Công Chúa Nhỏ (A Little Princess) Reviews

Dòng văn học kinh điển dành cho thiếu nhi đã hấp dẫn tớ khoảng thời gian gần đây, trong đó có cuốn Công Chúa Nhỏ này thích lâu rồi mà mãi đến bây giờ mới có cơ hội diện kiến chính thức. Tác giả Frances Hodgson Burnett cũng là người chắp bút viết Khu Vườn Bí Mật mà tớ rất thích luôn cho hẳn 5 sao lận, đã có bài review rồi nhen.

Công Chúa Nhỏ là câu chuyện về cô bé 7 tuổi Sara Crewe, con gái của Đại tá Crewe nên từ nhỏ bé luôn được nuông chiều, yêu thương và sống trong sự giàu có. Một ngày kia, Sara Crewe được cha đưa đi học tại một trường nữ tư thục. Vốn do là một đứa trẻ đã ngậm trong miệng chiếc thìa bạc từ khi mới lọt lòng, Sara Crewe nhanh chóng trở thành “học sinh bày tủ kính” – một cô công chúa nhỏ trong trường.

Tuy vậy đau lòng thay, cha của Sara qua đời, tài sản đồ sộ của ông tiêu tán, Sara trở thành một đứa trẻ mồ côi và hoàn toàn trắng tay. Từ một học sinh bày tủ kính, cô bé trở thành chân chạy việc vặt ở trường, bị ghẻ lạnh, bị bỏ đói và bị ngược đãi bởi chính những con người từng cưng nựng cô vì đống của cải nay đã mất trắng.

Đọc Công Chúa Nhỏ tớ cứ liên tưởng tới một phần câu chuyện Cinderella, một cô gái không cha không mẹ và suốt ngày bị đày đọa bởi mẹ con mụ dì ghẻ. Nhưng dẫu sống trong hoàn cảnh đau khổ tột cùng ấy Sara vẫn luôn tự an ủi bản thân, cố gắng vượt qua khó khăn và dù có bị đối xử tàn nhẫn như thế nào, Sara vẫn luôn xử sự lịch sự và cung cách hệt như một cô công chúa nhỏ kiên cường. Một trong những “vũ khí tinh thần” của Sara đó là trí tưởng tượng của cô bé, dường như sự “giả định” chính là sức mạnh để giúp Sara vượt lên trên cả thực tại khốn cùng ấy và đưa trái tim cô bé chu du vào thế giới của Phép Màu.

Mặt khác, Công Chúa Nhỏ không chỉ là câu chuyện về một cô tiểu thư thất thế mà trên cả, câu chuyện đã ca ngợi lòng tốt, lòng hướng thiện và niềm tin vững chắc vào điều ở hiền thì gặp lành. Đó là hình ảnh của cô bé Sara dù đói lả người nhưng vẫn dùng số tiền nhặt được để mua bánh mì cho một đứa trẻ ăn xin vất vưởng. Đó là hình ảnh của cô bé Ermengarde dù ngốc nghếch nhưng sẵn sàng ở bên Sara bầu bạn. Là cô bé giúp việc Becky rách rưới nhưng lại luôn dành tình cảm thương mến chân thành nhất dành cho cô tiểu thư thất thế nhỏ tuổi.

Không chỉ vậy, câu chuyện còn phê phán những kẻ hám của, tham lam, giả nhân giả nghĩa qua hình tượng bà Minchin – một cô giáo trường nữ sinh – khi biết Sara giàu có thì dịu dàng hiền lành, nhưng khi cô bé trở thành trẻ mồ côi vô sản thì sự dịu dàng ấy đã biến thành sự ghẻ lạnh rẻ rúng đến hèn hạ.

Có thể mới đầu đọc nhiều người cho rằng sự đối nhân xử thế của Sara đôi với mọi người như là một vị thánh nhân, tuy nhiên Công Chúa Nhỏ vẫn là một tác phẩm mang hơi hướng thần tiên nhằm nhấn mạnh vào lòng tốt và ở hiền gặp lành. Và rằng đôi khi Phép Màu vẫn hiện hữu đâu đó ở trên cuộc đời này. Phép Màu chẳng phải là bà tiên, chẳng phải là từ trên trời rơi xuống mà đôi khi Phép Màu lại chính là tình yêu thương giữa người với người, là lòng trắc ẩn khi biết cho đi và là sự lương thiện hiện hữu trong tâm hồn mỗi người.

