Gáy Người Thì Lạnh - Nguyễn Ngọc Tư Reviews

Sự thật phũ phàng trong cuộc sống, của cơm áo gạo tiền được miêu tả lại trong các câu chuyện cách nhẹ nhàng, đủ để ta giật mình thức tỉnh nhưng lại không tạo cảm giác hoang mang, lo sợ. Khi nhận ra được động cơ hành động của một ai đó, có lẽ ta sẽ dừng việc phán xét họ lại mà chấp nhận hiện tại họ làm ra.

Đánh giá một người qua vẻ bề ngoài có vẻ là một điều sai lầm, nhưng đôi khi, quan sát người khác qua một ánh mắt thông cảm, ta sẽ thấy có lẽ con người cau có ấy, còn đang có nỗi lòng gì chất chứa bên trong mà chỉ cần sự cởi mở và nụ cười thân thiện ta sẽ có thể bước vào thế giới nội tâm ấy để giúp họ và cũng giúp cả ta nữa.( Những hạt mầm định kiến).

Sự thân thiện và hiếu khách làm ta nhớ mãi về một làng quê, ban đầu có vẻ ta đến đó để ngắm cảnh, nhưng khi ra về ta ngắm thêm thứ nữa – sự nhiệt tình, cái hào sảng của người bản xứ. Nhưng qua thời gian, có cái gì đó thay đổi, cảnh thì vẫn cứ thế thôi, chỉ có lòng người thì khác.

“ Nhưng cái gia đình nhỏ kia nhắc tôi nhớ rằng, con người còn dễ bị đánh mất hơn cả thiên nhiên, vì người có khả năng tự mình đánh mất mình.”

(Khoảng khắc của hoa quỳnh)

