam sum họp một nhà.

Ông vẫn yêu làng, nhưng trên làng còn có đất nước. Nước mất thì nhà tan, lúc đó dĩ nhiên làng cũng không còn. Bởi vậy mà tình yêu làng của ông gắn liền với tình yêu đất nước, và lấy lòng yêu nước làm quyền chủ đạo, như lý giải về cội nguồn của lòng yêu nước theo quan điểm của nhà thơ, nhà văn, nhà hoạt động xã hội Nga Xô Viết Ilya Ehrenburg (1891 – 1965):

“Lòng yêu nước ban đầu là lòng yêu những vật tầm thường nhất… Lòng yêu nhà, yêu làng xóm, yêu miền quê trở nên lòng yêu Tổ quốc.” (Trích tùy bút “Lòng yêu nước”)

Lòng yêu nước nâng cao tự tôn dân tộc, gắn kết mọi người lại với nhau, ai cũng vui lây khi ông lão cứ múa tay lên mà khoe cái tin cải chính. Đến ngay cả mụ chủ nhà ngày thường có chút gian manh tham lam cũng tỏ vẻ rất vui sướng. Trước lòng yêu nước, những thành kiến hằng ngày hoá ra nhỏ bé tầm thường.

Kim Lân đã xây dựng được tình huống truyện có thể khiến cho tình yêu làng – thoát kén hóa đẹp xinh – nổi bật lên tình yêu đất nước, mà theo chia sẻ của tác giả, đó cũng là câu chuyện của chính ông.

Ông Hai yêu làng Chợ Dầu bao nhiêu?

Hầu như cũng biết!

Vì gặp ai ông lão cũng khoe, mà có lẽ rõ nhất là bác Thứ, vì tối nào ông lão cũng sang ngồi trên chiếc chõng tre vén quần lên tận bẹn mà nói chuyện về cái làng của mình.

Ông lão vốn không muốn đi tản cư đâu, chỉ mong ở lại quê cha đất tổ cùng anh em chống giặc. Dẫu biết tản cư theo lệnh của chính phủ cũng là kháng chiến. Nhưng rứt ruột bỏ làng đi tản cư đau xót biết bao. Mà xác định là kháng chiến trường kỳ, biết bao giờ mới được về quê hương bản quán? Ngặt một nỗi ba đứa con dại, một mình bà Hai đèo bòng thì gieo neo quá, nên ông phải đi.

Người xa quê nhưng lòng chẳng cách trở, ông lão vẫn một lòng hướng về nơi chôn nhau cắt rốn qua từng mẫu chuyện lặp đi lặp lại. Ấy vậy mà dòng người tản cư mang theo tin tức cả làng Chợ Dầu theo Tây rồi.

Ông lão sững sờ! Làm sao có thể? Làng Chợ Dầu tinh thần lắm cơ mà? Lời người đàn bà tản cư như cái tát vào niềm tin nơi ông lão. Ông cúi gằm mặt xuống mà đi, vì tủi nhục. Ông rít lên:

“Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống Việt gian bán nước để nhục nhã thế này!”

Nhưng rồi ông lại ngờ ngợ, cảm thấy lời vừa thốt ra không đúng lắm. Ông điểm lại từng gương mặt quen thuộc trong làng, toàn người có tinh thần cả! Nhưng không có lửa làm sao có khói? Sự đấu tranh nội tâm giữa tin yêu làng và thù làng làm ông lão đau khổ quá.

Nhưng dẫu yêu làng bao nhiêu thì ông lão cũng có sự lựa chọn cho mình rồi. Sinh ra giữa thời chiến loạn, trong một làng có tinh thần, một gia đình có tinh thần, ông dạy cho con mình lòng yêu nước: “Ủng hộ Cụ Hồ Chí Minh muôn năm!” – Lời thằng con út làm nước mắt ông chảy dài. Làng thì yêu thật, nhưng đất nước vẫn ở trên đầu quả tim.

“Anh em đồng chí biết cho bố con ông. Cụ Hồ trên đầu trên cổ xét soi cho bố con ông. Cái lòng bố con ông là như thế đấy, có bao giờ dám đơn sai. Chết thì chết có bao giờ dám đơn sai.”

Rồi tin cải chính về, cái mặt buồn thiu mọi ngày bỗng tươi vui, rạng rỡ hẳn lên, mồm bỏm bẻm nhai trầu, cặp mắt hung hung đỏ, hấp háy… Nom ông Hai làng Chợ Dầu như trẻ đi chục tuổi, vì làng ông không có theo Việt gian! Láo hết, chẳng có gì sất, toàn là sai sự mục đích cả! Làng ông vẫn tinh thần lắm! Ông phải thông báo cho tất thảy mọi người cái tin vui này mới được.

Ông phải qua nhà hàng xóm, ngồi trên chiếc chõng tre vén quần lên tận bẹn mà nói chuyện về cái làng của mình.

Viết “Làng”, Kim Lân đã tập trung tất cả bút lực để theo dõi, phân tích, mô tả những thay đổi trong lòng của chỉ một nhân vật – ông Hai – qua độc thoại và đối thoại. Tác giả chẳng kể gì về ngoại hình cả, nhưng điều đó chẳng quan trọng, quan trọng chỉ duy một điều, ông Hai là một con người yêu làng, yêu quê hương, yêu đất nước, yêu cụ Hồ. Và ông đặt tình yêu nước lên trên hết thảy. Cái tình cảm mà ông Hai thể hiện dễ dàng lay động người đọc, bởi nó là tình cảm bao trùm cả dân tộc, trong mỗi người dân Việt Nam chảy trong mình dòng máu Lạc Hồng.