Công Chúa Nhỏ đã hội tụ đủ những Phép Màu như thế, và chắc chắn đây là một câu chuyện hay không chỉ dành cho thiếu nhi mà còn dành cho cả người lớn nữa. Truyện kèm theo những tranh minh hoạ vô cùng đẹp và chắc chắn là một sự lựa chọn tuyệt giời ông mặt giời cho một “quick reading”! Highly recommend.

Công chúa nhỏ của Frances Hodgson Burnett là một tác phẩm ca ngợi trí tưởng tượng của cô bé Sara Crewe. Burnett cuốn hút người đọc xuyên suốt cuốn sách bằng lối viết sống động, thổi hồn vào các nhân vật. Tương tự như những tác phẩm khác của bà,  Khu vườn bí mật  và  Chúa tể Fauntleroy , Burnett một lần nữa khai thác chủ đề về một đứa trẻ mồ côi cha mẹ, phải đối mặt với những khó khăn, rồi vượt qua chúng sau này. Trong tác phẩm này,  Sara là một đứa trẻ mồ côi mẹ, được người cha hết mực yêu thương nuôi dưỡng ở Ấn Độ. Trái với mong muốn của cô, cô được gửi đến London để học tại Trường Nữ sinh Chọn lọc của Cô Minchin, nơi cha cô đảm bảo cho Sara một cuộc sống xa hoa và được Cô Minchin chăm sóc đặc biệt. Điều này khiến các học sinh khác trong Trường gọi cô là "Công chúa", điều mà cô thường giả vờ là vậy. Bất chấp những đặc quyền của mình, Sara là một cô bé tốt bụng và hào phóng, luôn kết bạn với mọi người. Giống như những tác phẩm khác, Burnett đã xây dựng cho nhân vật chính, Sara, một tính cách mạnh mẽ và đáng yêu.

Cuộc sống rẽ sang một hướng buồn khi Sara tròn 11 tuổi, cha cô qua đời sau khi mất hết tài sản và để lại một khoản nợ lớn về học phí và hóa đơn chưa trả cho cô Minchin. Vô cùng tức giận với tình hình, cô Minchin lấy đi tất cả đồ đạc của Sara và bắt cô sống trong một căn gác xép lạnh lẽo, tồi tàn và bắt Sara phải kiếm sống bằng cách chạy việc vặt. Nhưng Sara vẫn giữ được niềm vui cho mình bằng trí tưởng tượng phong phú của mình. Mọi chuyện trở nên hơi khó khăn khi quần áo ấm và chăn một cách bí ẩn bắt đầu xuất hiện trong phòng gác xép của Sara. Ai là ân nhân mới của cô? Và họ đã thay đổi cuộc sống của cô như thế nào? Liệu Sara có bao giờ được trải nghiệm lại những thứ xa xỉ mà cô đã quen không? 

Tôi rất thích cuốn sách hấp dẫn này và đã cùng Sara trải qua những cung bậc cảm xúc thăng trầm. Điều tôi thích nhất ở cô ấy là ngay cả trong những ngày tháng nghèo khó và khó khăn, cô ấy vẫn luôn rộng lượng và quan tâm đến người khác. Tôi gần như bật khóc khi Sara chia sẻ thức ăn của mình với những đứa trẻ kém may mắn hơn mình, bởi vì cô ấy hiểu cảm giác đói và nói rằng một cô gái khác "còn đói hơn tôi".

Đã hơn một thế kỷ trôi qua, cuốn tiểu thuyết thiếu nhi tuyệt vời này vẫn tiếp tục được yêu thích. Tôi muốn giới thiệu cuốn sách này cho độc giả từ 9 đến 12 tuổi. Công chúa nhỏ là câu chuyện về sự sinh tồn và kiên trì của một cô bé vượt qua những thăng trầm của cuộc sống một cách đầy phẩm giá, và điều đó thực sự truyền cảm hứng. 

Tuần trước mình có đặt nhóm sách văn học của nhà văn người Mỹ Frances Hodgson burnett. Trong 3 muốn đặt về, mình ưu tiên đọc trước cuốn "Công chúa nhỏ", mình là con gái nên thấy hình công chúa  thích là chuyện đương nhiên bạn nhỉ.