Gáy Người Thì Lạnh là một tập tản văn của nhà văn Nguyễn Ngọc Tư, được Nhà xuất bản Trẻ phát hành năm 2017. Tập sách gồm 31 tản văn, mỗi tản văn là một câu chuyện nhỏ, xoay quanh những đề tài đời thường, gần gũi với cuộc sống của con người. Nguyễn Ngọc Tư là một trong những nhà văn nữ nổi bật của văn học Việt Nam hiện đại. Tên tuổi của bà gắn liền với những tác phẩm ngắn, tùy bút có phong cách sáng tạo độc đáo. Tác phẩm của Nguyễn Ngọc Tư thường xoay quanh những đề tài đời thường, gần gũi với cuộc sống của con người. Bà có sự nhạy bén trong việc nắm bắt những trạng thái tinh thần và những cung bậc cảm xúc khác nhau của con người. Ngôn ngữ của bà tinh tế, giàu hình ảnh, mang đậm chất Nam Bộ. Với cách sử dụng ngôn ngữ tinh tế và hài hước, Nguyễn Ngọc Tư đã tạo nên những câu chuyện sâu lắng và đầy ý nghĩa, thể hiện sự nhạy bén trong việc nắm bắt những trạng thái tinh thần và những cung bậc cảm xúc khác nhau của con người. Tác phẩm của bà thường có sức cuốn hút mạnh mẽ, đưa người đọc vào thế giới tư duy và cảm xúc đầy phong phú. Tác phẩm của Nguyễn Ngọc Tư đã được độc giả đón nhận nồng nhiệt và nhận được nhiều giải thưởng văn học quan trọng. Bà là một trong những cây bút tiêu biểu của văn học Việt Nam đương đại, góp phần làm phong phú thêm nền văn học nước nhà. Gáy Người Thì Lạnh của Nguyễn Ngọc Tư là một tập tản văn tinh tế, khám phá sâu sắc những góc khuất trong tâm hồn con người. Qua những câu chuyện ngắn, tác giả đã đưa người đọc đi qua những cung bậc cảm xúc, từ vui buồn, hạnh phúc, đến nỗi buồn, mất mát. Cuốn sách là một món quà tinh thần quý giá, giúp ta tìm thấy sự bình yên giữa cuộc sống vội vã. Trong một thế giới đầy áp lực và hối hả, Gáy Người Thì Lạnh như một lối thoát, đưa ta đến một thế giới khác, nơi thời gian trôi chậm hơn, để ta có thể thưởng thức những điều giản dị, bình thường. Từng trang sách là một hành trình khám phá, đưa ta đến những miền đất mới, những con người mới. Từ những cuộc gặp gỡ ngẫu nhiên, những khoảnh khắc đời thường, ta nhận ra rằng cuộc sống thật đẹp, dù ở bất cứ nơi đâu, dù trong bất cứ hoàn cảnh nào. Những câu chuyện trong Gáy Người Thì Lạnh không phải lúc nào cũng phải lớn lao, nhưng chúng lại vô cùng đáng quý. Chúng nhắc ta nhớ về những điều giản đơn, về những giá trị đích thực của cuộc sống. Cuốn sách là một lời nhắc nhở về việc tận hưởng từng khoảnh khắc, trân trọng những điều nhỏ bé, và đặt chúng vào tâm hồn. Tôi rất thích cách Nguyễn Ngọc Tư sử dụng ngôn ngữ. Ngôn ngữ của bà giản dị, mộc mạc, nhưng lại rất giàu hình ảnh và cảm xúc. Những câu văn của bà như những bức tranh sinh động, giúp người đọc cảm nhận được những cảm xúc của nhân vật một cách chân thực và sâu sắc. Ở tản văn "Của nhớ và xa", tác giả đã viết về nỗi nhớ của người mẹ dành cho đứa con trai đi xa. Nỗi nhớ ấy chất chứa trong những món đồ vật, trong những kỉ niệm, trong cả những giấc mơ. Ở tản văn "Mùa bông cháy", tác giả đã viết về tình yêu của một đôi trai gái trẻ. Tình yêu ấy mãnh liệt, cháy bỏng, nhưng cũng đầy trắc trở. Ở tản văn "Mưa Vĩnh Hưng", tác giả đã viết về những mảnh đời bất hạnh, những con người bị bỏ rơi, bị coi thường.... Thông qua những câu chuyện nhỏ, Nguyễn Ngọc Tư đã mang đến cho người đọc những suy tư sâu sắc về cuộc sống và con người. Bà cho thấy rằng, cuộc sống vốn dĩ không chỉ có những niềm vui, hạnh phúc, mà còn có những nỗi buồn, khổ đau. Nhưng ngay cả trong những khó khăn, thử thách, con người vẫn luôn tìm thấy những niềm vui, những hy vọng. Gáy Người Thì Lạnh là một tập tản văn nhẹ nhàng, sâu lắng, giàu cảm xúc. Tác phẩm đã để lại trong lòng người đọc những ấn tượng khó phai. Tôi cũng rất thích cách Nguyễn Ngọc Tư xây dựng nhân vật. Nhân vật của bà thường là những người bình dị, gần gũi với cuộc sống của chúng ta. Nhưng chính những người bình dị ấy lại có những tâm hồn cao đẹp, đáng trân trọng. Những câu chuyện trong Gáy Người Thì Lạnh rất gần gũi với cuộc sống của chúng ta. Những câu chuyện ấy khiến chúng ta suy ngẫm về cuộc sống, về con người, về những giá trị của cuộc sống. Tác phẩm "Gáy người thì lạnh" của Nguyễn Ngọc Tư là một hành trình khám phá sâu sắc và thú vị về sự thay đổi của cuộc sống. Mỗi câu chuyện trong tập tản văn này đều là một mảnh ghép của bức tranh đa chiều về những biến đổi của con người và thế giới xung quanh. Từ những thăng trầm nhỏ nhoi trong cuộc sống đời thường đến những sự đảo lộn lớn lao của lịch sử, "Gáy người thì lạnh" đã mang đến cho người đọc những cảm nhận sâu sắc về sự thay đổi không ngừng của cuộc sống. Sự thay đổi có thể mang đến những khó khăn, thách thức, nhưng cũng có thể là cơ hội để con người trưởng thành và hoàn thiện bản thân. Tác phẩm đã khắc họa những nhân vật đầy sức mạnh, những con người đã vượt qua những thay đổi của cuộc sống để tìm thấy hạnh phúc và ý nghĩa của bản thân. Sự thay đổi có thể khiến chúng ta bất an và lo lắng, nhưng nó cũng có thể đem lại sự phấn khích và hy vọng về tương lai. "Gáy người thì lạnh" là một lời nhắc nhở mạnh mẽ về sự khắc nghiệt của thời gian và luân phiên của cuộc sống. Tác phẩm đã kể về những câu chuyện về sự tồn tại và sự tiến hóa, về sự hiện diện và sự biến mất, và về cách mà chúng ta có thể học hỏi và trưởng thành từ những thay đổi không thể tránh khỏi. Tác phẩm là một món quà tinh thần đầy giá trị, giúp người đọc chiêm nghiệm về ý nghĩa của sự thay đổi trong cuộc sống. Mỗi trang sách của "Gáy người thì lạnh" đều là một lời mời gọi người đọc khám phá những góc khuất của tâm hồn và tìm thấy những giá trị đích thực của cuộc sống.

