Chiến tranh và hòa bình
Xem thêm

“Chiến tranh và hòa bình” là tiểu thuyết lớn nhất của đại văn hào người Nga Lev Nikolayevich Tolstoy. Một trong những đặc điểm nổi bật của “Chiến tranh và hòa bình” là nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật. Số phận nhân vật với những tâm trạng tinh tế đều gắn bó mật thiết với bước thăng trầm của lịch sử .

Đây là một tiểu thuyết đồ sộ (bản của mình 3 tập với hơn 2000 trang) cả về nhân vật và nội dung. Tuy nhiên có lẽ tầm vóc quá lớn khiến mình không cảm nổi hết giá trị của nó chăng (giống như trường hợp Dostoievski)? Mình thấy nó hay nhưng để đi vào lòng người dễ dàng ngay từ lần đọc đầu tiên thì khó. Bản thân mình khi đọc cuốn này cũng rất trúc trắc. Lần đầu đọc lúc còn đi học đại học, đọc đến một nửa thì bắt đầu hết sức. Khi internet bắt đầu phổ biến, tức khoảng hơn 10 năm sau lần đọc đầu tiên, mình trong một lần online tìm phim kinh điển đã bắt gặp bộ phim “War and peace” do Audrey Hepburn đóng vai nữ chính Natasha. Quả thực bộ phim này đã là vị cứu tinh của mình, giúp mình hiểu hơn cuốn sách vì phim ngắn gọn súc tích hơn. Ngày nọ mình đọc được đâu đó thông tin về đời sống riêng bất hạnh và cái chết của Lev Nikolayevich Tolstoy ở một nơi xa lạ trong khi đang hành hương khiến mình thương cảm cho số phận của ông và mình quyết định đọc lại “Chiến tranh và hòa bình”. Lần này mình hiểu dễ dàng hơn, đọc nhanh hơn, thấy hay hơn rất nhiều so với lần đọc ban đầu. Quả thực một cuốn sách dù hay đến đâu, nổi tiếng đến đâu muốn đi vào tâm hồn người đọc cũng phải có thời điểm thích hợp.

Mặc dù được viết trong bối cảnh nước Nga thế kỷ 19 và phản ánh cụ thể cuộc chiến tranh với Napoleon, Chiến Tranh và Hòa Bình vẫn mang những giá trị nhân văn vĩnh cửu, vượt qua giới hạn thời gian và không gian. Tác phẩm không chỉ nói về sự kiện lịch sử mà còn chất chứa những suy tư sâu sắc về con người, về đời sống và về xã hội.

Một trong những thông điệp nổi bật nhất của Tolstoy là sự phản đối chiến tranh dưới mọi hình thức. Trong suốt tác phẩm, ông cho thấy chiến tranh không phải là vinh quang, mà là bi kịch. Những người tử trận, những gia đình tan nát, những nỗi đau mất mát – tất cả đều cho thấy hậu quả thảm khốc của chiến tranh, bất kể lý do nào. Từ đó, Tolstoy ca ngợi hòa bình, trân trọng những giá trị nhân đạo và lòng nhân ái.

Ngoài ra, tác phẩm cũng cho thấy sự trưởng thành của con người trong nghịch cảnh. Pierre, Andrei, Natasha – tất cả đều đã thay đổi sâu sắc qua từng biến cố, qua từng trải nghiệm đau thương. Chính quá trình đó đã giúp họ nhận ra giá trị thật sự của cuộc sống: không phải tiền tài, danh vọng hay chiến công, mà là sự bình yên trong tâm hồn, tình yêu chân thành và lòng vị tha.

Có những cuốn tiểu thuyết ta đọc để giải trí, để tạm quên thực tại. Nhưng cũng có những tác phẩm buộc ta phải đối diện với lịch sử, số phận và chính bản thân mình. Chiến tranh và Hòa bình của Lev Tolstoy thuộc về nhóm sau – một tượng đài văn học vừa đồ sộ, vừa sâu sắc, khiến người đọc không thể rời mắt dù đôi lúc phải thở dài vì độ nặng nề của nó.

Tác phẩm là sự hòa quyện kỳ vĩ giữa lịch sử và tiểu thuyết, giữa triết học và đời sống, mô tả nước Nga trong bối cảnh các cuộc chiến tranh chống Napoleon đầu thế kỷ 19. Nhưng hơn cả một bản sử thi, Chiến tranh và Hòa bình là hành trình khám phá bản chất con người giữa hỗn loạn, khi cá nhân bị cuốn vào cơn lốc của chiến tranh, quyền lực và định mệnh.

Điểm đặc biệt của tiểu thuyết không nằm ở cốt truyện đơn thuần, mà ở cách Tolstoy xây dựng nhân vật – những con người không hoàn hảo, luôn vật lộn giữa lý tưởng và hiện thực, giữa đức tin và hoài nghi. Pierre Bezukhov, người thừa kế bất ngờ của một gia sản khổng lồ, bước vào một cuộc hành trình nội tâm đầy trăn trở: sống vì điều gì? Có thể thay đổi thế giới không? Trong khi đó, Andrei Bolkonsky đại diện cho lý tưởng anh hùng bị tổn thương, và Natasha Rostova – một cô gái sống động, mê ca hát, nhưng cũng mang nhiều bi kịch tuổi trẻ.

Tác phẩm không chỉ là một bức tranh chiến trường với gươm đao, máu và khói lửa, mà còn là lăng kính soi chiếu sự vô nghĩa của chiến tranh, khi sự sống – cái chết bị quyết định bởi những toan tính xa vời của quyền lực. Tolstoy không ca ngợi chiến thắng mà dường như luôn đặt câu hỏi: liệu có ai thực sự “chiến thắng” khi con người bị đẩy xuống làm công cụ cho lịch sử?

Một điều khiến Chiến tranh và Hòa bình trở nên độc đáo là những đoạn luận đề – nơi Tolstoy “dừng truyện” để nói chuyện trực tiếp với người đọc, chia sẻ quan điểm của ông về lịch sử, triết học, tôn giáo. Có thể với một số người, đây là điểm “nặng” khiến họ nản. Nhưng với những ai đủ kiên nhẫn, đó là kho báu tư tưởng đáng suy ngẫm.

Tuy viết về thế kỷ 19, cuốn sách vẫn vang vọng đến hôm nay. Khi thế giới hiện đại vẫn đối diện với chiến tranh, phân cực, và khủng hoảng giá trị, Chiến tranh và Hòa bình nhắc nhở ta rằng: những cuộc chiến thực sự vẫn luôn là cuộc chiến trong lòng con người – để giữ lại niềm tin, tình yêu, và nhân tính.

Không phải ai cũng có thể đọc hết cuốn tiểu thuyết này trong một hơi, nhưng nếu bạn đi cùng nó đến cuối, bạn sẽ không còn là chính mình của ban đầu nữa. Chiến tranh và Hòa bình không chỉ là một cuốn sách – nó là một trải nghiệm sống.