Trước nay mình biết bản thân luôn rất thích đọc các loại sách văn học nước ngoài. Thời Đại học thì đọc nhiều các tác giả khác nhau và các cuốn sách khác nhau, nhưng không về thiếu nhi. Bẵng đi một thời gian dài ra trường, lập gia đình và sinh con, mình đã quên thói quen đọc sách trước đó. Và cho đến khi nhìn thấy các bạn nhỏ nhà mình, hằng ngày, niềm vui là internet, thì mình mới chọt nhận ra. Mình đã quên mất một thói quen tốt. Nếu không đọc sách, bạn sẽ chỉ sống cuộc đời của chính mình. Nhưng đọc sách sẽ sống được nhiều cuộc đời thú vị khác. Và cuốn sách mua mới này, là cơ duyên được biết đến, khi xem một video tích cực của bạn du học sinh giới thiệu. Và sẵn trong tiềm thức, bản thân mình cũng đang muốn tìm cuốn sách thiếu nhi hay để cho 2 bạn nhỏ đọc. Nên đã sẵn sàng mua liền combo 3 cuốn của cùng tác giả về tặng bạn nhỏ và mẹ luôn. Sách mới, viết được vài dòng yêu thương tặng bạn nhỏ, thì mình đã lao vào đọc. Đọc và bị cuốn vào từng dòng kể của câu chuyện.

Về nội dung sách, chắc đâu đó, nếu nghe hoặc xem review thì các bạn cũng rất dễ kiếm trên google. Mình đã đọc xong cuốn sách ngay tối, đêm cùng ngày. Đọc đúng kiểu ngấu nghiến. Mình bị cuốn vào từng tính cách nhân vật, cách mô tả nhân vật của tác giả, có nhiều sự tinh tế, nhẹ nhàng. Không quá nâng tầm hay cay nghiệt dành cho nhân vật nào cả mà người đọc cảm nhận rõ từng cử chỉ, hành động tạo lên tính cách của từng nhân vật.

Toàn thể câu truyện là hành trình của cô bé Sara Crewe. "Một công chúa nhỏ" đúng về cả nhân phẩm và hình thức. Hình thức ban đầu của cô bé khiến cho các bạn và cả trường ngưỡng mộ, sau đó là nhân phẩm sáng của cô bé đã giúp cho chính bản thân cô bé được gặp những điều tốt đẹp. Một cô bé có tâm hồn thú vị, có thể tưởng tượng ra những điều tốt đẹp để xoa dịu những khó khăn vất vả trong cuộc sống.

Sara Crewe dịu dàng, kiên nhẫn với cô bé nhỏ tuổi hơn - Lottie - một bạn nhỏ lanh lợi, có biệt tài ăn vạ những người xung quanh bằng việc gào thật to rằng: "cháu không có mẹ" để chiếm sự chú ý và tình thương của mọi người. Tại trường cô Michin và các bạn đều tránh xa những lúc cô bé hờn dỗi, hoặc quát thật to, hay quẳng con bé vào một xó nào đó, để cho nó nín. Tiếng khóc gây khó chịu cho cả trường. Nhưng với Sara Crewe thì khác. Cô bé xót thương cho Lottie, và mong muốn được dỗ dành và làm mẹ của Lottie. Chỉ những hành động và lời nói phát ra từ trái tim đó mới dỗ dành được con bé thôi khóc, và sau này là dạy tiêng Pháp cho Lottie. Lottie cũng trở thành người bạn thực sự của Sara khi cô bé phải sống trên căn phòng áp mái.

Sara hòa đồng với cô bạn Ermegade. Cô bạn theo cách mô tả của tác giả là một cô bạn với ngoại hình không nổi bật, không được thông minh nhanh nhẹn, và rất khó đề học tiếng Pháp. Sara không hề thấy vậy, cô nói với Ermegada rằng, cô tình cờ có được sự hiểu biết, tình cờ biết tiếng Pháp... Mọi thứ tốt đẹp đó đều tình cờ thôi, chứ không phải điều gì to tát. Tình cờ có thể hiểu là May mắn, chứ ban đầu Sara cũng như các bạn thôi. Một sự tình cờ đầy may mắn mà Sara biết tiêng Pháp và tình cờ được có một người Bố đẹp trai, giàu có nên Sara mới được như công chúa. Mọi sự hòa đồng ở Sara dành cho Ermegade kể cả về sau này, khiến người đọc cảm nhận rõ nét tính cách tốt đẹp của Sara. Bản thân Sara luôn tỏa sáng với cách hành xử đầy lòng nhân hậu và thực sự hiểu chuyện.