Gáy người thì lạnh kết thúc không chỉ bằng một sự tưởng nhớ về quá khứ và mối kết nối với nó, mà còn bằng một thông điệp lạc quan về tương lai. Nó cho thấy rằng dù cuộc sống có thay đổi đi chăng nữa, chúng ta vẫn có thể tìm thấy niềm vui, ý nghĩa và tình thương trong hành trình của mình. Đây là một tác phẩm đáng đọc cho những người muốn tìm hiểu về sự thay đổi và cách chúng ta có thể đối mặt với nó một cách tích cực. Nó là một lời nhắc nhở quý báu về sự thấu hiểu, lòng kiên nhẫn và sự mạnh mẽ của con người trong cuộc sống đầy biến đổi. 

Đối với những người con miền Tây, những câu chuyện đều mang sự bùi ngùi, thương nhớ. Còn những người sống ở tỉnh thành khác, miễn là người Việt Nam, có lẽ họ cũng sẽ thấy cả quê hương mình trong này nữa. Không chỉ con người, mà cảnh sắc thiên nhiên là thứ mà khi đi xa người ta không khỏi nhớ nhung da diết.

Tháng Chạp, tháng của mùa gặt, khi mà kết quả gieo trồng một năm được người dân vùng quê phơi ra trước sân nhà, từng chi tiết được khắc họa như mang người đọc đến với chính vùng đất quê hương tác giả, cảm giác được gió chướng, cả mùi và vị của chuối ép, của củ kiệu, dưa hành và qua đó, hình ảnh cái Tết quê hương mỗi người cứ tự nhiên ùa vào tâm trí.

(Mùa phơi sân trước)

Sự tiếc nuối của một thế hệ, khi thấy cái “bao la”, “mênh mang” của quê hương dần biến đâu mất, khi họ không thể miêu tả cái rộng lớn của thiên nhiên cho con cái vì chân trời của chúng giờ là những tòa nhà cao tầng, những công trình dang dở và do đó từ ngữ dần trở nên trơ trụi.

(Trời ở nơi nào ta ở đây)

Thật sự thì đây là quyển sách đầu tiên của cô Tư mà em đọc. Lúc đầu em có chút chần chừ khi mua, vì em thấy quyển này được liệt kê là bán chạy nhất nhưng lại rất ít nhận xét. Và quả thật, chữ của cô Tư có cái gì đó làm em rưng rưng, đến nỗi sau mỗi phần truyện, em đều phải hít thở một cái thật sâu, rồi ngồi ngẫm nghĩ, nghĩ ngợi đủ thứ… Cô Tư làm em nghĩ lại về cuộc sống, những con người, những chuyến đi, những cảm xúc nhỏ bé nhưng đầy nồng ấm… Sách đặc sệt những ngôn từ miền đất nước, nhưng ngọt lịm và phóng khoáng. Mỗi câu chuyện là mỗi bức tranh nhẹ nhàng. Thật khâm phục vốn từ của tác giả ! Sách đem đến những cảm nhận nhẹ nhàng giữa cuộc sống vội vàng…Hãy đọc thử xem!

Thật tuyệt vời. Lần đầu đọc vào thì thấy giọng văn bình dị đó giản đơn đó nhưng đọc lại lần 2 lần 3 thì càng nhận thấy được trong từng câu chữ rừng như đều có như ý càng đọc càng nhập tâm bao nhiêu thì tôi thấy từng câu chuyện đều gắn với thực tế của tôi bởi giọng văn của Nguyễn Ngọc Tư là như vậy đó nhẹ nhàng bình dị nhưng càng tiếp xúc thì lại càng thấm sâu vào lòng người đọc truyện đặc sắc những ngôn từ miền đất nước nhưng ngọt lịm và phóng khoáng. Mỗi câu chuyện là mỗi bức tranh nhẹ nhàng . Các câu chuyện đem đến những cảm nhận nhẹ nhàng giữ cuộc sống vội vàng là tập hợp những câu chuyện do chính tác giả cảm nhận và có thể trải qua. Những suy nghĩ về cuộc sống hiện nay mà sau khi đọc xong khiến người đọc phải tự hỏi bản thân mình mình có vậy không ta, không dùng từ ngữ cầu kỳ cũng không dẫn chuyện đầy lắt léo .Chỉ đơn giản những từ ngữ mộc mạc lời văn ngắn gọn gần gũi.

Những giấc ngủ đến bật chợt thường làm con người chìm trong những mộng mị không đầu không cuối. Có những giấc mộng làm chúng ta hạnh phúc mỉm cười một cách đầy mãn nguyện. Lại có những giấc mơ khiến chúng ta đau xót và thẩn thờ… Bất chợt tỉnh giấc, có chút gì đó nuối tiếc, lưng chừng và đầy suy nghĩ.

