Hong Tay Khói Lạnh Reviews

Tháng Mười, cả thành phố bị nhấn chìm trong mưa áp thấp và nước triều. Ngày hai lượt ra đường, người dần nặng trịch, bao che chắn vô nghĩa bởi nước từ chân ngấm ngược lên đỉnh đầu. Bỗng tin mình là con rối cũ bị tróc sơn, lâu ngày thấm nước, sắp chìm. Chỉ còn chút bề mặt nổi trôi, mọi cử động trì trệ, không linh hoạt nữa.

Cũng không phải lần đầu bạn nghĩ mình là món đồ chơi của thời tiết. Những xế trưa thức giấc, nằm nán trên giường, nhìn nắng vàng bên kia cửa sổ, tin mình sẽ chết vào buổi nắng kiểu này, một ngày nào đó. Thời điểm của cái chết sáng rõ thêm một chút, bớt bí ẩn đi một chút. Chỉ nỗi hoang vu thì khó hiểu, sao nó lại ở đó, sao nó lại đầy lên bởi nắng xế ngoài kia, sao càng chống trả nó càng dày?

 Đứa em có thể ngủ vùi, ngày này qua ngày khác, ngủ đến sưng bọng mắt, đến người nhà phải sờ trán thăm chừng coi thể xác kia còn ấm không. Em chỉ thức khi nào nắng hửng lên trở lại. Chắc tui bị bùa mưa, em nói. Nhưng ai đã bỏ bùa mình, thì em không biết.

Vô số động từ nằm giữa các dấu phẩy, các liên từ hoặc nhịu lẫn vào nhau đến không phân biệt nổi, và chị không biết khi nào thì chúng mới thôi tuôn ra. Như một người mới nhận tin mình sắp làm mẹ chẳng hạn:

Cùng lúc, chị biết mình có khối u chín muồi trong phổi và một đứa con vừa tượng hình. Ở bệnh viện nói chị hãy bỏ đứa con, nếu được sống lâu hơn. “Mẹ chọn con,” chị nói ở trong buồng vệ sinh bệnh viện, khi áp tay vào bụng.

Không có ngoại lệ nào, bạn tin vậy. Kẻ giàu có, thông minh không có nghĩa nằm ngoài sự tác động của thời tiết. Chỉ là món đồ chơi trông đắt đỏ sang trọng hơn, được chạy một phần mềm điều khiển hoàn hảo hơn. Có ái kỷ, tự tôn đến đâu cũng không chối được một khối băng tan ở chỗ xa xôi nào đó cũng đe dọa được mình. Chẳng nơi chốn nào cho bạn thoát khỏi chuỗi nắng mưa ngày càng nghiệt ngã. Chúng chán những món đồ chơi bé nhỏ này rồi sao mà dìm cho ướt mèm trong lũ, quăng quật xác xơ giữa bão, hoặc bỏ mặc cho héo lả bên những trận cháy rừng?

Tháng Mười, những tin nhắn từ người bạn vong niên thớt thưa đi. Nơi chốn đó đang dè sẻn những ngày thu cuối cùng. Mùa đông phà hơi lạnh ngay sau gáy. Thời điểm ấy cho tới tháng Ba năm sau, chứng trầm cảm theo mùa sẽ nhốt bà trong cái lồng ám tối, giữ bà cho riêng nó. Melatonin nhân mặt trời vắng mặt, đã sinh sôi trong những tế bào bà, ám đen như bồ hóng. Mọi nỗ lực kéo bà ra khỏi buồn rầu là không thể, bạn chẳng làm được gì khi cố kết nối với một cái điện thoại đã tắt nguồn. Nhưng bao giờ cũng vậy, bà sẽ quay trở lại vào một ngày rực rỡ, băng tan dưới chân những cây táo sau vườn. “Nay làm dưa chuột ngâm tương”, tin nhắn thản nhiên nối lại thế giới, như chưa từng đứt quãng.

 Những tấm tôn đã bị giông giật ném ra vườn. Nhìn rõ là tai ương, nhưng người châu thổ vẫn không thể căm ghét gió chướng đầu mùa, vẫn tê mê khi nó quay lại. Như thể từng tế bào trong họ ly khai, tự chúng hân hoan với cơn gió được lưu giữ trong hồi ức. Có người không thiết làm gì, không tập trung vào đâu được, đứng ngồi thất lạc. Có người lại muốn văng mình ra đường, đi đâu cũng được, miễn là đi, “gió này mà ở nhà thà chết còn sướng hơn”. Ai biết được ngọn gió phóng túng đã làm chi con người này.