Sara tốt bụng với Becky - một người đầy tớ thật thà tại trường học muốn được lắng nghe các câu chuyện tưởng tượng của Sara. Sara đã nhìn ra ánh mắt sáng ngời của Becky khi nghe từng mẩu truyện Sara tưởng tượng và kể cho các bạn trong trường. Và Sara dành cho Becky một nơi để nghỉ ngơi sau những lần lau dọn vất vả tại căn phòng nhỏ của mình, cũng như dành cho Becky những miếng bánh ấm lòng mà trước đó chị ấy chưa từng được ăn trong cuộc đời mình. Sara đi dạo phố cũng nghĩ đến Becky, và nghĩ đến cảm nhận của chị ấy khi được ăn bánh. Sự tốt bụng ấy, khiến chị Becky luôn nghĩ Sara là một thiên thần, và trong lòng chị ấy luôn coi Sara là cô công chúa nhỏ. Kể cả sau này khi Sara phải mặc những bộ quần áo xấu xí trong công việc của người đầy tớ, thì tấm lòng Sara và Becky dành cho nhau vẫn như những ấn tượng ban đầu ấy.

Trong hành trình của Sara còn có những người bạn như: Emily - búp bê quà tặng của người cha - ông Crewe đã tặng cho con khi cô bé đi học từ Ấn độ đến nước Anh xa xôi. Chuột Meldesedec - người bạn trên căn phòng áp mái, chú chim sẻ, chú khỉ đáng yêu, cô bé ăn xin đói khát đứng bên tiệm của cửa hàng bánh nướng, bác làm bánh tốt bụng... đều là những người bạn mà Sara quan tâm và dành thời gian trò truyện. Trong trí tưởng tượng của cô bé, từ Emily cũng biết đi lại và ngắm nhìn hoàng hôn. Từ chú chuột Meldesedec cũng biết lo cho gia đình của mình và thấu hiểu cho tâm trạng của cô bé khi phải co ro ngồi ôm gối trên căn gác mái với cơn đói cồn cào trong dạ dày. Và người bạn không thể nhắc tới là Căn phòng trên gác mái. Căn phòng tối thui, đầy bụi bặm được nhà trường để toàn bộ những đồ thừa, hỏng lên căn gác mái. Và sau này là chỗ ở và ngủ của cô bé Sara. Cũng tại đây, Sara khám phá thế giới siêu đáng yêu từ những buổi sương mù, có những đàn chim sẻ, có thể nhìn được tầm mắt rộng để đến với thế giới tưởng tượng khác. Và cũng chính từ ống khói của Căn gác mái đã kết nối Sara với những người có tâm hồn tốt đẹp khác và mang đến sự nhiệm màu đối với em. Cũng chính từ nơi tồi tàn đó, đã khắc họa rõ nét nhất tâm hồn thú vị đầy sáng ngời của Sara. Nơi kết nối em với phép nhiệm màu của những con người tốt bụng mà sau này là người thân của em.

Câu chuyện còn đề cập đến những tuyến người ưa vật chất, không tốt bụng như cô Michin, Aeglia, Lavanivia, Jessies... Những tuyến người luôn hằn học với sự tốt bụng, thông minh của Sara. Phải chăng, trong cuộc sống muôn màu sẽ đều có những con người đan xen nhau tồn tại. Nhưng dù trong hoàn cảnh nào, nếu như ta luôn giữ được một tâm hồn thú vị, một sự tử tế đến từng tế bào, một cách cư xử như một công chúa. Thì ta sẽ luôn là công chúa của chính mình. Sẽ luôn thu hút được những tần số đồng âm với điều tốt đẹp. Con người không chọn được hoàn cảnh sinh ra nhưng thái độ của người đó giúp cho họ thu hút được những trường năng lượng cùng tần số mang lại. Sara cũng thế, mọi sự đến với em như phép nhiệm màu của bà tiên. Không phải do may mắn như ban đầu là được có bố mẹ và hoàn cảnh tốt nữa, mà trong hoàn cảnh tồi tàn nhất, Sara chọn thái độ nhẹ nhàng đón nhận, mỉm cười như một sự tình cờ cần trải qua. Tôn trọng thiên nhiên và làm điều thiện lành, chú ý quan sát với tâm hồn thú vị và tấm lòng nhân hậu thì mọi nghịch cảnh đều không thể làm lu mờ nhân cách lớn.