Tản văn đối với tôi cũng vậy, cái thể loại văn chương ấy sao kỳ lạ lắm đổi. Nó khiến tôi mê đắm không ngừng nghỉ. Tôi có thể đọc tản văn của những nhà văn khác nhau từ ngày này qua tháng nọ. Tôi gặm nhấm từng chút một, chút một những niềm vui, nỗi buồn, sự giận dữ, sự đắng cay và cả những câu hỏi bỏ lửng. Đối với tôi đó là cả một thế giới đầy những cung bậc cảm xúc mà ở đó tôi thấy mình được là chính mình. Tôi có thể được mơ mộng và yêu cái sự mơ mộng đó của mình.

Cuốn tản văn tôi đọc gần nhất là của chị Tư (nhà văn Nguyễn Ngọc Tư). Đã tự bao giờ, tôi luôn cố tìm mua tất cả những gì liên quan đến văn của chị. Đọc hết tất cả những gì chị viết và cố gắng cảm nhận tất cả những điều chị muốn truyền đạt thông qua những tác phẩm của mình. Tôi khóc như một đứa trẻ khi đọc xong “Cánh đồng bất tận” và không hề xấu hổ khi nói về điều đó! Tôi rưng rưng khi đọc “Khói trời lộng lẫy” và thơ thẩn với “Gió lẻ”. Chưa bao giờ chị làm tôi thất vọng. Tôi thấy được trong văn chương của chị có sự đau đớn với thân phận của những con người nghèo khó trên mảnh đất miền Tây nam bộ đầy nắng. Tôi thấy sự xót xa và sự nhảy cảm với từng suy nghĩ, từng hành động, từng lời nói, từng sự thay đổi của con người trong những câu chuyện của chị. Đối với chị, thiên nhiên và cảnh vật cũng là những tâm hồn dễ bị tổn thương và cô độc. Và từ đó mà buồn!

Với “Gáy người thì lạnh” cũng là vậy, không có nhiều sự thay đổi, không đanh thép đầy giận dữ, không sâu cay nhiều tầng nghĩa. Vẫn cái văn phong giản dị ấy, vẫn cách kể chuyện đơn giản mà buồn để não lòng. Ở đâu đó trong từng câu chuyện chị viết ta vẫn tìm thấy sự hóm hỉnh và hài hước đúng kiểu người miền Nam. Đọc “Gáy người thì lạnh” tôi tìm thấy được hình ảnh của mình, niềm mơ ước cháy bỏng được trải nghiệm những nét đẹp của đất nước này theo ý riêng của mình. Tôi tìm thấy tình yêu lạ lùng của tôi dành cho thành phố nơi tôi đang sống. Tôi thấy sự ăn năng đầy bức rức với chính gia đình và người thân của mình. Ngoài ra, tôi còn tìm thấy sự chua xót với nhân tình thế thái và xã hội ngày nay, nhưng được diễn đạt theo một cách rất khác. Tôi còn tìm thấy được nhiều thứ nữa, nhưng có lẽ tôi phải giữ lấy những điều này cho riêng chính bản thân mình. Rốt cuộc, cũng có những điều không bao giờ có thể chia sẽ rộng rãi! Muôn đời vẫn thế!

Bất chợt, thấy cần phải viết một cái gì đó, cần phải làm một cái gì đó và cần phải yêu một ai đó, có điều gáy người thì lạnh mà liệu ta có đủ yêu thương để sưởi ấm tất cả? Làm người sao khó quá!

Đôi khi chỉ cần điên một chút, bất cần một chút, cuộc sống sẽ có thêm hương vị mới và ai biết được điều gì sẽ diễn ra. Hay là, chấp nhận hiện tại, Nguyễn Ngọc Tư mang đến nguồn năng lượng lạc quan trong cái cách mà chị nhìn các vấn đề trong cuộc sống.

Chuyến viếng thăm một người bạn, một nhà văn. Con người ấy, ngày xưa là tâm điểm của mọi cuộc hò hẹn, rồi bỗng một ngày “chủ nhân của những huyền thoại đang uống rượu một mình.”

Trong cuộc sống, ý tưởng của ta có khi sẽ không tìm được người cùng chia sẻ. Sự cô độc len lỏi tìm đến nhưng “tới nhà chơi bỗng thấy may là bạn có sách ở bên...”. Sách như một người bạn, một cánh cửa thần kì dẫn ta đến nơi mà ta thuộc về.