Sao không phải mưa mà là nắng? Mưa mới ảo não, như với nhiều người. Họ nói rầu hết sức những ngày mưa dầm, nhìn đâu cũng một màn trắng xóa. Mưa giam chân người ta vào những không gian kín mụ mị, những mối quan hệ gia đình không thể nói là không nhạt nhẽo. Hơi nước ngự trị mọi nơi, đụng vào tay ghế cũng lạnh. Ai đó ho. Ai đó cáu bẳn. Mưa là cái cớ cho buồn bực vẩn lên trong gian đầu. Một bản tin dự báo áp thấp gần bờ gắn liền với bao thở dài, nhưng không phải không có người phấn khích.

Những ngã ba, ngã tư đường trở thành sân khấu rối nước. Không thủy đình, nhưng chỉ cần nước đầy là đủ cho một cuộc chơi. Người xe băng qua sân khấu ấy biểu cảm và động tác thẳng căng, khớp nối chừng như còn cứng. Chừng như ai đó đang điều khiển những chao lắc, lảo đảo, những cú té ngã bồng bềnh bằng những sợi dây vô hình. Cảm giác kẻ đang giật dây là trẻ con tập chơi, không phải là nghệ nhân thực thụ. Tụi nhỏ nọ đang nén cười ở đâu đó. Bất giác bạn nhìn quanh, rồi ngước mặt ngó trời.

Hong tay khói lạnh là tập tản văn 176 trang, gồm hai phần. Phần 1 mang tên “Giả tưởng sau tận thế” gồm 7 bài, phần 2 mang tên “Hong tay khói lạnh” gồm 21 bài. Ra đời khi nhân loại vừa trải qua một năm đầy biến động bởi đại dịch Covid 19, tác phẩm mới nhất của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư xoay quanh tâm thái và thân phận con người, đặt trong bối cảnh hậu tận thế. Tác giả Nguyễn Ngọc Tư ra mắt tác phẩm mới thể loại tản văn “Hong tay khói lạnh” nhân dịp đầu năm mới 2022, một lần nữa cho thấy tài năng, sức tưởng tượng, sự nhạy cảm và đồng cảm hiếm có của chị trước tâm trạng và thân phận chung của con người giữa những biến động lớn của đời sống. NXB Trẻ phát hành chính thức ấn phẩm này trên toàn quốc vào ngày 10-1.

“Những tiếng nói ấy không cười nhạo tôi, không chút nào, chúng chỉ nói sự thật. Và sự thật thường mất lòng. Gặp một cuốn sách hay, nghĩa là đọc cùng với những cơn chóng mặt..

Nhưng may thay, tôi là một người viết. Và lúc viết, tôi cố định lại hình dáng và tiếng nói của mình, lấy lại những màu sắc vốn có, bởi những lời đáng sợ kia đã ngừng bên ngoài trang giấy. Duy nhất, lúc đó, chỉ còn lời thì thầm. Hãy kể câu chuyện này. Hãy kể câu chuyện này. Hãy kể câu chuyện này”.

Tản văn này không phải là duy nhất, trong Hong tay khói lạnh đề cập đến chuyện những trạng huống của tồn tại, thậm chí của tồn tại sau trận thế, sau đại dịch Covid-19. Các tản văn khác như Nắng gọi ngoài kia, Cúi đầu không bóng, Hoàng hôn của than vãn, Hỏi vào đêm, Lời của ban sơ, Nắng nghịch mùa, Phương ngữ, Bỏ đi, Vào chỗ… cũng vậy, đó là những đối thoại với thiên niên, phong thổ trong trạng huống đổi thay, là những đời, những tâm sự bên lề xã hội, yếu thế, lạc loài…

Đến cuối sách, chị Tư hiện lên với những lời bộc bạch cá nhân. Không còn ẩn sau câu chuyện của một bà già từ con hay một cậu trai đang trốn chạy, chị chia sẻ, với tư cách là một người viết, về những “lời thì thầm”:

Đặt cuốn sách xuống, đọng lại trong tâm tôi không phải là những khổ đau, mà là những lời thì thầm. Lời văn của chị Tư đặt ra cho tôi một mẫu mực để noi theo và rèn luyện. Và những câu chuyện của chị cũng truyền cảm hứng để tôi tự xây dựng một thế giới giả tưởng — việc mà tôi chưa bao giờ làm — rồi truyền vào đó những câu chuyện của riêng mình.