Vậy là kết thúc truyện rồi, mà bản thân mình còn vương vấn mãi. Một người mẹ 37 tuổi lần đầu được đọc sách của con mình, nhưng đã bao lần lấy khăn giấy để chấm nước mắt tuôn ra vì thương và đồng cảm cùng nhân vật. Một nội tâm mạnh mẽ, một tâm hồn thú vị thì bất kể hoàn cảnh nào cũng luôn tỏa sáng. Sara vẫn ở đó, vẫn trong mỗi con người trong cuộc sống hiện đại này. Và các bạn đã tìm thấy Sara nơi chính mình chưa? Hay đã bị những mong mải của cuộc sống cuốn đi rồi, có thể biến thành cô Michin, thành Lavinia... Còn đối với mình của hiện tại, mình luôn chọn Sara - công chúa nhỏ. Và mình nghĩ, mình cũng đã và đang luôn có bước chân của Sara. Và tương lai sẽ kiên định hơn nữa.

Chúc cho bạn và tôi luôn mạnh khỏe. Hãy cùng đọc thật nhiều tác phẩm và ghi nhận cùng nhau nhé. Đọc và viết, bạn sẽ có nhiều khả năng ngôn ngữ và tư duy thú vị hơn đó.

Yêu bạn.

Trong lúc ngồi viết review này, người tôi nghĩ đến nhiều nhất là Nhím, vì:

Tôi đọc Công chúa nhỏ trong một ngày Hà Nội mưa tầm tã. Tôi tự nghĩ (tự hoang tưởng) cái ướt át, mát lạnh này chắc cũng giống ở Anh quốc – nơi cô bạn tôi mới đặt chân đến cách đây mấy ngày.

Trước khi rời khỏi Hà Nội, Nhím đã bảo với tôi hãy đọc sách nhiều lên, đừng tự giới hạn bản thân trong những tài liệu khoa học. Khoa học mang đến những điều chính xác, mang đến lý tính và sự tranh luận… Còn văn chương thì bồi dưỡng tâm hồn. Chúng tôi đều thích một quan điểm từng được đạo diễn Lê Hoàng đề cập đến. Đại khái là: cuộc đời của một người thì không thể nếm trải quá nhiều cung bậc, mùi vị… nhưng luôn có thể học gián tiếp thông qua trải nghiệm của người khác. Văn chương, điện ảnh, sự đối thoại… chính là những con đường khác ấy.

Tôi là người rất rất lười đọc, ngày bé có lẽ còn chăm chỉ hơn bây giờ nhiều. Phải rất lâu rồi tôi mới đọc, mới bị cuốn theo và ngốn ngấu một cuốn sách không thuộc dòng giải trí. Và phải thừa nhận một điều, Nhím đã đúng. Nếu bạn được đọc một cuốn sách hay, bạn sẽ muốn đọc thêm nhiều những cuốn sách hay như thế hoặc hơn thế.

Frances Hodgson Burnett được biết đến nhiều nhất, đầu tiên chắc phải thông qua tác phẩm Khu vườn bí mật. Tôi từng xem bộ phim này, cũng từng nhìn thấy cuốn sách này ở nhà Hara-kun (tức bố nó). Nó từng léo nhéo bên tai tôi, ca ngợi Khu vườn bí mật và Bắt trẻ đồng xanh là những cuốn một đứa chỉ thích manga như nó cũng phải liêu xiêu và phải mua cho kì được. Lúc ấy, tôi chỉ đơn giản (ngờ nghệch) nghĩ mình đã hơi già cho những cuốn tiểu thuyết dành cho thiếu nhi.

Và cũng có một sự thật (hơi đáng buồn khác), đa phần những người tôi quen đều đã đọc Hoàng tử bé (Le petit prince) và Cánh buồm đỏ thắm khi họ còn nhỏ, tôi lại đọc chúng vào lúc ** tuổi. Không nói Hoàng tử bé, với tôi, về lý trí, Cánh buồm đỏ thắm khá hay nhưng tiếc rằng tôi đã qua thời điểm có thể cảm và yêu quý được nó cùng các nhân vật. Từ lúc ấy, tôi đã ngộ ra một việc: đọc sách cũng cần phải đúng lúc.