“Một cuốn sách mà cả khi chìa gáy ra, người ta cũng nhận được một cái gì đó ấm áp, trao gửi.”

Đối với những người từng trải qua cái thời đất nước còn khó khăn, thời mà ai cũng nghèo, người ta sẽ cảm nhận chút gì đó thân thương, quen thuộc qua những câu chuyện được chia sẻ. Còn với những người trẻ sinh vào thời đất nước đang thay hình đổi áo, sẽ nhận được sự trân trọng, chút gì đó khiến họ nhận ra rằng ngay cả khi thiếu thốn về vật chất thì tình người vẫn luôn đong đầy.

Màu quá khứ được Nguyễn Ngọc Tư vẽ qua sự tiếc nuối của một phong cách âm nhạc: chất giọng mộc mạc, đầy cảm xúc trên nền nhạc guitar không bị che lấp bởi bất cứ công nghệ hay kỹ thuật nào, khiến người nghe như vút bay theo giọng hát và hơn hết, đó là thứ âm nhạc “mát rượi” giúp lòng người ta thanh mát. Nguyễn Ngọc Tư sinh vào thời bình, lúc chiến tranh chỉ vừa kết thúc, có niềm vui của người chiến thắng và cả tủi nhục của người thua trận, quá khứ ấy được chị kể lại qua những buổi coi phim tài liệu tập thể, những thước phim xước nhì nhằng và gần như người xem đều thuộc từng cảnh, nhưng vượt lên đó chị lại kể về một cuộc sống khác ngoài những thước phim – một góc cuộc sống của người lính phe “địch”.

Mỗi một câu chuyện là một lát cắt của cuộc sống, gửi gắm từng chút một cái rộng lớn của tình người. Đó là sự tha thứ, tin tưởng, chờ đợi hay chỉ là sự quan tâm đến những thứ nhỏ nhặt nhất. Với giọng văn nhẹ nhàng, văn chương của Nguyễn Ngọc Tư không quá trau chuốt, hoa mỹ thay vào đó bà kể các câu chuyện của mình cách bình dị, mộc mạc nhưng đầy sâu lắng.

Cái thiêng liêng, sâu đậm một cách kỳ lạ của tình mẫu tử được tái hiện qua sự quan tâm khác người của một người bạn dành cho má hay sự nghi kỵ, sân si là vòng lẩn quẩn không hồi kết như những “hòn đá” mà mọi người nhặt nhạnh ném vào nhau. Mọi thứ vẫn tồn tại như nó đang như thế, Nguyễn Ngọc Tư chỉ việc mang một cách nhìn mới, khiến ta nhận ra mình đâu đó rồi cảm thấy hài lòng hay tỉnh táo hơn trong hiện tại.

“Ai đã làm gì tôi và tôi đã làm gì tôi, làm sao mà tôi không còn thường xuyên nhận ra mình đang trong tù đọng, hít thở tù đọng, yêu và sống giữa bầu không khí tù đọng.

Bên ngoài những cánh cửa mà tôi thường tì mặt vào ngó mông lung,có lẽ chỉ cần mở ra sẽ ngào ngạt hoa ngâu hoa lài…”

Tôi có biết cô Tư từ trước lúc đọc sách của cô, cái dạo mà tên tuổi cô nổi lên lúc cuốn "Cánh đồng bất tận" ra đời, người ta kể về cô nhiều lắm. Mà lúc đó tôi không có ham đọc sách Việt Nam đâu nói chi tới đọc tản văn.
Rồi đến một ngày tôi tìm đến sách của cổ, để xem có gì mà người ta bàn tán nhiều đến vậy. Chỉ chọn một cuốn mỏng và có màu bìa tôi ưa thích, vậy mà nó cũng lấy đi của tôi khá nhiều thời giờ. Đọc sách cô làm tôi nhớ quê mòn mỏi, chỉ muốn bỏ hết để về với má về cái xứ khỉ ho cò gáy, mà giờ có về thì cũng khác xưa nhiều quá...
Chuyện của cô Tư là cổ nhớ về khung cảnh con người xưa cũ ở thời của cổ, còn lúc tôi đọc thì tôi nhớ cảnh Cà Mau của tôi hồi tôi còn nhỏ. Sao càng ngày tôi cứ có cảm giác tôi như đứa con tha hương đi tìm về nguồn cội, nhưng khi về đến thì nơi này không còn thuộc về tôi nữa rồi.
Câu chữ của cô buồn đến nao lòng, mà lại vô cùng chân thực đến tàn khốc, sao cô nhìn đời buồn đến thế nhỉ...