Nhưng thật may, với Công chúa nhỏ thì không như vậy. Lý do tôi lựa chọn cuốn sách này đơn giản chỉ bởi sở thích: thích những nhân vật có địa vị xã hội được/bị đặt vào hoàn cảnh có vấn đề, có mâu thuẫn, thậm chí phảng phất xu hướng bi kịch, trái chiều. Ngoài ra, tôi cảm thấy một sự quen thuộc với Frances dù tôi chưa từng biết một tác phẩm nào của bà trước đây. Điều này được xác lập khi tôi đọc lời tự bạch của chính tác giả ở đầu cuốn sách và được củng cố sau khi cuộc hành trình khép lại. Không phải sáng tác mà là gặp gỡ những nhân vật của mình theo kiểu: “nhìn tôi này, tôi ở đây này, hãy viết về tôi đi”. Dường như nhân vật, câu chuyện đã luôn ở đó. Họ chỉ đợi một người nào đấy sẵn lòng và hào hiệp dừng lại, lắng nghe lời tâm sự và ghi chép lại bằng ngòi bút của mình.

Những lời giới thiệu về cuốn sách kể lại cuộc hành trình của cô tiểu thư Sara Crewe – cô công chúa nhỏ có tất cả, cô công chúa trong tủ kính – từ tột đỉnh chiều chuộng, vinh quang rơi xuống nghèo hèn để rồi nhận ra cuộc đời thật khắc nghiệt làm tôi nghĩ đến cô tiểu thư duy nhất của mình – Scarlett O’Hara. Ồ, hai nhân vật ấy một nhỏ, một lớn, trừ hoàn cảnh có vài điểm giống nhau còn lại thì không. Một người đại diện cho ý chí, sự phóng khoáng nhiều khi hoang dại, bướng bỉnh và kiêu kì rất Mỹ. Còn, một người lại toát ra thứ tôi cho là khí chất Anh quốc: vừa điềm đạm, kiêu hãnh, phớt tỉnh ăng-lê nhưng bên trong lại ngọt ngào đến mức làm người ta yêu mến, thứ yêu mến không giống với những điều rất Ý hay rất Pháp khác. Cả hai cô gái ấy đều thông qua biến cố của cuộc đời mình để trưởng thành, để nhìn thế giới một cách sâu sắc hơn, thiết thực hơn trên nền bản tính vốn có của họ.

Một cô tiểu thư trong tủ kính, một học trò giàu có tại trường nữ tư thục ở London ẩm ướt, ngần ấy những con chữ làm bạn nghĩ đến điều gì? Tôi đã cho rằng Sara là cô bé nếu không đỏng đảnh, thích làm mình làm mẩy thì cũng hoàn mỹ đến mức lý tưởng. Rồi biến cố xảy đến, Sara mất tất cả. Khi ấy, cuộc hành trình giữ gìn bản ngã, sự tôn nghiêm bắt đầu. Rất nhanh thôi, tôi nhận ra sự “hoàn mỹ” có rất nhiều mặt. Cô tiểu thư ấy xinh đẹp một cách đặc biệt, giỏi giang một cách đặc biệt, lễ độ, ngoan ngoãn và tử tế với mọi người. Chao ôi, đó là một cô bé đáng yêu đến mức khiến tôi vừa đọc vừa mỉm cười, ước sao mình có thể được nhìn thấy cô ấy một cái. Tôi sợ và có xu hướng kì thị những nhân vật được tô vẽ quá mức vì họ luôn khiến cho tôi có cảm giác không-thật. Có vẻ Chúa đã ưu ái ban cho những người ấy không chỉ sắc đẹp, đầu óc mà còn cả một trái tim nhân hậu phi thường. Cuộc đời có thực sự thế không?

Và cô bé Sara đã trả lời cho tôi biết rằng: “Có chứ!”. Bạn đẹp, đó là vốn tự có. Nhưng việc được quý mến hay không thì lại không hề nằm ở nhan sắc mà ở việc bạn làm, ở điều bạn nghĩ. Chẳng có sự “hoàn mỹ” nào là tự nhiên, nó đến từ gia thế, đến từ giáo dục và bản lĩnh của mỗi tâm hồn. Công chúa nhỏ chính là muốn đề cao điều này.

Khi ta giàu có, đủ đầy, việc tỏ ra hay thực sự thể hiện mình là một người tốt thật dễ dàng. Nhưng khi mọi thứ xa hoa, lấp lánh tan biến vào bọt nước, đối mặt với sự giả dối, chèn ép, khinh thường, bụng không đủ no, áo không đủ ấm, cô đơn đến cùng cực, lúc ấy, ta còn có thể tốt đẹp được không? Hãy để Sara đáp lời cho bạn biết.

Tâm hồn non nớt của một bé gái lên bảy sẽ phải làm gì để đương đầu với sự thay đổi đột ngột của số phận? Uất ức? Khóc than? Nguyền rủa? Hay là đứng dậy? Và nếu đứng dậy… thì sẽ như thế nào, bằng cách nào? Sara là cô bé già dặn về đầu óc nhưng Frances không quên khắc họa những nét mềm yếu, nhạy cảm như một mầm non mới nhú của tâm hồn em. Đó là một thế giới chứa đầy những sự tưởng tượng ngọt ngào, nhân ái… mà nếu thiếu đó, Sara chắc đã chết rũ trong căn nhà của cô Minchin. 

Thông qua Sara, người ta thấy được cả điều tốt đẹp lẫn xấu xa vẫn thường xuất hiện nhan nhản khắp nơi, ở mọi thời đại, mọi đất nước. Đó là sự đố kị không điểm dừng, là thói tráo trở, táng tận lương tâm… Đó cũng là niềm vui trong sáng bừng lên ở nơi đau khổ; là sự trung thành giữa những đứa trẻ thơ ngây; là tình cảm yêu mến thuần nhất xuất phát từ trái tim lương thiện của những người đã biết hoặc chưa từng biết nhau quá một ánh nhìn. Yêu thương trong thế giới của Công chúa nhỏ là như thế, hệt như hạt giống được gió cuốn tới, gặp mảnh đất lành thì đâm chồi nảy lộc. Đó là tác phẩm chứa nhạc điệu lanh lảnh, trong vắt của khúc hát ngợi ca lòng trắc ẩn và nghị lực của con người, tin rằng sau cơn mưa trời nhất định sẽ sáng, ở hiền được hiền, ở ác được ác.

“Công chúa” không nằm ở trang phục với diềm đăng ten cầu kì hay chiếc áo nhung cắt may thật khéo đi kèm với đôi găng đắt đỏ, bít tất lụa mịn màng. Phần đầu câu chuyện, hiện lên chỉ là một cô tiểu thư Sara giống như “công chúa”, là trung tâm của mọi sự chú ý. Nhưng phần sau, cũng cô “công chúa” ấy phải chạy việc suốt ngày dài, phải làm lụng, phải đói ăn, phải đau khổ… Tưởng như qua từng trang sách có thể thấy căn phòng lạnh lẽo nơi Sara ngủ hàng đêm với con chuột bầu bạn; thấy như thể nước mưa âm ẩm luồn vào đôi giày nứt mõm Sara phải đi cũng tràn vào chân mình; thấy cả sự côi cút, cô độc dâng lên khi em – cô công chúa không khóc – phải nức nở… Tôi không thể ngăn mình cảm thấy thế, và càng không thể ngăn mình mỉm cười khi em mỉm cười, ngẩng cao đầu khi em ngẩng cao đầu. Cô bé nhỏ nhắn với đôi mắt màu xám lục dường như dễ dàng gieo vào lòng người ta một niềm tin kiên định vào phẩm giá con người, vào tình yêu sẽ nhân lên khi biết cho đi và khi biết cả đấu tranh mà đoạt lấy.

Sara khiến tôi trân trọng và thầm ước mình sẽ có một đứa con gái như vậy, sẽ nuôi nấng đứa con của mình thành một đứa trẻ như em. Em đáng yêu, dễ mến không phải chỉ vì ngoại hình, vì sự giàu có hay vì em biết cách cư xử thật dễ thương. Em khả ái vì mọi điều tốt đẹp em làm xuất phát từ những nguyên tắc tưởng như khô cứng của lý trí, của nề nếp giáo dục chứ không phải chỉ vì sự rung động đa cảm nhất thời.

Truyện cổ tích nương nhờ vào phép màu kì ảo để đổi lấy công bằng nhiều khi phù phiếm, hoang đường và siêu thực.

Frances Burnett lại kể một câu chuyện quá đỗi bình thường nhưng đan cài vào đó những tình huống ngẫu nhiên, định mệnh. Phép thuật dưới ngòi bút của bà chính là sự nhiệm màu của tình yêu thương giữa người này với kẻ nọ, của sự trổ hoa, kết quả từ những hạt giống lành.

Nữ sĩ F. Hogson Burnett có ba tác phẩm rất nổi tiếng và được yêu thích nhất: Khu vườn bí mật, Tiểu lãnh chúa Fauntleroy và Công chúa nhỏ. Cách viết và xây dựng nhân vật của bà thường rất đơn giản, ngôn từ đơn giản nhưng vẫn làm nổi bật được nội dung và thông điệp muốn truyền tải trong câu chuyện. Công chúa nhỏ? Bạn có lẽ sẽ nghĩ tới một câu chuyện cổ tích về một nàng công chúa kiều diễm với vẻ đẹp tuyệt trần bị giam trên toà tháp hay bị nguyền được kết hôn với một hoàng tử quyến rũ vào cuối truyện? Theo mô típ thông thường là vậy nhưng toàn bộ các tác phẩm của Burnett đều mang nghĩa ẩn dụ hơn là nghĩa gốc nhan đề. Cô bé Sarah trong truyện đơn giản chỉ là con gái của một viên đại uý giàu có trong quân đội Anh chứ không phải là công chúa Aurora như người đẹp ngủ trong rừng hay Mia trong nhật ký công chúa. Sau quãng thời gian sống tại Ấn độ, cô bé được cha gửi tới trường nội trú và hai người phải tạm biệt nhau. Đọc tới đây thì nhan đề câu chuyện vẫn chưa được làm rõ nhưng hãy để ý cách Burnett dẫn dắt người đọc. Qua từng nhân vật mà Sarah gặp, từ những người bạn cùng lớp cho tới cô bé hầu gái thì có lẽ từ "công chúa" mới bắt đầu được giải nghĩa. Em ôn hoà, tốt bụng và dịu dàng rất nhanh chiếm được cảm tình mọi người xung quanh, trừ bà giáo Minchin. Cuộc sống đang bình yên hạnh phúc thì được tin cha em mất và Sarah trở thành con nợ của trường vào đúng hôm sinh nhật. Sarah ngay lập tức bị cô Minchin tước đoạt hết mọi thứ em đang có, nàng "công chúa"đã không còn từ đây. Quãng thời gian đói khổ và vất vả của em bắt đầu từ khi em buộc phải làm việc cho trường. Nhưng bất luận thế nào thì em cũng không từ bỏ hi vọng sống, em vượt qua đau khổ để tiến tới ngày mai. Phải chăng người tốt luôn gặp bất hạnh và chịu đau khổ? Liệu có phép màu gì kết thúc có hậu? Bạn nên đọc từ từ để chất văn của nữ sĩ Burnett thấm sâu vào suy nghĩ của bạn. Có lẽ với tác giả công chúa không phải chỉ đơn thuần là công chúa như chúng ta vẫn thường nghĩ. Với bà, Sarah cũng như tiểu lãnh chúa Fauntleroy đều mang nghĩa khác ngoài cái danh hiệu trên tác phẩm. Đó là tấm lòng, cũng như cách đối nhân xử thế giữa con người với con người. Sự bình đẳng và cách mà cả Sarah lẫn Fauntelroy cư xử với những người xung quanh khiến cho cái từ công chúa hay lãnh chúa đi sâu vào lòng họ. Dù khó khăn hoạn nạn thì vẫn luôn có những người bạn bên ta, bởi đơn giản ta là bạn họ trước khi kể đến địa vị. Sự cao quí nhất và cũng là điều giàu có nhất có lẽ là tình yêu và bạn bè xung quanh. Viết truyện cho thiếu nhi nhưng nữ sĩ cũng đưa ra những góc nhìn về các cuộc sống tầng lớp khác nhau, qua đó có một đánh giá công bằng và khách quan với độc giả. Nếu là người yêu thích các câu chuyện cổ tích cho thiếu nhi thì đây là cuốn sách không thể bỏ qua? Bạn có thể trả lời câu hỏi liệu Sarah có xứng đáng với từ công chúa không ngay khi đọc xong cuốn sách này. Đừng dừng lại khi chưa đến trang cuối bởi những ngôn từ sẽ đưa bạn tới một khu vườn bí mật nơi bạn bị chìm đắm trong ma thuật của Công chúa nhỏ.